Research Article
Year 2025,
Volume: 16 Issue: 1, 29 - 37, 08.06.2025
Abstract
Bu çalışma, Kastamonu ili ve ilçelerindeki süt sığırı işletmelerinin yapısını ve üretici özelliklerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Veriler rastgele örnekleme yöntemi kullanılarak anket yoluyla toplanmıştır. Çalışma, işletmelerin çoğunun dışarıdan işçi çalıştırmayan küçük ölçekli aile işletmeler olduğunu ve her birinin en az bir birliğe üye olduğunu göstermiştir. İşletmelerin %77,2’si kendi kaba yemini üretmekte, silaj ise en az kullanılan yem türüdür. Bu durumun nedenleri arasında yetersiz sulama, sınırlı arazi, mali yetersizlik ve yaban domuzu baskısı yer almakta; ayrıca silaj hazırlama konusunda bilgi eksikliği bulunmaktadır. Hayvanlar genellikle ahırda günde iki kez beslenmekte, uygun bölgelerde %83 oranında merada otlatılmaktadır. Son on yılda ek gelir amacıyla işletme sayısı artmıştır. Ahırlar hayvan başına yeterli büyüklüktedir, ancak mali yetersizlikten dolayı altlık kullanılmamaktadır. Süt üretiminde otomatik suluk, yem kırma ve yem karma makineleri kullanılmakta; sağım işlemleri %68 oranında makine ile yapılmaktadır. Ürünler kooperatifler ve mahalle pazarlarında satılmakta, ev ihtiyacına da ayrılmaktadır. Veteriner hizmetleri İl Tarım Müdürlüklerince sağlanmakta, özel veterinerler suni tohumlama ve ciddi hastalıklarla ilgilenmektedir. Üreticiler devletten kredi, teşvik, bilgi ve hibe desteği beklemektedir.
References
- Akman, N. (2023). Dünya ve Türkiye’de hayvansal üretim. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi “Hayvan Yetiştirme ve Besleme” dersi 2. sınıf yayınlanmamış ders notları.
- Aksoy, A., & Yavuz, F. (2008). Hayvancılık işletmelerinin Avrupa Birliği'ne uyumu ve rekabet edebilirliği: Doğu Anadolu örneği. Tarım Ekonomisi Dergisi, 14(1), 37–45.
- Anonymous. (2023a). Türk Yüzyılı - 2023 Yılı Hayvancılık Sektör Raporu. Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü. https://www.tigem.gov.tr/Folder/CarouselDosyasi/d722366d-7a4d-4929-ab06-10bc2614778e.pdf
- Anonymous. (2023b). KASTBİL - Arazi Dağılımı (2023). https://www.kastabil.gov.tr/veritablolari/kastamonu/tarim-ve-orman/arazi-dagilimi
- Arslan, C. (2009). İneklerde beslenme davranışları. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 15(4), 641–648. https://doi.org/10.9775/kvfd.2009.123-D
- Arslanoğlu, K. (2019). Elazığ ilinde süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özelliklerinin istatistiksel analizi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı.
- Aydın Eryılmaz, G., Kılıç, O., Boz, İ., & Kaynakçı, C. (2020). Süt sığırcılığı yapan işletmelerin tarımsal yeniliklerin benimsenmesi ve bilgi kaynakları yönünden değerlendirilmesi: Samsun ili Bafra ve Canik ilçeleri örneği. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(2), 1361–1369. https://doi.org/10.21597/jist.665198
- Bakan, Ö., & Aydın, R. (2016). Ağrı ili süt sığırcılığı işletmelerinin sosyo-ekonomik özellikleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 47(2), 113–122.
- Bakır, G., & Kibar, M. (2019). Muş ilinde süt sığırcılığı işletmelerinde sağlık yönetiminin belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(4), 2409–2419. https://doi.org/10.21597/jist.533230
- Baş Hozman, S., & Akçay, H. (2016). Sivas ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine üye süt sığırcılığı işletmelerinin bazı teknik ve ekonomik özellikleri. Tarım Ekonomisi Dergisi, 22(1), 57–65.
- Dalgıç, A., Sarıca, D., & Demircan, V. (2023). Türkiye’de sığır eti üretiminin ARIMA (Box-Jenkins) modeli ile öngörüsü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(1), 5–12.
- Diler, A., Koçyiğit, R., Yanar, M., Aydın, R., Güler, O., & Avcı, M. (2016). Erzurum ili Hınıs ilçesi sığırcılık işletmelerinde sığır besleme uygulamaları üzerine bir araştırma. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 31(1), 149–156. https://doi.org/10.7161/anajas.2016.31.1.149-156
- Doğan, O., & Kocaoğlu Güçlü, B. (2020). İzmir ilinde bulunan hastalıktan ari sütçü sığır işletmelerinin yapısal özellikleri. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 17(3), 290–296.https://doi.org/10.32707/ercivet.828808
- Ergün, O. F., & Bayram, B. (2021). Türkiye’de hayvancılık sektöründe yaşanan değişimler. Bahri Dağdaş Hayvancılık Araştırma Dergisi, 10(2), 158–175.
- Göncü, S., Koluman, N., Serbester, U., & Görgülü, M. (2016). Adana süt sığırcılığında refah istekleri ve kritik kontrol noktaları. Çukurova Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 31(1), 9–20.
- Güven, O. (2021). Ardahan ve Kars illeri sığırcılık işletmelerinin yapısal sorunları. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(2), 149–155. https://doi.org/10.25308/aduziraat.788995
- Güven, O., & Yavuz, F. (2020). Büyükbaş hayvancılık sektöründe üretici profili ve işletme yapısı: TRA2 Bölgesi örneği. Akademik Ziraat Dergisi, 9(1), 81–92. https://doi.org/10.29278/azd.603019
- Kılıç, İ., & Öziçsel, B. (2020). Kütahya’da faaliyet gösteren süt sığırı işletmelerinin yapısal ve teknik özellikleri. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 6(2), 275–286. https://doi.org/10.24180/ijaws.687028
- Koçyiğit, R., Yanar, M., Aydın, R., Diler, A., & Güler, O. (2018). Sığırcılık işletmelerinde hayvan sağlığı, veteriner sağlık hizmetleri ve yetiştirici memnuniyeti ve beklentileri: Erzurum ili Narman ilçesi örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 21(2), 203–208.
- Ödevci, U., & Karslı, M. A. (2019). Ankara, Çankırı, Çorum, Kırıkkale ve Kırşehir illerindeki besi işletmelerinin mevcut durumu ve hayvan besleme alışkanlıkları. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 59(1), 1–13.
- Önal, A. R., & Özder, M. (2008). Edirne ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine üye işletmelerin yapısal özellikleri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(2), 197–203.
- Özsağlıcak, S., & Yanar, M. (2021). Feed usage and cattlefeeding practices in cattle enterprises in the Eastern Anatolia Region: Case of Central County of Erzincan Province. Journal of Agricultural and Production Science, 4(2), 136–152.
- Özsağlıcak, S., & Yanar, M. (2022). Erzincan ili merkez ilçesi sığırcılık işletmelerinde barınakların yapısal özellikleri ve işletmecilerin öğrenim durumlarıyla ilişkileri. Anadolu, Journal of AARI, 32(1), 62–75. https://doi.org/10.18615/anadolu.1130026
- Öztürk, D., & Karkacıer, O. (2008). Süt sığırcılığı yapan işletmelerin ekonomik analizi (Tokat ili Yeşilyurt ilçesi örneği). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 25(1), 15–22.
- Satar, M., Arıkan, M. S., & Gökdai, A. (2022). Kırsalda girişimcilik örneği: Uzman Eller Projesi ile desteklenen hayvancılık işletmelerinin sosyo-ekonomik analizi. MAE Veteriner Fakültesi Dergisi, 7(2), 92–101. https://doi.org/10.24880/maeuvfd.1073085
- Şat, O., & Aydın, R. (2024). Socio-economic characteristics of cattle breeding enterprises: The case of Aşkale District of Erzurum Province. Journal of Animal Science and Economics, 3(1), 8–16. https://doi.org/10.5281/zenodo.10731509
- Torgut, E., Annayev, S., Türkekul, B., & Örmeci Kart, M. Ç. (2019). Türkiye’de uygulanmakta olan hayvancılık desteklemelerinin süt sığırcılığı yapan işletmelere etkisi: İzmir ili örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(1), 29–45.
- Tuğay, A., & Bakır, G. (2008). Giresun yöresindeki sığırcılık işletmelerinde kullanılan yem çeşitleri ve hayvan besleme alışkanlıkları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 39(2), 231–239.
- Tutar, H., & Eryüzlü, H. (2015). Sakarya ilinde faaliyet gösteren tarım ve hayvancılık işletmelerinin kapasite kullanım sorunları üzerine bir araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 8(15), 78–88.
- Tüzemen, N. (2015). Kastamonu ilinde sığır yetiştiriciliğinin durumu, sorunları ve çözüm önerileri. Kastamonu University Journal of Engineering and Sciences, 1(2), 33–51.
- Vural, H., & Fidan, H. (2007). Türkiye’de hayvansal üretim ve hayvancılık işletmelerinin özellikleri. Tarım Ekonomisi Dergisi, 13(2), 49–59.
- Yılmaz, İ., Kaylan, V., & Yanar, M. (2020). Iğdır ili büyükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yapısal analizi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(1), 684–693. https://doi.org/10.21597/jist.567366
- Yüzbaşıoğlu, R. (2022). Büyükbaş hayvancılık işletmelerinin mevcut durumu, teknik ve ekonomik yapısı, sorunları ve çözüm önerileri üzerine bir araştırma (Tokat ili Merkez ilçe örneği). Ziraat Mühendisliği, 375, 4–17. https://doi.org/10.33724/zm.1024967
Some Structural Features and Feeding Characteristics of Dairy Cattle Enterprises in Kastamonu Province
Abstract
This study examines the structural features and producer characteristics of dairy cattle farms in Kastamonu province and its districts. Data were collected through surveys using a random sampling method. The study shows that most farms are small-scale family operations withoutexternal labor, and all are members of at least one agricultural union. Approximately 77.2% offarms produce their own roughage, while silage is the least used feed due to limited irrigation,small land areas, financial constraints, wild boar pressure, and lack of knowledge on silagepreparation. Cattle are generally fed twice daily in barns, and in suitable areas, 83% of farms usepasture grazing. In the past decade, the number of farms has grown to supplement householdincome. While barns are adequately sized, bedding is not used due to financial limitations.Equipment such as automatic waterers, feed crushers, and mixers are commonly utilized, with 68%of farms using milking machines. Dairy products are sold through cooperatives and local markets orused for household consumption. Veterinary services are mainly provided by ProvincialDirectorates of Agriculture, with private veterinarians handling artificial insemination and majorhealth issues. Farmers expect government support in low-interest loans, veterinary care, training,incentives, and grants.
Ethical Statement
KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ Fen ve Mühendislik Bilimleri Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu'nda 27.02.2023 tarihinde izin alınmıştır
References
- Akman, N. (2023). Dünya ve Türkiye’de hayvansal üretim. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi “Hayvan Yetiştirme ve Besleme” dersi 2. sınıf yayınlanmamış ders notları.
- Aksoy, A., & Yavuz, F. (2008). Hayvancılık işletmelerinin Avrupa Birliği'ne uyumu ve rekabet edebilirliği: Doğu Anadolu örneği. Tarım Ekonomisi Dergisi, 14(1), 37–45.
- Anonymous. (2023a). Türk Yüzyılı - 2023 Yılı Hayvancılık Sektör Raporu. Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü. https://www.tigem.gov.tr/Folder/CarouselDosyasi/d722366d-7a4d-4929-ab06-10bc2614778e.pdf
- Anonymous. (2023b). KASTBİL - Arazi Dağılımı (2023). https://www.kastabil.gov.tr/veritablolari/kastamonu/tarim-ve-orman/arazi-dagilimi
- Arslan, C. (2009). İneklerde beslenme davranışları. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 15(4), 641–648. https://doi.org/10.9775/kvfd.2009.123-D
- Arslanoğlu, K. (2019). Elazığ ilinde süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özelliklerinin istatistiksel analizi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı.
- Aydın Eryılmaz, G., Kılıç, O., Boz, İ., & Kaynakçı, C. (2020). Süt sığırcılığı yapan işletmelerin tarımsal yeniliklerin benimsenmesi ve bilgi kaynakları yönünden değerlendirilmesi: Samsun ili Bafra ve Canik ilçeleri örneği. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(2), 1361–1369. https://doi.org/10.21597/jist.665198
- Bakan, Ö., & Aydın, R. (2016). Ağrı ili süt sığırcılığı işletmelerinin sosyo-ekonomik özellikleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 47(2), 113–122.
- Bakır, G., & Kibar, M. (2019). Muş ilinde süt sığırcılığı işletmelerinde sağlık yönetiminin belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(4), 2409–2419. https://doi.org/10.21597/jist.533230
- Baş Hozman, S., & Akçay, H. (2016). Sivas ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine üye süt sığırcılığı işletmelerinin bazı teknik ve ekonomik özellikleri. Tarım Ekonomisi Dergisi, 22(1), 57–65.
- Dalgıç, A., Sarıca, D., & Demircan, V. (2023). Türkiye’de sığır eti üretiminin ARIMA (Box-Jenkins) modeli ile öngörüsü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(1), 5–12.
- Diler, A., Koçyiğit, R., Yanar, M., Aydın, R., Güler, O., & Avcı, M. (2016). Erzurum ili Hınıs ilçesi sığırcılık işletmelerinde sığır besleme uygulamaları üzerine bir araştırma. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 31(1), 149–156. https://doi.org/10.7161/anajas.2016.31.1.149-156
- Doğan, O., & Kocaoğlu Güçlü, B. (2020). İzmir ilinde bulunan hastalıktan ari sütçü sığır işletmelerinin yapısal özellikleri. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 17(3), 290–296.https://doi.org/10.32707/ercivet.828808
- Ergün, O. F., & Bayram, B. (2021). Türkiye’de hayvancılık sektöründe yaşanan değişimler. Bahri Dağdaş Hayvancılık Araştırma Dergisi, 10(2), 158–175.
- Göncü, S., Koluman, N., Serbester, U., & Görgülü, M. (2016). Adana süt sığırcılığında refah istekleri ve kritik kontrol noktaları. Çukurova Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 31(1), 9–20.
- Güven, O. (2021). Ardahan ve Kars illeri sığırcılık işletmelerinin yapısal sorunları. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(2), 149–155. https://doi.org/10.25308/aduziraat.788995
- Güven, O., & Yavuz, F. (2020). Büyükbaş hayvancılık sektöründe üretici profili ve işletme yapısı: TRA2 Bölgesi örneği. Akademik Ziraat Dergisi, 9(1), 81–92. https://doi.org/10.29278/azd.603019
- Kılıç, İ., & Öziçsel, B. (2020). Kütahya’da faaliyet gösteren süt sığırı işletmelerinin yapısal ve teknik özellikleri. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 6(2), 275–286. https://doi.org/10.24180/ijaws.687028
- Koçyiğit, R., Yanar, M., Aydın, R., Diler, A., & Güler, O. (2018). Sığırcılık işletmelerinde hayvan sağlığı, veteriner sağlık hizmetleri ve yetiştirici memnuniyeti ve beklentileri: Erzurum ili Narman ilçesi örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 21(2), 203–208.
- Ödevci, U., & Karslı, M. A. (2019). Ankara, Çankırı, Çorum, Kırıkkale ve Kırşehir illerindeki besi işletmelerinin mevcut durumu ve hayvan besleme alışkanlıkları. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 59(1), 1–13.
- Önal, A. R., & Özder, M. (2008). Edirne ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine üye işletmelerin yapısal özellikleri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(2), 197–203.
- Özsağlıcak, S., & Yanar, M. (2021). Feed usage and cattlefeeding practices in cattle enterprises in the Eastern Anatolia Region: Case of Central County of Erzincan Province. Journal of Agricultural and Production Science, 4(2), 136–152.
- Özsağlıcak, S., & Yanar, M. (2022). Erzincan ili merkez ilçesi sığırcılık işletmelerinde barınakların yapısal özellikleri ve işletmecilerin öğrenim durumlarıyla ilişkileri. Anadolu, Journal of AARI, 32(1), 62–75. https://doi.org/10.18615/anadolu.1130026
- Öztürk, D., & Karkacıer, O. (2008). Süt sığırcılığı yapan işletmelerin ekonomik analizi (Tokat ili Yeşilyurt ilçesi örneği). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 25(1), 15–22.
- Satar, M., Arıkan, M. S., & Gökdai, A. (2022). Kırsalda girişimcilik örneği: Uzman Eller Projesi ile desteklenen hayvancılık işletmelerinin sosyo-ekonomik analizi. MAE Veteriner Fakültesi Dergisi, 7(2), 92–101. https://doi.org/10.24880/maeuvfd.1073085
- Şat, O., & Aydın, R. (2024). Socio-economic characteristics of cattle breeding enterprises: The case of Aşkale District of Erzurum Province. Journal of Animal Science and Economics, 3(1), 8–16. https://doi.org/10.5281/zenodo.10731509
- Torgut, E., Annayev, S., Türkekul, B., & Örmeci Kart, M. Ç. (2019). Türkiye’de uygulanmakta olan hayvancılık desteklemelerinin süt sığırcılığı yapan işletmelere etkisi: İzmir ili örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(1), 29–45.
- Tuğay, A., & Bakır, G. (2008). Giresun yöresindeki sığırcılık işletmelerinde kullanılan yem çeşitleri ve hayvan besleme alışkanlıkları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 39(2), 231–239.
- Tutar, H., & Eryüzlü, H. (2015). Sakarya ilinde faaliyet gösteren tarım ve hayvancılık işletmelerinin kapasite kullanım sorunları üzerine bir araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 8(15), 78–88.
- Tüzemen, N. (2015). Kastamonu ilinde sığır yetiştiriciliğinin durumu, sorunları ve çözüm önerileri. Kastamonu University Journal of Engineering and Sciences, 1(2), 33–51.
- Vural, H., & Fidan, H. (2007). Türkiye’de hayvansal üretim ve hayvancılık işletmelerinin özellikleri. Tarım Ekonomisi Dergisi, 13(2), 49–59.
- Yılmaz, İ., Kaylan, V., & Yanar, M. (2020). Iğdır ili büyükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yapısal analizi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(1), 684–693. https://doi.org/10.21597/jist.567366
- Yüzbaşıoğlu, R. (2022). Büyükbaş hayvancılık işletmelerinin mevcut durumu, teknik ve ekonomik yapısı, sorunları ve çözüm önerileri üzerine bir araştırma (Tokat ili Merkez ilçe örneği). Ziraat Mühendisliği, 375, 4–17. https://doi.org/10.33724/zm.1024967
There are 33 citations in total.
Details
| Primary Language | English |
|---|---|
| Subjects | Agricultural Engineering (Other) |
| Journal Section | Research Paper |
| Authors | |
| Publication Date | June 8, 2025 |
| Submission Date | February 15, 2025 |
| Acceptance Date | April 16, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 16 Issue: 1 |
