Hematolojik Kanser Nedeniyle Kemoterapi Alarak Yatan Hastalarda Bulantı ve Kusma ile Malnütrisyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Abstract
Amaç: Bu çalışmada, hematolojik kanser nedeniyle kemoterapi alarak yatan hastalarda bulantı ve kusma ile malnütrisyon düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada, Dokuz Eylül Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi Hematoloji Servisi’nde yatarak kemoterapi tedavisi gören, hematolojik kanser tanısı olan 123 hasta tanımlayıcı ve kesitsel olarak değerlendirilmiştir. Hastaların bulantı ve kusma durumları Rhodes Bulantı, Kusma ve Öğürme İndeksi (BKÖİ) ile, malnütrisyon durumu ise Nütrisyonel Risk Değerlendirme Skalası-2002 (NRS-2002) ölçeği kullanılarak değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde; bağımsız gruplar t testi, ikiden fazla grup karşılaştırılmasında F testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Kolmogrov Simirnov testi, Cronbach’s alfa kat sayısı ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Hastaların NRS-2002 Total Skoru puan ortalamasının 4,06±0,87, Rhodes Bulantı, Kusma ve Öğürme İndeksi (BKÖİ) total skoru puan ortalamasının ise 25,04±2,79 düzeyinde olduğu belirlenmiştir. NRS-2002 Total Skorları ve BKÖİ skorları ortalamalarının yüksek olduğu görülmüştür.
Sonuç: NRS-2002 total skorları ve BKÖİ skorlarının arasında istatistiksel olarak pozitif yönde, çok zayıf düzeyde ve anlamlı ilişki olduğu görülmüştür (p<0,05; r=0,20). NRS-2002 total skorları arttıkça BKÖİ da artmaktadır (p<0,05). Kemoterapi alan yatan hastalarda bulantı ve kusma varlığının malnütrisyon durumunu arttırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Hemşireler, bulantı ve kusma ile malnütrisyon durumu yaşayan hastaların beslenme programlarının düzenlenmesinde etkin bir rol almalı ve bu sorunlara yönelik eğitim programları oluşturup bu konuda farkındalık yaratmalıdırlar.
Keywords
References
- Koca G, Seydou S, Yıldırım Ö. Kanser immünoterapisinde güncel yaklaşımlar ve immünoterapinin sınırlayıcı etkilerine genel bakış. Turk J Clin Lab 2022;1:153-65.
- Ayhan D, Mercan N, Dogan R, Yuksel C. Investigating of distress and alexithymia in patients with hematologic cancer. J Ist Faculty Med 2021;84(2):237-44.
- Taylor J, Xiao W, Abdel-Wahab O. Diagnosis and classification of hematologic malignancies on the basis of genetics. Blood. 2017;130(4):410-23.
- TÜİK, Kanser İstatistkleri. Available at: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-istatistikleri. Accessed May 5, 2023
- Boogard W, Komninos D. Vermeij W. Chemotherapy side effects. Not all DNA damage is equal. Cancers 2022;4(3):627.
- Doğan I. Kemoterapi Alan Hastalarda Semptom Kontrolü ve Hemşirelik Bakımından Memnuniyet. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Edirne, 2019.
- Weaver BA. How taxol/paclitaxel kills cancer cells. Molecular Biology of The Cell. 2014;25(15):2677-81.
- Pehlivan Z, Güner SG, Nural N. Kemoterapiye bağlı gelişen bulantı kusma yönetimine ilişkin hemşirelik alanında yapılmış deneysel tezlerin incelenmesi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi 2023;6(1):193-204.
- İnce Y. Kemoterapi Alan Akciğer Kanserli Hastalarda Verilen Eğitimin Bulantı ve Kusma Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2019.
- Efe Ertürk N, Taşçı S. Kemoterapiye bağlı bulantı kusmalarda aromaterapi uygulamaları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2021;24(3):373-80.
- Martin L, Birdsell L, Macdonald N, Reimen T, Clandinin MT, McCargar LJ., et al. Cancer cachexia in the age of obesity: Skeletal muscle depletion is a powerful prognostic factor, independent of body mass index. J Clin Oncol 2013;31(12):1539-47.
- Bıçaklı Hopancı D. Kanser tedavisi için yatan hastalarda malnütrisyonun antroppometrik ölçümler ve kas fonksiyonlarına etkisi. Bes Diy Derg 2020;48(2):43-51.
- Gellrich NC, Handschel J, Ho Hmenn H, Kruskemper G. Oral cancer malnutrition impacts weight and quality of life. Nutrients 2015;7(4):2145-60.
- Karpuzoğlu D, Bater N. Onkolojide tercih edilen beslenme durumu tarama ve değerlendirme yöntemleri. Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi 2019;1(1):37-46.
- Akmansu M, Kanyılmaz G., Malnütrisyon taramasındaki yöntemler: Hangi Yöntemi Kullanalım? Turk J Oncol 2020;35(supp1):5-11.
- Lorton CM, Griffin O, Higgins K, Roulston F, Stewart G, Gough N, Barnes E, Aktas A & Walsh TD. Late referral of cancer patients with malnutrition to dietitians: A prospective study of clinical practice. Supportive Care in Cancer 2020;28 (5):2351–60.
- Özel V, Alphan E. Yetişkin hematolojik kanserli hastaların malnütrisyon düzeylerinin farklı tarama araçları ile değerlendirilmesi. Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi 2019;1(1):21-9.
- Péus D, Newcomb N, Hofer S. Appraisal of the Karnofsky Performance Status and proposal of a simple algorithmic system for its evaluation. BMC Med Inform 2013;19(13):72-82.
- Rhodes VA, McDaniel RW. The Index of Nausea, Vomiting, and Retching: A new format of the lndex of Nausea and Vomiting. Oncology Nursing Forum 1999;26(5):889–94.
- Genç F, Tan M. Meme Kanserli Hastalarda Akupresür Uygulamasının Kemoterapiye Bağlı Bulantı Kusma ve Anksiyete Üzerine Etkisi. 2010. Atatürk Üniversitesi, Doktora Tezi.
- Kondrup J, Rasmussen HH, Hamberg O, Stanga Z, Group AHEW. Nutritional risk screening (NRS 2002): A new method based on an analysis of controlled clinical trials. Clin Nutr. 2003;22(3):321-36.
- Windsor JA, Knight GS, Hill GL. Wound healing response in surgical patients: Recent food intake is more important than nutritional status. Br J Surg. 1988;75(2):135-7.
- Rapp RP, Young B, Twyman D, et al. The favorable effect of early parenteral feeding on survival in head-injured patients. J Neurosurg 1983;58(6):906-12.
- Bolayır, B. Hospitalize Hastalarda Nutrisyonel Değerlendirme Testi NRS-2002’nin (Nutritional Risk Screening-2002) Geçerlilik ve Güvenilirliğinin Değerlendirilmesi, Tıpta Uzmanlık Tezi, Hacettepe Üniversitesi, 2014.
- Çelik E, Şamil Aslan, Samancı N ve ark. Risk of malnutrition and it’s effects on the quality of life of hospitalized cancer patients. Nam Kem Med J 2021;9(1):84-90.
- Arends J. Malnutrition in cancer patients: Causes, consequences and treatment options. European Journal of Surgical Oncology 2024;50(5):1-9.
- Muhsiroğlu Ö. Kanser hastalarında tıbbi beslenme tedavisi. Gülhane Med J 2017;59:79-88.
- Baydı Ozman NE, Okan Bakır. Malnutrition prevalence and consistency of malnutrition screening tools and anthropometric measures among adult cancer patients in a private hospital: A cross-sectional study. BACU Sağlık Bil Derg 2020;11(4):671-7.
- Toptaş Bıyıklı E, Bıyıklı AE. Evaluation of nutritional status (Nutritional Risk Screening-2002) of hospitalized inpatients and comparison with various variables. Acta Med. Alanya 2024;8(2):143-8.
- Sidoro GM, Ferreira ACG, Paiva EMC, Amaral JDHF, Meireles E, Garcia ACM. Scale for the Assessment of Chemotherapy-Induced Nausea and Vomits: Translation and transcultural adaptation. Revista Brasileira de Cancerologia 2022;68(1):e-101423.
- Cohen L, de Moor CA, Eisenberg P et al. Chemotherapy-induced nausea and vomiting: Incidence and impact on patient quality of life at community oncology settings. Suppor Care Cancer 2007;15(5):497-503.
- Stephenson J., Davies A. An assessment of aetiology-based guidelines for the management of nausea and vomiting in patients with advanced cancer, Support Care Cancer 2006;(414):348-53.
- Kara K. Onkoloji Hastalarına Uygulanan Farklı Tibbi Tedavi Yöntemlerinin Beslenme Durumu ve Kaygı Düzeyi Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans tezi, Başkent Üniversitesi, Ankara, 2015.
- Kondrup J, Rasmussen HH, Hamberg O, Stanga Z, Group AHEW. Nutritional Risk Screening (NRS 2002): A new method based on an analysis of controlled clinical trials. Clin Nutr. 2003;22(3):321-36.
Investigation of the Relationship Between Nausea, Vomiting and Malnutrition Levels in Hospitalized Patients Receiving Chemotherapy
Abstract
Aim: The aim of this study was to investigate the relationship between nausea and vomiting and malnutrition levels in patients receiving chemotherapy due to hematological cancer.
Materials and Methods: In this study, 123 patients with hematological cancer who were treated as inpatients with chemotherapy in the Hematology Department of Dokuz Eylül University Application and Research Hospital were evaluated descriptively and cross-sectionally. Nausea and vomiting of the patients were assessed using the Index of Rhodes Nausea, Vomiting, and Retching (INVR), and malnutrition status was assessed using the Nutritional Risk Assessment Scale-2002 (NRS-2002). In the analysis of data; independent samples t-test, F test for comparison of more than two groups, one-way analysis of variance (ANOVA), Kolmogrov Simirnov test, Cronbach's alpha coefficient and Pearson correlation analysis were used.
Results: It was determined that the patients' NRS-2002 Total Score mean score was 4.06±0.87, and the Rhodes Nausea, Vomiting and Retching Index (NAEI) mean total score was 25.04±2.79. It was observed that the NRS-2002 Total Scores and NAEI mean scores were high.
Conclusion: It was observed that there was a statistically positive, very weak and significant correlation between NRS-2002 total scores and INVR scores (p<0.05; r=0.20). As NRS-2002 total scores increase, INVR also increases (p<0.05). It was concluded that the presence of nausea and vomiting in hospitalized patients receiving chemotherapy increases malnutrition. Nurses should play an active role in organizing the nutrition programs of patients experiencing nausea and vomiting and malnutrition, and they should create training programs for these problems and raise awareness on this issue.
References
- Koca G, Seydou S, Yıldırım Ö. Kanser immünoterapisinde güncel yaklaşımlar ve immünoterapinin sınırlayıcı etkilerine genel bakış. Turk J Clin Lab 2022;1:153-65.
- Ayhan D, Mercan N, Dogan R, Yuksel C. Investigating of distress and alexithymia in patients with hematologic cancer. J Ist Faculty Med 2021;84(2):237-44.
- Taylor J, Xiao W, Abdel-Wahab O. Diagnosis and classification of hematologic malignancies on the basis of genetics. Blood. 2017;130(4):410-23.
- TÜİK, Kanser İstatistkleri. Available at: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-istatistikleri. Accessed May 5, 2023
- Boogard W, Komninos D. Vermeij W. Chemotherapy side effects. Not all DNA damage is equal. Cancers 2022;4(3):627.
- Doğan I. Kemoterapi Alan Hastalarda Semptom Kontrolü ve Hemşirelik Bakımından Memnuniyet. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Edirne, 2019.
- Weaver BA. How taxol/paclitaxel kills cancer cells. Molecular Biology of The Cell. 2014;25(15):2677-81.
- Pehlivan Z, Güner SG, Nural N. Kemoterapiye bağlı gelişen bulantı kusma yönetimine ilişkin hemşirelik alanında yapılmış deneysel tezlerin incelenmesi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi 2023;6(1):193-204.
- İnce Y. Kemoterapi Alan Akciğer Kanserli Hastalarda Verilen Eğitimin Bulantı ve Kusma Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2019.
- Efe Ertürk N, Taşçı S. Kemoterapiye bağlı bulantı kusmalarda aromaterapi uygulamaları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2021;24(3):373-80.
- Martin L, Birdsell L, Macdonald N, Reimen T, Clandinin MT, McCargar LJ., et al. Cancer cachexia in the age of obesity: Skeletal muscle depletion is a powerful prognostic factor, independent of body mass index. J Clin Oncol 2013;31(12):1539-47.
- Bıçaklı Hopancı D. Kanser tedavisi için yatan hastalarda malnütrisyonun antroppometrik ölçümler ve kas fonksiyonlarına etkisi. Bes Diy Derg 2020;48(2):43-51.
- Gellrich NC, Handschel J, Ho Hmenn H, Kruskemper G. Oral cancer malnutrition impacts weight and quality of life. Nutrients 2015;7(4):2145-60.
- Karpuzoğlu D, Bater N. Onkolojide tercih edilen beslenme durumu tarama ve değerlendirme yöntemleri. Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi 2019;1(1):37-46.
- Akmansu M, Kanyılmaz G., Malnütrisyon taramasındaki yöntemler: Hangi Yöntemi Kullanalım? Turk J Oncol 2020;35(supp1):5-11.
- Lorton CM, Griffin O, Higgins K, Roulston F, Stewart G, Gough N, Barnes E, Aktas A & Walsh TD. Late referral of cancer patients with malnutrition to dietitians: A prospective study of clinical practice. Supportive Care in Cancer 2020;28 (5):2351–60.
- Özel V, Alphan E. Yetişkin hematolojik kanserli hastaların malnütrisyon düzeylerinin farklı tarama araçları ile değerlendirilmesi. Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi 2019;1(1):21-9.
- Péus D, Newcomb N, Hofer S. Appraisal of the Karnofsky Performance Status and proposal of a simple algorithmic system for its evaluation. BMC Med Inform 2013;19(13):72-82.
- Rhodes VA, McDaniel RW. The Index of Nausea, Vomiting, and Retching: A new format of the lndex of Nausea and Vomiting. Oncology Nursing Forum 1999;26(5):889–94.
- Genç F, Tan M. Meme Kanserli Hastalarda Akupresür Uygulamasının Kemoterapiye Bağlı Bulantı Kusma ve Anksiyete Üzerine Etkisi. 2010. Atatürk Üniversitesi, Doktora Tezi.
- Kondrup J, Rasmussen HH, Hamberg O, Stanga Z, Group AHEW. Nutritional risk screening (NRS 2002): A new method based on an analysis of controlled clinical trials. Clin Nutr. 2003;22(3):321-36.
- Windsor JA, Knight GS, Hill GL. Wound healing response in surgical patients: Recent food intake is more important than nutritional status. Br J Surg. 1988;75(2):135-7.
- Rapp RP, Young B, Twyman D, et al. The favorable effect of early parenteral feeding on survival in head-injured patients. J Neurosurg 1983;58(6):906-12.
- Bolayır, B. Hospitalize Hastalarda Nutrisyonel Değerlendirme Testi NRS-2002’nin (Nutritional Risk Screening-2002) Geçerlilik ve Güvenilirliğinin Değerlendirilmesi, Tıpta Uzmanlık Tezi, Hacettepe Üniversitesi, 2014.
- Çelik E, Şamil Aslan, Samancı N ve ark. Risk of malnutrition and it’s effects on the quality of life of hospitalized cancer patients. Nam Kem Med J 2021;9(1):84-90.
- Arends J. Malnutrition in cancer patients: Causes, consequences and treatment options. European Journal of Surgical Oncology 2024;50(5):1-9.
- Muhsiroğlu Ö. Kanser hastalarında tıbbi beslenme tedavisi. Gülhane Med J 2017;59:79-88.
- Baydı Ozman NE, Okan Bakır. Malnutrition prevalence and consistency of malnutrition screening tools and anthropometric measures among adult cancer patients in a private hospital: A cross-sectional study. BACU Sağlık Bil Derg 2020;11(4):671-7.
- Toptaş Bıyıklı E, Bıyıklı AE. Evaluation of nutritional status (Nutritional Risk Screening-2002) of hospitalized inpatients and comparison with various variables. Acta Med. Alanya 2024;8(2):143-8.
- Sidoro GM, Ferreira ACG, Paiva EMC, Amaral JDHF, Meireles E, Garcia ACM. Scale for the Assessment of Chemotherapy-Induced Nausea and Vomits: Translation and transcultural adaptation. Revista Brasileira de Cancerologia 2022;68(1):e-101423.
- Cohen L, de Moor CA, Eisenberg P et al. Chemotherapy-induced nausea and vomiting: Incidence and impact on patient quality of life at community oncology settings. Suppor Care Cancer 2007;15(5):497-503.
- Stephenson J., Davies A. An assessment of aetiology-based guidelines for the management of nausea and vomiting in patients with advanced cancer, Support Care Cancer 2006;(414):348-53.
- Kara K. Onkoloji Hastalarına Uygulanan Farklı Tibbi Tedavi Yöntemlerinin Beslenme Durumu ve Kaygı Düzeyi Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans tezi, Başkent Üniversitesi, Ankara, 2015.
- Kondrup J, Rasmussen HH, Hamberg O, Stanga Z, Group AHEW. Nutritional Risk Screening (NRS 2002): A new method based on an analysis of controlled clinical trials. Clin Nutr. 2003;22(3):321-36.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Health Care Administration |
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Publication Date | July 11, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 34 Issue: 3 |
