Abstract
Bu çalışmanın amacı 2018 Tarih Dersi Öğretim Programıyla (TDÖP) 2024 Tarih Dersi Öğretim Programının benzer ve farklı yönlerini tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda ilgili Tarih Dersi Öğretim Programları çeşitli değişkenler açısından detaylı bir incelemeye tabi tutulduğu için nitel araştırma yöntemlerinden doküman analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma materyali, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 2018 ve 2024 yıllarında yayınlanmış olan Tarih Dersi Öğretim Programlarıdır. Araştırmanın verileri ise 2018 ve 2024 TDÖP’lerden elde edilmiştir. Bu kapsamda Millî Eğitim Bakanlığı tarafından kabul edilen her iki program incelenmiş ve programlar arasındaki benzerlikler ve farklılıklar tespit edilmeye çalışılmıştır. İncelenen dokümanlardan elde edilen veriler nitel analiz yöntemlerinden betimsel analiz tekniği kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda 2024 programında tarih dersine tarihi olayların yanı sıra insanın çeşitli faaliyetlerini inceleyen; yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası ölçekleri de esas alan insanlık tarihi perspektifiyle ele alındığı tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra tarih disiplininin geçmişi sadece siyasi ve askeri değil aynı zamanda kültürel, entelektüel, sosyal, felsefi, dinî (inanış) açısından incelendiği, bir bütün olarak yaklaşıldığı ve eş zamanlı bir bakış açısıyla ele alındığı görülmüştür. 2024 programında bilgiden ziyade beceriyi esas alan bir yaklaşımın benimsendiği, ilk defa dijital tarih, tarih bilinci, tarih okuryazarlığına yer verilmiştir. Bununla birlikte tarihsel anlatıları sözlü veya yazılı olarak aktarırken Türkçenin doğru ve etkili bir şekilde kullanılmasının gerekliliğine de vurgu yapılmıştır. Araştırma sonuçlarından hareketle programla ilgili çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Keywords
2018 Tarih Dersi Öğretim Programı Öğretim Programı 2024 Tarih Dersi Öğretim Programı Karşılaştırma Program Değerlendirilmesi
References
- Akbaba, B. (2016). Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarındaki vatandaş yetiştirme politikalarında tarih yazımı ve öğretiminin işlevi. Türk Yurdu, 341, 47-51.
- Aktekin, S. & Ceylan, D. (2012). 9. sınıf yeni tarih dersi öğretim programı ile ilgili öğretmen görüşler. Milli Eğitim Dergisi, 42(194), 253-268.
- Aydın, E. & Kaya, M. (2022). Biyografi eserlerinin ortaokul öğrencilerinin öz güven duygusunun gelişimine etkisi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 11(2), 777-792.
- Aydın, E. (2017). Türkçe dersi öğretim programlarının (2015 ve 2017) değerlendirilmesi. Electronic Turkish Studies, 12(28), 41-66.
- Baş, M. (2017). 2009 ve 2015 İlkokul matematik dersi öğretim programları ile 2017 ilkokul matematik dersi öğretim programı karşılaştırması. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 1219-1258.
- Boykoy, S. (2011). Türkiye’de 1939-1945 yıllarında tarih öğretim programları ve tarih ders kitaplarının incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(21), 157-181.
- Bozkaya, H. (2021). 1953 tarihli Köy Enstitüleri ve Öğretmen Okulları Programında sosyal bilgiler. EKEV Akademi Dergisi, 25(88), 179-198.
- Carr, E. H. (2008). Tarih nedir?. İletişim Yayınları.
- Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri-Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (M. Bütün ve S. B. Demir Çev. Ed.). Siyasal Kitabevi.
- Çapa, M. (2017). Erken cumhuriyet döneminde tarih eğitimi. A. Şimşek (Ed.), Türkiye'de Tarih Eğitimi içinde (s. 63-105). Pegem Akademi Yayıncılık.
- Çencen, N. (2017). 1980’lerde tarih eğitimi. A. Şimşek (Ed.), Türkiye'de Tarih Eğitimi içinde (s. 253-268). Pegem Akademi Yayıncılık.
- Demir, S. & Demir, A. (2012). Türkiye\'de yeni lise öğretim programları: Sorunlar beklentiler ve öneriler. İlköğretim Online, 11(1), 36-50.
- Demircioğlu, İ. H. & Tokdemir, M. A. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: Amaç, işlev ve içerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), 69-88.
- Demircioğlu, İ. H. (2010a). Tarih öğretiminde öğrenci merkezli yaklaşımlar. Anı Yayıncılık.
- Demircioğlu, İ. H. (2010b). Tarih öğretiminin amaçları. M. Safran (Ed.), Tarih nasıl öğretilir? Tarih öğretimleri için özel öğretim yöntemler içinde (s. 65-69). Yeni İnsan Yayınevi.
- Demircioğlu, İ. H. (2012). Osmanlı Devleti’nde tarih yazımının tarih öğretimi üzerine etkileri. Milli Eğitim Dergisi, 42(193), 115-125.
- Demircioğlu, İ. H. (2014). Türkiye’de tarih eğitimi: Sorunlar ve çözüm önerileri. Yeni Türkiye, 59, 1176-1186.
- Dilek, D. & Alabaş, R. (2010). Öğrencilerde tarihsel düşünme gelişimi. M. Safran (Ed.), Tarih nasıl öğretilir? Tarih öğretimleri için özel öğretim yöntemleri içinde (s. 123-130). Yeni İnsan Yayınevi.
- Dilek, D. (2007). Tarih derslerinde öğrenme ve düşünce gelişimi. Nobel Yayın Dağıtım.
- Durmuş, A. (2005). Ergenlik dönemi. Nesil Yayınları.
- Erkan, S. & Çoban, A. (2018). Değerler açısından tarih öğretim programları ve ders kitaplarının incelenmesi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 7(21), 771-789.
- Gezer, M., Şahin, İ., Öner Sünkür, M. & Meral, E. (2014). 8. sınıf Türkiye Cumhuriyeti inkılâp tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim programı kazanımlarının revize edilmiş bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Bartin University Journal of Faculty of Education, 3(1), 433-455.
- Kaya, İ. (2017). 2010-2013 yıllarında sorulan YGS ve LYS tarih sorularının ortaöğretim tarih dersi öğretim programları açısından değerlendirilmesi. Journal of Analytic Divinity, 1(1), 101-128.
- Kaya, M. & Aydın, E. (2024). 2019 Türkçe dersi öğretim programı ile 2024 Türkçe dersi öğretim programı’nın karşılaştırılması. Harran Maarif Dergisi, 9(1), 108-146.
- Kaya, M. & Erol, M. (2018). Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın yapma destanlarındaki rol-modelin ilköğretim II. kademe öğrencileri için eğitsel açıdan incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 883-902.
- Keskin, Y. (2015). Tarih dersi öğretim programı ve ders kitaplarında değerler eğitimi. Turkish Studies, 10(7), 659-674. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8234
- Köken, N. (2002). Cumhuriyet dönemi tarih anlayışları ve tarih eğitimi (1923 -1960). [Yayınlanmamış doktora tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi.
- Kütükoğlu, M. S. (2001). Tarih araştırmalarında usûl. Kubbealtı Neşriyâtı.
- MEB, (2018). Ortaöğretim tarih dersi (9, 10 ve 11. sınıflar) öğretim programı. Millî Eğitim Bakanlığı.
- MEB, (2024). Ortaöğretim tarih dersi öğretim programı (9, 10 ve 11. sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı.
- Merey, Z. (2010). Dünyada ve Türkiye’de tarih eğitiminin tarihsel gelişimi. M. Safran (Ed.), Tarih nasıl öğretilir? Tarih öğretimleri için özel öğretim yöntemleri içinde (s. 27-34). Yeni İnsan Yayınevi.
- Özdemir, K. (2017). Tarih dersi öğretim programının değerler eğitimi açısından incelenmesi. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 2(4), 240-257.
- Öztürk, İ. H. (2009, 1-3 Mayıs). Yeni ortaöğretim tarih programları üzerine eleştirel bir inceleme. The First International Congress of Educational Research. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
- Safran, M. (2002), Türk tarihi öğretimi ve meseleleri. Türkler Ansiklopedisi, C. 17, Yeni Türkiye Yayınları.
- Safran, M. (2006). Tarih eğitimi: Makaleler ve bildiriler. Gazi Kitabevi.
- Safran, M. (2009). Türkiye’de tarih öğretimi ve meseleleri. M. Demirel & İ. Turan (Ed.), Tarih öğretim yöntemleri içinde. (s. 8-21). Nobel Yayın Dağıtım.
- Sapsağlam, Ö. (2013). Değerlendirme boyutuyla okul öncesi eğitim programları (1952-2013). Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2013(1), 63-73.
- Şimşek, A. & Yazıcı, F. (2013) Türkiye’de tarih öğretiminin dünü, bugünü. TYB Dil Edebiyat ve Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 9-32.
- Şimşek, A. (2016). Yayın kritiği: taslak tarih öğretim programı (eleştiriler-öneriler). Turkish History Education Journal, 5(1), 316-331.
- Yeğen, C. (2016). Annales okulu, Marc Bloch ve “tarih savunusu: veya tarihçilik mesleği” yapıtı üzerinden Bloch’un tarih anlayışı. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi (AKAR), 1(1), 25-39.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
- Yıldırım, T. (2018). 2007 ve 2017 tarih dersi öğretim programlarının karşılaştırılması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 994-1019.
Abstract
The purpose of this study is to determine the similar and different aspects of the 2018 History Course Curriculum (HCC) and the 2024 History Course Curriculum. For this purpose, since the relevant History Course Curriculums were subjected to a detailed examination in terms of various variables, the document analysis technique, one of the qualitative research methods, was used. The study material of the research is the History Course Curriculums published by the Ministry of National Education in 2018 and 2024. The data of the research were obtained from the HCC of 2018 and 2024. In this context, both programs accepted by the Ministry of National Education were examined and the similarities and differences between the programs were tried to be determined. The data obtained from the examined documents were analyzed using the descriptive analysis technique, which is one of the qualitative analysis methods. As a result of the research, it was determined that in the 2024 program, the history course is addressed with a human historyperspective that examines historical events as well as various human activities and is based on local, regional, national, and international scales. In addition, it was seen that the historical discipline is examined not only in terms of politics and military but also in terms of culture, intellect, social, philosophical, and religious (belief), approached as a whole and addressed from a simultaneous perspective. In the 2024 program, an approach based on skills rather than knowledge was adopted, and for the first time, digital history, historical awareness, and historical literacy were included. In addition, the necessity of using Turkish correctly and effectively while conveying historical narratives orally or in writing was emphasized. Various suggestions were made regarding the program based on the research results.
Keywords
2018 History Course Curriculum Teaching Program 2024 History Course Curriculum Comparison Program Evaluation
References
- Akbaba, B. (2016). Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarındaki vatandaş yetiştirme politikalarında tarih yazımı ve öğretiminin işlevi. Türk Yurdu, 341, 47-51.
- Aktekin, S. & Ceylan, D. (2012). 9. sınıf yeni tarih dersi öğretim programı ile ilgili öğretmen görüşler. Milli Eğitim Dergisi, 42(194), 253-268.
- Aydın, E. & Kaya, M. (2022). Biyografi eserlerinin ortaokul öğrencilerinin öz güven duygusunun gelişimine etkisi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 11(2), 777-792.
- Aydın, E. (2017). Türkçe dersi öğretim programlarının (2015 ve 2017) değerlendirilmesi. Electronic Turkish Studies, 12(28), 41-66.
- Baş, M. (2017). 2009 ve 2015 İlkokul matematik dersi öğretim programları ile 2017 ilkokul matematik dersi öğretim programı karşılaştırması. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 1219-1258.
- Boykoy, S. (2011). Türkiye’de 1939-1945 yıllarında tarih öğretim programları ve tarih ders kitaplarının incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(21), 157-181.
- Bozkaya, H. (2021). 1953 tarihli Köy Enstitüleri ve Öğretmen Okulları Programında sosyal bilgiler. EKEV Akademi Dergisi, 25(88), 179-198.
- Carr, E. H. (2008). Tarih nedir?. İletişim Yayınları.
- Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri-Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (M. Bütün ve S. B. Demir Çev. Ed.). Siyasal Kitabevi.
- Çapa, M. (2017). Erken cumhuriyet döneminde tarih eğitimi. A. Şimşek (Ed.), Türkiye'de Tarih Eğitimi içinde (s. 63-105). Pegem Akademi Yayıncılık.
- Çencen, N. (2017). 1980’lerde tarih eğitimi. A. Şimşek (Ed.), Türkiye'de Tarih Eğitimi içinde (s. 253-268). Pegem Akademi Yayıncılık.
- Demir, S. & Demir, A. (2012). Türkiye\'de yeni lise öğretim programları: Sorunlar beklentiler ve öneriler. İlköğretim Online, 11(1), 36-50.
- Demircioğlu, İ. H. & Tokdemir, M. A. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: Amaç, işlev ve içerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), 69-88.
- Demircioğlu, İ. H. (2010a). Tarih öğretiminde öğrenci merkezli yaklaşımlar. Anı Yayıncılık.
- Demircioğlu, İ. H. (2010b). Tarih öğretiminin amaçları. M. Safran (Ed.), Tarih nasıl öğretilir? Tarih öğretimleri için özel öğretim yöntemler içinde (s. 65-69). Yeni İnsan Yayınevi.
- Demircioğlu, İ. H. (2012). Osmanlı Devleti’nde tarih yazımının tarih öğretimi üzerine etkileri. Milli Eğitim Dergisi, 42(193), 115-125.
- Demircioğlu, İ. H. (2014). Türkiye’de tarih eğitimi: Sorunlar ve çözüm önerileri. Yeni Türkiye, 59, 1176-1186.
- Dilek, D. & Alabaş, R. (2010). Öğrencilerde tarihsel düşünme gelişimi. M. Safran (Ed.), Tarih nasıl öğretilir? Tarih öğretimleri için özel öğretim yöntemleri içinde (s. 123-130). Yeni İnsan Yayınevi.
- Dilek, D. (2007). Tarih derslerinde öğrenme ve düşünce gelişimi. Nobel Yayın Dağıtım.
- Durmuş, A. (2005). Ergenlik dönemi. Nesil Yayınları.
- Erkan, S. & Çoban, A. (2018). Değerler açısından tarih öğretim programları ve ders kitaplarının incelenmesi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 7(21), 771-789.
- Gezer, M., Şahin, İ., Öner Sünkür, M. & Meral, E. (2014). 8. sınıf Türkiye Cumhuriyeti inkılâp tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim programı kazanımlarının revize edilmiş bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Bartin University Journal of Faculty of Education, 3(1), 433-455.
- Kaya, İ. (2017). 2010-2013 yıllarında sorulan YGS ve LYS tarih sorularının ortaöğretim tarih dersi öğretim programları açısından değerlendirilmesi. Journal of Analytic Divinity, 1(1), 101-128.
- Kaya, M. & Aydın, E. (2024). 2019 Türkçe dersi öğretim programı ile 2024 Türkçe dersi öğretim programı’nın karşılaştırılması. Harran Maarif Dergisi, 9(1), 108-146.
- Kaya, M. & Erol, M. (2018). Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın yapma destanlarındaki rol-modelin ilköğretim II. kademe öğrencileri için eğitsel açıdan incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 883-902.
- Keskin, Y. (2015). Tarih dersi öğretim programı ve ders kitaplarında değerler eğitimi. Turkish Studies, 10(7), 659-674. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8234
- Köken, N. (2002). Cumhuriyet dönemi tarih anlayışları ve tarih eğitimi (1923 -1960). [Yayınlanmamış doktora tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi.
- Kütükoğlu, M. S. (2001). Tarih araştırmalarında usûl. Kubbealtı Neşriyâtı.
- MEB, (2018). Ortaöğretim tarih dersi (9, 10 ve 11. sınıflar) öğretim programı. Millî Eğitim Bakanlığı.
- MEB, (2024). Ortaöğretim tarih dersi öğretim programı (9, 10 ve 11. sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı.
- Merey, Z. (2010). Dünyada ve Türkiye’de tarih eğitiminin tarihsel gelişimi. M. Safran (Ed.), Tarih nasıl öğretilir? Tarih öğretimleri için özel öğretim yöntemleri içinde (s. 27-34). Yeni İnsan Yayınevi.
- Özdemir, K. (2017). Tarih dersi öğretim programının değerler eğitimi açısından incelenmesi. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 2(4), 240-257.
- Öztürk, İ. H. (2009, 1-3 Mayıs). Yeni ortaöğretim tarih programları üzerine eleştirel bir inceleme. The First International Congress of Educational Research. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
- Safran, M. (2002), Türk tarihi öğretimi ve meseleleri. Türkler Ansiklopedisi, C. 17, Yeni Türkiye Yayınları.
- Safran, M. (2006). Tarih eğitimi: Makaleler ve bildiriler. Gazi Kitabevi.
- Safran, M. (2009). Türkiye’de tarih öğretimi ve meseleleri. M. Demirel & İ. Turan (Ed.), Tarih öğretim yöntemleri içinde. (s. 8-21). Nobel Yayın Dağıtım.
- Sapsağlam, Ö. (2013). Değerlendirme boyutuyla okul öncesi eğitim programları (1952-2013). Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2013(1), 63-73.
- Şimşek, A. & Yazıcı, F. (2013) Türkiye’de tarih öğretiminin dünü, bugünü. TYB Dil Edebiyat ve Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 9-32.
- Şimşek, A. (2016). Yayın kritiği: taslak tarih öğretim programı (eleştiriler-öneriler). Turkish History Education Journal, 5(1), 316-331.
- Yeğen, C. (2016). Annales okulu, Marc Bloch ve “tarih savunusu: veya tarihçilik mesleği” yapıtı üzerinden Bloch’un tarih anlayışı. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi (AKAR), 1(1), 25-39.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
- Yıldırım, T. (2018). 2007 ve 2017 tarih dersi öğretim programlarının karşılaştırılması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 994-1019.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | History Education |
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Early Pub Date | April 28, 2025 |
| Publication Date | April 28, 2025 |
| Submission Date | January 1, 2025 |
| Acceptance Date | April 7, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 22 Issue: 1 |
