Abstract
As a result of the developing Turkish-American relations after the Second World War, American military bases were established in many parts of Türkiye. The US administration made an agreement with the Tumpane Company to meet the logistics needs of the military and civilian personnel at the bases in question. In addition to the personnel it brought from America, Tumpane Company had to employ Turkish workers, in accordance with the agreements made between the two countries. In order to protect the social rights of the Turkish workers, collective bargaining agreements were regularly made between the Tumpane Company and Turkish unions. This process caused some problems between both parties. As of 1967, the right to make a collective labour agreement with the employer was given to the Turkish War-Labour Federation by the affiliated unions. The collective bargaining agreement negotiations held between the Federation and the relevant company in June 1967 resulted negatively. The efforts of the Conciliation Board to step in and reach an agreement between the Federation and the Tumpane Company did not yield any results. Thereupon, the Federation used its constitutional right and decided to strike as of September 1967. During this period, there were tensions between American soldiers serving in American bases in Türkiye and picket workers of the Tumpane Company. Instead of calming these tensions, the American Armed Forces displayed a strike-breaking attitude. This attitude caused the Federation’s negotiation process with the Tumpane Company to become harder and longer. The current government described the strike as disruptive to national security and postponed it for 30 days due to the NATO exercise to be held in Türkiye. The Federation filed a lawsuit with the Council of State to annul this decision. The Council of State rejected the decision to postpone the strike. With the intervention of the High Conciliation Board, an agreement was reached between the Federation and the Tumpane Company and a collective labour agreement was signed. As a result, Turkish War-Labour Federation received many of the rights it requested from the company.
The aim of this study is to determine the attitudes of the government, opposition and union members, as well as American soldiers serving at bases in Türkiye, during the strike process, through a strike event that took place in 1967. For this purpose, the statements, interviews and comments given in the national newspapers and magazines of the period were researched and examined before and after the strike event. During the working period, strike movements were intense in Türkiye and were widely covered in the press. For this reason, the scope of the research was narrowed and the sampling method was preferred. Thus, an attempt was made to draw the profile of the period based on an event that was examined in depth.
Keywords
Strike Postponement Tumpane Company Turkish- American Relations American Bases in Türkiye 1967 Turkish War- Labour Federation Strike.
References
- “Amerikalı Komutan Grevcilerle Tartıştı”, Milliyet, S 7129, 28 Eylül 1967, s.1, 7.
- “Amerikalı Komutan Greve Karışmayacak”, Cumhuriyet, S 15504, 27 Eylül 1967, s.1, 7.
- “Amerikan İş yerinde Grev Hakkı Kanun Dışı Hareketlerle Önlendi”, Emekçi, S 16, 2 Ekim 1964, s.1, 4.
- “Amerikan İşyerlerinde 4 Bin İşçi, Cuma Günü Greve Başlıyor”, Cumhuriyet, S 15499, 17 Eylül 1967, s.7.
- “Amerikan Kalkınma Yardımı 1973’de Kesilecek”, Cumhuriyet, S 15493, 16 Eylül 1967, s.1.
- “Amerikan Üsleri”, Yön, S 208, 25 Mart 1967, s.5.
- “Ankara’daki Amerikan İş Yerlerinde de Grev Başladı”, Cumhuriyet, S 15503, 26 Eylül 1967, s.1, 7.
- “Bakanlar Kurulu Dün Amerikan İşyerlerindeki Grevi Erteledi”, Cumhuriyet, S 15506, 29 Eylül 1967, s.1, 7.
- “Bakanlar Kurulunun Harb-İş Grevini Erteleme Kararını Danıştay Durdurdu”, Cumhuriyet, S 15510, 3 Ekim 1967, s.1, 7.
- Balcı, Mustafa, “Amerikan Askerî İş Yerlerindeki Grev”, Cumhuriyet, S 15504, 27 Eylül 1967, s.2.
- Bingöl, Oktay, “ABD’nin Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Askerî Üs Politikasında Değişimin Türkiye’ye Etkileri ve İncirlik Üssünün Geleceği”, Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, C 8, S 1, 2024, s.29-53.
- “Bölükbaşı: “Amerikan Üsleri 32 Milyona Mezar Olabilir”, Cumhuriyet, S 15498, 21 Eylül 1967, s.1, 7.
- Bölme, Selin Muzaffer, ABD’nin Üs Politikası ve Türkiye: Kuruluşundan Bugüne İncirlik Üssü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2010.
- Çetiner, Yılmaz, “Başbakan S. Rusya Gezisini 3 Gün Uzattı”, Cumhuriyet, S 15497, 20 Eylül 1967, s.1, 7.
- “Demirel Döndü; Ortak Bildiri Yayınlandı”, Cumhuriyet, S 15507, 30 Eylül 1967, s.1, 7.
- Devlet-Vilayet veya Belediyelerce Doğrudan Doğruya İşletilen Müesseseler ile Memleket Müdafaasile (ile) İlgili İşyerlerinin Murakabe ve Teftişine Dair Nizamname, Türkiye Cumhuriyeti Resmî Gazete, S 4793, 25 Nisan 1941, s.825-826.
- Ekmekçi, Mustafa, “Ankara’da 7 Amerikan İş Yerinde Dün Grev Başladı”, Milliyet, S 7127, 26 Eylül 1967, s.1, 7.
- Ertem, Barış, “Türkiye Üzerindeki Sovyet Talepleri ve Türk-Sovyet İlişkileri (1939-1947)”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C 3, S 11, 2010, s.252-273.
- Esmer Tütüncü, Gülsüm, Türkiye ve İngiltere’de Sendikacılığın Gelişimi (1945-1980): Karşılaştırmalı Bir İnceleme, Basılmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir 2013.
- “Gen. Lawrence Departs TUSLOG”, TUSLOG Ankara, The United States Logistics Group (USAFE), V IV, N 14, 19 July 1943, s.1.
- Geven, Nihat, “Grevciler, Amerikan Erlerinden Şikâyetçi”, Milliyet, S 7126, 25 Eylül 1967, s.3.
- “Grev Ertelenmesi İşi”, Danıştay Kararlar Dergisi, S 135-138, 1970, s.69-71. “Grev İçin”, Milliyet, S 7133, 2 Ekim 1967, s.7.
- “Grevi Erteleyen Hükûmet Protesto Edildi”, Cumhuriyet, S 15507, 30 Eylül 1967, s.1, 7.
- Güler, Yavuz, “II. Dünya Harbi Sonrası Türk-Amerikan İlişkileri (1945- 1950)”, Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, C 5, S 2, 2004, s.209-224.
- “Harb-İş Amerikan Makamlarını Grev Kırıcılıkla Suçladı”, Cumhuriyet, S 15505, 28 Eylül 1967, s.1, 7.
- “Harb-İş Grevi Başarıyla Sonuçlandı”, Türk-İş, S 57, Kasım 1967, s.34. “Harb-İş Grevi Sona Erdi”, Cumhuriyet, S 15513, 6 Ekim 1967, s.1, 7.
- “Harb-İş, Ankara ve Adana’da Grevleri Dün Tekrar Başlattı”, Cumhuriyet, S 15511, 4 Ekim 1967, s.1, 7.
- “Harb-İş, Grev Kararı Aldı”, Cumhuriyet, S 15496, 19 Eylül 1967, s.5. “Harp-İş Amerikalı Bakana Başvurdu”, Milliyet, S 7128, 27 Eylül 1967, s.1, 7.
- “Harp-İş Grevini Erteleme Kararını Danıştay Durdurdu”, Milliyet, S 7134, 3 Ekim 1967, s.1, 7.
- “Hükûmet NATO İşyerleri Grevini Erteledi”, Milliyet, S 7130, 29 Eylül 1967, s.1, 7.
- “İlan”, Milliyet, S 7139, 8 Ekim 1967, s.8.
- “İncirlik Hava Üssünde Dün Grev Başladı”, Cumhuriyet, S 15500, 23 Eylül 1967, s.1, 7.
- “İncirlik Üssüne 5.000 Amerikan Askeri İniyor”, Cumhuriyet, S 15502, 25 Eylül 1967, s.1, 7.
- “İncirlik’te Grevin Engellenmek İstendiği İddia Ediliyor”, Cumhuriyet, S 15501, 24 Eylül 1967, s.1, 7.
- “İşgal Altındaki Türk Toprakları”, Ant, S 37, 12 Eylül 1967, s.8-9.
- “Kararnameler”, Türkiye Cumhuriyeti Resmî Gazete, S 12711 Mükerrer, 28 Eylül 1967, s.1.
- Kıyanç, Sinan, “Soğuk Savaş Yıllarında Türkiye’deki ABD Üs ve Tesisleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C XXXVI, S 101, Ankara 2020, s.203- 252.
- Kutal, Metin, “Hükûmetin Greve Müdahalesi (Hukukî Esasları ve Tatbikatı)”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, S 22-23, 1971, s.45-62.
- “Kuzey Atlantik Andlaşmasına Taraf Devletler Arasında, Kuvvetlerinin Statüsüne Dair Sözleşme…”, Türkiye Cumhuriyeti Resmî Gazete, S 8663, 20 Mart 1954, s.8727-8737.
- Millî Savunma Bakanlığı ile Türkiye Harb Sanayi ve Yardımcı İş Kolları İşçi Sendikaları Federasyonu Toplu İş Sözleşmesi, Ankara 1964.
- “NATO-İş: Greve Karşı İşyerlerine Amerikalı İşçiler Yerleştiriliyor”, Milliyet, S 7149, 19 Ekim 1967, s.5.
- Oğuz, Atilla, “Türk Personel İle Amerikalı Personel Arasında Maaş Farkı”, Cumhuriyet, S 15221, 13 Aralık 1966, s.5. “Öğretmenler Grevi Sona Eriyor”, Cumhuriyet, S 15499, 22 Eylül 1967, s.3.
- Öztep, Özer, “Geliyorum, Diyen Olaylar…”, Cumhuriyet, S 15503, 26 Eylül 1967, s.1, 7.
- Öztep, Özer, “Harb-İş Grevi Yüzünden Adana’da Hava Gergin”, Cumhuriyet, S 15502, 25 Eylül 1967, s.1, 7.
- “Sosyal-İş Grevi Sona Erdi”, Cumhuriyet, S 15501, 24 Eylül 1967, s.1.
- Temiz Ejder, Hasan, Ünal, Ömer, “Türkiye’de Grev Hakkı ve Grev Ertelemeleri”, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü e-Dergisi, C 4, S 1, 2020, s.47-66.
- Temsilciler Meclisi Üyesi Coşkun Kırca’nın, Amerika Birleşik Devletleri Adına Kendilerine Memleketimizde İhale Edilmiş Yapı, Tesis, Onarım ve Bakım İşlerinde Çalışan Yerli ve Yabancı Firmaların Hukuki Statüsüne ve Bu Firmalarda Çalışan Türk İşçilerin Haklarına Dair Sözlü Sorusuna Çalışma Bakanı Cahit Talas ve Dışişleri Bakanı Selim Sarper’in Sözlü Cevapları, Türkiye Cumhuriyeti Temsilciler Meclisi Tutanak Dergisi, 14 Ağustos 1961, s.520-523.
- Toker, Metin, “İşçiler, Bir Grevin Hikâyesi”, Akis, C XXXIX, S 694, 7 Ekim 1967, s.6-12.
- Toker, Metin, “Nasıl İş Bu Böyle!”, Milliyet, S 7131, 30 Eylül 1967, s.2.
- “Toplu Görüşme ve Toplu İş Sözleşmesi Yapma Yetkisi: Toplu Görüşmede Usul”, Türkiye Cumhuriyeti Resmî Gazete, S 11462, 24 Temmuz 1963, s.7-8.
- “Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu”, Türkiye Cumhuriyeti Resmî Gazete, S 11462, 24 Temmuz 1963, s.9-10.
- “Topraklarımız Başkalarının Çıkarları İçin Kullanılamaz”, Cumhuriyet, S 15508, 1 Ekim 1967, s.1-7.
- “Türk Harb-İş Sendikası Tarihçesi”, https://harb-is.org.tr/tarihce/, (Erişim Tarihi 25.02.2024).
- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), 30.1.0.0/4.21.2/2-3, 12.01.1959.
- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), 30.18.1.2/171.39.15/1, 26.07.1963.
- Türkiye Cumhuriyeti ile Amerika Birleşik Devletleri Arasında, “Kuzey Atlântik Andlaşmasına Taraf Devletler Arasında, Kuvvetlerinin Statüsüne Dair Sözleşme”nin Tatbikatına Müteallik Anlaşmanın Tasdiki Hakkında Kanun, Türkiye Cumhuriyeti Resmî Gazete, S 8748, 7 Temmuz 1954, s.9833-9834.
- Türkiye İşçi Sınıfı ve Mücadeleleri Tarihi, Tüm İktisatçılar Birliği Yayınları No: 16, Maya Matbaacılık, Yayıncılık Ltd. Şti, Ankara 1976, s.165-171.
- Üstel, Yaşar, “Sosyal-İş ve Harp-İş Grevleri”, Yurdun Sesi, S 51-52, Eylül-Ekim 1967, s.6-8.
- “Yazılı Sorular ve Cevapları”, Millet Meclisi Tutanak Dergisi, C 22, 1968, s.40-55.
- “Yurtta Olup Bitenler-İşçiler”, Akis, C XXXIX, S 694, 7 Ekim 1967, s.6-8.
Abstract
İkinci Dünya Savaşı sonrası gelişen Türk-Amerikan ilişkileri sonu- cunda Türkiye’nin birçok yerinde Amerikan askerî üsleri kuruldu. Söz konusu üslerdeki askerî ve sivil personelin lojistik ihtiyacının karşılanması için ABD yönetimi Tumpane Şirketi’yle anlaştı. Tumpane Şirketi, Amerika’dan getirdiği personel dışında iki ülke arasında yapılan anlaşmalar gereği Türk işçi de çalıştırmak zorundaydı. Türk işçilerinin sosyal haklarının korunması amacıyla Tumpane Şirketi’yle Türk sendikaları arasında düzenli olarak toplu iş sözleşmesi yapılmaktaydı. Bu süreç her iki taraf arasında birtakım sıkıntıların yaşanmasına neden olmaktaydı. 1967 yılı itibarıyla işverenle toplu iş sözleşmesi yapma hakkı bağlı sendikalar tarafından Türk Harb-İş Federasyonuna verildi. Federasyon ile ilgili şirket arasında Haziran 1967 tarihinde gerçekleştirilen toplu iş sözleşmesi görüşmeleri olumsuz bir şekilde sonuçlandı. Uzlaştırma Kurulunun devreye girerek federasyonla Tumpane Şirketi arasında bir anlaşma sağlama çabaları da bir sonuç vermedi. Bunun üzerine federasyon anayasal hakkını kullanarak Eylül 1967 tarihi itibarıyla grev kararı aldı. Bu süreçte Türkiye’deki Amerikan üslerinde görev yapan Amerikalı askerlerle Tumpane Şirketinin grev gözcüsü işçileri arasında gerginlikler yaşanmaktaydı. Amerikan Silahlı Kuvvetleri bu gerginlikleri yatıştırmak yerine grev kırıcı bir tutum sergilemekteydi. Bu tutum federasyonun Tumpane Şirketi’yle görüşme sürecinin sertleşmesine ve aynı zamanda uzamasına yol açtı. Mevcut hükûmet, Türkiye’de düzenlenecek olan NATO tatbikatı nedeniyle grevi millî güvenliği bozucu olarak nitelendirerek 30 gün süreyle erteledi. Federasyon da bu kararın iptali yönünde Danıştay’a dava açtı. Danıştay grevi erteleme kararını reddetti. Yüksek Uzlaştırma Kurulunun devreye girmesiyle de federasyon ve Tumpane Şirketi arasında anlaşma sağlanarak toplu iş sözleşmesi yapıldı. Böylelikle Türk Harb-İş Federasyonu şirketten talep ettiği hakların birçoğunu almış oldu.
Bu çalışmanın amacı 1967 yılında yaşanılan bir grev olayı üzerinden hükûmet, muhalefet ve sendika üyeleri ile Türkiye’deki üslerde görev yapan Amerikalı askerlerin grev sürecinde sergiledikleri tutumları belirleyebilmektir. Bu amaçla dönemin ulusal gazete ve dergilerinde verilen demeçler, söyleşiler ve yorumlar dikkate alınarak grev olayı öncesi ve sonrasıyla birlikte araştırılıp irdelenmiştir. Çalışma dönemi içinde Türkiye’de grev hareketleri yoğun bir şekilde yaşanmakta ve basında geniş bir şekilde yer almaktaydı. Bu nedenle araştırmanın kapsamı daraltılmış ve örneklem yönteminin kullanılması tercih edilmiştir. Böylece derinlemesine incelenen bir olaydan hareketle dönemin profili çizilmeye çalışılmıştır.
Keywords
Grev Erteleme Tumpane Şirketi Türk-Amerikan İlişkileri Türkiye’deki Amerikan Üsleri 1967 Türk Harb-İş Federasyonu Grevi.
References
- “Amerikalı Komutan Grevcilerle Tartıştı”, Milliyet, S 7129, 28 Eylül 1967, s.1, 7.
- “Amerikalı Komutan Greve Karışmayacak”, Cumhuriyet, S 15504, 27 Eylül 1967, s.1, 7.
- “Amerikan İş yerinde Grev Hakkı Kanun Dışı Hareketlerle Önlendi”, Emekçi, S 16, 2 Ekim 1964, s.1, 4.
- “Amerikan İşyerlerinde 4 Bin İşçi, Cuma Günü Greve Başlıyor”, Cumhuriyet, S 15499, 17 Eylül 1967, s.7.
- “Amerikan Kalkınma Yardımı 1973’de Kesilecek”, Cumhuriyet, S 15493, 16 Eylül 1967, s.1.
- “Amerikan Üsleri”, Yön, S 208, 25 Mart 1967, s.5.
- “Ankara’daki Amerikan İş Yerlerinde de Grev Başladı”, Cumhuriyet, S 15503, 26 Eylül 1967, s.1, 7.
- “Bakanlar Kurulu Dün Amerikan İşyerlerindeki Grevi Erteledi”, Cumhuriyet, S 15506, 29 Eylül 1967, s.1, 7.
- “Bakanlar Kurulunun Harb-İş Grevini Erteleme Kararını Danıştay Durdurdu”, Cumhuriyet, S 15510, 3 Ekim 1967, s.1, 7.
- Balcı, Mustafa, “Amerikan Askerî İş Yerlerindeki Grev”, Cumhuriyet, S 15504, 27 Eylül 1967, s.2.
- Bingöl, Oktay, “ABD’nin Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Askerî Üs Politikasında Değişimin Türkiye’ye Etkileri ve İncirlik Üssünün Geleceği”, Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, C 8, S 1, 2024, s.29-53.
- “Bölükbaşı: “Amerikan Üsleri 32 Milyona Mezar Olabilir”, Cumhuriyet, S 15498, 21 Eylül 1967, s.1, 7.
- Bölme, Selin Muzaffer, ABD’nin Üs Politikası ve Türkiye: Kuruluşundan Bugüne İncirlik Üssü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2010.
- Çetiner, Yılmaz, “Başbakan S. Rusya Gezisini 3 Gün Uzattı”, Cumhuriyet, S 15497, 20 Eylül 1967, s.1, 7.
- “Demirel Döndü; Ortak Bildiri Yayınlandı”, Cumhuriyet, S 15507, 30 Eylül 1967, s.1, 7.
- Devlet-Vilayet veya Belediyelerce Doğrudan Doğruya İşletilen Müesseseler ile Memleket Müdafaasile (ile) İlgili İşyerlerinin Murakabe ve Teftişine Dair Nizamname, Türkiye Cumhuriyeti Resmî Gazete, S 4793, 25 Nisan 1941, s.825-826.
- Ekmekçi, Mustafa, “Ankara’da 7 Amerikan İş Yerinde Dün Grev Başladı”, Milliyet, S 7127, 26 Eylül 1967, s.1, 7.
- Ertem, Barış, “Türkiye Üzerindeki Sovyet Talepleri ve Türk-Sovyet İlişkileri (1939-1947)”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C 3, S 11, 2010, s.252-273.
- Esmer Tütüncü, Gülsüm, Türkiye ve İngiltere’de Sendikacılığın Gelişimi (1945-1980): Karşılaştırmalı Bir İnceleme, Basılmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir 2013.
- “Gen. Lawrence Departs TUSLOG”, TUSLOG Ankara, The United States Logistics Group (USAFE), V IV, N 14, 19 July 1943, s.1.
- Geven, Nihat, “Grevciler, Amerikan Erlerinden Şikâyetçi”, Milliyet, S 7126, 25 Eylül 1967, s.3.
- “Grev Ertelenmesi İşi”, Danıştay Kararlar Dergisi, S 135-138, 1970, s.69-71. “Grev İçin”, Milliyet, S 7133, 2 Ekim 1967, s.7.
- “Grevi Erteleyen Hükûmet Protesto Edildi”, Cumhuriyet, S 15507, 30 Eylül 1967, s.1, 7.
- Güler, Yavuz, “II. Dünya Harbi Sonrası Türk-Amerikan İlişkileri (1945- 1950)”, Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, C 5, S 2, 2004, s.209-224.
- “Harb-İş Amerikan Makamlarını Grev Kırıcılıkla Suçladı”, Cumhuriyet, S 15505, 28 Eylül 1967, s.1, 7.
- “Harb-İş Grevi Başarıyla Sonuçlandı”, Türk-İş, S 57, Kasım 1967, s.34. “Harb-İş Grevi Sona Erdi”, Cumhuriyet, S 15513, 6 Ekim 1967, s.1, 7.
- “Harb-İş, Ankara ve Adana’da Grevleri Dün Tekrar Başlattı”, Cumhuriyet, S 15511, 4 Ekim 1967, s.1, 7.
- “Harb-İş, Grev Kararı Aldı”, Cumhuriyet, S 15496, 19 Eylül 1967, s.5. “Harp-İş Amerikalı Bakana Başvurdu”, Milliyet, S 7128, 27 Eylül 1967, s.1, 7.
- “Harp-İş Grevini Erteleme Kararını Danıştay Durdurdu”, Milliyet, S 7134, 3 Ekim 1967, s.1, 7.
- “Hükûmet NATO İşyerleri Grevini Erteledi”, Milliyet, S 7130, 29 Eylül 1967, s.1, 7.
- “İlan”, Milliyet, S 7139, 8 Ekim 1967, s.8.
- “İncirlik Hava Üssünde Dün Grev Başladı”, Cumhuriyet, S 15500, 23 Eylül 1967, s.1, 7.
- “İncirlik Üssüne 5.000 Amerikan Askeri İniyor”, Cumhuriyet, S 15502, 25 Eylül 1967, s.1, 7.
- “İncirlik’te Grevin Engellenmek İstendiği İddia Ediliyor”, Cumhuriyet, S 15501, 24 Eylül 1967, s.1, 7.
- “İşgal Altındaki Türk Toprakları”, Ant, S 37, 12 Eylül 1967, s.8-9.
- “Kararnameler”, Türkiye Cumhuriyeti Resmî Gazete, S 12711 Mükerrer, 28 Eylül 1967, s.1.
- Kıyanç, Sinan, “Soğuk Savaş Yıllarında Türkiye’deki ABD Üs ve Tesisleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C XXXVI, S 101, Ankara 2020, s.203- 252.
- Kutal, Metin, “Hükûmetin Greve Müdahalesi (Hukukî Esasları ve Tatbikatı)”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, S 22-23, 1971, s.45-62.
- “Kuzey Atlantik Andlaşmasına Taraf Devletler Arasında, Kuvvetlerinin Statüsüne Dair Sözleşme…”, Türkiye Cumhuriyeti Resmî Gazete, S 8663, 20 Mart 1954, s.8727-8737.
- Millî Savunma Bakanlığı ile Türkiye Harb Sanayi ve Yardımcı İş Kolları İşçi Sendikaları Federasyonu Toplu İş Sözleşmesi, Ankara 1964.
- “NATO-İş: Greve Karşı İşyerlerine Amerikalı İşçiler Yerleştiriliyor”, Milliyet, S 7149, 19 Ekim 1967, s.5.
- Oğuz, Atilla, “Türk Personel İle Amerikalı Personel Arasında Maaş Farkı”, Cumhuriyet, S 15221, 13 Aralık 1966, s.5. “Öğretmenler Grevi Sona Eriyor”, Cumhuriyet, S 15499, 22 Eylül 1967, s.3.
- Öztep, Özer, “Geliyorum, Diyen Olaylar…”, Cumhuriyet, S 15503, 26 Eylül 1967, s.1, 7.
- Öztep, Özer, “Harb-İş Grevi Yüzünden Adana’da Hava Gergin”, Cumhuriyet, S 15502, 25 Eylül 1967, s.1, 7.
- “Sosyal-İş Grevi Sona Erdi”, Cumhuriyet, S 15501, 24 Eylül 1967, s.1.
- Temiz Ejder, Hasan, Ünal, Ömer, “Türkiye’de Grev Hakkı ve Grev Ertelemeleri”, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü e-Dergisi, C 4, S 1, 2020, s.47-66.
- Temsilciler Meclisi Üyesi Coşkun Kırca’nın, Amerika Birleşik Devletleri Adına Kendilerine Memleketimizde İhale Edilmiş Yapı, Tesis, Onarım ve Bakım İşlerinde Çalışan Yerli ve Yabancı Firmaların Hukuki Statüsüne ve Bu Firmalarda Çalışan Türk İşçilerin Haklarına Dair Sözlü Sorusuna Çalışma Bakanı Cahit Talas ve Dışişleri Bakanı Selim Sarper’in Sözlü Cevapları, Türkiye Cumhuriyeti Temsilciler Meclisi Tutanak Dergisi, 14 Ağustos 1961, s.520-523.
- Toker, Metin, “İşçiler, Bir Grevin Hikâyesi”, Akis, C XXXIX, S 694, 7 Ekim 1967, s.6-12.
- Toker, Metin, “Nasıl İş Bu Böyle!”, Milliyet, S 7131, 30 Eylül 1967, s.2.
- “Toplu Görüşme ve Toplu İş Sözleşmesi Yapma Yetkisi: Toplu Görüşmede Usul”, Türkiye Cumhuriyeti Resmî Gazete, S 11462, 24 Temmuz 1963, s.7-8.
- “Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu”, Türkiye Cumhuriyeti Resmî Gazete, S 11462, 24 Temmuz 1963, s.9-10.
- “Topraklarımız Başkalarının Çıkarları İçin Kullanılamaz”, Cumhuriyet, S 15508, 1 Ekim 1967, s.1-7.
- “Türk Harb-İş Sendikası Tarihçesi”, https://harb-is.org.tr/tarihce/, (Erişim Tarihi 25.02.2024).
- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), 30.1.0.0/4.21.2/2-3, 12.01.1959.
- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), 30.18.1.2/171.39.15/1, 26.07.1963.
- Türkiye Cumhuriyeti ile Amerika Birleşik Devletleri Arasında, “Kuzey Atlântik Andlaşmasına Taraf Devletler Arasında, Kuvvetlerinin Statüsüne Dair Sözleşme”nin Tatbikatına Müteallik Anlaşmanın Tasdiki Hakkında Kanun, Türkiye Cumhuriyeti Resmî Gazete, S 8748, 7 Temmuz 1954, s.9833-9834.
- Türkiye İşçi Sınıfı ve Mücadeleleri Tarihi, Tüm İktisatçılar Birliği Yayınları No: 16, Maya Matbaacılık, Yayıncılık Ltd. Şti, Ankara 1976, s.165-171.
- Üstel, Yaşar, “Sosyal-İş ve Harp-İş Grevleri”, Yurdun Sesi, S 51-52, Eylül-Ekim 1967, s.6-8.
- “Yazılı Sorular ve Cevapları”, Millet Meclisi Tutanak Dergisi, C 22, 1968, s.40-55.
- “Yurtta Olup Bitenler-İşçiler”, Akis, C XXXIX, S 694, 7 Ekim 1967, s.6-8.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | History of The Republic of Turkiye |
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | May 22, 2025 |
| Submission Date | November 12, 2024 |
| Acceptance Date | April 10, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 41 Issue: 111 |
