AVRUPA BİRLİĞİ ADALET DİVANI KARARLARINDA AVRUPA BİRLİĞİ VATANDAŞLIĞININ SOSYAL HAKLAR BAĞLAMINDA DEĞİŞEN ROLÜ
Abstract
Avrupa Birliği vatandaşlığı kavramı 1992 yılında Avrupa Birliği Antlaşması (Maastricht) ile resmi olarak tanınmıştır. Birlik vatandaşlığı, Avrupa Birliği Adalet Divanı'nın içtihadıyla işlevsel bir içerik kazanmıştır. Başlangıçta Divan, önüne gelen davaları Avrupa Birliği vatandaşlığı çerçevesinde ele alma konusunda isteksiz görünmüştür. Ancak, Adalet Divanı Hukuk Sözcülerinin güçlü görüşlerinin ardından Divan, tutumunu değiştirmiş ve yeni bir hat benimsemiştir. Böylece, Avrupa Birliği vatandaşlığı işlevsel bir içerik kazanmış ve bazı sosyal hakları da kapsar hale gelmiştir. Divan bazı kararlarında bir denge oluşturarak kavramın kapsamının genişlemesini engellemeye çalışsa da Avrupa Birliği vatandaşlığını güçlendirme eğilimi devam etmiştir. Bununla birlikte, Divan, 2014 yılından itibaren, bu genişleme eğilimini durdurarak primsiz sosyal yardımlara kolay erişimi engellemek amacıyla daha belirgin bir tutum benimsemiştir. Bu makalenin amacı, Avrupa Birliği Adalet Divanı içtihadında Avrupa Birliği vatandaşlığının hukuki evrimini ve Avrupa Birliği vatandaşlığının sosyal refah yardımları üzerindeki değişen etkilerini ortaya koymak ve analiz etmektir.
Keywords
Avrupa Birliği vatandaşlığı Avrupa Birliği Adalet Divanı serbest dolaşım ve yerleşme hakkı sosyal refah yardımları
References
- a. Eserler
- “Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET)”, AnaBritannica, C. 3, İstanbul: Ana Yayıncılık, 1994, ss. 409-411.
- Batır K, “Antlaşmalar ve Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararları Çerçevesinde Avrupa Birliği Vatandaşlığı”, Marmara Avrupa Araştırmaları Dergisi, C. 25, Sayı:1: 133-159 (2017).
- Bellamy R / Warleigh A, “From an Ethichs of Integration to an Ethichs of Participation: Citizenship and the Future of the European Union”, Journal of International Studies, Vol.: 27, No: 3: 447-470 (1998).
- Büyükkılıç G, “Discrimination in the European Union: A Problem Aimed to Be Resolved or Just an Instrument to Serve the Economic Targets?” Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 17, Sayı: 1-2: 437-469 (2011).
- Costamagna F / Montaldo S / Romanelli F, Access to Social advantages for EU Citizens and Third Country Natıonals Under the Law of the European Union: Essential Text Cases and Materials, Universita di Torino, 2022.
- Gago A / Maiani F, “‘Pushing the Boundaries’: A Dialogical Account of the Evolution of European Case-Law on Access to Welfare”, Journal of European Integration, Vol.: 44, No: 2: 261-275 (2022).
- Göztepe E, “Yurttaşlığın Kamusal ve Ulusüstü Boyutu: Avrupa Yurttaşlığı ve “Göçmen Forumu” Örnekleri”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, C. 52, Sayı: 4: 229-248 (2003).
- Guild E, “Who Wants to Be an EU Citizen?”, EU Citizenship and Free Movement Rights: Taking Supranational Citizenship Seriously. Ed.: Sandra Mantu /Paul Minderhoud/ Elspeth Guild. Leiden, Boston: Koninklijke Brill NV, 2020, ss. 17-35.
- Gündüzler U, “AB Vatandaşlığının Avrupa Bütünleşmesindeki Yeri”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni”, C. 32, Sayı: 2: 39-72 (2013).
- Hanlon J, European Community Law. Third Edition. London: Sweet and Maxwell, 2003.
- Hartley T C, The Foundations of European Community Law. Fifth Edition. Oxford: Oxford University Press, 2003.
- Heindlmaier A, “Mobile EU Citizens and the “Unreasonable Burden”: How EU Member States Deal with Residence Rights at the Street Level”, EU Citizenship and Free Movement Rights: Taking Supranational Citizenship Seriously. Ed.: Sandra Mantu /Paul Minderhoud/ Elspeth Guild. Leiden, Boston: Koninklijke Brill NV, 2020, ss. 129-154.
- Jacobs F G, “Citizenship of the European Union: A Legal Analysis”, European Law Journal, Vol.: 13, No:5: 591-610 (September 2007).
- Kara U, Sosyal Devletin Yükselişi ve Düşüşü. İkinci Basım. Adana: Karahan Kitabevi, 2013.
- Kochenov D, “The European Citizenship Concept and Enlargement of the Union”, Romanian Journal of Political Science, Vol.:3, No: 2: 71-97 (2003).
- “Migration and Asylum in Europe - 2024 Edition”, <https://ec.europa.eu/eurostat/web/interactive-publications/migration-2024> (erişim tarihi: 23.03.2025).
- Peyrl J, “The Judgments of Brey, Dano, Alimanovic: A Case of Derogation or a Need to Solve the Riddle?”, EU Citizenship and Free Movement Rights: Taking Supranational Citizenship Seriously. Ed.: Sandra Mantu /Paul Minderhoud/ Elspeth Guild. Leiden. Boston: Koninklijke Brill NV, 2020, ss. 105-128.
- Shaw J, “The Interpretation of European Union Citizenship”, The Modern Law Review, Vol. 61, No: 3: 293-317 (May 1998).
- b. Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararları ve Hukuk Sözcülerinin Mütalaaları
- C-193/94, Sofia Skanavi & Konstantin Chryssanthakopoulos. Divan’ın Kararı. [1996] ECR I-00929.
- C-193/94, Hukuk Sözcüsü LÉGER’in Mütalaası, Sofia Skanavi & Konstantin Chryssanthakopoulos. [1995] ECLI:EU:C:1995:331
- C-214/94, Hukuk Sözcüsü LÉGER’in Mütalaası, Boukhalfa v. Bundesrepublic Deutscland. [1995] ECLI:EU:C:1995:381
- C-65/95 ve C-111/95, Hukuk Sözcüsü RUIZ-JARABO COLOMER’in Mütalaası, The Queen v. Secretary of State for the Home Department, Ex Parte Shingara and Radiom. [1996] ECLI:EU:C:1996:451
- C-64/96 ve C-65/96, Land Nordrhein-Westfalen v. Kari Uecker ve Vera Jacquet v. Land Nordrhein-Westfalen, Divan’ın Kararı. [1997] ECR I-03171.
- C-85/96, María Martínez Sala v. Freistaat Bayern. Divan’ın Kararı. [1998] ECR I-02691.
- C-85/96, Hukuk Sözcüsü LA PERGOLA’nın Mütalaası, María Martínez Sala v. Freistaat Bayern. [1997] ECLI:EU:C:1997:335
- C-274/96, Bickel & Franz. Divan’ın Kararı. [1998] ECR I-07637.
- C-274/96, Hukuk Sözcüsü JACOBS’un Mütalaası, Bickel & Franz. [1998] ECLI:EU:C:1998:115.
- C-224/98, Marie-Nathalie D’Hoop v. Office National de l’Emploi. Divan’ın Kararı. [2002] ECR I-06191.
- C-184/99, Rudy Grzelczyk v. Centre public d'aide sociale Ottignies-Louvain-la-Neuve. Divan’ın Kararı. [2001] ECR I-06193.
- C-184/99, Hukuk Sözcüsü ALBER’in Mütalaası, Rudy Grzelczyk v. Centre public d'aide sociale Ottignies-Louvain-la-Neuve. [2000] ECLI:EU:C:2000:518
- C-413/99, Baumbast v. Secretary of State for the Home Department. Divan’ın Kararı. [2002] ECR I-07091.
- C-138/02, Brian Francis Collins v. Secretary of State for Work and Pensions. Divan’ın Kararı. [2004] ECR I-02703.
- C-138/02, Hukuk Sözcüsü RUIZ-JARABO COLOMER’in Mütalaası, Brian Francis Collins v. Secretary of State for Work and Pensions. [2003] ECLI:EU:C:2003:409.
- C-258/04, Ioannis Ioannidis v. Office National D’Emploi. Divan’ın Kararı. [2005] ECR I-08275.
- C-406/04, Gérald De Cuyper v. Office National de L’Emploi. Divan’ın Kararı. [2006] ECR I-06947.
- C-192/05, Tas-Hagen & Tas v. Raadskamer WUBO van de Pensioen- en Uitkeringsraad. Divan’ın Kararı. [2006] ECR I-10451.
- C-499/06, Halina Nerkowska v. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Koszalinie. Divan’ın Kararı. [2008] ECR I-03993.
- C 523/11 ve C 585/11, Laurence Prinz v. Region Hannover ve Philipp Seeberger v. Studentenwerk Heidelberg. Divan’ın Kararı. [2013] ECLI:EU:C:2013:524.
- C-140/12, Brey v. Pensionsversicherungsanstalt. Divan’ın Kararı. [2013] ECLI:EU:C:2013:565.
- C-333/13, Dano v. Jobcenter Leipzig. Divan’ın Kararı. [2014] ECLI:EU:C:2014:2358.
- C-67/14, Alimanovic v. Jobcenter Berlin Neukölln. Divan’ın Kararı, [2015] ECLI:EU:C:2015:597.
- C 299/14, Garcia-Nieto and Others v. Vestische Arbeit Jobcenter Kreis Recklinghausen. Divan’ın Kararı, [2016] ECLI:EU:C:2016:114.
- C-181/19, Jobcenter Krefeld - Widerspruchsstelle v. JD. Divan’ın Kararı. [2020] ECLI:EU:C:2020:794.
The Changing Role of the European Union Citizenship Within the Context of Social Rights in the Case-Law of the European Court of Justice
Abstract
The concept of citizenship of the European Union was given formal recognition by the Treaty on European Union (Maastricht) in 1992. The concept gained a functional content through the case-law of the Court of Justice of the European Union. In the beginning, the Court appeared to be reluctant to handle the cases within the framework of the citizenship of the European Union. However, after the forceful opinions of its advocate generals the Court changed its position and adopted a new attitude. Since then, citizenship of the European Union has gained a functional content and later tended to cover some social rights. Even though the Court tried to stop broadening the scope of the concept by creating a balance in some of its judgments, the tendency of strengthening citizenship of the European Union remained. However, since 2014, the Court has adopted a more obvious attitude in order to prevent easy access to non-contributory social welfare benefits by stopping this expansionary tendency. The aim of this article is to demonstrate and analyse the legal evolution of the citizenship of the European Union in the case-law of the Court of Justice of the European Union and the changing effects of the European Union citizenship on social welfare benefits.
Keywords
Citizenship of the European Union Court of Justice of the European Union right to move freely and reside social welfare benefits
References
- a. Eserler
- “Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET)”, AnaBritannica, C. 3, İstanbul: Ana Yayıncılık, 1994, ss. 409-411.
- Batır K, “Antlaşmalar ve Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararları Çerçevesinde Avrupa Birliği Vatandaşlığı”, Marmara Avrupa Araştırmaları Dergisi, C. 25, Sayı:1: 133-159 (2017).
- Bellamy R / Warleigh A, “From an Ethichs of Integration to an Ethichs of Participation: Citizenship and the Future of the European Union”, Journal of International Studies, Vol.: 27, No: 3: 447-470 (1998).
- Büyükkılıç G, “Discrimination in the European Union: A Problem Aimed to Be Resolved or Just an Instrument to Serve the Economic Targets?” Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 17, Sayı: 1-2: 437-469 (2011).
- Costamagna F / Montaldo S / Romanelli F, Access to Social advantages for EU Citizens and Third Country Natıonals Under the Law of the European Union: Essential Text Cases and Materials, Universita di Torino, 2022.
- Gago A / Maiani F, “‘Pushing the Boundaries’: A Dialogical Account of the Evolution of European Case-Law on Access to Welfare”, Journal of European Integration, Vol.: 44, No: 2: 261-275 (2022).
- Göztepe E, “Yurttaşlığın Kamusal ve Ulusüstü Boyutu: Avrupa Yurttaşlığı ve “Göçmen Forumu” Örnekleri”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, C. 52, Sayı: 4: 229-248 (2003).
- Guild E, “Who Wants to Be an EU Citizen?”, EU Citizenship and Free Movement Rights: Taking Supranational Citizenship Seriously. Ed.: Sandra Mantu /Paul Minderhoud/ Elspeth Guild. Leiden, Boston: Koninklijke Brill NV, 2020, ss. 17-35.
- Gündüzler U, “AB Vatandaşlığının Avrupa Bütünleşmesindeki Yeri”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni”, C. 32, Sayı: 2: 39-72 (2013).
- Hanlon J, European Community Law. Third Edition. London: Sweet and Maxwell, 2003.
- Hartley T C, The Foundations of European Community Law. Fifth Edition. Oxford: Oxford University Press, 2003.
- Heindlmaier A, “Mobile EU Citizens and the “Unreasonable Burden”: How EU Member States Deal with Residence Rights at the Street Level”, EU Citizenship and Free Movement Rights: Taking Supranational Citizenship Seriously. Ed.: Sandra Mantu /Paul Minderhoud/ Elspeth Guild. Leiden, Boston: Koninklijke Brill NV, 2020, ss. 129-154.
- Jacobs F G, “Citizenship of the European Union: A Legal Analysis”, European Law Journal, Vol.: 13, No:5: 591-610 (September 2007).
- Kara U, Sosyal Devletin Yükselişi ve Düşüşü. İkinci Basım. Adana: Karahan Kitabevi, 2013.
- Kochenov D, “The European Citizenship Concept and Enlargement of the Union”, Romanian Journal of Political Science, Vol.:3, No: 2: 71-97 (2003).
- “Migration and Asylum in Europe - 2024 Edition”, <https://ec.europa.eu/eurostat/web/interactive-publications/migration-2024> (erişim tarihi: 23.03.2025).
- Peyrl J, “The Judgments of Brey, Dano, Alimanovic: A Case of Derogation or a Need to Solve the Riddle?”, EU Citizenship and Free Movement Rights: Taking Supranational Citizenship Seriously. Ed.: Sandra Mantu /Paul Minderhoud/ Elspeth Guild. Leiden. Boston: Koninklijke Brill NV, 2020, ss. 105-128.
- Shaw J, “The Interpretation of European Union Citizenship”, The Modern Law Review, Vol. 61, No: 3: 293-317 (May 1998).
- b. Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararları ve Hukuk Sözcülerinin Mütalaaları
- C-193/94, Sofia Skanavi & Konstantin Chryssanthakopoulos. Divan’ın Kararı. [1996] ECR I-00929.
- C-193/94, Hukuk Sözcüsü LÉGER’in Mütalaası, Sofia Skanavi & Konstantin Chryssanthakopoulos. [1995] ECLI:EU:C:1995:331
- C-214/94, Hukuk Sözcüsü LÉGER’in Mütalaası, Boukhalfa v. Bundesrepublic Deutscland. [1995] ECLI:EU:C:1995:381
- C-65/95 ve C-111/95, Hukuk Sözcüsü RUIZ-JARABO COLOMER’in Mütalaası, The Queen v. Secretary of State for the Home Department, Ex Parte Shingara and Radiom. [1996] ECLI:EU:C:1996:451
- C-64/96 ve C-65/96, Land Nordrhein-Westfalen v. Kari Uecker ve Vera Jacquet v. Land Nordrhein-Westfalen, Divan’ın Kararı. [1997] ECR I-03171.
- C-85/96, María Martínez Sala v. Freistaat Bayern. Divan’ın Kararı. [1998] ECR I-02691.
- C-85/96, Hukuk Sözcüsü LA PERGOLA’nın Mütalaası, María Martínez Sala v. Freistaat Bayern. [1997] ECLI:EU:C:1997:335
- C-274/96, Bickel & Franz. Divan’ın Kararı. [1998] ECR I-07637.
- C-274/96, Hukuk Sözcüsü JACOBS’un Mütalaası, Bickel & Franz. [1998] ECLI:EU:C:1998:115.
- C-224/98, Marie-Nathalie D’Hoop v. Office National de l’Emploi. Divan’ın Kararı. [2002] ECR I-06191.
- C-184/99, Rudy Grzelczyk v. Centre public d'aide sociale Ottignies-Louvain-la-Neuve. Divan’ın Kararı. [2001] ECR I-06193.
- C-184/99, Hukuk Sözcüsü ALBER’in Mütalaası, Rudy Grzelczyk v. Centre public d'aide sociale Ottignies-Louvain-la-Neuve. [2000] ECLI:EU:C:2000:518
- C-413/99, Baumbast v. Secretary of State for the Home Department. Divan’ın Kararı. [2002] ECR I-07091.
- C-138/02, Brian Francis Collins v. Secretary of State for Work and Pensions. Divan’ın Kararı. [2004] ECR I-02703.
- C-138/02, Hukuk Sözcüsü RUIZ-JARABO COLOMER’in Mütalaası, Brian Francis Collins v. Secretary of State for Work and Pensions. [2003] ECLI:EU:C:2003:409.
- C-258/04, Ioannis Ioannidis v. Office National D’Emploi. Divan’ın Kararı. [2005] ECR I-08275.
- C-406/04, Gérald De Cuyper v. Office National de L’Emploi. Divan’ın Kararı. [2006] ECR I-06947.
- C-192/05, Tas-Hagen & Tas v. Raadskamer WUBO van de Pensioen- en Uitkeringsraad. Divan’ın Kararı. [2006] ECR I-10451.
- C-499/06, Halina Nerkowska v. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Koszalinie. Divan’ın Kararı. [2008] ECR I-03993.
- C 523/11 ve C 585/11, Laurence Prinz v. Region Hannover ve Philipp Seeberger v. Studentenwerk Heidelberg. Divan’ın Kararı. [2013] ECLI:EU:C:2013:524.
- C-140/12, Brey v. Pensionsversicherungsanstalt. Divan’ın Kararı. [2013] ECLI:EU:C:2013:565.
- C-333/13, Dano v. Jobcenter Leipzig. Divan’ın Kararı. [2014] ECLI:EU:C:2014:2358.
- C-67/14, Alimanovic v. Jobcenter Berlin Neukölln. Divan’ın Kararı, [2015] ECLI:EU:C:2015:597.
- C 299/14, Garcia-Nieto and Others v. Vestische Arbeit Jobcenter Kreis Recklinghausen. Divan’ın Kararı, [2016] ECLI:EU:C:2016:114.
- C-181/19, Jobcenter Krefeld - Widerspruchsstelle v. JD. Divan’ın Kararı. [2020] ECLI:EU:C:2020:794.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Law in Context (Other) |
| Journal Section | KAMU HUKUKU |
| Authors | |
| Publication Date | April 17, 2025 |
| Submission Date | January 27, 2025 |
| Acceptance Date | March 13, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Issue: 74 |
Cite
- Article Files