Research Article
BibTex RIS Cite

Aday Çocuk Gelişimcilerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri İle Akademik Öz-Yeterlikleri Arasındaki ilişki

Year 2025, Volume: 27 Issue: 2, 452 - 472, 18.06.2025

Davut Açar , Yusuf Dilbilir

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1324312

Abstract

Bu çalışmanın amacı aday çocuk gelişimcilerin eleştirel düşünme eğilimleri ile akademik öz yeterliklerini farklı değişkenler açısından incelemektir. İki ayrı ölçekle verileri toplanan bu çalışmanın örneklemini 7 farklı üniversitede çocuk gelişimi programlarında ön lisans veya lisans düzeyinde öğrenim görmekte olan 211 öğrenci oluşturmaktadır. Genel olarak aday çocuk gelişimcilerin hem eleştirel düşünme eğilimlerinin hem de akademik öz-yeterliklerinin ölçek ortalamalarının üstünde ve yüksek olduğu görülmüştür. Sınıf düzeyi değişkeninde 2. ve 4. sınıfta öğrenim görmekte olan katılımcıların 1. ve 3. sınıfta öğrenim görmekte olanlardan eleştirel düşünme eğilim boyutlarından olan bilişsel olgunluk olarak daha iyi oldukları bulunmuştur. Mahalle veya köyde çocukluk dönemini geçiren katılımcıların apartman veya sitelerde çocukluklarını geçiren katılımcılara oranla eleştirel düşünme eğilimlerinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların ekrana ayırdıkları sürede yaşanılan artışın bilişsel olgunluk, yenilikçilik ve bilişsel uygulamalarda olumsuzluğa neden olduğu fark edilmiştir. Bunun dışında günlük kitap okumaya ayrılan sürenin fazla olmasının eleştirel düşünme ve akademik öz-yeterliğe olumlu yönde katkısı olduğu ve ayrıca akademik öz yeterlik ile eleştirel düşünme arasında anlamlı ve yüksek düzeyde ilişkinin olduğu tespit edilmiştir.

Keywords

Aday Çocuk Gelişimci Eleştirel Düşünme Eleştirel Düşünme Eğilimi Akademik Öz-Yeterlik Çocuk Gelişimi

References

  • Akbay, S., & Gizir, C. (2010). Cinsiyete göre üniversite öğrencilerinde akademik erteleme davranışı: akademik güdülenme, akademik özyeterlik ve akademik yükleme stillerinin rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 60-78.
  • Ananiadou, K., & Claro, M. (2009). 21St century skills and competences for new millennium learners in OECD countries. OECD education working papers, no. 41. OECD Publishing (NJ1).
  • Arslan, G., Evğün, M., Aynacı, A., Eroğlu, D., Altıner, M., Gül, N., ... & Öztürk, E. (2022). Ebelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin Belirlenmesi: Bir Üniversite Örneği Identifying the Critical Thinking Dispositions of Midwifery Students: A University Case. Journal of Health Sciences, 2(1), 312-320.
  • Aydın, M., Yurdakul, M., & Erdoğan, S., (2013) Ebelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi; 2 (1); 30-35. e-ISSN: 2147-2238
  • Bahar, H. H. (2019). Sınıf Öğretmen Adaylarında Akademik Öz-Yeterlik Algısının Akademik Başarıyı Yordama Gücü. Ilkogretim Online, 18(1).
  • Bandura, A. (1995). Exercise of personal and collective efficacy in changing societies. Self-efficacy in changing societies, 15, 334.
  • Beşoluk, Ş., ve Önder, İ. (2010). Öğretmen Adaylarının Öğrenme Yaklaşımları, Öğrenme Stilleri ve Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin İncelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 679– 693.
  • Booth, M. Z., Abercrombie, S., & Frey, C. J. (2017). Contradictions of Adolescent Self-Construal: Examining the Interaction of Ethnic Identity, Self-Efficacy and Academic Achievement. Mid-Western Educational Researcher, 29(1).
  • Branch, B., J. (2000). The Relationship Among Critical Thinking, Clinical Decision Making, and Clinical Practica: A Comparative Study. University of Idaho PhD Thesis.
  • Bybee, R. W. (2010). Advancing STEM education: A 2020 vision. Technology And Engineering Teacher, 70(1), 30.
  • Can, Ş., & Kaymakçı, G. (2015). Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimleri. NWSA Education Sciences, 10(2), 66-83.
  • Christakis, D. A., Zimmerman, F. J., DiGiuseppe, D. L., & McCarty, C. A. (2004). Early television exposure and subsequent attentional problems in children. Pediatrics, 113(4), 708-713. https://doi.org/10.1542/peds.113.4.708.
  • Coşar, M. (2013). Problem Temelli Öğrenme Ortamında Bilgisayar Programlama Çalışmalarının Akademik Başarı, Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Bilgisayara Yönelik Tutuma Etkileri. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Çakırlar-Altuntaş, E., Yılmaz, M., & Turan, S.L. (2018). Biyoloji öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri üzerine bir inceleme. Ege Eğitim Dergisi / Ege Journal of Education, 19(1), 34-45. Doi: 10.12984/egeefd.306019
  • Çalışkan, N., Karadağ, M., Durmuş İskender, M., Aydoğan, S., & Gündüz, C. S. (2020). Eleştirel Düşünme Dersinin Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri Ve Eleştirel Düşünme Motivasyonlarına Etkisi. Turkiye Klinikleri Journal Of Nursing Sciences, 12(4).
  • Dehghani, M., Pakmehr, H., & Malekzadeh, A. (2011). Relationship between students’ critical thinking and self-efficacy beliefs in Ferdowsi University of Mashhad, Iran. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 15, 2952-2955.
  • Demircioğlu, E. (2012). Eleştirel düşünme eğilimi ölçeğinin uyarlama çalışması ve faktör yapısının farklı değişkenlere göre incelenmesi (Master's thesis, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
  • Demirel, İ. (2007). Epistemolojik açıdan dünya sistemleri analizi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Dirimeşe, E. (2006). Hemşirelerin ve öğrenci hemşirelerin eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi (Doctoral dissertation, DEÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
  • Doğan-Keskin, A., & Bayhan, N. P. (2020). Çocuk gelişiminin dünü, bugünü ve yarını. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 4(3), 881-900.
  • Eggen, P., & Kauchak, D. (2010). Educational psychology: Windows of classrooms. new jersey: Printice-hall.
  • Ekici, G. (2012). Akademik öz-yeterlik ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2012(43), 174-185.
  • Elaldı, Ş. (2013). Yansıtıcı düşünme etkinlikleri ile destekli tam öğrenme modelinin tıp fakültesi öğrencilerinin üstbiliş becerileri, öz-düzenleme stratejileri, öz-yansıtma becerileri, öz-yeterlik inançları, eleştirel düşünme becerileri ve akademik başarılarına etkisi. Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
  • Ennis, R. H. (1985). Goals for a critical thinking curriculum. Developing minds: A resource book for teaching thinking. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development, 68-72.
  • Eroğlu, S. (2018). Atom ve Periyodik Sistem Ünitesindeki STEM Uygulamalarının Akademik Başarı, Bilimsel Yaratıcılık ve Bilimin Doğasına Yönelik Düşünceler Üzerine Etkisi. Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri
  • Facione, P. A., Facione, N. C., & Giancarlo, C. A. (1997). Professional judgment and the disposition toward critical thinking. Retrieved Nov, 21, 2020.
  • Fisher, A. (2011). Critical thinking: An introduction. Cambridge university press.
  • Gelen, İ. (2002). Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Düşünme Becerilerini Kazandırma Yeterliklerinin Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(10) 100-119.
  • George, D. (2011). SPSS for windows step by step: A simple study guide and reference, 17.0 update, 10/e. Pearson Education India.
  • Goldberg, I. (1996). electronic message posted to research discussion list. http://www. rider. edu/~ suler/psycyber/supportgp. html.
  • Gore, P. A. (2006). Academic self-efficacy as a predictor of college outcomes: two ıncremental validity studies. Journal of Career Assessment, 14, 92-115.
  • Gray, A. (2016). The 10 skills you need to thrive in the Fourth Industrial Revolution. In World Economic Forum (Vol. 19).
  • Gülveren, H. (2007). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ve bu becerileri etkileyen eleştirel düşünme becerileri. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Halpern, D. F. (1993). Assessing the effectiveness of critical-thinking instruction. The Journal Of General Education, 42(4), 238-254.
  • Halpern, D. F. (2013). Thought and knowledge: An introduction to critical thinking. Psychology Press.
  • Harari, Y. N. (2018). 21 Lessons for the 21st Century. Random House.
  • Ip, W. Y., Lee, D. T., Lee, I. F., Chau, J. P., Wootton, Y. S., & Chang, A. M. (2000). Disposition towards critical thinking: a study of Chinese undergraduate nursing students. Journal of Advanced Nursing, 32(1), 84-90.
  • Kaasbøll, J. J. (1998). Teaching critical thinking and problem defining skills. Education And Information Technologies, 3(2), 101-117.
  • Karaoğlan Yılmaz, F. G. Yılmaz, R. Üstün A.B. & Keser H. (2019) “Üstbilişsel Düşünme Becerilerinin Eleştirel Düşünme Becerileri ve Akademik Öz-Yeterlik ile İlişkisinin Yapısal Eşitlik Modellemesi ile İncelenmesi.” Journal of Theoretical Educational Science, 12(4): 1239-1256.
  • Kartal, T., (2012). İlköğretim Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13(2), 279-297.
  • Kawashima, N., ve Shiomi, K. (2007). Factors of the Thinking Disposition of Japanese High School Students. Social Behavior and Personality: An İnternational Journal, 35(2), 187-194.
  • Kezer, F., Oğurlu, Ü., & Akfırat, O. N. (2016). Eleştirel düşünme eğilimi, genel öz yeterlik ve umutsuzluk arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(34), 202-218.
  • Komarraju, M., & Nadler, D. (2013). Self-efficacy and academic achievement: Why do implicit beliefs, goals, and effort regulation matter?. Learning And İndividual Differences, 25, 67-72.
  • Kong, S. L. (2001). Critical Thinking Dispositions of Pre-Service Teachers in Singapore: A Preliminary Investigation.
  • Korkmaz, Ö. (2009). Eğitim fakültelerinin öğrencilerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeylerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 879-902.
  • Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik Durumlarında Karar Verme ve Problem Çözme. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Psikoloji Anabilim Dalı. (Yayınlanmamış Doktora Tezi).
  • Kural, V. (2018). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Akademik Öz-Yeterliklerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi.
  • Lai, E. R. (2011). Critical Thinking. Pearson‘s Research Report. http://www.pearsonassessments.com/hai/images/tmrs/criticalthinkingreviewfinal.pdf (Erişim Tarihi: 18.12.2023).
  • Lee, L. (2018). Screen time changes structure of kids’ brains, ‘60 minutes’ says. Bloomberg Wire Service. Retrieved from https://www.bnnbloomberg.ca/screen-time-changes-structure-of-kids-brains-60-minutes-says-1.1180613.
  • Linebarger, D. L., & Walker, D. (2005). Infants’ and toddlers’ television viewing and language outcomes. American Behavioral Scientist, 48(5), 624-645.. https://doi.org/10.1177/0002764204271505.
  • Madigan, S., Browne, D., Racine, N., Mori, C., & Tough, S. (2019). Association between screen time and children’s performance on a developmental screening test. JAMA Pediatrics, 173(3), 244-250.https://doi.org/10.1001/jamapediatrics.2018.5056.
  • Mertens, D. M. (2019). Research and evaluation in education and psychology: Integrating diversity with quantitative, qualitative, and mixed methods. Sage publications.
  • Millburg, S. N. (2009). The effects of environmental risk factors on at-risk urban high school students’ academic self-efficacy. Yayınlanmamış Doktora Tezi, University of Cincinnati, Ohio.
  • Odacı, H., & Berber-Çelik, Ç. (2012). Üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanimlarinin akademik öz-yeterlik, akademik erteleme ve yeme tutumları ile ilişkisi. NWSA Education Sciences, 7(1), 389-403.
  • Oktay, A. A., Filiz, T. A. Ş., Doğaner, A., Gülpak, M., & Avnioğlu, S. (2019). Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri. Cukurova Medical Journal, 44(1), 33-43.
  • Onions, P. E. W. (2009). Thinking critically: An introduction. Online),(http://patrickonions. org, diakses ( Erişim Tarihi: 18.12.2013).
  • Özdemir, S. M. (2005). Üniversite Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3): 297-316.
  • Öztürk, N., & Ulusoy, H. (2008). Lisans ve yüksek lisans hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyleri ve eleştirel düşünmeyi etkileyen faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 1(1), 15-25.
  • Palavan, Ö., & Açar, D. (2015). Aday sınıf öğretmenlerinin akademik öz-yeterliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 14-27.
  • Pascarella, E., P. Terenzını (1991). How College Affects Students: Findings And İnsights From Twenty Years Of Research. San Francisco, CA, Jossey Bass.
  • Polat, S. (2014). Eleştirel Düşünme Becerisi Öğretiminin Çok Yönlü İncelenmesi, Doktora Tezi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Rudd, R., Baker, M., ve Hoover, T. (2000). Undergraduate Agriculture Student Learning Styles and Critical Thinking Abilities: Is There a Relationship? Journal of Agricultural Education, 41(3), 2-12.
  • Schunk, D. H. (1981). Modeling and attributional effects on children's achievement: A self-efficacy analysis. Journal of Educational Psychology, 73(1), 93.
  • Süt, H. K., & Demir, N. G. (2016). Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilim Düzeyleri Üzerine Etkili Faktörlerin İncelenmesi. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi-BÜSBİD, 1(2).
  • Taşçı, Ö., Durmuş, M., Gerçek, A., & Kaya, A. Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimlerini Etkileyen Faktörler. Journal of Nursology, 25(1), 45-49.
  • Trevathan, V. L. (2002). A profile of psychosocial, learning style, family, and academic self-efficacy characteristics of the transition program students at North Carolina State University. North Carolina State University.
  • Tunca, N., & Alkın-Şahin, S. (2014). Öğretmen adaylarının bilişötesi (üst biliş) öğrenme stratejileri ile akademik öz yeterlik inançları arasındaki ilişki. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 4(1), 47-56.
  • Yeşilpınar, M., & Doğanay, A. (2014). Sınıf öğretmenleri ve öğretmen adaylarının eleştirel düşünmenin öğretimine yönelik öz-yeterlik algıları. Cukurova University Faculty of Education Journal, 43(2), 57-82.
  • Yildiz, K. ve Yilmaz, B. (2020). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Eleştirel Düşünme Ve Yanal Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (1), 335-353. DOI: 10.17240/aibuefd.2020.20.52925-578949.
  • Yücel, M. S., (2013). Almanca ve İngilizce Yabancı Dil Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimleri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 377-393.
  • Zaybak A, & Khorshid L. (2006) Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeylerinin İncelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 22(2):137-146.

The Relationship Between Critical Thinking Dispositions and Academic Self-Efficacy of Prospective Child Developers

Year 2025, Volume: 27 Issue: 2, 452 - 472, 18.06.2025

Davut Açar , Yusuf Dilbilir

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1324312

Abstract

The aim of this study is to examine the critical thinking dispositions and academic self-efficacy of prospective child development students in terms of different variables. The sample of this study, whose data were collected with two separate scales, consists of 211 students studying at associate degree or undergraduate level in child development programs at 7 different universities. In general, it was observed that both the critical thinking dispositions and academic self-efficacy of the prospective child development students were above the scale averages. In the grade level variable, it was found that the participants studying in the 2nd and 4th grades were better than those studying in the 1st and 3rd grades in terms of cognitive maturity, which is one of the dimensions of critical thinking disposition. It was determined that the participants who spent their childhood in the neighborhood or village had a higher tendency to think critically than the participants who spent their childhood in apartments or estates. It has been noticed that the increase in the time spent by the participants for the screens causes negativity in cognitive maturity, innovation and cognitive practices. Apart from this, it has been determined that the amount of time allocated to daily reading has a positive contribution to critical thinking and academic self-efficacy, and that there is a significant and high level relationship between academic self-efficacy and critical thinking.

Keywords

Candidate Child Development Critical Thinking Critical Thinking Disposition Academic Self-Efficacy Child Development

References

  • Akbay, S., & Gizir, C. (2010). Cinsiyete göre üniversite öğrencilerinde akademik erteleme davranışı: akademik güdülenme, akademik özyeterlik ve akademik yükleme stillerinin rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 60-78.
  • Ananiadou, K., & Claro, M. (2009). 21St century skills and competences for new millennium learners in OECD countries. OECD education working papers, no. 41. OECD Publishing (NJ1).
  • Arslan, G., Evğün, M., Aynacı, A., Eroğlu, D., Altıner, M., Gül, N., ... & Öztürk, E. (2022). Ebelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin Belirlenmesi: Bir Üniversite Örneği Identifying the Critical Thinking Dispositions of Midwifery Students: A University Case. Journal of Health Sciences, 2(1), 312-320.
  • Aydın, M., Yurdakul, M., & Erdoğan, S., (2013) Ebelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi; 2 (1); 30-35. e-ISSN: 2147-2238
  • Bahar, H. H. (2019). Sınıf Öğretmen Adaylarında Akademik Öz-Yeterlik Algısının Akademik Başarıyı Yordama Gücü. Ilkogretim Online, 18(1).
  • Bandura, A. (1995). Exercise of personal and collective efficacy in changing societies. Self-efficacy in changing societies, 15, 334.
  • Beşoluk, Ş., ve Önder, İ. (2010). Öğretmen Adaylarının Öğrenme Yaklaşımları, Öğrenme Stilleri ve Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin İncelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 679– 693.
  • Booth, M. Z., Abercrombie, S., & Frey, C. J. (2017). Contradictions of Adolescent Self-Construal: Examining the Interaction of Ethnic Identity, Self-Efficacy and Academic Achievement. Mid-Western Educational Researcher, 29(1).
  • Branch, B., J. (2000). The Relationship Among Critical Thinking, Clinical Decision Making, and Clinical Practica: A Comparative Study. University of Idaho PhD Thesis.
  • Bybee, R. W. (2010). Advancing STEM education: A 2020 vision. Technology And Engineering Teacher, 70(1), 30.
  • Can, Ş., & Kaymakçı, G. (2015). Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimleri. NWSA Education Sciences, 10(2), 66-83.
  • Christakis, D. A., Zimmerman, F. J., DiGiuseppe, D. L., & McCarty, C. A. (2004). Early television exposure and subsequent attentional problems in children. Pediatrics, 113(4), 708-713. https://doi.org/10.1542/peds.113.4.708.
  • Coşar, M. (2013). Problem Temelli Öğrenme Ortamında Bilgisayar Programlama Çalışmalarının Akademik Başarı, Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Bilgisayara Yönelik Tutuma Etkileri. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Çakırlar-Altuntaş, E., Yılmaz, M., & Turan, S.L. (2018). Biyoloji öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri üzerine bir inceleme. Ege Eğitim Dergisi / Ege Journal of Education, 19(1), 34-45. Doi: 10.12984/egeefd.306019
  • Çalışkan, N., Karadağ, M., Durmuş İskender, M., Aydoğan, S., & Gündüz, C. S. (2020). Eleştirel Düşünme Dersinin Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri Ve Eleştirel Düşünme Motivasyonlarına Etkisi. Turkiye Klinikleri Journal Of Nursing Sciences, 12(4).
  • Dehghani, M., Pakmehr, H., & Malekzadeh, A. (2011). Relationship between students’ critical thinking and self-efficacy beliefs in Ferdowsi University of Mashhad, Iran. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 15, 2952-2955.
  • Demircioğlu, E. (2012). Eleştirel düşünme eğilimi ölçeğinin uyarlama çalışması ve faktör yapısının farklı değişkenlere göre incelenmesi (Master's thesis, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
  • Demirel, İ. (2007). Epistemolojik açıdan dünya sistemleri analizi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Dirimeşe, E. (2006). Hemşirelerin ve öğrenci hemşirelerin eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi (Doctoral dissertation, DEÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
  • Doğan-Keskin, A., & Bayhan, N. P. (2020). Çocuk gelişiminin dünü, bugünü ve yarını. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 4(3), 881-900.
  • Eggen, P., & Kauchak, D. (2010). Educational psychology: Windows of classrooms. new jersey: Printice-hall.
  • Ekici, G. (2012). Akademik öz-yeterlik ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2012(43), 174-185.
  • Elaldı, Ş. (2013). Yansıtıcı düşünme etkinlikleri ile destekli tam öğrenme modelinin tıp fakültesi öğrencilerinin üstbiliş becerileri, öz-düzenleme stratejileri, öz-yansıtma becerileri, öz-yeterlik inançları, eleştirel düşünme becerileri ve akademik başarılarına etkisi. Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
  • Ennis, R. H. (1985). Goals for a critical thinking curriculum. Developing minds: A resource book for teaching thinking. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development, 68-72.
  • Eroğlu, S. (2018). Atom ve Periyodik Sistem Ünitesindeki STEM Uygulamalarının Akademik Başarı, Bilimsel Yaratıcılık ve Bilimin Doğasına Yönelik Düşünceler Üzerine Etkisi. Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri
  • Facione, P. A., Facione, N. C., & Giancarlo, C. A. (1997). Professional judgment and the disposition toward critical thinking. Retrieved Nov, 21, 2020.
  • Fisher, A. (2011). Critical thinking: An introduction. Cambridge university press.
  • Gelen, İ. (2002). Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Düşünme Becerilerini Kazandırma Yeterliklerinin Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(10) 100-119.
  • George, D. (2011). SPSS for windows step by step: A simple study guide and reference, 17.0 update, 10/e. Pearson Education India.
  • Goldberg, I. (1996). electronic message posted to research discussion list. http://www. rider. edu/~ suler/psycyber/supportgp. html.
  • Gore, P. A. (2006). Academic self-efficacy as a predictor of college outcomes: two ıncremental validity studies. Journal of Career Assessment, 14, 92-115.
  • Gray, A. (2016). The 10 skills you need to thrive in the Fourth Industrial Revolution. In World Economic Forum (Vol. 19).
  • Gülveren, H. (2007). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ve bu becerileri etkileyen eleştirel düşünme becerileri. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Halpern, D. F. (1993). Assessing the effectiveness of critical-thinking instruction. The Journal Of General Education, 42(4), 238-254.
  • Halpern, D. F. (2013). Thought and knowledge: An introduction to critical thinking. Psychology Press.
  • Harari, Y. N. (2018). 21 Lessons for the 21st Century. Random House.
  • Ip, W. Y., Lee, D. T., Lee, I. F., Chau, J. P., Wootton, Y. S., & Chang, A. M. (2000). Disposition towards critical thinking: a study of Chinese undergraduate nursing students. Journal of Advanced Nursing, 32(1), 84-90.
  • Kaasbøll, J. J. (1998). Teaching critical thinking and problem defining skills. Education And Information Technologies, 3(2), 101-117.
  • Karaoğlan Yılmaz, F. G. Yılmaz, R. Üstün A.B. & Keser H. (2019) “Üstbilişsel Düşünme Becerilerinin Eleştirel Düşünme Becerileri ve Akademik Öz-Yeterlik ile İlişkisinin Yapısal Eşitlik Modellemesi ile İncelenmesi.” Journal of Theoretical Educational Science, 12(4): 1239-1256.
  • Kartal, T., (2012). İlköğretim Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13(2), 279-297.
  • Kawashima, N., ve Shiomi, K. (2007). Factors of the Thinking Disposition of Japanese High School Students. Social Behavior and Personality: An İnternational Journal, 35(2), 187-194.
  • Kezer, F., Oğurlu, Ü., & Akfırat, O. N. (2016). Eleştirel düşünme eğilimi, genel öz yeterlik ve umutsuzluk arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(34), 202-218.
  • Komarraju, M., & Nadler, D. (2013). Self-efficacy and academic achievement: Why do implicit beliefs, goals, and effort regulation matter?. Learning And İndividual Differences, 25, 67-72.
  • Kong, S. L. (2001). Critical Thinking Dispositions of Pre-Service Teachers in Singapore: A Preliminary Investigation.
  • Korkmaz, Ö. (2009). Eğitim fakültelerinin öğrencilerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeylerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 879-902.
  • Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik Durumlarında Karar Verme ve Problem Çözme. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Psikoloji Anabilim Dalı. (Yayınlanmamış Doktora Tezi).
  • Kural, V. (2018). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Akademik Öz-Yeterliklerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi.
  • Lai, E. R. (2011). Critical Thinking. Pearson‘s Research Report. http://www.pearsonassessments.com/hai/images/tmrs/criticalthinkingreviewfinal.pdf (Erişim Tarihi: 18.12.2023).
  • Lee, L. (2018). Screen time changes structure of kids’ brains, ‘60 minutes’ says. Bloomberg Wire Service. Retrieved from https://www.bnnbloomberg.ca/screen-time-changes-structure-of-kids-brains-60-minutes-says-1.1180613.
  • Linebarger, D. L., & Walker, D. (2005). Infants’ and toddlers’ television viewing and language outcomes. American Behavioral Scientist, 48(5), 624-645.. https://doi.org/10.1177/0002764204271505.
  • Madigan, S., Browne, D., Racine, N., Mori, C., & Tough, S. (2019). Association between screen time and children’s performance on a developmental screening test. JAMA Pediatrics, 173(3), 244-250.https://doi.org/10.1001/jamapediatrics.2018.5056.
  • Mertens, D. M. (2019). Research and evaluation in education and psychology: Integrating diversity with quantitative, qualitative, and mixed methods. Sage publications.
  • Millburg, S. N. (2009). The effects of environmental risk factors on at-risk urban high school students’ academic self-efficacy. Yayınlanmamış Doktora Tezi, University of Cincinnati, Ohio.
  • Odacı, H., & Berber-Çelik, Ç. (2012). Üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanimlarinin akademik öz-yeterlik, akademik erteleme ve yeme tutumları ile ilişkisi. NWSA Education Sciences, 7(1), 389-403.
  • Oktay, A. A., Filiz, T. A. Ş., Doğaner, A., Gülpak, M., & Avnioğlu, S. (2019). Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri. Cukurova Medical Journal, 44(1), 33-43.
  • Onions, P. E. W. (2009). Thinking critically: An introduction. Online),(http://patrickonions. org, diakses ( Erişim Tarihi: 18.12.2013).
  • Özdemir, S. M. (2005). Üniversite Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3): 297-316.
  • Öztürk, N., & Ulusoy, H. (2008). Lisans ve yüksek lisans hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyleri ve eleştirel düşünmeyi etkileyen faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 1(1), 15-25.
  • Palavan, Ö., & Açar, D. (2015). Aday sınıf öğretmenlerinin akademik öz-yeterliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 14-27.
  • Pascarella, E., P. Terenzını (1991). How College Affects Students: Findings And İnsights From Twenty Years Of Research. San Francisco, CA, Jossey Bass.
  • Polat, S. (2014). Eleştirel Düşünme Becerisi Öğretiminin Çok Yönlü İncelenmesi, Doktora Tezi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Rudd, R., Baker, M., ve Hoover, T. (2000). Undergraduate Agriculture Student Learning Styles and Critical Thinking Abilities: Is There a Relationship? Journal of Agricultural Education, 41(3), 2-12.
  • Schunk, D. H. (1981). Modeling and attributional effects on children's achievement: A self-efficacy analysis. Journal of Educational Psychology, 73(1), 93.
  • Süt, H. K., & Demir, N. G. (2016). Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilim Düzeyleri Üzerine Etkili Faktörlerin İncelenmesi. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi-BÜSBİD, 1(2).
  • Taşçı, Ö., Durmuş, M., Gerçek, A., & Kaya, A. Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimlerini Etkileyen Faktörler. Journal of Nursology, 25(1), 45-49.
  • Trevathan, V. L. (2002). A profile of psychosocial, learning style, family, and academic self-efficacy characteristics of the transition program students at North Carolina State University. North Carolina State University.
  • Tunca, N., & Alkın-Şahin, S. (2014). Öğretmen adaylarının bilişötesi (üst biliş) öğrenme stratejileri ile akademik öz yeterlik inançları arasındaki ilişki. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 4(1), 47-56.
  • Yeşilpınar, M., & Doğanay, A. (2014). Sınıf öğretmenleri ve öğretmen adaylarının eleştirel düşünmenin öğretimine yönelik öz-yeterlik algıları. Cukurova University Faculty of Education Journal, 43(2), 57-82.
  • Yildiz, K. ve Yilmaz, B. (2020). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Eleştirel Düşünme Ve Yanal Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (1), 335-353. DOI: 10.17240/aibuefd.2020.20.52925-578949.
  • Yücel, M. S., (2013). Almanca ve İngilizce Yabancı Dil Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimleri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 377-393.
  • Zaybak A, & Khorshid L. (2006) Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeylerinin İncelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 22(2):137-146.
There are 71 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Child and Adolescent Development
Journal Section Education
Authors

Davut Açar 0000-0003-4877-9036

Yusuf Dilbilir 0000-0002-4569-251X

Publication Date June 18, 2025
Submission Date July 7, 2023
Published in Issue Year 2025 Volume: 27 Issue: 2

Cite

APA Açar, D., & Dilbilir, Y. (2025). Aday Çocuk Gelişimcilerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri İle Akademik Öz-Yeterlikleri Arasındaki ilişki. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27(2), 452-472. https://doi.org/10.32709/akusosbil.1324312
 Download Cover Image

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.


Please Click for all Issues of the Journal.