Research Article
BibTex RIS Cite

THE IMPACT OF THE INWARD PROCESSING REGIME ON FIRMS' COMPETİTIVE ADVANTAGE AND PRODUCT INNOVATION: AN EMPIRICAL ANALYSIS

Year 2025, Volume: 26 Issue: 2, 155 - 181, 30.06.2025
https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.1570423

Abstract

The capacity of enterprises to compete in global marketplaces is crucial for economic growth and sustainability in contemporary commercial operations. Establishing a competitive edge and creating new goods are vital prerequisites for success, particularly for firms involved in international commerce. The inward processing regime enables enterprises to process imported materials and subsequently re-export them, with the objective of enhancing their competitiveness in the global market through cost efficiencies. The aim of the study is to examine the effects of the Inward Processing Regime on the global competitive advantage and product innovation of businesses in Turkey. The research employed a survey strategy targeting company managers across diverse industries in Turkey in 2023 that utilise the Inward Processing Permit (İİP). The research has shown a substantial correlation between the inward processing regime and both competitiveness and product innovation. Furthermore, the correlation between competitive strength and product innovation is positively affirmed.

References

  • Abdelfattah, F., Salah, M., Dahleez, K., Darwazeh, R., & Al Halbusi, H. (2024). The future of competitive advantage in Oman: Integrating green product innovation, AI, and intellectual capital in business strategies. International Journal of Innovation Studies, 8(2), 154-171.
  • Ağazade, S., & Karakaya, A. (2022). Avrupa ülkelerinde inovasyon ve dış ticaret arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 40(3), 472-493.
  • Aslan, Y., & Aygün, M. (2019). İnovasyonun firma performansı üzerine etkisi: BİST’te imalat sektöründe faaliyet gösteren firmalar üzerine bir inceleme. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(6), 91-109.
  • Bıyıkcı, C. (2010). Bir teşvik rejimi olarak dahilde işleme rejiminin ülke ihracatı ve ülke kalkınması üzerindeki etkileri: gelişimsel ve ekonomi-politik bir analiz. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
  • Canıtez, M., (2017). Uygulamalı gümrük mevzuatı (2. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Cebeci, A. K., & Yılmaz, M. (2013). Dahilde işleme rejimi ve Türk dış ticareti üzerine etkilerinin analizi (1996-2011). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2).
  • Çetin, T., Duran, C., Çolak, M., & Behdioğlu, S. (2024). Pazar rekabeti bağlamında yöneticilerin inovasyon anlayışının toplam kalite yönetimi uygulamalarıyla ürün inovasyonu arasındaki ilişki. İşletme Araştırmaları Dergisi, 16(2), 550-5.
  • Çökerdenoğlu, M. (2023). Dahilde işleme rejimi ’nin Türkiye ihracatı üzerine etkisi: imalat sanayi ihracatı üzerine bir uygulama. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • Eken İnan, S., Ü., (2019) İhracata yönelik üretim yapan işletmelerde uygulanan pazarlama stratejilerinin rekabet gücüne etkisi: Konya ilinde bir araştırma. (Yayımlanmamış doktora tezi) Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Esen, S., Ayas, İ., & Idan, B. (2019). Dahilde işleme rejiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. İşletme Bilimi Dergisi, 7(2), 331-355.
  • Esen, S., Şimdi, H., & Kocabaş, V. (2016). Dahilde işleme rejiminin firmaların finansal performansına etkisi: dokuma giyim ve deri sektörü örneği. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 393-409.
  • Fatonah, S., & Haryanto, A. J. U. S. C. M. (2022). Exploring market orientation, product innovation and competitive advantage to enhance the performance of SMEs under uncertain evens. Uncertain Supply Chain Management, 10(1), 161-168.
  • Gençosmanoğlu, Ö. T. (2016). Dahilde işleme rejiminin Türkiye'de dış ticaret, istihdam ve rekabet gücüne etkileri. Business & Economics Research Journal, 7(2).
  • Gümrük Kanunu (1999). Resmî Gazete, 4458 Sayılı 27/10/1999 Tarihli. (Erişim Tarihi: 09.10.2024).
  • Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: felsefe-yöntem-analiz (5. Basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Güven, M., E. (2020), İşletmelerin inovatif performanslarının ihracat performansına etkisi: bir alan çalışması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İnönü Üinversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
  • Herman, H. (2018). The influence of market orientation and product innovation on the competitive advantage and its implication toward Small and Medium Enterprises (UKM) performance. International Journal of Science and Engineering Invention, 4(8), 8-21.
  • İnamoğlu, Y. (2020). Dahilde işleme rejiminin Türkiye ekonomisindeki yeri ve önemi. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(2), 1-18.
  • Kam‐Sing Wong, S. (2012). The influence of green product competitiveness on the success of green product innovation: Empirical evidence from the Chinese electrical and electronics industry. European Journal of Innovation Management, 15(4), 468-490.
  • Köklü, N., Büyüköztürk, Ş., & Çokluk-Bökeoğlu, Ö. (2007). Sosyal bilimler için istatistik. Pegem A Yayıncılık.
  • Kuncoro, W., & Suriani, W. O. (2018). Achieving sustainable competitive advantage through product innovation and market driving. Asia Pacific Management Review, 23(3), 186-192.
  • Küçükçolak, G., & Cura, F. (2022). Dahilde işleme rejimi uygulamalarının ihracat performansına etkisi: Konya ilinde bir araştırma. EKEV Akademi Dergisi, (90), 205-224.
  • Liu, L., & Jiang, Z. (2016). Influence of technological innovation capabilities on product competitiveness. Industrial Management & Data Systems, 116(5), 883-902.
  • Özdamar, K. (2002). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
  • Özdemir, M. (2020). Türkiye’de dahilde işleme rejiminin dış ticarete etkileri ve demir çelik sektörü üzerine bir değerlendirme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
  • Qiu, L., Jie, X., Wang, Y., & Zhao, M. (2020). Green product innovation, green dynamic capability, and competitive advantage: Evidence from Chinese manufacturing enterprises. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 27(1), 146-165.
  • Sayudin, S., Nurjanah, A., & Yusup, A. (2023). Innovation strategy and product development to increase company competitiveness in digital era. Eduvest-Journal of Universal Studies, 3(5), 996-973.
  • Şen, A., & Pehlivan, C. (2021). İnovasyon göstergelerinin dış ticaret üzerindeki etkisinin ekonometrik analizi: BRICS-T ülkeleri için bir araştırma. Journal of Management and Economics Research, 19(4), 382-403.
  • Takım, A., & Ersungur, Ş. M. (2010). Dahilde işleme rejimi: ihracat ve ithalat üzerindeki etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 289-305.
  • Tekin, Ü. E. (2017). Dâhilde işleme rejimi’nin ihracat ve ithalat üzerine etkileri (1996-2016). International Journal of Academic Value Studies, 3(16), 192-206.
  • Tekin, Ü. E. (2018). Ekonomik etkili gümrük rejimleri’nin Türkiye’deki kullanımı ve dış ticaret dengesine etkileri. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(19), 555-565.
  • Triebswetter, U., & Wackerbauer, J. (2008). Integrated environmental product innovation in the region of Munich and its impact on company competitiveness. Journal of Cleaner Production, 16(14), 1484-1493.
  • Urul, A. A. & Kaya, G. A. (2024). Dâhilde işleme rejiminin Türkiye ekonomisine olan etkileri ve demir çelik sektörü üzerine bir araştırma. International Social Sciences Studies Journal, 10(3), 369-383.
  • Verhees, F. J., & Meulenberg, M. T. (2004). Market orientation, innovativeness, product innovation, and performance in small firms. Journal of Small Business Management, 42(2), 134-154.
  • Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.

DAHİLDE İŞLEME REJİMİNİN İŞLETMELERİN REKABET GÜCÜ VE ÜRÜN İNOVASYONU ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: AMPİRİK BİR ANALİZ*

Year 2025, Volume: 26 Issue: 2, 155 - 181, 30.06.2025
https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.1570423

Abstract

Günümüz ticari faaliyetlerinde, işletmelerin uluslararası pazarlarda rekabet edebilme yetenekleri, ekonomik büyüme ve sürdürülebilirlik açısından kritik bir öneme sahiptir. Özellikle dış ticaret gerçekleştiren firmalar için rekabet avantajı sağlamak ve yenilikçi ürünler geliştirmek, başarılı olmanın temel gereklilikleri arasında yer almaktadır. Dahilde işleme rejimi, işletmelere ithal ettikleri girdileri işleyip tekrar ihraç etme imkânı tanırken, maliyet avantajı sağlayarak küresel pazarda rekabet edebilirliklerini artırmayı hedeflemektedir. Araştırmanın amacı, Dahilde İşleme Rejiminin Türkiye'deki işletmelerin küresel rekabet gücü ve ürün inovasyonu üzerindeki etkilerini incelemektedir. Araştırmada Türkiye'deki 2023 yılında Dahilde İşleme İzin Belgesi (DİİB) kullanan çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren işletme yöneticileri üzerinde anket yöntemiyle yapılmıştır. Araştırma sonucunda dahilde işleme rejimi ile rekabet gücü ve ürün inovasyonu arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca rekabet gücü ile ürün inovasyonu arasındaki ilişkinin de pozitif olduğu görülmektedir.

References

  • Abdelfattah, F., Salah, M., Dahleez, K., Darwazeh, R., & Al Halbusi, H. (2024). The future of competitive advantage in Oman: Integrating green product innovation, AI, and intellectual capital in business strategies. International Journal of Innovation Studies, 8(2), 154-171.
  • Ağazade, S., & Karakaya, A. (2022). Avrupa ülkelerinde inovasyon ve dış ticaret arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 40(3), 472-493.
  • Aslan, Y., & Aygün, M. (2019). İnovasyonun firma performansı üzerine etkisi: BİST’te imalat sektöründe faaliyet gösteren firmalar üzerine bir inceleme. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(6), 91-109.
  • Bıyıkcı, C. (2010). Bir teşvik rejimi olarak dahilde işleme rejiminin ülke ihracatı ve ülke kalkınması üzerindeki etkileri: gelişimsel ve ekonomi-politik bir analiz. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
  • Canıtez, M., (2017). Uygulamalı gümrük mevzuatı (2. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Cebeci, A. K., & Yılmaz, M. (2013). Dahilde işleme rejimi ve Türk dış ticareti üzerine etkilerinin analizi (1996-2011). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2).
  • Çetin, T., Duran, C., Çolak, M., & Behdioğlu, S. (2024). Pazar rekabeti bağlamında yöneticilerin inovasyon anlayışının toplam kalite yönetimi uygulamalarıyla ürün inovasyonu arasındaki ilişki. İşletme Araştırmaları Dergisi, 16(2), 550-5.
  • Çökerdenoğlu, M. (2023). Dahilde işleme rejimi ’nin Türkiye ihracatı üzerine etkisi: imalat sanayi ihracatı üzerine bir uygulama. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • Eken İnan, S., Ü., (2019) İhracata yönelik üretim yapan işletmelerde uygulanan pazarlama stratejilerinin rekabet gücüne etkisi: Konya ilinde bir araştırma. (Yayımlanmamış doktora tezi) Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Esen, S., Ayas, İ., & Idan, B. (2019). Dahilde işleme rejiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. İşletme Bilimi Dergisi, 7(2), 331-355.
  • Esen, S., Şimdi, H., & Kocabaş, V. (2016). Dahilde işleme rejiminin firmaların finansal performansına etkisi: dokuma giyim ve deri sektörü örneği. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 393-409.
  • Fatonah, S., & Haryanto, A. J. U. S. C. M. (2022). Exploring market orientation, product innovation and competitive advantage to enhance the performance of SMEs under uncertain evens. Uncertain Supply Chain Management, 10(1), 161-168.
  • Gençosmanoğlu, Ö. T. (2016). Dahilde işleme rejiminin Türkiye'de dış ticaret, istihdam ve rekabet gücüne etkileri. Business & Economics Research Journal, 7(2).
  • Gümrük Kanunu (1999). Resmî Gazete, 4458 Sayılı 27/10/1999 Tarihli. (Erişim Tarihi: 09.10.2024).
  • Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: felsefe-yöntem-analiz (5. Basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Güven, M., E. (2020), İşletmelerin inovatif performanslarının ihracat performansına etkisi: bir alan çalışması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İnönü Üinversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
  • Herman, H. (2018). The influence of market orientation and product innovation on the competitive advantage and its implication toward Small and Medium Enterprises (UKM) performance. International Journal of Science and Engineering Invention, 4(8), 8-21.
  • İnamoğlu, Y. (2020). Dahilde işleme rejiminin Türkiye ekonomisindeki yeri ve önemi. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(2), 1-18.
  • Kam‐Sing Wong, S. (2012). The influence of green product competitiveness on the success of green product innovation: Empirical evidence from the Chinese electrical and electronics industry. European Journal of Innovation Management, 15(4), 468-490.
  • Köklü, N., Büyüköztürk, Ş., & Çokluk-Bökeoğlu, Ö. (2007). Sosyal bilimler için istatistik. Pegem A Yayıncılık.
  • Kuncoro, W., & Suriani, W. O. (2018). Achieving sustainable competitive advantage through product innovation and market driving. Asia Pacific Management Review, 23(3), 186-192.
  • Küçükçolak, G., & Cura, F. (2022). Dahilde işleme rejimi uygulamalarının ihracat performansına etkisi: Konya ilinde bir araştırma. EKEV Akademi Dergisi, (90), 205-224.
  • Liu, L., & Jiang, Z. (2016). Influence of technological innovation capabilities on product competitiveness. Industrial Management & Data Systems, 116(5), 883-902.
  • Özdamar, K. (2002). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
  • Özdemir, M. (2020). Türkiye’de dahilde işleme rejiminin dış ticarete etkileri ve demir çelik sektörü üzerine bir değerlendirme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
  • Qiu, L., Jie, X., Wang, Y., & Zhao, M. (2020). Green product innovation, green dynamic capability, and competitive advantage: Evidence from Chinese manufacturing enterprises. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 27(1), 146-165.
  • Sayudin, S., Nurjanah, A., & Yusup, A. (2023). Innovation strategy and product development to increase company competitiveness in digital era. Eduvest-Journal of Universal Studies, 3(5), 996-973.
  • Şen, A., & Pehlivan, C. (2021). İnovasyon göstergelerinin dış ticaret üzerindeki etkisinin ekonometrik analizi: BRICS-T ülkeleri için bir araştırma. Journal of Management and Economics Research, 19(4), 382-403.
  • Takım, A., & Ersungur, Ş. M. (2010). Dahilde işleme rejimi: ihracat ve ithalat üzerindeki etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 289-305.
  • Tekin, Ü. E. (2017). Dâhilde işleme rejimi’nin ihracat ve ithalat üzerine etkileri (1996-2016). International Journal of Academic Value Studies, 3(16), 192-206.
  • Tekin, Ü. E. (2018). Ekonomik etkili gümrük rejimleri’nin Türkiye’deki kullanımı ve dış ticaret dengesine etkileri. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(19), 555-565.
  • Triebswetter, U., & Wackerbauer, J. (2008). Integrated environmental product innovation in the region of Munich and its impact on company competitiveness. Journal of Cleaner Production, 16(14), 1484-1493.
  • Urul, A. A. & Kaya, G. A. (2024). Dâhilde işleme rejiminin Türkiye ekonomisine olan etkileri ve demir çelik sektörü üzerine bir araştırma. International Social Sciences Studies Journal, 10(3), 369-383.
  • Verhees, F. J., & Meulenberg, M. T. (2004). Market orientation, innovativeness, product innovation, and performance in small firms. Journal of Small Business Management, 42(2), 134-154.
  • Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
There are 36 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Import Export Management, Marketing in International Trade
Journal Section Research Articles
Authors

Muhammed Turgut 0000-0002-0868-7041

Publication Date June 30, 2025
Submission Date October 20, 2024
Acceptance Date March 28, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 26 Issue: 2

Cite

APA Turgut, M. (2025). DAHİLDE İŞLEME REJİMİNİN İŞLETMELERİN REKABET GÜCÜ VE ÜRÜN İNOVASYONU ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: AMPİRİK BİR ANALİZ*. Anadolu Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(2), 155-181. https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.1570423


This work is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License since 2023.