Abstract
Kur’ân’da Tevhid akidesine gönülden inanmış insanlar arasında son derece üstün bir konumda gösterilen İbrahim (as), Arap müşrikler ile Kur’ân’ın indirildiği dönemde civarda yaşayan ve Kur’ân tarafından Ehl-i Kitap olarak tanımlanan kadim vahiy takipçileri için başlı başına bir örnek şahsiyet olarak takdim edilir. Arap müşrikler açısından Hz. İbrahim’in örneklik teşkil etmesi, onların İbrahim’in dini olan Hanîfliği sürdürdükleri ve ona bağlı olduklarını ileri sürerler. Onların sürdürdüklerini sandıkları şey aslında ata kültüne bağlılıklarından başka bir şey değildir. Oysa Kur’ân, şirk inancının yanlışlığına atıfla, ataları olan İbrahim’i gerçek anlamda tanıdıklarında, şu anda içinde bulundukları şirk inancının tam zıddı olan tevhid inancına sahip olduğu vurgulanmak suretiyle içine düştükleri yanılgıyı ortaya koymak için kıyaslama yoluna gitmiştir. Ehl-i kitap nezdinde önem kazanan yönü de İbrahim’in, zihinlerinde kurguladıkları gibi kendi muharref dinlerine ve yanlış saplantılarıyla tahayyül ettikleri şekliyle bundan tamamen farklı biri olduğudur. Kur’ân İbrahim’e (as) bambaşka bir hüviyet ve tanımlama getirirken ‘hanîf’ kavramını kullanmaktadır. Bu kavram ile O’nun katışıksız tevhid akidesine sahip biri olduğu üzerinde durulmuştur. Kur’ân böylece her iki topluluğa da seslenirken, aslında şu anda onlara yeni bir dini telkin eden Muhammed’in (as) tıpkı İbrahim gibi bir inanca sahip olduğunu ve O’nu saygın bir yere oturtan ancak olması gerektiği gibi değil de yanlış bir açıdan değerlendirenlere Hz. Muhammed’in getirdiği dine inandıkları taktirde, Allah’ın ancak bundan razı olacağı düşüncesini ve inancını yerleştirmeyi hedeflemektedir.
Ethical Statement
Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi; kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı, çalışmanın Committee on Publication Ethics (COPE)' in tüm şartlarını ve koşullarını kabul ederek etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim. Herhangi bir zamanda, çalışmayla ilgili yaptığım bu beyana aykırı bir durumun saptanması durumunda, ortaya çıkacak tüm ahlaki ve hukuki sonuçlara razı olduğumu bildiririm.
Thanks
Derginin bütün aşamalarında emeği geçen bütün akademisyen ve çalışanlara teşekkürlerimi arz ederim.
References
- Arslan, İ. (2018). Hz. Peygamber’e Atılan İftiralar: Ğaranik Olayı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(56), 885-904.
- Atalay, O. (2010). Cahiliyye Döneminde Putlar ve Putçuluk, İslami İlimler Dergisi, 5(1).
- Aydın, M. (2012) Dinler Tarihi, Konya: LiteraTürk Yayınları.
- Bristow, G., (2021) Hani İbrahim… Ankara: Eski Yeni Yayınları.
- Döner, E.-Menteş, S. (2022). Atalar Dini (Mısır Kültürü, Hz. Musa ve İsrailoğulları Örneği), Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Eliade, M. (1990). Dinin Anlamı ve Sosyal Fonksiyonu, Anakara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- El-Buhârî, (2002). Sahîhu’l-Buhârî. Dımaşk: Dâru İbn Kesîr.
- El-Fîruzâbâdî, (1979). El-Kâmûsu’l-Muhît, Mısır: el-Hey’etu’l-Mısriyyetu’l-`Âmme li’l-Kitâb.
- Gölcük, Ş., (2011). Kur’an ve Mekke, İstanbul: İz Yayıncılık.
- Güler, İ. (1994). Kutsallık ve Dinî Metinlerin Dogmalaştırılması, Ankara: Bilgi Vakfı Yayınları.
- Hasan, H. İ. Târîhu’l-İslâm, (1996), Kahire: Dâru’n-Nahdati’l-Mısriyye.
- Hasanov, E., (2014) “Yahudilikte Peygamberlik ve Peygamberler” İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3, (4), 666-695.
- İbnu İshak, (2004). Beyrut: es-Sîretu’n-Nebeviyye, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye
- İbnu Manzûr, :(ty). Lisânu’l-Arab, Kahire: Dâru’l-Meârif.
- Erdoğan, M. (2004) “Muhafazakarlık: Ana Temalar” Liberal Dergisi (Aralık).
- El-İsfehânî, (ty).el-Müfredât fî Ğarîbi’l-Kur’ân, Beyrut: Dâru’l-Fiker.
- İzutsu, T., (1975) Kur’ân’da Allah ve İnsan, Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Karaman, H. vd. (2017), DİBY Kur’ân Yolu Meâl ve Tefsiri, Ankara: DİBY.
- Karslı, İ. H., (2010), “Kur’ân’da Yahudi Din Adamlığı -Yahudi Geleneğiyle Mukayeseli Bir Çalışma”. Milel ve Nihal İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi. 7 (1 Ocak– Nisan).
- El-Kelbî, (1924), Kitâbu’l-Esnâm, Kahire: Matbaatu Dâri’l-Kutub el-Mısriyye.
- El-Kurtûbî, (2006), el-Câmi`u’l-Ahkâmi’l-Kur’ân, Beyrut: Muessesetu’r-Risâle, Beyrut.
- Kutub, S., (2003), Fî Zilâli’l-Kur’ân, Kahire: Dâru’ş-Şurûk.
- Lane, E. W., (1863), An Arabic-English Lexicon, London: Williams and Norgate.
- Lang, A., (1909), The Making of Religion, Bombay, Newyork and Calcuta: Longsman and Green.
- El-Mesudî, (2005), Murucu’z-Zeheb. (Beyrut: Mektebetu’l-Asriyye.
- Özsoy, Ö.– Güler, İ., (2017) Konularına Göre Kur’ân (Sistematik Kur’ân Fihristi). Ankara: Fecr Yayınları.
- Söylemez, M., (2016), “Kur’ân’daki Hanifler ve Nasârâ Üzerine Araştırmalar”. Ankara: Eskiyen Yayınları.
- Öztürk, Y. N., (1998), Kur’an’ın Ana Konuları, İstanbul: Yeni Boyut Yayınları.
- Vatandaş, C., (2012), Hz. Muhammed’in Hayatı ve İslam Daveti. İstanbul: Pınar Yayınları.
Abstract
Abraham (pbuh), who is shown in an extremely superior position among the people who wholeheartedly believed in the creed of Tawhid in the Quran, is a leading figure for the Arab polytheists and the ancient followers of revelation, who lived in the vicinity at the time when the Quran was sent down and are defined by the Quran as People of the Book. He is presented as an exemplary personality. From the perspective of Arab polytheists, Hz. They claim that Abraham set an example and that they continued and adhered to Hanifism, the religion of Abraham. What they think they maintain is actually nothing more than their devotion to the ancestor cult. However, the Quran uses comparisons to reveal the mistake they fell into, by referring to the wrongness of the belief in polytheism, and emphasizing that when they truly knew their ancestor, Abraham, he had the belief in monotheism, which is the exact opposite of the belief in polytheism they are currently in. The aspect that gains importance in the eyes of the People of the Book is that Abraham was a completely different person than what they imagined in their minds, with their own warring religions and false obsessions. The Quran uses the concept of 'hanif' while giving a completely different identity and definition to Abraham (as). With this concept, it is emphasized that he is a person with pure monotheism. While the Quran thus appeals to both communities, it actually shows that Muhammad (pbuh), who instilled a new religion in them, had a belief just like Abraham, and that he placed him in a respectable place, but did not criticize those who evaluated him from a wrong perspective, not as he should have. Hz. It aims to establish the idea and belief that Allah will only be pleased with this if they believe in the religion brought by Muhammad.
Keywords
References
- Arslan, İ. (2018). Hz. Peygamber’e Atılan İftiralar: Ğaranik Olayı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(56), 885-904.
- Atalay, O. (2010). Cahiliyye Döneminde Putlar ve Putçuluk, İslami İlimler Dergisi, 5(1).
- Aydın, M. (2012) Dinler Tarihi, Konya: LiteraTürk Yayınları.
- Bristow, G., (2021) Hani İbrahim… Ankara: Eski Yeni Yayınları.
- Döner, E.-Menteş, S. (2022). Atalar Dini (Mısır Kültürü, Hz. Musa ve İsrailoğulları Örneği), Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Eliade, M. (1990). Dinin Anlamı ve Sosyal Fonksiyonu, Anakara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- El-Buhârî, (2002). Sahîhu’l-Buhârî. Dımaşk: Dâru İbn Kesîr.
- El-Fîruzâbâdî, (1979). El-Kâmûsu’l-Muhît, Mısır: el-Hey’etu’l-Mısriyyetu’l-`Âmme li’l-Kitâb.
- Gölcük, Ş., (2011). Kur’an ve Mekke, İstanbul: İz Yayıncılık.
- Güler, İ. (1994). Kutsallık ve Dinî Metinlerin Dogmalaştırılması, Ankara: Bilgi Vakfı Yayınları.
- Hasan, H. İ. Târîhu’l-İslâm, (1996), Kahire: Dâru’n-Nahdati’l-Mısriyye.
- Hasanov, E., (2014) “Yahudilikte Peygamberlik ve Peygamberler” İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3, (4), 666-695.
- İbnu İshak, (2004). Beyrut: es-Sîretu’n-Nebeviyye, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye
- İbnu Manzûr, :(ty). Lisânu’l-Arab, Kahire: Dâru’l-Meârif.
- Erdoğan, M. (2004) “Muhafazakarlık: Ana Temalar” Liberal Dergisi (Aralık).
- El-İsfehânî, (ty).el-Müfredât fî Ğarîbi’l-Kur’ân, Beyrut: Dâru’l-Fiker.
- İzutsu, T., (1975) Kur’ân’da Allah ve İnsan, Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Karaman, H. vd. (2017), DİBY Kur’ân Yolu Meâl ve Tefsiri, Ankara: DİBY.
- Karslı, İ. H., (2010), “Kur’ân’da Yahudi Din Adamlığı -Yahudi Geleneğiyle Mukayeseli Bir Çalışma”. Milel ve Nihal İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi. 7 (1 Ocak– Nisan).
- El-Kelbî, (1924), Kitâbu’l-Esnâm, Kahire: Matbaatu Dâri’l-Kutub el-Mısriyye.
- El-Kurtûbî, (2006), el-Câmi`u’l-Ahkâmi’l-Kur’ân, Beyrut: Muessesetu’r-Risâle, Beyrut.
- Kutub, S., (2003), Fî Zilâli’l-Kur’ân, Kahire: Dâru’ş-Şurûk.
- Lane, E. W., (1863), An Arabic-English Lexicon, London: Williams and Norgate.
- Lang, A., (1909), The Making of Religion, Bombay, Newyork and Calcuta: Longsman and Green.
- El-Mesudî, (2005), Murucu’z-Zeheb. (Beyrut: Mektebetu’l-Asriyye.
- Özsoy, Ö.– Güler, İ., (2017) Konularına Göre Kur’ân (Sistematik Kur’ân Fihristi). Ankara: Fecr Yayınları.
- Söylemez, M., (2016), “Kur’ân’daki Hanifler ve Nasârâ Üzerine Araştırmalar”. Ankara: Eskiyen Yayınları.
- Öztürk, Y. N., (1998), Kur’an’ın Ana Konuları, İstanbul: Yeni Boyut Yayınları.
- Vatandaş, C., (2012), Hz. Muhammed’in Hayatı ve İslam Daveti. İstanbul: Pınar Yayınları.
Details
| Primary Language | English |
|---|---|
| Subjects | Tafsir |
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Early Pub Date | April 15, 2025 |
| Publication Date | April 30, 2025 |
| Submission Date | January 28, 2024 |
| Acceptance Date | November 29, 2024 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 13 Issue: 1 |
Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.