Abstract
Bir ürünün uluslararası piyasaya açılması küreselleşmenin etkisiyle olmaktadır. Küreselleşmeye
koşut gelişen ve yaygınlaşan teknolojik ürünler çeşitli toplumlar tarafından talep edilmekte ve bu
talep kullanım kılavuzlarının çevrilmesi gereksinimi ortaya koymaktadır. Bu noktada üretici ile
kullanıcı arasındaki iletişim çeviri yoluyla sağlanmaktadır. Kullanım kılavuzları, bir ürünün
kurulumundan kullanımına, bakımından sorun çözümüne tüketicinin gereksinim duyduğu her
çeşitli bilgiyi içerdiği için kullanımlık metinler olarak tanımlanır. Kullanım kılavuzları en çok titizlik
gerektiren çeviri türleri arasında yer almaktadır. Alana özgü terminoloji, yönerge ve talimatlar
içeren bu metinlerin erek kitleye doğru ve anlaşılır bir şekilde aktarılması metni işlevsel kılmak
amacıyla büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacını, Philips marka bir ürünün
kullanım kılavuzunun dilsel özelliklerini ve kaynak dil Fransızcadan erek dil Türkçeye çevirisinde
çevirmen kararları doğrultusunda izlenen çeviri stratejilerini belirlemek oluşturmaktadır.
İnceleme neticesinde çevirmenin kaynak dil odaklı ödünçleme, birebir; erek dil odaklı değiştirme,
yer değiştirme, açımlama ve çıkarma stratejilerini kullandığı saptanmıştır. Çevirmenin erek dil
odaklı çeviri stratejilerini sıklıkla kullanımı erek dilin olanakları ölçüsünde erek kitlenin beklenti ve
ihtiyaçlarını dikkate alarak değişimler yaptığını ortaya koymuştur. Genel olarak, kullanımlık
metinlerin çevirisinde açık ve anlaşılır bir dil kullanımına özen gösterilmesi gerektiği ve kullanım
kılavuzlarının erek dilde işlevsel olarak kullanılabilmesi için birden çok çeviri stratejisi ile aktarıldığı
sonucuna ulaşılmıştır.
References
- Adam, J-M. (2001). Types de textes ou genres de discours ? Comment classer les textes qui disent de et comment faire? Langages, (141), 10-27.
- Berk, Ö. (2005). Kuramlar ışığında açıklamalı çeviribilim terimcesi. Multilingual.
- Chartier, D. (2012). Traduction. Histoire, théories, pratiques. Presses Universitaires du Mirail.
- Delisle, J. (2001). Çeviri yöntemleri için söylem çözümlemesi. (J. Ü. Derkunt, Çev.). Marmara Üniversitesi.
- Demirel, M.V. & Kerimoğlu, C. (2015). Türkçe dilbilgisi öğretiminde kip. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(3), 1268-1289.
- Durmaz Hut, A. & Ünsal, G. (2017). Çeviride farkındalık geliştirmede metin türlerinin önemi. International Journal of Language Academy, 5(8), 78-91.
- Erkan, M. (2016). Türkçede kısaltmalar ve bu alandaki çalışmalar. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(42), 161-169.
- Erkul, R. (2004). Cümle ve metin bilgisi. Anı.
- Eruz, S-E. (2008). Akademik çeviri eğitimi çeviri amaçlı metin çözümlemesi. Multilingual.
- Fontanet, M. (2006). La traduction des textes techniques : Le texte sous l’empire de l’extratextuel. D. Blampain, Ph. Thoiron & M. Van Campenhoudt (Ed.). In Mots, termes et contexte (pp. 309-316). Archives Contemporaines.
- Gökdayı, H. (2011). Türkçede kalıp sözler. Kriter.
- Göktürk, A. (2023). Çeviri: Dillerin dili. (16. Baskı). Yapı Kredi.
- Günay, D. (2007). Metin bilgisi. Multilingual.
- İçel, D. (2017). Fransızca sözcük bilgisi. Delta Kültür.
- Jakobson, R. (1963). Essais de linguistique générale. Minuit.
- Keleşoğlu, N. (2014). Amaç ve araç olarak çeviri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 149-153.
- Kıran, Z. & Eziler Kıran, A. (2013). Dilbilime giriş. (4. Baskı). Seçkin.
- Korkmaz, İ. (2016). İşlevsel bir metin türü olarak kullanım kılavuzları. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 21-36.
- Korkmaz, İ. (2019). Teknik çeviri eğitiminde terminoloji-çeviri edinci ilişkisi: Örnek bir inceleme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (15), 328-341.
- Mete, Ş. (2014). Okunuş ve anlamlarıyla hayatımızdaki kısaltmalar sözlüğü. TRT Genel Müdürlüğü Eğitim Dairesi Başkanlığı.
- Nord, C. (2008). La traduction : Une activité ciblée. Introduction aux Approches Fonctionnalistes. Artois Presses Université.
- Odacıoğlu, M. C. (2011). The translation of medical texts: A case study on Arthur C. Guyton and John E. Hall’s Textbook of Medical Physiology. Hacettepe Üniversitesi.
- Odacıoğlu, M. C. & Barut, E. (2018). Çeviri usul, strateji ve yöntemleri üzerine bir derleme. Tarih Okulu Dergisi (TOD), 11(XXXIV), 1363-1392.
- Olmo-Cazevieille, F. (2017). Des textes scientifiques et techniques aux scénarios pédagogiques. Synergies Europe, (12), 141-158.
- Philips Azur GC4537 Kullanım kılavuzu. (t.y.). 15 Kasım 2024 tarihinde https://www.kullanimkilavuzu.com.tr/philips/azurgc4537/k%C4%B1lavuz?p=13 adresinden erişilmiştir.
- Philips Azur GC4537 Mode d’emploi. (t.y.). 15 Kasım 2024 tarihinde https://www.modesdemploi.fr/philips/azur gc4537/mode-d-emploi?p=11 adresinden erişilmiştir.
- Raková, Z. (2016). Çeviri kuramları. (Y. Polat, Çev.). Çevirmenin Yayını.
- Rey, A. (2013). Le Robert pratique. Dictionnaire Le Robert.
- Saraç, T. (1997). Büyük Fransızca-Türkçe sözlük. Adam.
- Sığırcı, İ. (2016). Kullanım talimatlarının çevirisindeki yabancı terimlerin dilbilimsel açıdan incelenmesi. Synergies Turquie, (9), 15-26.
- Tahir Gürçağlar, Ş. (2021). Çevirinin ABC’si. (5. Baskı). Say Yayınları.
- Tepeli, Y. & Börekçi, M. (2019). Kullanımlık metin oluşturmada eş biçimlilikten/adlılıktan ve çok anlamlılıktan yararlanma. Türkiye Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (66), 261-280.
- Tok, Z. (2017). Kullanım kılavuzlarının teknik çeviri açısından incelenmesi. Ulakbilge, 5(12), 931-944.
- Türk Dil Kurumu. (t.y.). Düğme. Güncel Türkçe sözlük. 30 Kasım 2024 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.
- Türk Dil Kurumu. (t.y.). Emir kipi. Güncel Türkçe sözlük. 30 Kasım 2024 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.
- Türk Dil Kurumu. (t.y.). Optimum. Güncel Türkçe sözlük. 30 Kasım 2024 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.
- Türk Dil Kurumu. (t.y.). Terim. Güncel Türkçe sözlük. 30 Kasım 2024 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.
- Ünsal, G. (2019). Haber dili ve çevirisi. International Journal of Language Academy, 7(2), 40-55.
- Vardar, B. (1978). Dilbilim açısından çeviri, bağlam. İstanbul Üniversitesi.
- Vinay, J. P. & Darbelnet, J. (1995). Comparative stylistics of French and English: A methodology for translation. J-C. Sager & M-J. Hamel (Ed.). John Benjamins.
Abstract
The entry of products into the international market is due to the effects of globalization. Technological products, which are developing and spreading in parallel with globalization, are demanded by various societies, and this demand reveals the need for translation of user manuals. At this point, communication between the manufacturer and user is provided through translation. User manuals are defined as pragmatic texts because they contain information that consumers need. These texts are among the most difficult types of translations. Containing discipline-specific terminology, guidelines, and instructions, user manuals should be conveyed to the target audience in an accurate and understandable manner. In this context, this study aims to determine the linguistic features of Philips brand product’s user manual and the translation strategies followed in line with the translator’s decisions in the translation from the source language French to the target language Turkish. As a result, it was determined that the translator used borrowing and literal strategies that were source language-oriented; modulation,
transposition, paraphrasing, and omission strategies that were target language-oriented. The
translator’s frequent use of target language-oriented translation strategies reveals that he/she
makes changes by considering the expectations and needs of the target audience to the extent
that the target language allows. In general, we concluded that a clear and understandable
language should be used in the translation of pragmatic texts and that user manuals should be
translated using more than one translation strategy to provide functionality in the target
language.
References
- Adam, J-M. (2001). Types de textes ou genres de discours ? Comment classer les textes qui disent de et comment faire? Langages, (141), 10-27.
- Berk, Ö. (2005). Kuramlar ışığında açıklamalı çeviribilim terimcesi. Multilingual.
- Chartier, D. (2012). Traduction. Histoire, théories, pratiques. Presses Universitaires du Mirail.
- Delisle, J. (2001). Çeviri yöntemleri için söylem çözümlemesi. (J. Ü. Derkunt, Çev.). Marmara Üniversitesi.
- Demirel, M.V. & Kerimoğlu, C. (2015). Türkçe dilbilgisi öğretiminde kip. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(3), 1268-1289.
- Durmaz Hut, A. & Ünsal, G. (2017). Çeviride farkındalık geliştirmede metin türlerinin önemi. International Journal of Language Academy, 5(8), 78-91.
- Erkan, M. (2016). Türkçede kısaltmalar ve bu alandaki çalışmalar. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(42), 161-169.
- Erkul, R. (2004). Cümle ve metin bilgisi. Anı.
- Eruz, S-E. (2008). Akademik çeviri eğitimi çeviri amaçlı metin çözümlemesi. Multilingual.
- Fontanet, M. (2006). La traduction des textes techniques : Le texte sous l’empire de l’extratextuel. D. Blampain, Ph. Thoiron & M. Van Campenhoudt (Ed.). In Mots, termes et contexte (pp. 309-316). Archives Contemporaines.
- Gökdayı, H. (2011). Türkçede kalıp sözler. Kriter.
- Göktürk, A. (2023). Çeviri: Dillerin dili. (16. Baskı). Yapı Kredi.
- Günay, D. (2007). Metin bilgisi. Multilingual.
- İçel, D. (2017). Fransızca sözcük bilgisi. Delta Kültür.
- Jakobson, R. (1963). Essais de linguistique générale. Minuit.
- Keleşoğlu, N. (2014). Amaç ve araç olarak çeviri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 149-153.
- Kıran, Z. & Eziler Kıran, A. (2013). Dilbilime giriş. (4. Baskı). Seçkin.
- Korkmaz, İ. (2016). İşlevsel bir metin türü olarak kullanım kılavuzları. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 21-36.
- Korkmaz, İ. (2019). Teknik çeviri eğitiminde terminoloji-çeviri edinci ilişkisi: Örnek bir inceleme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (15), 328-341.
- Mete, Ş. (2014). Okunuş ve anlamlarıyla hayatımızdaki kısaltmalar sözlüğü. TRT Genel Müdürlüğü Eğitim Dairesi Başkanlığı.
- Nord, C. (2008). La traduction : Une activité ciblée. Introduction aux Approches Fonctionnalistes. Artois Presses Université.
- Odacıoğlu, M. C. (2011). The translation of medical texts: A case study on Arthur C. Guyton and John E. Hall’s Textbook of Medical Physiology. Hacettepe Üniversitesi.
- Odacıoğlu, M. C. & Barut, E. (2018). Çeviri usul, strateji ve yöntemleri üzerine bir derleme. Tarih Okulu Dergisi (TOD), 11(XXXIV), 1363-1392.
- Olmo-Cazevieille, F. (2017). Des textes scientifiques et techniques aux scénarios pédagogiques. Synergies Europe, (12), 141-158.
- Philips Azur GC4537 Kullanım kılavuzu. (t.y.). 15 Kasım 2024 tarihinde https://www.kullanimkilavuzu.com.tr/philips/azurgc4537/k%C4%B1lavuz?p=13 adresinden erişilmiştir.
- Philips Azur GC4537 Mode d’emploi. (t.y.). 15 Kasım 2024 tarihinde https://www.modesdemploi.fr/philips/azur gc4537/mode-d-emploi?p=11 adresinden erişilmiştir.
- Raková, Z. (2016). Çeviri kuramları. (Y. Polat, Çev.). Çevirmenin Yayını.
- Rey, A. (2013). Le Robert pratique. Dictionnaire Le Robert.
- Saraç, T. (1997). Büyük Fransızca-Türkçe sözlük. Adam.
- Sığırcı, İ. (2016). Kullanım talimatlarının çevirisindeki yabancı terimlerin dilbilimsel açıdan incelenmesi. Synergies Turquie, (9), 15-26.
- Tahir Gürçağlar, Ş. (2021). Çevirinin ABC’si. (5. Baskı). Say Yayınları.
- Tepeli, Y. & Börekçi, M. (2019). Kullanımlık metin oluşturmada eş biçimlilikten/adlılıktan ve çok anlamlılıktan yararlanma. Türkiye Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (66), 261-280.
- Tok, Z. (2017). Kullanım kılavuzlarının teknik çeviri açısından incelenmesi. Ulakbilge, 5(12), 931-944.
- Türk Dil Kurumu. (t.y.). Düğme. Güncel Türkçe sözlük. 30 Kasım 2024 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.
- Türk Dil Kurumu. (t.y.). Emir kipi. Güncel Türkçe sözlük. 30 Kasım 2024 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.
- Türk Dil Kurumu. (t.y.). Optimum. Güncel Türkçe sözlük. 30 Kasım 2024 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.
- Türk Dil Kurumu. (t.y.). Terim. Güncel Türkçe sözlük. 30 Kasım 2024 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.
- Ünsal, G. (2019). Haber dili ve çevirisi. International Journal of Language Academy, 7(2), 40-55.
- Vardar, B. (1978). Dilbilim açısından çeviri, bağlam. İstanbul Üniversitesi.
- Vinay, J. P. & Darbelnet, J. (1995). Comparative stylistics of French and English: A methodology for translation. J-C. Sager & M-J. Hamel (Ed.). John Benjamins.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | World Languages, Literature and Culture (Other) |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Early Pub Date | April 25, 2025 |
| Publication Date | |
| Submission Date | January 19, 2025 |
| Acceptance Date | April 11, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 29 Issue: 2 |
Content of this journal is licensed under a Creative Commons Attribution NonCommercial 4.0 International License