Arşiv Kayıtlarına Göre Preveze Deniz Muharebesi (1538) Savaş Ganimetleri (Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi 4919/1 Numaralı Deftere Göre”
Abstract
Preveze Deniz Muharebesi, 1538 yılında Osmanlı Devleti’nin Haçlı donanmasına karşı kesin zaferiyle sonuçlanmıştır. Mart 1538’den itibaren Papa III. Paolo’nun teşviki ile bir araya gelen Haçlı donanması, 7 Haziran 1538 tarihinden itibaren Girit’te bazı işgal faaliyetlerinde bulunmuştur. Dolayısıyla son büyük çarpışmanın yaşandığı Eylül 1538 sonuna kadar Akdeniz ve kıyıları Osmanlılar ile Haçlıların aylarca süren mücadelesine sahne olmuştur. Meydana gelen bu çarpışmalarda Osmanlılar mal, nakit para, hazine ve esirlerden oluşan önemli ganimetleri ele geçirmişlerdir. Bu durum arşiv kayıtlarından da tespit edilmiştir. Buna göre bu makale 12 Haziran 1538 tarihinde Mısır, İskenderiye, Girit, Kıbrıs, Dimyâd ve Reşid iskelelerinde Venedik-Fransız ve diğer Hristiyan güçlerle olan mücadelede ele geçirilen ganimetleri kapsayan Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi 4919/1 numaralı defter kayıtlarına dayanmaktadır. Makalede Venedik elçilerinden birinin de tutsak olarak içinde yer aldığı söz konusu ganimetlerin neleri kapsadığı, hangi kalemlerden oluştuğu ve miktarları hakkında etraflıca bilgiler ortaya konulmuştur. Bu yönüyle çalışma Sultan I. Süleyman (1520 – 1566) devri ve Preveze Zaferi (1538) savaş ganimetlerine dair yapılacak çalışmalara katkı sunmayı amaçlamaktadır.
References
- Akgündüz, A. (1991). Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuki Tahlilleri: Yavuz Sultan Selim Devri Kanunnâmeleri. (C.3). Fey Vakfı Yayınları.
- Akgündüz, A. (2018). Osmanlı Tarih ve Hukuk Istılâhları Kâmûsu. Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yayınları.
- Ayar, A. R., & Güneş, H. (2004). Hz. Peygamber’in Savaş Öncesinde, Zafer Sonrasında Elde Edilecek Ganimetlere Dikkat Çekmesi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,16, 215-234.
- Baydar, E. S. (2020). Osmanlı İmparatorluğu'nda Savaş Esirleri Üsârâ-yı Mîrî (1650-1720). [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi
- Bostan, İ. (2007). Beylikten İmparatorluğa Osmanlı Denizciliği. (2 b.). Kitap Yayınevi.
- Emecen, F. M. (2015). Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluş ve Yükseliş Tarihi (1300-1600). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Erkal, M. (1991). Arşın. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslam ansi Ansiklopedisi (C. 3, s. 411-413). Türk Diyanet Vakfı Yayınları.
- Halaçoğlu, Y. (1991). XIV.-XVII. Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı.Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Hammer, J. V. (2011). Muhteşem Süleyman ve Muhteşem Devri. (1 b.). (Düzenleyen A. Günay) Kaldırım Yayınevi.
- Hinz, W. (1989). İslam'da Ölçü Sistemleri. İçinde Türklük Araştırmaları Dergisi (Çev.A. Sevim). Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi.
- İnalcık, H. (2005). Osmanlı imparatorluğu: klasik çağ (1300-1600). Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık (YKY).
- Kazıcı, Z. (2003). İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
- Özcan, A. (1996). Gönüllü. İçinde. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (C. 14, s. 152-154). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- Pakalın, M. Z. (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. (C.1). Milli Eğitim Bakanlığı.
- Pedani, M. P. (2013). Venedik. İçinde. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (C. 43, s. 44-47). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- Sami, Ş. (2010). Kâmûs-i Türkî. (C. 1-2). Çağrı Yayınları.
- Uzunçarşılı, İ. H. (1988). Osmanlı Tarihi: İstanbul’un Fethinden Kanuni Sultan Süleyman’ın Ölümüne Kadar. (C. 2). Türk Tarih Kurumu Yayınları.
The Spoils of the Battle of Preveza (1538) According to Archival Records (Based on Register No. 4919/1 of the Topkapı Palace Museum Archive, Ottoman Archives of the Presidential State Archives of the Republic of Türkiye)
Abstract
The Battle of Preveza, fought in 1538, culminated in a decisive victory for the Ottoman Empire against the Holy League fleet. Encouraged by Pope Paul III, the allied Christian naval forces began mobilizing in March 1538 and initiated a series of incursions around Crete from June 7 onward. As a result, the Mediterranean and its surrounding coasts became the theater of a protracted confrontation between the Ottomans and the Holy League, lasting until the final and most significant clash in late September 1538. Throughout these engagements, the Ottoman forces seized considerable war spoils, including goods, cash, treasures, and prisoners. These acquisitions are corroborated by archival documents. Accordingly, this study is based on the records in Register No. 4919/1 of the Topkapı Palace Museum Archive, which details the spoils captured during confrontations with Venetian-French and other Christian powers at the ports of Egypt, Alexandria, Crete, Cyprus, Damietta, and Rosetta, particularly dated 12 June 1538. The article provides comprehensive insights into the nature, categories, and quantities of these spoils, including the capture of a Venetian envoy. In this regard, the study aims to contribute to the scholarly literature on the reign of Sultan Suleiman I (1520–1566) and the spoils of the Battle of Preveza (1538).
Keywords
References
- Akgündüz, A. (1991). Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuki Tahlilleri: Yavuz Sultan Selim Devri Kanunnâmeleri. (C.3). Fey Vakfı Yayınları.
- Akgündüz, A. (2018). Osmanlı Tarih ve Hukuk Istılâhları Kâmûsu. Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yayınları.
- Ayar, A. R., & Güneş, H. (2004). Hz. Peygamber’in Savaş Öncesinde, Zafer Sonrasında Elde Edilecek Ganimetlere Dikkat Çekmesi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,16, 215-234.
- Baydar, E. S. (2020). Osmanlı İmparatorluğu'nda Savaş Esirleri Üsârâ-yı Mîrî (1650-1720). [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi
- Bostan, İ. (2007). Beylikten İmparatorluğa Osmanlı Denizciliği. (2 b.). Kitap Yayınevi.
- Emecen, F. M. (2015). Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluş ve Yükseliş Tarihi (1300-1600). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Erkal, M. (1991). Arşın. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslam ansi Ansiklopedisi (C. 3, s. 411-413). Türk Diyanet Vakfı Yayınları.
- Halaçoğlu, Y. (1991). XIV.-XVII. Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı.Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Hammer, J. V. (2011). Muhteşem Süleyman ve Muhteşem Devri. (1 b.). (Düzenleyen A. Günay) Kaldırım Yayınevi.
- Hinz, W. (1989). İslam'da Ölçü Sistemleri. İçinde Türklük Araştırmaları Dergisi (Çev.A. Sevim). Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi.
- İnalcık, H. (2005). Osmanlı imparatorluğu: klasik çağ (1300-1600). Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık (YKY).
- Kazıcı, Z. (2003). İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
- Özcan, A. (1996). Gönüllü. İçinde. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (C. 14, s. 152-154). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- Pakalın, M. Z. (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. (C.1). Milli Eğitim Bakanlığı.
- Pedani, M. P. (2013). Venedik. İçinde. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (C. 43, s. 44-47). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- Sami, Ş. (2010). Kâmûs-i Türkî. (C. 1-2). Çağrı Yayınları.
- Uzunçarşılı, İ. H. (1988). Osmanlı Tarihi: İstanbul’un Fethinden Kanuni Sultan Süleyman’ın Ölümüne Kadar. (C. 2). Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Early Modern Ottoman History |
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Early Pub Date | April 8, 2025 |
| Publication Date | April 8, 2025 |
| Submission Date | August 25, 2024 |
| Acceptance Date | April 8, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 12 Issue: 1 |
Cite
По всем вопросам приема статей и выпуска очередных номеров обращаться в редакцию соответствующего журнала