Research Article
BibTex RIS Cite

Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programında (2018) Çokkültürlülük Kavramının Yansımaları

Year 2025, Volume: 16 Issue: 1, 1084 - 1102
https://doi.org/10.51460/baebd.1621309

Abstract

Öz. Bu araştırmanın temel amacı, 2018 Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programı’nın özel amaçlar ile 5.,6.,7. ve 8. sınıf kazanımlarını çokkültürlülük bağlamında incelemektir. Bu amaçtan hareketle çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman analizinden yararlanılmıştır. Verilerin çözümlenmesi aşamasında içerik analizine başvurularak, amaçlar ve kazanımların çokkültürlülüğü yansıtma durumu niceliksel olarak da ortaya konulmuştur. Araştırmanın sonucunda, öğretim programında yer alan 11 özel amaçtan yalnızca ikisinde (%28,57) çokkültürlülüğe yönelik yansımaların gözlendiği anlaşılmıştır. Öğrenme alanlarına yönelik kazanımlar değerlendirildiğinde, programın genelinde çokkültürlülüğü yansıtan kazanım oranının %23,75 olduğu, en fazla sayıda çokkültürlü kazanımın beşinci sınıflar (%26,32), en az sayıda çokkültürlü kazanımın ise altıncı sınıflarda (%19,50) olduğu anlaşılmıştır. Çokkültürlülüğü yansıtan kazanımlar öğrenme alanları bağlamında değerlendirildiğinde en fazla yansımanın “Kültürel Miras”, en az yansımanın ise “Görsel İletişim ve Biçimlendirme” öğrenme alanında olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgulardan hareketle çokkültürlü kazanımların sayısının sınıf düzeyiyle doğru orantılı biçimde artış gösterdiği ancak buna rağmen 2018 Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programı’nda çokkültürlülüğün yansıma oranının yeterli düzeyde olmadığı sonucu elde edilmiştir.

References

  • Açıkalın, M. (2010). Sosyal bilgiler eğitiminde yeni yaklaşımlar: Çokkültürlü ve küresel eğitim. İlköğretim Online, 9(3), 1226-1237. Akçaoğlu, M. ve Demirbaş, İ. (2019) Sosyal bilgiler ve toplum. Pegem Akademi. American Psychological Association (2002). Ethical principles of psychologists and code of conduct. AmericanPsychologist, 57(12), 1060-1073. http://dx.doi.org/10.1037/0003-066X.57.12.1060 Ateşok, Z.Ö.; Komşuoğlu, A. ve Özer, Y.Y. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: Sorunlar ve çözüm önerileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(37), 34-42. Aydemir, H. (2023). Güzel sanatlar eğitimi öğretmen adaylarının ekonomik kaygılarına ilişkin bir inceleme, 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 12(35), 577-591. Aydın, H. ve Çiftçi, Y. A. (2014). Türkiye’de çokkültürlü eğitimin gerekliliği üzerine bir çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (33), 197-218.
  • Başbay, A., ve Bektaş, Y. (2010). Çokkültürlülük Bağlamında Öğretim Ortamı ve Öğretmen Yeterlikleri. Eğitim ve Bilim, 34(152).
  • Beldağ, A. ve Teymur, N. (2023). Öğretmenlerin çokkültürlü eğitime ilişkin tutum ve görüşleri: Sosyal bilgiler dersi örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 1-40. https://doi.org/10.29299/kefad.1131534
  • Berg, B.L. and Lune, H. (2012) Qualitative research methods for the social sciences. (8th Edition), Pearson, Upper Saddle River, NJ. Brady, J. S. (2014). The Impact of multicultural education training for pre-service teachers [Yüksek Lisans Tezi, Walden University]. Walden University ProQuest Dissertations & Theses,  3625211.
  • Cırık, İ. (2008). Çok kültürlü eğitim ve yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 27-40.
  • Çoban, A. ve Erkuzu, D. (2019). Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze görsel sanatlar dersi. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 5(2), 239-253. https://doi.org/10.34137/jilses.601557
  • Çüçen, A. K. (2005). Kültür, uygarlık, evrensellik ve çok-kültürlülük. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, (4), 111-115.
  • Demirçelik, E. (2020). Eğitimde çokkültürlülük. İksad Yayınları.
  • Demir, E. ve Usta, M. (2020). Eğitimde çokkültürlülük: İlkokul hayat bilgisi ve sosyal bilgiler kitapları üzerinden nitel bir inceleme. Journal of Social, Humanıtıes and Admınıstratıve Sciences, 6(34), 2178-2198. http://dx.doi.org/10.31589/JOSHAS.490 Ferrell, K.(2022). A literature review of multicultural education practices to support marginalized communities. [Master Thesis, University of Arkansas, Fayetteville]. Curriculum and Instruction Under graduate HonorsTheses Retrieved from https://scholarworks.uark.edu/cieduht/31
  • Gay, G. (2004). The importance of multicultural education. Educational Leadership, 61(4), 31- 35.
  • Gay, G. (2002). Preparing for culturally responsive teaching. Journal of Teacher Education, 53, 106-116.
  • Inoue, Y. ve Johnson, K. (2003). Diversity and multicultural pedagogy: An analysis of attitudes and practiceswithin an American Pacific Island University. Journal of Research in International Education, 2(3), 251-276. https://doi.org/10.1177/1475240903002003001
  • Keçe, M.; Merey, Z. ve Topsakal, C. (2013). Göçle gelen ailelerin çocuklarının eğitim öğrenim hakkı ve sorunları üzerine nitel bir çalışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(27), 546-560.
  • Kırışoğlu, O. (2015). Çokkültürlülük ve sanat eğitimi. Sanat, kültür, yaratıcılık. Pegem Akademi. Koçyiğit, E., ve Şimşek, H. (2019). Kapsayıcı eğitim bağlamında Türkiye’de ortaöğretim programlarında çokkültürlülüğün izleri. Kuram Ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 75-90.
  • Mamur, N. (2012). Sanat eseri eleştirisi yoluyla kültürlerarası etkileşim: Çok kültürlülüğü anlama. International Journal of Human Sciences , 2(9), 354-377. Sakız, H. (2016). Göçmen çocuklar ve okul kültürleri: Bir bütünleştirme önerisi. Göç Dergisi, 3(1), 65-81.
  • Seban, D. ve Uyanık, H. (2016). Türkiye’de çokkültürlü eğitim: 1-5. Sınıf programlarında yer alan kazanımların analizi. Pegem Eğitim Ve Öğretim Dergisi, 6(1), 1-18.
  • Toksoy, A. C. (2014). Çok kültürlü müzik eğitimi. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (40), 1-28.
  • Ulukaya Öteleş, Ü. (2020). 2018 Sosyal bilgiler öğretim programına çokkültürlü eğitimin yansımaları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 500-516. https://doi.org/10.17860/mersinefd.701866
  • Wach, E. & Ward, R. (2013). Learning about qualitative document analysis. IDS Practice Paper in Brief, ILT Brief 13 August 2013, www.ids.ac.uk. Brighton: IDS.https://opendocs.ids.ac.uk/opendocs/bitstream/handle/20.500.12413/2989/PP%20InBrief%2013%20QDA%20FINAL2.pdf?sequence=4 (Erişim Tarihi: 14.01.2025).
Year 2025, Volume: 16 Issue: 1, 1084 - 1102
https://doi.org/10.51460/baebd.1621309

Abstract

References

  • Açıkalın, M. (2010). Sosyal bilgiler eğitiminde yeni yaklaşımlar: Çokkültürlü ve küresel eğitim. İlköğretim Online, 9(3), 1226-1237. Akçaoğlu, M. ve Demirbaş, İ. (2019) Sosyal bilgiler ve toplum. Pegem Akademi. American Psychological Association (2002). Ethical principles of psychologists and code of conduct. AmericanPsychologist, 57(12), 1060-1073. http://dx.doi.org/10.1037/0003-066X.57.12.1060 Ateşok, Z.Ö.; Komşuoğlu, A. ve Özer, Y.Y. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: Sorunlar ve çözüm önerileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(37), 34-42. Aydemir, H. (2023). Güzel sanatlar eğitimi öğretmen adaylarının ekonomik kaygılarına ilişkin bir inceleme, 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 12(35), 577-591. Aydın, H. ve Çiftçi, Y. A. (2014). Türkiye’de çokkültürlü eğitimin gerekliliği üzerine bir çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (33), 197-218.
  • Başbay, A., ve Bektaş, Y. (2010). Çokkültürlülük Bağlamında Öğretim Ortamı ve Öğretmen Yeterlikleri. Eğitim ve Bilim, 34(152).
  • Beldağ, A. ve Teymur, N. (2023). Öğretmenlerin çokkültürlü eğitime ilişkin tutum ve görüşleri: Sosyal bilgiler dersi örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 1-40. https://doi.org/10.29299/kefad.1131534
  • Berg, B.L. and Lune, H. (2012) Qualitative research methods for the social sciences. (8th Edition), Pearson, Upper Saddle River, NJ. Brady, J. S. (2014). The Impact of multicultural education training for pre-service teachers [Yüksek Lisans Tezi, Walden University]. Walden University ProQuest Dissertations & Theses,  3625211.
  • Cırık, İ. (2008). Çok kültürlü eğitim ve yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 27-40.
  • Çoban, A. ve Erkuzu, D. (2019). Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze görsel sanatlar dersi. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 5(2), 239-253. https://doi.org/10.34137/jilses.601557
  • Çüçen, A. K. (2005). Kültür, uygarlık, evrensellik ve çok-kültürlülük. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, (4), 111-115.
  • Demirçelik, E. (2020). Eğitimde çokkültürlülük. İksad Yayınları.
  • Demir, E. ve Usta, M. (2020). Eğitimde çokkültürlülük: İlkokul hayat bilgisi ve sosyal bilgiler kitapları üzerinden nitel bir inceleme. Journal of Social, Humanıtıes and Admınıstratıve Sciences, 6(34), 2178-2198. http://dx.doi.org/10.31589/JOSHAS.490 Ferrell, K.(2022). A literature review of multicultural education practices to support marginalized communities. [Master Thesis, University of Arkansas, Fayetteville]. Curriculum and Instruction Under graduate HonorsTheses Retrieved from https://scholarworks.uark.edu/cieduht/31
  • Gay, G. (2004). The importance of multicultural education. Educational Leadership, 61(4), 31- 35.
  • Gay, G. (2002). Preparing for culturally responsive teaching. Journal of Teacher Education, 53, 106-116.
  • Inoue, Y. ve Johnson, K. (2003). Diversity and multicultural pedagogy: An analysis of attitudes and practiceswithin an American Pacific Island University. Journal of Research in International Education, 2(3), 251-276. https://doi.org/10.1177/1475240903002003001
  • Keçe, M.; Merey, Z. ve Topsakal, C. (2013). Göçle gelen ailelerin çocuklarının eğitim öğrenim hakkı ve sorunları üzerine nitel bir çalışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(27), 546-560.
  • Kırışoğlu, O. (2015). Çokkültürlülük ve sanat eğitimi. Sanat, kültür, yaratıcılık. Pegem Akademi. Koçyiğit, E., ve Şimşek, H. (2019). Kapsayıcı eğitim bağlamında Türkiye’de ortaöğretim programlarında çokkültürlülüğün izleri. Kuram Ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 75-90.
  • Mamur, N. (2012). Sanat eseri eleştirisi yoluyla kültürlerarası etkileşim: Çok kültürlülüğü anlama. International Journal of Human Sciences , 2(9), 354-377. Sakız, H. (2016). Göçmen çocuklar ve okul kültürleri: Bir bütünleştirme önerisi. Göç Dergisi, 3(1), 65-81.
  • Seban, D. ve Uyanık, H. (2016). Türkiye’de çokkültürlü eğitim: 1-5. Sınıf programlarında yer alan kazanımların analizi. Pegem Eğitim Ve Öğretim Dergisi, 6(1), 1-18.
  • Toksoy, A. C. (2014). Çok kültürlü müzik eğitimi. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (40), 1-28.
  • Ulukaya Öteleş, Ü. (2020). 2018 Sosyal bilgiler öğretim programına çokkültürlü eğitimin yansımaları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 500-516. https://doi.org/10.17860/mersinefd.701866
  • Wach, E. & Ward, R. (2013). Learning about qualitative document analysis. IDS Practice Paper in Brief, ILT Brief 13 August 2013, www.ids.ac.uk. Brighton: IDS.https://opendocs.ids.ac.uk/opendocs/bitstream/handle/20.500.12413/2989/PP%20InBrief%2013%20QDA%20FINAL2.pdf?sequence=4 (Erişim Tarihi: 14.01.2025).
There are 19 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Fine Arts Education
Journal Section Articles
Authors

Aleyna Başaran Karabacak 0009-0004-5074-3248

Canan Çalışkan 0009-0008-6166-5176

Elanur Kökduman 0009-0000-1694-678X

Hüseyin Ulus 0000-0001-8670-9835

Early Pub Date March 20, 2025
Publication Date
Submission Date January 16, 2025
Acceptance Date March 6, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 16 Issue: 1

Cite

APA Başaran Karabacak, A., Çalışkan, C., Kökduman, E., Ulus, H. (2025). Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programında (2018) Çokkültürlülük Kavramının Yansımaları. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 16(1), 1084-1102. https://doi.org/10.51460/baebd.1621309