Abstract
Türk kültür tarihinin yapı taşlarından biri olan Dede Korkut Kitabı’nın Dresden nüshası on iki destani hikâyeden müteşekkildir. Kitapta üçüncü sırada bulunan Kam Püre Oğlu Bamsı Beyrek Boyu Anadolu’da yaşayan Dede Korkut hikâyelerinden biridir ve bugüne kadar gerek Anadolu’da gerek Orta Asya ve Balkanlarda birçok varyantı (eş metin) tespit edilmiştir.
Çalışmada, destani hikâyeden halk hikâyesine ve halk hikâyesinden masala dönüşerek yaşamaya devam eden Bey Böyrek anlatısının anlatı geleneği içinde sürekliliğini devam ettirirken nasıl bir değişime uğradığı üzerinde durulmuştur. Bunun için Dede Korkut’un Dresden nüshasında yer alan Kam Püre Oğlu Bamsı Beyrek Boyu ile Kuzey Makedonya Kalkandelen’den (Tetova) derlenen Bey Bübrek anlatısı; kahramanların ailesi, çocuksuzluk, ad verme, eğitim, âşık olma, sevgiliyi isteme ve engeller, esir düşme, esaretten kurtulma ve eve dönüş ve sonuç epizotu bakımından karşılaştırılmalı olarak incelenmiştir.
Keywords
References
- Aktulum, K. (1999). Metinlerarası ilişkiler. Öteki Yayınevi.
- Aktulum, K. (2013). Folklor ve metinlerarasılık. Çizgi Kitabevi.
- Boratav, P. N. (1982). Folklor ve edebiyat. Adam Yayınları.
- Boratav, P. N. (1988). Halk hikâyeleri ve halk hikâyeciliği. Adam Yayınları.
- Çobanoğlu, Ö. (2002). Halkbilimi kuramları ve araştırma yöntemleri tarihine giriş. Akçağ Yayınları.
- Dundes, A. (1998). Doku, metin, konteks (M. Ekici, çev.), Millî Folklor Dergisi, 38, 106-119.
- Ekici, M. (1995). Dede Korkut hikâyeleri tesiri ile teşekkül eden halk hikâyeleri. Atatürk Kültür Merkezi Yayını.
- Ergin, M. (1997). Dede Korkut kitabı I giriş-metin-faksimile. Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Hafız, N. (1989). Makedonya Türk halk edebiyatı metinleri. Anadolu Sanat Yayınları.
- Oğuz, M. Ö. (2000). Türk dünyası halk biliminde yöntem sorunları. Akçağ Yayıncılık.
- Özay, Y. (2009). Metinlerarasılık ve Türk halk hikâyelerinde ana-metinsel dönüşümler. Millî Folklor Dergisi, 83, 6-18.
- Sakaoğlu, S. (1998). Dede Korkut kitabı incelemeler-derlemeler-aktarmalar. Selçuk Üniversitesi Yayınları.
Abstract
The Book of Dede Korkut is one of the building blocks of Turkish cultural history and the Dresden copy consists of twelve epic stories. The third story in the book, Kam Püre Oğlu Bamsı Beyrek Boyu, is one of the Dede Korkut stories living in Anatolia and many variants (co-text) have been identified both in Anatolia and in Central Asia and the Balkans.
The study will focus on how the Bey Böyrek narrative, which continues to live by transforming from epic story to folk tale and from folk tale to fairy tale, has undergone a change while maintaining its continuity within the narrative tradition. For this purpose, the story of Bamsı Beyrek, the son of Kam Püre in the Dresden copy of Dede Korkut, and the Bey Bübrek narrative collected from Kalkandelen (Tetova) in North Macedonia are analyzed comparatively in terms of the family of the heroes, childlessness, naming, education, falling in love, asking for a lover and obstacles, captivity, liberation from captivity and returning home and the final episodic.
Keywords
References
- Aktulum, K. (1999). Metinlerarası ilişkiler. Öteki Yayınevi.
- Aktulum, K. (2013). Folklor ve metinlerarasılık. Çizgi Kitabevi.
- Boratav, P. N. (1982). Folklor ve edebiyat. Adam Yayınları.
- Boratav, P. N. (1988). Halk hikâyeleri ve halk hikâyeciliği. Adam Yayınları.
- Çobanoğlu, Ö. (2002). Halkbilimi kuramları ve araştırma yöntemleri tarihine giriş. Akçağ Yayınları.
- Dundes, A. (1998). Doku, metin, konteks (M. Ekici, çev.), Millî Folklor Dergisi, 38, 106-119.
- Ekici, M. (1995). Dede Korkut hikâyeleri tesiri ile teşekkül eden halk hikâyeleri. Atatürk Kültür Merkezi Yayını.
- Ergin, M. (1997). Dede Korkut kitabı I giriş-metin-faksimile. Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Hafız, N. (1989). Makedonya Türk halk edebiyatı metinleri. Anadolu Sanat Yayınları.
- Oğuz, M. Ö. (2000). Türk dünyası halk biliminde yöntem sorunları. Akçağ Yayıncılık.
- Özay, Y. (2009). Metinlerarasılık ve Türk halk hikâyelerinde ana-metinsel dönüşümler. Millî Folklor Dergisi, 83, 6-18.
- Sakaoğlu, S. (1998). Dede Korkut kitabı incelemeler-derlemeler-aktarmalar. Selçuk Üniversitesi Yayınları.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | World Languages, Literature and Culture (Other) |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Early Pub Date | June 30, 2025 |
| Publication Date | |
| Submission Date | May 23, 2025 |
| Acceptance Date | June 24, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 7 Issue: 1 |
