ENFLASYON VE İŞSİZLİĞİN BEBEK ÖLÜM ORANI İLE İLİŞKİSİNİN EKONOMETRİK ANALİZİ: D-8 ÜLKELERİ ÖRNEĞİ
Year 2025,
Volume: 20 Issue: 1, 71 - 86, 01.07.2025
Hacı Hayrettin Tıraş
,
Sena Türkmen
,
Hüseyin Ağır
Abstract
Bir ülkenin ekonomik performansı ve toplumun refah düzeyi değerlendirilirken enflasyon ve işsizlik en önemli göstergeler arasında yer almaktadır. Enflasyon ve işsizlik dahil pek çok sosyoekonomik faktörden etkilenen bebek ölüm oranları da ülkelerin kalkınmışlık ve refah düzeyleri hakkında önemli bilgiler verebilmektedir. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı D-8 ülkeleri örneğinde enflasyon ve işsizliğin bebek ölüm oranı ile ilişkisinin araştırılmasıdır. 1991-2022 dönemi verileri ve panel ekonometrik tahminlerden elde edilen sonuçlar, panel genelinde enflasyon ve işsizlik oranları ile bebek ölüm oranları arasında uzun dönemli bir ilişkiyi göstermektedir. Ülke örnekleri tahmin sonuçları ise, işsizlik oranındaki artışın, Endonezya, Pakistan, Nijerya ve Bangladeş’te; enflasyon oranlarındaki artışın Türkiye, Mısır ve Bangladeş’te bebek ölüm oranlarını arttırdığını göstermektedir. Bu sonuçlar, bebek ölüm oranlarının azaltılması için, enflasyon ve işsizlik oranlarını düşürücü politikaların uygulanmasının önemli olduğunu göstermektedir.
Ethical Statement
Etik kurula gerek duyulmamaktadır
References
- Ağır, H. ve Türkmen, S. (2020). Ekonomik Büyümeye Etkisi Bakımından Doğal Kaynaklar: Dinamik Panel Veri Analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 19(3), 840-852.
- Ahn, S. K. (1993). Some Tests for Unit Roots in Autoregressive-IntegratedMoving Average Models with Deterministic Trends, Biometrica, 80(4), 855-868.
- Akcan, M. B. ve Telli Üçler, Y. (2022). Türkiye’de 1991-2019 Yılları Arası Bebek Ölümlerinin Sosyoekonomik Belirleyicileri. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 58-66.
- Amsler, C. and J. Lee (1995). An LM Test for a Unit Root in the Presence of a Structural Change, Econometric Theory, 11(2), 359-368.
- Atılgan, D. ve İspir, T. (2022). Yapısal Kırılmalar Altında Bebek Ölüm Oranını Etkileyen Faktörler: Afrika Ülkelerinden Kanıtlar. Business, Economics and Management Research Journal, 5(3), 234-244.
- Ateş, S. (2022). Türkiye’de Bebek Ölümlerinin Nedensellik Analizi Üzerine Bir Uygulama, Five Zero, 2(2), 82-96. Doi: fttps://doi.org/10.54486/fivezero.2021.17
- Aydın, A. (2023). Türkiye Ekonomisi İçin 1980 Sonrasında Enflasyon ve Büyümenin İşsizlik Üzerindeki Etkileri: ARDL Yaklaşımı. Sosyal Bilimlerde Nicel Araştırmalar Dergisi, 3(1), 1-22
- Bai, R., Dong, W., Liu, J., Peng, Q. ve Lyu, J. (2021). Trends in Under-5 Mortality Rates and Their Associations with Socioeconomic Factors Among Countries Participating in the Belt and Road Initiative: A Panel Data Analysis. International Journal of General Medicine, 6(14), 7763-7773. doi: 10.2147/IJGM.S332926.
- Breusch, T. S. ve Pagan, A. R. (1980). The Lagrange Multiplier Test And its Aapplications to Model Specification in Econometrics. The review of Economic Studies, 47(1), 239-253.
- Çelik, Y. (2011). Türkiye Sağlık Harcamalarının Analizi ve Sağlık Harcama Düzeyinin Uygunluğunun Değerlendirilmesi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 1(1), 62-81.
- Demirtaş Z, ve Metintas S. (2017). Türk Cumhuriyetlerinde Anne Çocuk Sağlığı Göstergelerinin Ekonomik ve Doğurganlık Özellikleri Açısından Değerlendirilmesi. Türk Dünyası Uygulama Ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi, 2(1),17-25.
- Deniz, K. ve Sümer, K. K. (2016). Türkiye’de Sağlık Sektörü ve Sağlık Harcamalarının Büyüme Üzerindeki Etkisinin 2000-2014 Yılları İçin Analizi. International Conference On Eurasian Economies 2016, 29-31 August, Kaposvar-Hungary, SESSION 4C: Sağlık Ekonomisi, 471-478.
- Der, H. H. (2020). Bebek Ölüm Oranlarının Sosyoekonomik Belirleyicileri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
- Eberhardt, M. and Bond, S. (2009). Cross-Section Dependence in Nonstationary Panel Models: A Novel Estimator. MPRA Paper No. 17870, https://mpra.ub.uni-muenchen.de/17870/
- Güleryüz, E. H. ve Köse, T. (2017). İşsizlik ve Sağlık Göstergeleri: Türkiye Örneği. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 54(633), 27-39.
- Hoşgör, Ş. ve Tansel, A. (2010). 2050’ye Doğru Nüfusbilim ve Yönetim: Eğitim, İşgücü, Sağlık ve Sosyal Güvenlik Sistemlerine Yansımaları. Türk Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), Yayın No: TÜSİAD-T/2010/11/505
- Jiang, W. ve Liu X-y. (2022). Infant Mortality and Inflation in China: Based on the Mixed Frequency VAR Analyses. Frontiers in Public Health, 10, 1-15. doi: 10.3389/fpubh.2022.851714
- Kanyılmaz Polat, E. ve Bacak, B. (2018). İşsizliğin Psikolojik Sonuçları ve İşsizlik Süresi İlişkisi: Çanakkale’de Yükseköğrenim Mezunu İşsizler Üzerinde Bir Araştırma. Çalışma İlişkileri dergisi, 9(2), 24-47.
- Kar, M., Ağır, H. ve Türkmen, S. (2019). Seçilmiş Gelişmekte Olan Ülkelerde Elektrik Tüketiminin Ekonomik Büyümeye Etkisinin Panel Ekonometrik Analizi. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 5(3), 37-48.
- Kasap, A. (2023). Hanke Sefalet Endeksi İle Demografik ve Sosyal Göstergeler Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi: Kırılgan Beşli Örneği. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 18(1), 146-160. https://doi.org/10.48145/gopsbad.1291877
- Kim, K. ve Lane, S. R. (2013). Government Health Expenditure and Public Health Outcomes, A Comparatives Study Among 17 Countries and Implications For Us Health Care Reform. American International Journal of Contemporary Research, 3(9), 8-13.
- Kurt, Ü., Can, G. ve Kılıç, C. (2021). Gelir Eşitsizliği ile Bebek Ölümleri ve Yaşam Beklentisi Arasındaki İlişki: Türkiye’de Gelir Eşitsizliği Hipotezi Geçerli mi? (Edt: Selçuk İPEK ve Cüneyt KILIÇ) Sosyal Bilimlerde Güncel Araştırmalar (İçinde: 174-185), Ekin Yayınevi, Bursa.
- Lee, H. H., Lee, S. A., Lim, J. Y. ve Park, C. Y. (2016). Effects of Food Price Inflation on Infant and Child Mortality in Developing Countries. The European Journal of Health Economics, 17(5), 535-551. doi: 10.1007/s10198-015-0697-6
- Lin, S. J., (2009). Economic Fluctuations and Health Outcome: A Panel Analysis of Asia Pacific Countries. Applied Economics, 41(4), 519-530. https://doi.org/10.1080/00036840701720754
- Lüleci, D., Ada, D. ve Kılıç, B. (2024). Türkiye'de Sağlık Hizmet Göstergeleri ve Sosyoekonomik Faktörlerin Bebek Ölüm Hızına Etkisi: İl Düzeyinde Ekolojik Bir Analiz. Halk Sağlığı Araştırma ve Uygulamaları Dergisi, 2(1), 44-50.
- MacDorman, M. F. ve Mathews, T. J. (2008). Recent Trends in Infant Mortality in the United States. U. S. Department of Health and Human Servıces, NCHS Data Brief, No. 9. https://www.cdc.gov/nchs/products/databriefs/db09.htm
- Moradi, F., Jafari, M. ve Fatahi, S. (2022). The Impact of Misery Index and Corruption Control on Income Inequality (With the Quantile Approach). Applied Economics Studies Iran (AESI), 10(40 ), 44-51. https://aes.basu.ac.ir/jufile?ar_sfile=157313
- Nazlıoglu, S. and Karul, C. (2017). Panel LM Unit Root Test with Gradual Structural Shifts, In 40th International Panel Data Conference (ss 7-8).
- Önder, F. (2022). Finansal Gelişme İle Ekonomik Büyüme İlişkisi: Kırılgan Beşli Ülkeleri Üzerine Ampirik Bir Analiz. Journal Of Economics And Research, 3(2), 36-48. Doı: 10.53280/Jer.1158496
- Örnek, İ. ve Türkmen, S. (2019). Gelişmiş ve Yükselen Piyasa Ekonomilerinde Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezi'nin Analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(3), 109-129.
- Özkan, S., Bakar, C., Maral, I. ve Bumin, M. B. (2009). Bebek Ölüm Nedenleri Üzerine Bir Araştırma. Gazi Medical Journal, 20(4), 169-172.
- Pesaran, M. H. (2004). General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels. Discussion Paper No: 1240. https://repec.iza.org/dp1240.pdf
- Pesaran, M. H. ve Yamagata, T. (2008). Testing Slope Homogeneity in Large Panels. Journal of Econometrics, 142(1), 50-93.
- Pesaran, M. H., Ullah, A. ve Yamagata, T. (2008). A Bias-Adjusted LM Test of Error Cross Section Independence. The Econometrics Journal, 11(1), 105-127.
- Schmidt, P. ve Phillips, P. C. (1992). LM Tests for a Unit Root in the Presence of Deterministic Trends Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 54(3), 257-287.
- Subaşı Ertekin, M., Yüce Dural, B. ve Kırca, M. (2016). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve İşsizliğin Bebek Ölümlerine Etkisi. GÜSBEED, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 7(17), 123-140.
- Sungur, C. (2024). Sosyoekonomik Faktörlerin Sağlık Statüsü Üzerindeki Rolü. Türk Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(2), 127-136.
- TCDB (Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı). (2025). Gelişen Sekiz Ülke (D-8) Teşkilatı. Dış Politika, Uluslararası Kuruluşlar ve İlişkilerimiz. https://www.mfa.gov.tr/gelisen-sekiz-ulke-_d-8_.tr.mfa E.T: 20.04.2025
- Tejada, C. A. O., Triaca, L. M., Liermann, N. H., Ewerling, F. ve Costa, J. C. (2019). Economic Crises, Child Mortality and The Protective Role of Public Health Expenditure. Ciência & Saúde Coletiva, 24(12), 4395-4404. DOI: 10.1590/1413-812320182412.25082019
- Tezel. B ve Aydın, Ş. (2021). Sağlık Bakanlığının Kuruluşunun 100. Yılında Türkiye’de Bebek Ölümleri Durum Raporu. T. C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1212.
- Tıraş, H. H. (2020). Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme. I. Baskı, Orion Kitabevi, Ankara.
- Tıraş, H. H. (2023). MIKTA Ülkelerinde İktisadi Hoşnutsuzluk Endeksi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Journal of Emerging Economies and Policy, 8(2), 577-590.
- Türkmen, S. (2022). Finansallaşma ve Enerji Tüketimi İlişkisinin Analizi: Türk Devletleri Teşkilatı'ndan Ampirik Kanıtlar. Journal Of Economics And Research, 3(1), 109-122. DOI: 10.53280/Jer.1063861
- Ünsal, E. M. (2013). Makro İktisat. Genişletilmiş Onuncu Baskı, İmaj Yayıncılık, Ankara.
- Wahyuni, H. (2023). Does Food Inflation Affect Infant and Child Mortality? Evidence from Indonesia. Jurnal Ekonomi Malaysia, 57(3), 75-88. http://dx.doi.org/10.17576/JEM-2023-5703-06
- WB (World Bank). (2025). World Development Indicators. DataBank, https://databank.worldbank.org/home.aspx (E. Tarihi: 15.01.2025)
- Westerlund, J. ve Edgerton, D. L. (2008). A Simple Test for Cointegration in Dependent Panels With Structural Breaks. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 70(5), 665-704.
- Yetim, B., Demirci, Ş., Konca, M., İlgün, G. ve Çilhoroz, Y. (2021). Türkiye’de Bebek Ölüm Hızının Sosyoekonomik Belirleyicileri. Sosyoekonomi, 29(47), 367-381.
- Yıldırım, S. (2025). Çevre Kalitesinin Sosyoekonomik Belirleyicilerinin Analizi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kahramanmaraş.
- Yılmaz, T., Fidan, F. ve Karataş, V. (2004). İşsizliğin Sosyo-Psikolojik Sonuçları: Sosyo-Demografik Özelliklere Göre Bireylerin Tutumları, Bir Alan Araştırması. İktisat Fakültesi Sosyal Siyaset Konferansları, 48. Kitap, s:163-183, İstanbul Üniversitesi Yayın No: 4531, İktisat Fakültesi Yayın No: 581.
ECONOMETRİC ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN INFLATION AND UNEMPLOYMENT AND INFANT MORTALITY RATE: THE CASE OF D-8 COUNTRIES
Year 2025,
Volume: 20 Issue: 1, 71 - 86, 01.07.2025
Hacı Hayrettin Tıraş
,
Sena Türkmen
,
Hüseyin Ağır
Abstract
Inflation and unemployment are among the most important indicators when evaluating the economic performance of a country and the welfare level of the society. Infant mortality rates, which are affected by many socioeconomic factors including inflation and unemployment, can also provide important information about the development and welfare levels of countries. In this context, this study aims to investigate the relationship between inflation and unemployment and infant mortality rates in the case of D-8 countries. The results obtained from the data for the period 1991-2022 and panel econometric estimations show a long-run relationship between inflation and unemployment rates and infant mortality rates across the panel. Country sample estimation results show that an increase in unemployment rates increases infant mortality rates in Indonesia, Pakistan, Nigeria and Bangladesh, while an increase in inflation rates increases infant mortality rates in Turkey, Egypt and Bangladesh. These results suggest that it is important to implement policies that reduce inflation and unemployment rates in order to reduce infant mortality rates.
References
- Ağır, H. ve Türkmen, S. (2020). Ekonomik Büyümeye Etkisi Bakımından Doğal Kaynaklar: Dinamik Panel Veri Analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 19(3), 840-852.
- Ahn, S. K. (1993). Some Tests for Unit Roots in Autoregressive-IntegratedMoving Average Models with Deterministic Trends, Biometrica, 80(4), 855-868.
- Akcan, M. B. ve Telli Üçler, Y. (2022). Türkiye’de 1991-2019 Yılları Arası Bebek Ölümlerinin Sosyoekonomik Belirleyicileri. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 58-66.
- Amsler, C. and J. Lee (1995). An LM Test for a Unit Root in the Presence of a Structural Change, Econometric Theory, 11(2), 359-368.
- Atılgan, D. ve İspir, T. (2022). Yapısal Kırılmalar Altında Bebek Ölüm Oranını Etkileyen Faktörler: Afrika Ülkelerinden Kanıtlar. Business, Economics and Management Research Journal, 5(3), 234-244.
- Ateş, S. (2022). Türkiye’de Bebek Ölümlerinin Nedensellik Analizi Üzerine Bir Uygulama, Five Zero, 2(2), 82-96. Doi: fttps://doi.org/10.54486/fivezero.2021.17
- Aydın, A. (2023). Türkiye Ekonomisi İçin 1980 Sonrasında Enflasyon ve Büyümenin İşsizlik Üzerindeki Etkileri: ARDL Yaklaşımı. Sosyal Bilimlerde Nicel Araştırmalar Dergisi, 3(1), 1-22
- Bai, R., Dong, W., Liu, J., Peng, Q. ve Lyu, J. (2021). Trends in Under-5 Mortality Rates and Their Associations with Socioeconomic Factors Among Countries Participating in the Belt and Road Initiative: A Panel Data Analysis. International Journal of General Medicine, 6(14), 7763-7773. doi: 10.2147/IJGM.S332926.
- Breusch, T. S. ve Pagan, A. R. (1980). The Lagrange Multiplier Test And its Aapplications to Model Specification in Econometrics. The review of Economic Studies, 47(1), 239-253.
- Çelik, Y. (2011). Türkiye Sağlık Harcamalarının Analizi ve Sağlık Harcama Düzeyinin Uygunluğunun Değerlendirilmesi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 1(1), 62-81.
- Demirtaş Z, ve Metintas S. (2017). Türk Cumhuriyetlerinde Anne Çocuk Sağlığı Göstergelerinin Ekonomik ve Doğurganlık Özellikleri Açısından Değerlendirilmesi. Türk Dünyası Uygulama Ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi, 2(1),17-25.
- Deniz, K. ve Sümer, K. K. (2016). Türkiye’de Sağlık Sektörü ve Sağlık Harcamalarının Büyüme Üzerindeki Etkisinin 2000-2014 Yılları İçin Analizi. International Conference On Eurasian Economies 2016, 29-31 August, Kaposvar-Hungary, SESSION 4C: Sağlık Ekonomisi, 471-478.
- Der, H. H. (2020). Bebek Ölüm Oranlarının Sosyoekonomik Belirleyicileri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
- Eberhardt, M. and Bond, S. (2009). Cross-Section Dependence in Nonstationary Panel Models: A Novel Estimator. MPRA Paper No. 17870, https://mpra.ub.uni-muenchen.de/17870/
- Güleryüz, E. H. ve Köse, T. (2017). İşsizlik ve Sağlık Göstergeleri: Türkiye Örneği. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 54(633), 27-39.
- Hoşgör, Ş. ve Tansel, A. (2010). 2050’ye Doğru Nüfusbilim ve Yönetim: Eğitim, İşgücü, Sağlık ve Sosyal Güvenlik Sistemlerine Yansımaları. Türk Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), Yayın No: TÜSİAD-T/2010/11/505
- Jiang, W. ve Liu X-y. (2022). Infant Mortality and Inflation in China: Based on the Mixed Frequency VAR Analyses. Frontiers in Public Health, 10, 1-15. doi: 10.3389/fpubh.2022.851714
- Kanyılmaz Polat, E. ve Bacak, B. (2018). İşsizliğin Psikolojik Sonuçları ve İşsizlik Süresi İlişkisi: Çanakkale’de Yükseköğrenim Mezunu İşsizler Üzerinde Bir Araştırma. Çalışma İlişkileri dergisi, 9(2), 24-47.
- Kar, M., Ağır, H. ve Türkmen, S. (2019). Seçilmiş Gelişmekte Olan Ülkelerde Elektrik Tüketiminin Ekonomik Büyümeye Etkisinin Panel Ekonometrik Analizi. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 5(3), 37-48.
- Kasap, A. (2023). Hanke Sefalet Endeksi İle Demografik ve Sosyal Göstergeler Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi: Kırılgan Beşli Örneği. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 18(1), 146-160. https://doi.org/10.48145/gopsbad.1291877
- Kim, K. ve Lane, S. R. (2013). Government Health Expenditure and Public Health Outcomes, A Comparatives Study Among 17 Countries and Implications For Us Health Care Reform. American International Journal of Contemporary Research, 3(9), 8-13.
- Kurt, Ü., Can, G. ve Kılıç, C. (2021). Gelir Eşitsizliği ile Bebek Ölümleri ve Yaşam Beklentisi Arasındaki İlişki: Türkiye’de Gelir Eşitsizliği Hipotezi Geçerli mi? (Edt: Selçuk İPEK ve Cüneyt KILIÇ) Sosyal Bilimlerde Güncel Araştırmalar (İçinde: 174-185), Ekin Yayınevi, Bursa.
- Lee, H. H., Lee, S. A., Lim, J. Y. ve Park, C. Y. (2016). Effects of Food Price Inflation on Infant and Child Mortality in Developing Countries. The European Journal of Health Economics, 17(5), 535-551. doi: 10.1007/s10198-015-0697-6
- Lin, S. J., (2009). Economic Fluctuations and Health Outcome: A Panel Analysis of Asia Pacific Countries. Applied Economics, 41(4), 519-530. https://doi.org/10.1080/00036840701720754
- Lüleci, D., Ada, D. ve Kılıç, B. (2024). Türkiye'de Sağlık Hizmet Göstergeleri ve Sosyoekonomik Faktörlerin Bebek Ölüm Hızına Etkisi: İl Düzeyinde Ekolojik Bir Analiz. Halk Sağlığı Araştırma ve Uygulamaları Dergisi, 2(1), 44-50.
- MacDorman, M. F. ve Mathews, T. J. (2008). Recent Trends in Infant Mortality in the United States. U. S. Department of Health and Human Servıces, NCHS Data Brief, No. 9. https://www.cdc.gov/nchs/products/databriefs/db09.htm
- Moradi, F., Jafari, M. ve Fatahi, S. (2022). The Impact of Misery Index and Corruption Control on Income Inequality (With the Quantile Approach). Applied Economics Studies Iran (AESI), 10(40 ), 44-51. https://aes.basu.ac.ir/jufile?ar_sfile=157313
- Nazlıoglu, S. and Karul, C. (2017). Panel LM Unit Root Test with Gradual Structural Shifts, In 40th International Panel Data Conference (ss 7-8).
- Önder, F. (2022). Finansal Gelişme İle Ekonomik Büyüme İlişkisi: Kırılgan Beşli Ülkeleri Üzerine Ampirik Bir Analiz. Journal Of Economics And Research, 3(2), 36-48. Doı: 10.53280/Jer.1158496
- Örnek, İ. ve Türkmen, S. (2019). Gelişmiş ve Yükselen Piyasa Ekonomilerinde Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezi'nin Analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(3), 109-129.
- Özkan, S., Bakar, C., Maral, I. ve Bumin, M. B. (2009). Bebek Ölüm Nedenleri Üzerine Bir Araştırma. Gazi Medical Journal, 20(4), 169-172.
- Pesaran, M. H. (2004). General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels. Discussion Paper No: 1240. https://repec.iza.org/dp1240.pdf
- Pesaran, M. H. ve Yamagata, T. (2008). Testing Slope Homogeneity in Large Panels. Journal of Econometrics, 142(1), 50-93.
- Pesaran, M. H., Ullah, A. ve Yamagata, T. (2008). A Bias-Adjusted LM Test of Error Cross Section Independence. The Econometrics Journal, 11(1), 105-127.
- Schmidt, P. ve Phillips, P. C. (1992). LM Tests for a Unit Root in the Presence of Deterministic Trends Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 54(3), 257-287.
- Subaşı Ertekin, M., Yüce Dural, B. ve Kırca, M. (2016). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve İşsizliğin Bebek Ölümlerine Etkisi. GÜSBEED, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 7(17), 123-140.
- Sungur, C. (2024). Sosyoekonomik Faktörlerin Sağlık Statüsü Üzerindeki Rolü. Türk Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(2), 127-136.
- TCDB (Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı). (2025). Gelişen Sekiz Ülke (D-8) Teşkilatı. Dış Politika, Uluslararası Kuruluşlar ve İlişkilerimiz. https://www.mfa.gov.tr/gelisen-sekiz-ulke-_d-8_.tr.mfa E.T: 20.04.2025
- Tejada, C. A. O., Triaca, L. M., Liermann, N. H., Ewerling, F. ve Costa, J. C. (2019). Economic Crises, Child Mortality and The Protective Role of Public Health Expenditure. Ciência & Saúde Coletiva, 24(12), 4395-4404. DOI: 10.1590/1413-812320182412.25082019
- Tezel. B ve Aydın, Ş. (2021). Sağlık Bakanlığının Kuruluşunun 100. Yılında Türkiye’de Bebek Ölümleri Durum Raporu. T. C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1212.
- Tıraş, H. H. (2020). Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme. I. Baskı, Orion Kitabevi, Ankara.
- Tıraş, H. H. (2023). MIKTA Ülkelerinde İktisadi Hoşnutsuzluk Endeksi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Journal of Emerging Economies and Policy, 8(2), 577-590.
- Türkmen, S. (2022). Finansallaşma ve Enerji Tüketimi İlişkisinin Analizi: Türk Devletleri Teşkilatı'ndan Ampirik Kanıtlar. Journal Of Economics And Research, 3(1), 109-122. DOI: 10.53280/Jer.1063861
- Ünsal, E. M. (2013). Makro İktisat. Genişletilmiş Onuncu Baskı, İmaj Yayıncılık, Ankara.
- Wahyuni, H. (2023). Does Food Inflation Affect Infant and Child Mortality? Evidence from Indonesia. Jurnal Ekonomi Malaysia, 57(3), 75-88. http://dx.doi.org/10.17576/JEM-2023-5703-06
- WB (World Bank). (2025). World Development Indicators. DataBank, https://databank.worldbank.org/home.aspx (E. Tarihi: 15.01.2025)
- Westerlund, J. ve Edgerton, D. L. (2008). A Simple Test for Cointegration in Dependent Panels With Structural Breaks. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 70(5), 665-704.
- Yetim, B., Demirci, Ş., Konca, M., İlgün, G. ve Çilhoroz, Y. (2021). Türkiye’de Bebek Ölüm Hızının Sosyoekonomik Belirleyicileri. Sosyoekonomi, 29(47), 367-381.
- Yıldırım, S. (2025). Çevre Kalitesinin Sosyoekonomik Belirleyicilerinin Analizi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kahramanmaraş.
- Yılmaz, T., Fidan, F. ve Karataş, V. (2004). İşsizliğin Sosyo-Psikolojik Sonuçları: Sosyo-Demografik Özelliklere Göre Bireylerin Tutumları, Bir Alan Araştırması. İktisat Fakültesi Sosyal Siyaset Konferansları, 48. Kitap, s:163-183, İstanbul Üniversitesi Yayın No: 4531, İktisat Fakültesi Yayın No: 581.