Research Article
BibTex RIS Cite

Nitel Araştırmalarda Görüşme Tekniği ve Yapay Zekânın Katılımcı Rolü: Gençlik ve Farklı İnanç Eğilimleri Araştırması

Year 2025, Issue: 53, 495 - 542, 30.04.2025

Abdullah İnce , Tuğba Erultunca , Saliha Vidinlioğlu Berber , Yunus Emre Temiz , Murat Çinici

Abstract

Bu çalışma, üniversite gençlerinin inanç ve inançsızlık eğilimlerini anlamaya yönelik yürütülen nitel bir araştırmada, görüşme tekniğinin nasıl uygulandığını ve bu sürece yapay zekânın (ChatGPT) görüşmeci olarak nasıl dâhil edilebileceğini incelemektedir. Araştırmanın amacı, nitel veri toplama sürecinde kullanılan yarı yapılandırılmış görüşme sorularının oluşturulması, pilot görüşmelerin uygulanması ve aynı soruların yapay zekâya yöneltilmesiyle elde edilen verilerin karşılaştırılması yoluyla sahada yaşanan deneyimlerin ve yöntemsel kararların nasıl şekillendiğini ortaya koymaktır. Çalışmada öncelikle farklı inanç ve inançsızlık eğilimlerine dair kısaca bilgi verildikten sonra literatürde benzer örneklem grubu ile yürütülmüş çalışmaların yöntemsel analizine yer verilmiştir. Ardından yürütülen araştırmada ateizm, agnostisizm ve deizme dair hazırlanan nitel görüşme sorularının seçimi, sorularla ilgili faydalanılan uzman görüşleri, soruların pilot gruba uygulanması sonucunda elde edilen veriler ile günümüzde kullanım alanları artan ve çeşitlenen yapay zeka araçlarının (ChatGPT) katılımcı olarak kullanılmasıyla elde edilen verilerin karşılaştırılması yapılmıştır. Çalışma görüşme tekniğinin teorik çerçevesi ile saha deneyimlerinin örtüşme durumunu araştırmaktadır. Ayrıca yapay zekânın nitel görüşmelerde sağlayabileceği avantajlara dikkat çekilmiş aynı zamanda bu teknolojilerin kullanımın yol açabileceği sorunlar ve eksikliklere de yer verilmiştir. Bu araştırmada, odağa alınan örnek çalışmanın izlediği nitel adımlar araştırmacının saha deneyimleri ile sunulmaktadır. Yine bu araştırma, giderek akademik çalışmalarda farklı amaçlarla kullanılan yapay zekânın katılımcı rolünün araştırma sürecine nasıl dâhil olduğuna yönelik değerlendirmeleri içeren “örnek” araştırmalardan biri olmayı hedeflemektedir. Bu yönüyle çalışma, özellikle genç araştırmacılar için yöntemsel bir rehber niteliği taşımakta ve yapay zekânın nitel araştırmalarda katılımcı olarak kullanılabilirliğine dair özgün katkılar sunmaktadır.

Keywords

Din Sosyolojisi Nitel Araştırma Görüşme Tekniği İnanma Eğilimleri Yapay Zeka

Ethical Statement

Bu çalışma, Sakarya Üniversitesi ve Türkiye Diyanet Vakfı desteğiyle yürütülen "Gençlerin İslam'a İnanma Düzeyleri ve İnanç Sorunlarıyla Aile Kurumunun İlişkisinin İncelenmesi" projesi kapsamında üretilmiştir.

Supporting Institution

Türkiye Diyanet Vakfı

References

  • Abbott, Dena M., Debra Mollen, Jessica A. Boyles, ve Elyxcus J. Anaya. 2022. “Hidden in plain sight: Working class and low-income atheists”. Journal of Counseling Psychology 69(1):37-50. doi: 10.1037/cou0000562.
  • Ağılkaya, Zuhal. 2010. “İntihar ve Din: İntihar Girişiminde Bulunanlar Üzerine Empirik Bir Araştırma”. 1(38):173-202. doi: https://doi.org/10.15370/muifd.86904.
  • Akmehmet Şekerler, Sibel. 2015. “Derinlemesine Görüşme”. içinde Nitel Araştırma: Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımları. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Arnett, Jeffrey Jensen, ve Lene Arnett Jensen. 2002. “A congregation of one: Individualized religious beliefs among emerging adults”. Journal of Adolescent Research 17(5):451-67. doi: 10.1177/0743558402175002.
  • Batak, Kemal. 2020. “Ateizm ve Türkiye”. içinde Güncel Dinî Meseleler İstişare Toplantısı-IX Güncel İnanç Problemleri (Deizm, Ateizm, Agnostisizm ve Nihilizm). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı.
  • Bayyurt, Yasemin, ve Fatma Nevra Seggie, ed. 2015. Nitel Araştırma: Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımları. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Beltrán, William Mauricio, ve Lorena Peña Rodríguez. 2023. “Understanding the Reasons That Lead Young People in Bogota to Identify as Atheist and Agnostic”. Religions 14(6):769. doi: 10.3390/rel14060769.
  • Burger, Bastian, Dominik K. Kanbach, Sascha Kraus, Matthias Breier, ve Vincenzo Corvello. 2023. “On the use of AI-based tools like ChatGPT to support management research”. European Journal of Innovation Management 26(7):233-41. doi: 10.1108/EJIM-02-2023-0156.
  • Büyüköztürk, Şener, Ebru Kılıç Çakmak, Özcan Erkan Akgün, Şirin Karadeniz, ve Funda Demirel. 2013. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 14. bs. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Catto, Rebecca, ve Janet Eccles. 2013. “(Dis)Believing and Belonging: Investigating the Narratives of Young British Atheists”. Temenos - Nordic Journal for the Study of Religion 49(1). doi: 10.33356/temenos.8616.
  • Cevizci, Ahmet. 1999. Paradigma Felsefe Sözlüğü. 4. bs. İstanbul: Paradigma Yayınları.
  • Cragun, Ryan T., Barry Kosmin, Ariela Keysar, Joseph H. Hammer, ve Michael Nielsen. 2012. “On the Receiving End: Discrimination toward the Non-Religious in the United States”. Journal of Contemporary Religion 27(1):105-27. doi: 10.1080/13537903.2012.642741.
  • Creswell, John W. 2013. Nitel Araştırma Yöntemleri. 7. bs. Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Devi, Swagatika, Angita Sarmah Boruah, Sadhana Nirban, Dushyant Nimavat, ve K. K. Bajaj. 2023. “Ethical Considerations in Using Artificial Intelligence to Improve Teaching and Learning”. Tuijin Jishu/Journal of Propulsion Technology 44(4):1031-38. doi: 10.52783/tjjpt.v44.i4.966.
  • Er, Nurhibe Büşra. 2022. “18-29 Yaş Grubunda Kendı̇lerı̇nı̇ ‘Deist’ Olarak Tanımlayan Gençlerin Deı̇zm Algısı”. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Faix, T. 2014. “Semantics of Faith. Methodology and Results Regarding Young People’s Ability to Speak about Their Beliefs”. Journal of Empirical Theology 27(1):36-56. doi: 10.1163/15709256-12341293.
  • Fjellfeldt, Maria. 2022. “Developing Long-Term Sustainable Collaborations between Welfare Providers That Support and Promote Child and Youth Mental Health in Sweden—A Qualitative Interview Study”. International Journal of Environmental Research and Public Health 19(13):7730. doi: 10.3390/ijerph19137730.
  • Glesne, Corrine. 2012. “Kelimelerin Uçuşmasını Sağlamak: Görüşme Yoluyla Anlamak”. içinde Nitel Araştırmaya Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Gönç Şavran, Temmuz. 2018. “Araştırma Probleminin Oluşturulması ve Uygun Yöntem ve Tekniklerin Seçilmesi”. içinde Sosyolojide Araştırma Yöntem ve Teknikleri. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
  • Güler, A., M. B. Halıcıoğlu, ve S. Taşğın. 2013. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Howlett, Marnie. 2021. “Looking at the ‘field’ through a Zoom lens: Methodological reflections on conducting online research during a global pandemic”. Qualitative Research 22(3):1-16. doi: 10.1177/1468794120985691.
  • Huuskes, Lee M., Patrick C. L. Heaven, Joseph Ciarrochi, Philip Parker, ve Nerina Caltabiano. 2016. “Is Belief in God Related to Differences in Adolescents’ Psychological Functioning?” Journal for the Scientific Study of Religion 55(1):40-53. doi: 10.1111/jssr.12249.
  • Iacono, Gio, Shelley L. Craig, ve Rachael Pascoe. 2021. “Critical Reflections and Reflexivity on Responding to the Needs of LGBTQ+ Youth in a Global Pandemic”. Qualitative Social Work 20(1-2):479-86. doi: 10.1177/1473325020981080.
  • Kafalı, Hasan, ve Neriman Merve Eraslan. 2022. “Üniversite Gençliğinin İnanç Eğilimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma”. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9(3):1119-56. doi: 10.17859/pauifd.1204510.
  • Kayacan, Şeyma Nur. 2022. “Z Kuşağında Dini Şüphe”. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • Kuş, Elif. 2012. Nicel-Nitel Araştırma Teknikleri. 4. bs. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Küçükalp, Kasım. 2020. “Agnostisizm ve Nihilizm”. içinde Güncel Dinî Meseleler İstişare Toplantısı-IX Güncel İnanç Problemleri (Deizm, Ateizm, Agnostisizm ve Nihilizm). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı.
  • Liu, Pengfei, Weizhe Yuan, Jinlan Fu, Zhengbao Jiang, Hiroaki Hayashi, ve Graham Neubig. 2023. “Pre-train, Prompt, and Predict: A Systematic Survey of Prompting Methods in Natural Language Processing”. ACM Computing Surveys 55(9):1-35. doi: 10.1145/3560815.
  • Madge, Nicola, ve Peter J. Hemming. 2017. “Young British religious ‘nones’: findings from the Youth On Religion study”. Journal of Youth Studies 20(7):872-88. doi: 10.1080/13676261.2016.1273518.
  • Maxwell, Joseph A. 2018. Nitel Araştırma Tasarımı: Etkileşimli Bir Yaklaşım. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Merriam, Sharan B. 2023. Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. 3. bs. editör S. Turan. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Mueller, John A. 2012. “Understanding the Atheist College Student: A Qualitative Examination”. Journal of Student Affairs Research and Practice 49(3):249-66. doi: 10.1515/jsarp-2012-6439.
  • Muriithi Ndereba, Kevin. 2023. “Faith, Science, and Nonreligious Identity Formation Among Male Kenyan Youth”. Zygon® 58(1):45-63. doi: 10.1111/zygo.12848.
  • Nashwan, Abdulqadir J., ve Hana Abukhadijah. 2023. “Harnessing Artificial Intelligence for Qualitative and Mixed Methods in Nursing Research”. Cureus 15(11). doi: 10.7759/cureus.48570.
  • Nguyen-Trung, Kien. 2024. “ChatGPT in Thematic Analysis: Can AI Become a Research Assistant in Qualitative Research?”
  • Odabaş, Ülkü. 2022. “Dini Danışmanlığın Konusu Olarak Gençliğin Değişen Tanrı Tasavvurları”. Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çorum.
  • Patton, M. Q. 2014. Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Qu, Sandy Q., ve John Dumay. 2011. “The Qualitative Research Interview”. Qualitative research in accounting & management 8(3):238-64. doi: 10.1108/11766091111162070.
  • Rubin, Herbert, ve Irene Rubin. 1995. Qualitative interviewing: The art of hearing data. California: Sage. Seidman, Irving. 2006. Interviewing as qualitative research: A guide for researchers. 3. bs. New York: Teachers College Press.
  • Sonnenberg, Ronelle, Elsbeth Visser-Vogel, ve Harmen van Wijnen. 2016. “Reconstructing Faith Narratives: Doing Research on the Faith of Adolescents”. Journal of Youth and Theology 15(1):23-43. doi: 10.1163/24055093-01501008.
  • Sönmez, Vecihi, Burhaneddin Kıyıcı, ve Metin Yıldız, ed. 2017. Din Karşıtı Çağdaş Akımlar ve Deizm. Van: Ensar Neşriyat.
  • Spradley, James P. 1979. The Ethnographic Interview. California: Holt, Rinehart and Winston.
  • Suen, Hung-Yue, Mavis Yi-Ching Chen, ve Shih-Hao Lu. 2019. “Does the use of synchrony and artificial intelligence in video interviews affect interview ratings and applicant attitudes?” Computers in Human Behavior 98:93-101. doi: 10.1016/j.chb.2019.04.012.
  • Şentürk, Habil. 1997. “Dini İnancın Psikolojisi”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (4):89-99.
  • Tekin, Şeyma. 2019. “Üniversite Öğrencilerinin Dini Değerlere İlişkin Algıları (Eskişehir İli Örneği)”. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
  • Telimen, Muzaffer. 2012. “Alevi Gençliği ve Ateizm (İstanbul ve Tunceli Örneği)”. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
  • Tickle, Sarah. 2017. “Ethnographic research with young people: methods and rapport”. Qualitative Research Journal 17(2):66-76. doi: 10.1108/QRJ-10-2016-0059.
  • Tilley, Susan, ve Leanne Taylor. 2018. “Qualitative Methods and Respectful Praxis: Researching With Youth”. The Qualitative Report 23(9):2184-2204. doi: 10.46743/2160-3715/2018.3482.
  • Vikas, Tanuja Tomer, ve Rajneesh Panwar. 2023. “Ai-Enabled Interview Analysis: Unveiling Insights and Enhancing Decision-Making in Human Resource Management”. Interantional Journal of Scientific Research in Engineering and Management 7(7).
  • Vinod, Arjun C., A. Ananthakrishnan, A. R. Abhishek, S. Adithyan, ve Tintu Varghese. 2022. “Is Artificial Intelligence a Threat or a Benefit?” International Journal of Engineering Technology and Management Sciences 6(5):553-55. doi: 10.46647/ijetms.2022.v06i05.087.
  • Weiss, Robert S. 1995. Learning from strangers: The Art and Method of Qualitative Interview Studies. New York: The Free Press.
  • Yeşilyurt, Temel. 2020. “Deizmin Türkiye’deki Etki Boyutu”. içinde Güncel Dinî Meseleler İstişare Toplantısı-IX Güncel İnanç Problemleri (Deizm, Ateizm, Agnostisizm ve Nihilizm). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı.
  • Yıldırım, Ali, ve Hasan Şimşek. 2011. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 8. bs. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Zavalsız, Yusuf Sinan, ve Ensar Şahin. 2018. “Ateist ve Deistlerin Din Algısı: Üniversite Öğrencileri Üzerine Psiko-Sosyolojik Bir Araştırma / Approachs of Atheists and Deists to Religion: A Psycho-Sociological Research on University Students”. Journal of History Culture and Art Research 7(2):567-99. doi: 10.7596/taksad.v7i2.1425.

A Guide to the Preparation and Use of Interview Techniques in Qualitative Research and the Place of Artificial Intelligence in the method (Example of Research on Youth and Different Belief Tendencies)

Year 2025, Issue: 53, 495 - 542, 30.04.2025

Abdullah İnce , Tuğba Erultunca , Saliha Vidinlioğlu Berber , Yunus Emre Temiz , Murat Çinici

Abstract

This research aims to evaluate the interview technique, which is widely used in qualitative research, both in terms of its application steps and the difficulties encountered during its use, through the researcher's experiences. In addition, focuses on the usability of Artificial Intelligence technologies as a participant, which are widely used in research despite being the subject of intense debate and criticism today. Qualitative interviews, defined as a process of interaction and dialogue between the researcher and the interviewees, can provide detailed and in-depth answers beyond the explanation of the research questions within the framework of cause-and-effect relationships. This study discusses the process of constructing interview questions used in a qualitative study of belief and disbelief among university students. While the tendencies of disbelief among young people appear as agnosticism and atheism, the existence of young people who choose deism, which is one of the tendencies of belief, is also striking. The content of the study consists of the selection of questions prepared on atheism, agnosticism, and deism, the expert opinions used on the questions, the data obtained as a result of applying the questions to the pilot group, and, finally, the comparison of the answers obtained by applying the selected questions to artificial intelligence. This comparison was made to assess the potential impact of the questions on individuals with different belief tendencies and to observe the diversity of responses. The first part of the study examined the methodology of studies in the existing literature on belief tendencies. The focus was on issues such as question writing, question selection, word usage, and question order. The second part involved the writing and selection of semi-structured interview questions. The issues emphasized in this and subsequent stages are presented through the researcher's experience. In this context, questions related to atheism, deism, and agnosticism were written based on the existing literature on belief tendencies, and the process of creating interview questions was discussed, taking into consideration issues such as the selection of written questions, word choice, and which word would be more appropriate. In the process of writing and selecting the questions for the study, expert opinion was also used and an attempt was made to create the right phrase by exchanging ideas about the interview questions with both atheist and deist people. The third part of the study is the part where the expert opinions are taken into account and the questions are reformulated with these opinions. In addition to the methodological work of writing and selecting the questions, this part of the study includes the application of the questions to a pilot group and the artificial intelligence used as an interviewer, and the evaluation of the written questions. In the fourth section, the pilot application of the questions, the steps taken by the interviewer in asking the questions, the problems encountered, and his opinion on which questions worked and which did not, were examined. As a result of the pilot, the questions were re-examined, word choices were adjusted, questions were added, and removed, the order of questions was changed and the interview questions were rearranged. In the final part of the study, the existing questions were submitted to artificial intelligence. The aim is to evaluate the effect of the selected questions on people with different belief tendencies and to observe the diversity of responses by having the AI answer questions such as an atheist, an agnostic, and a deist person. Another notable aspect of the study is the examination of how artificial intelligence works in answering qualitative interview questions. Considering the potential contributions and limitations that artificial intelligence can provide in this type of qualitative research, an assessment of whether these technologies will replace human participants in the future offers important clues about the future of technology and human interaction. The ultimate aim is to contribute to a concrete description of "what happens in the field" when all that has been written, recommended, and criticized about the method is brought together with real field experience. At the outset, it should be made clear that the aim is not to provide a 'recipe book' for the use of the interview technique. Given the flexible nature of qualitative research, the ultimate aim of this study is to show that field experiences, which are often not clearly expressed, included, or excluded in the research field, are inherent in the steps of the preferred technique and to be one of the road maps illustrated with researcher experiences, especially for young researchers. In addition, the study offers original contributions to the use of artificial intelligence as an interviewer in qualitative research.

Keywords

Sociology of Religion Qualitative Research Interview Technique Belief Tendencies Artificial Intelligence

References

  • Abbott, Dena M., Debra Mollen, Jessica A. Boyles, ve Elyxcus J. Anaya. 2022. “Hidden in plain sight: Working class and low-income atheists”. Journal of Counseling Psychology 69(1):37-50. doi: 10.1037/cou0000562.
  • Ağılkaya, Zuhal. 2010. “İntihar ve Din: İntihar Girişiminde Bulunanlar Üzerine Empirik Bir Araştırma”. 1(38):173-202. doi: https://doi.org/10.15370/muifd.86904.
  • Akmehmet Şekerler, Sibel. 2015. “Derinlemesine Görüşme”. içinde Nitel Araştırma: Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımları. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Arnett, Jeffrey Jensen, ve Lene Arnett Jensen. 2002. “A congregation of one: Individualized religious beliefs among emerging adults”. Journal of Adolescent Research 17(5):451-67. doi: 10.1177/0743558402175002.
  • Batak, Kemal. 2020. “Ateizm ve Türkiye”. içinde Güncel Dinî Meseleler İstişare Toplantısı-IX Güncel İnanç Problemleri (Deizm, Ateizm, Agnostisizm ve Nihilizm). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı.
  • Bayyurt, Yasemin, ve Fatma Nevra Seggie, ed. 2015. Nitel Araştırma: Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımları. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Beltrán, William Mauricio, ve Lorena Peña Rodríguez. 2023. “Understanding the Reasons That Lead Young People in Bogota to Identify as Atheist and Agnostic”. Religions 14(6):769. doi: 10.3390/rel14060769.
  • Burger, Bastian, Dominik K. Kanbach, Sascha Kraus, Matthias Breier, ve Vincenzo Corvello. 2023. “On the use of AI-based tools like ChatGPT to support management research”. European Journal of Innovation Management 26(7):233-41. doi: 10.1108/EJIM-02-2023-0156.
  • Büyüköztürk, Şener, Ebru Kılıç Çakmak, Özcan Erkan Akgün, Şirin Karadeniz, ve Funda Demirel. 2013. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 14. bs. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Catto, Rebecca, ve Janet Eccles. 2013. “(Dis)Believing and Belonging: Investigating the Narratives of Young British Atheists”. Temenos - Nordic Journal for the Study of Religion 49(1). doi: 10.33356/temenos.8616.
  • Cevizci, Ahmet. 1999. Paradigma Felsefe Sözlüğü. 4. bs. İstanbul: Paradigma Yayınları.
  • Cragun, Ryan T., Barry Kosmin, Ariela Keysar, Joseph H. Hammer, ve Michael Nielsen. 2012. “On the Receiving End: Discrimination toward the Non-Religious in the United States”. Journal of Contemporary Religion 27(1):105-27. doi: 10.1080/13537903.2012.642741.
  • Creswell, John W. 2013. Nitel Araştırma Yöntemleri. 7. bs. Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Devi, Swagatika, Angita Sarmah Boruah, Sadhana Nirban, Dushyant Nimavat, ve K. K. Bajaj. 2023. “Ethical Considerations in Using Artificial Intelligence to Improve Teaching and Learning”. Tuijin Jishu/Journal of Propulsion Technology 44(4):1031-38. doi: 10.52783/tjjpt.v44.i4.966.
  • Er, Nurhibe Büşra. 2022. “18-29 Yaş Grubunda Kendı̇lerı̇nı̇ ‘Deist’ Olarak Tanımlayan Gençlerin Deı̇zm Algısı”. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Faix, T. 2014. “Semantics of Faith. Methodology and Results Regarding Young People’s Ability to Speak about Their Beliefs”. Journal of Empirical Theology 27(1):36-56. doi: 10.1163/15709256-12341293.
  • Fjellfeldt, Maria. 2022. “Developing Long-Term Sustainable Collaborations between Welfare Providers That Support and Promote Child and Youth Mental Health in Sweden—A Qualitative Interview Study”. International Journal of Environmental Research and Public Health 19(13):7730. doi: 10.3390/ijerph19137730.
  • Glesne, Corrine. 2012. “Kelimelerin Uçuşmasını Sağlamak: Görüşme Yoluyla Anlamak”. içinde Nitel Araştırmaya Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Gönç Şavran, Temmuz. 2018. “Araştırma Probleminin Oluşturulması ve Uygun Yöntem ve Tekniklerin Seçilmesi”. içinde Sosyolojide Araştırma Yöntem ve Teknikleri. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
  • Güler, A., M. B. Halıcıoğlu, ve S. Taşğın. 2013. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Howlett, Marnie. 2021. “Looking at the ‘field’ through a Zoom lens: Methodological reflections on conducting online research during a global pandemic”. Qualitative Research 22(3):1-16. doi: 10.1177/1468794120985691.
  • Huuskes, Lee M., Patrick C. L. Heaven, Joseph Ciarrochi, Philip Parker, ve Nerina Caltabiano. 2016. “Is Belief in God Related to Differences in Adolescents’ Psychological Functioning?” Journal for the Scientific Study of Religion 55(1):40-53. doi: 10.1111/jssr.12249.
  • Iacono, Gio, Shelley L. Craig, ve Rachael Pascoe. 2021. “Critical Reflections and Reflexivity on Responding to the Needs of LGBTQ+ Youth in a Global Pandemic”. Qualitative Social Work 20(1-2):479-86. doi: 10.1177/1473325020981080.
  • Kafalı, Hasan, ve Neriman Merve Eraslan. 2022. “Üniversite Gençliğinin İnanç Eğilimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma”. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9(3):1119-56. doi: 10.17859/pauifd.1204510.
  • Kayacan, Şeyma Nur. 2022. “Z Kuşağında Dini Şüphe”. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • Kuş, Elif. 2012. Nicel-Nitel Araştırma Teknikleri. 4. bs. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Küçükalp, Kasım. 2020. “Agnostisizm ve Nihilizm”. içinde Güncel Dinî Meseleler İstişare Toplantısı-IX Güncel İnanç Problemleri (Deizm, Ateizm, Agnostisizm ve Nihilizm). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı.
  • Liu, Pengfei, Weizhe Yuan, Jinlan Fu, Zhengbao Jiang, Hiroaki Hayashi, ve Graham Neubig. 2023. “Pre-train, Prompt, and Predict: A Systematic Survey of Prompting Methods in Natural Language Processing”. ACM Computing Surveys 55(9):1-35. doi: 10.1145/3560815.
  • Madge, Nicola, ve Peter J. Hemming. 2017. “Young British religious ‘nones’: findings from the Youth On Religion study”. Journal of Youth Studies 20(7):872-88. doi: 10.1080/13676261.2016.1273518.
  • Maxwell, Joseph A. 2018. Nitel Araştırma Tasarımı: Etkileşimli Bir Yaklaşım. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Merriam, Sharan B. 2023. Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. 3. bs. editör S. Turan. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Mueller, John A. 2012. “Understanding the Atheist College Student: A Qualitative Examination”. Journal of Student Affairs Research and Practice 49(3):249-66. doi: 10.1515/jsarp-2012-6439.
  • Muriithi Ndereba, Kevin. 2023. “Faith, Science, and Nonreligious Identity Formation Among Male Kenyan Youth”. Zygon® 58(1):45-63. doi: 10.1111/zygo.12848.
  • Nashwan, Abdulqadir J., ve Hana Abukhadijah. 2023. “Harnessing Artificial Intelligence for Qualitative and Mixed Methods in Nursing Research”. Cureus 15(11). doi: 10.7759/cureus.48570.
  • Nguyen-Trung, Kien. 2024. “ChatGPT in Thematic Analysis: Can AI Become a Research Assistant in Qualitative Research?”
  • Odabaş, Ülkü. 2022. “Dini Danışmanlığın Konusu Olarak Gençliğin Değişen Tanrı Tasavvurları”. Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çorum.
  • Patton, M. Q. 2014. Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Qu, Sandy Q., ve John Dumay. 2011. “The Qualitative Research Interview”. Qualitative research in accounting & management 8(3):238-64. doi: 10.1108/11766091111162070.
  • Rubin, Herbert, ve Irene Rubin. 1995. Qualitative interviewing: The art of hearing data. California: Sage. Seidman, Irving. 2006. Interviewing as qualitative research: A guide for researchers. 3. bs. New York: Teachers College Press.
  • Sonnenberg, Ronelle, Elsbeth Visser-Vogel, ve Harmen van Wijnen. 2016. “Reconstructing Faith Narratives: Doing Research on the Faith of Adolescents”. Journal of Youth and Theology 15(1):23-43. doi: 10.1163/24055093-01501008.
  • Sönmez, Vecihi, Burhaneddin Kıyıcı, ve Metin Yıldız, ed. 2017. Din Karşıtı Çağdaş Akımlar ve Deizm. Van: Ensar Neşriyat.
  • Spradley, James P. 1979. The Ethnographic Interview. California: Holt, Rinehart and Winston.
  • Suen, Hung-Yue, Mavis Yi-Ching Chen, ve Shih-Hao Lu. 2019. “Does the use of synchrony and artificial intelligence in video interviews affect interview ratings and applicant attitudes?” Computers in Human Behavior 98:93-101. doi: 10.1016/j.chb.2019.04.012.
  • Şentürk, Habil. 1997. “Dini İnancın Psikolojisi”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (4):89-99.
  • Tekin, Şeyma. 2019. “Üniversite Öğrencilerinin Dini Değerlere İlişkin Algıları (Eskişehir İli Örneği)”. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
  • Telimen, Muzaffer. 2012. “Alevi Gençliği ve Ateizm (İstanbul ve Tunceli Örneği)”. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
  • Tickle, Sarah. 2017. “Ethnographic research with young people: methods and rapport”. Qualitative Research Journal 17(2):66-76. doi: 10.1108/QRJ-10-2016-0059.
  • Tilley, Susan, ve Leanne Taylor. 2018. “Qualitative Methods and Respectful Praxis: Researching With Youth”. The Qualitative Report 23(9):2184-2204. doi: 10.46743/2160-3715/2018.3482.
  • Vikas, Tanuja Tomer, ve Rajneesh Panwar. 2023. “Ai-Enabled Interview Analysis: Unveiling Insights and Enhancing Decision-Making in Human Resource Management”. Interantional Journal of Scientific Research in Engineering and Management 7(7).
  • Vinod, Arjun C., A. Ananthakrishnan, A. R. Abhishek, S. Adithyan, ve Tintu Varghese. 2022. “Is Artificial Intelligence a Threat or a Benefit?” International Journal of Engineering Technology and Management Sciences 6(5):553-55. doi: 10.46647/ijetms.2022.v06i05.087.
  • Weiss, Robert S. 1995. Learning from strangers: The Art and Method of Qualitative Interview Studies. New York: The Free Press.
  • Yeşilyurt, Temel. 2020. “Deizmin Türkiye’deki Etki Boyutu”. içinde Güncel Dinî Meseleler İstişare Toplantısı-IX Güncel İnanç Problemleri (Deizm, Ateizm, Agnostisizm ve Nihilizm). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı.
  • Yıldırım, Ali, ve Hasan Şimşek. 2011. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 8. bs. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Zavalsız, Yusuf Sinan, ve Ensar Şahin. 2018. “Ateist ve Deistlerin Din Algısı: Üniversite Öğrencileri Üzerine Psiko-Sosyolojik Bir Araştırma / Approachs of Atheists and Deists to Religion: A Psycho-Sociological Research on University Students”. Journal of History Culture and Art Research 7(2):567-99. doi: 10.7596/taksad.v7i2.1425.
There are 52 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Sociology of Religion
Journal Section Articles
Authors

Abdullah İnce 0000-0001-6135-5743

Tuğba Erultunca 0000-0001-6955-4739

Saliha Vidinlioğlu Berber 0000-0001-9533-0317

Yunus Emre Temiz 0000-0002-0663-8940

Murat Çinici 0000-0001-6736-0762

Early Pub Date April 28, 2025
Publication Date April 30, 2025
Submission Date November 10, 2024
Acceptance Date April 22, 2025
Published in Issue Year 2025 Issue: 53

Cite

APA İnce, A., Erultunca, T., Vidinlioğlu Berber, S., Temiz, Y. E., et al. (2025). Nitel Araştırmalarda Görüşme Tekniği ve Yapay Zekânın Katılımcı Rolü: Gençlik ve Farklı İnanç Eğilimleri Araştırması. Bilimname(53), 495-542.
 Download Cover Image