Research Article
BibTex RIS Cite

KÖTÜ AMAÇLI AKILLI SÖZLEŞMELERİN HUKUKİ AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 222 - 264, 30.06.2025

Emin Gitmez

https://doi.org/10.55009/bilisimhukukudergisi.1670662

Abstract

Blokzincir teknolojisinin sunduğu en önemli yeniliklerden biri olan akıllı sözleşmeler, merkeziyetsiz, otomatik ve güvenilir işlem süreçleri sağlama potansiyeline sahiptir. Ancak, bu sözleşmelerin kötüye kullanımı hem teknik hem de hukuki açıdan önemli sorunları beraberinde getirmektedir. Kötü amaçlı akıllı sözleşmeler, blokzincir ağlarındaki güvenlik açıklarını veya kullanıcıların sınırlı teknik bilgilerini istismar ederek dolandırıcılık, hileli işlem yürütme ve varlık manipülasyonu gibi yasa dışı faaliyetlere zemin hazırlayabilir. Hukuki sistemlerin merkeziyetsiz yapılar karşısında nasıl bir yaklaşım geliştirmesi gerektiği önemli bir tartışma konusudur. Üstelik, akıllı sözleşmelerin bağlayıcılığı, geçerliliği ve uyuşmazlıkların çözümü noktasında mevzuat eksiklikleri ve uluslararası düzenlemeler istenilen düzeyde değildir. Bu çalışma, kötü amaçlı akıllı sözleşmelerin hukuki niteliğini ve mevcut hukuk sistemleri çerçevesinde nasıl değerlendirilebileceğini ele almaktadır. Öncelikle, kötü amaçlı akıllı sözleşmelerin yapısı ve işleyişi analiz edilecektir. Bu sözleşmelerin geleneksel hukukta yer alan borçlar hukuku, sözleşme hukuku ve ceza hukuku açısından değerlendirilmesi ortaya konulacaktır. Kötü amaçlı akıllı sözleşmelere karşı etkin bir hukuki çerçevenin oluşturulması gerekmektedir

Keywords

Blokzincir Akıllı Sözleşme Kötü Amaçlı Akıllı Sözleşme Hukuki Sorumluluk Cezai Sorumluluk

References

  • Agarwal, Rachit, Tanmay Thapliyal ve Sandeep Kumar Shukla. “Vulnerability and Transaction Behavior Based Detection of Malicious Smart Contracts.” iç. Cyberspace Safety and Security- Lecture Notes in Computer Science vol 13172, ed. Weizhi Meng, Mauro Conti, 79-96. Springer Cham, 2022. https://doi.org/10.1007/978-3-030-94029-4_6.
  • Aksoy, Pınar Çağlayan, ‘Akıllı Sözleşmeler: Temel Hukuki Problemler ve Regülasyon’ (2021) https://www.hukukvebilisimdergisi.com/akilli-sozlesmeler-temel-hukuki-problemler-ve-regulasyon/ Erişim Tarihi: 13.12.2024
  • Antonopoulos, Andreas M., Mastering Bitcoin: Unlocking Digital Cryptocurrencies. United States of America: O’reilly, 2017.
  • Ayşe Odman Boztosun, Blokzincir Teknolojisi ve Akıllı Sözleşmelerin Hukuki Niteliği (Seçkin Yayıncılık 2022).
  • Baki Kuru, Ramazan Arslan and Ejder Yılmaz, Medeni Usul Hukuku (Yetkin Yayınları 2017).
  • Balaban, Mahmut Furkan ve Merve Ayşegül Kulular İbrahim. "Sosyal Medya ve Unutulma Hakkı: Meta Threads Örneği" Bilişim Hukuku Dergisi, (2023): 281–338
  • Bayzıt, Tuğba. “Kimlik Hırsızlığının Türk Ceza Hukuku ve Karşılaştırmalı Hukuk Bakımından Değerlendirilmesi.” YÜHFD, c.XIX, no.2 (2022): 635-659. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2654136.
  • Blockchain Türkiye Platformu- Hukuk, Düzenlemeler ve Kamu İlişkileri Çalışma Grubu. Dünyada Blokzinciri Regülasyonları ve Uygulama Örnekleri Karşılaştırma Raporu, Türkiye İstanbul: Rumi, 2019. https://bctr.org/dokumanlar/Dunyada_Blokzinciri_Regulasyonlari.pdf.
  • Blockchain Türkiye Platformu- OnChain Çalışma Grubu. Merkeziyetsiz Finans, DEFİ, Türkiye Bilişim Vakfı, 2023. https://bctr.org/wp-content/uploads/2023/10/OnChain-Calisma-Grubu-DeFi-Raporu.pdf.
  • Bozdoğanoğlu, Burçin “Sanal Para Birimi Bitcoinin Kayıt Dışı Ekonomi ile Kara Para Faaliyetlerine Etkisi ve Vergilendirilmesi.” Mali Hukuk Dergisi 10 no.111 (2014): 3-18. https://legal.com.tr/.
  • Buterin, Vitalik. “Ethereum Whitepaper.” ethereum.org, Erişim Tarihi10. 01. 2025. https://ethereum.org/en/whitepaper/.
  • Çağlayan Aksoy, Pınar. Akıllı Sözleşmelerin Kuruluşu ve Geçerlilik Şartları. İstanbul; On İki Levha Yayıncılık, 2021
  • Chen, Yan ve Cristiano Bellavitis. “Decentralized Finance: Blockchain Technology and the Quest for an Open Financial System.” Financial Innovation, 6(1), 1-27. 2019. https://www.researchgate.net/publication/334658377_Decentralized_Finance_Blockchain_Technology_and_the_Quest_for_an_Open_Financial_System.
  • Çoğalan, Mehmet. Milletlerarası Özel Hukuk Bağlamında Blockchain. Yayımlanmış doktora tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2021.
  • Davidson, Sinclair, Primavera De Filippi ve Jason Potts, “Blockchains and the Economic Institutions of Capitalism.” Journal of Institutional Economics 14, no.4 (2018): 639-658. https://doi.org/10.1017/S1744137417000200.
  • De Koker, Louis, “Money Laundering in South Africa.” (Johannesburg, Centre for the Study of Economic Crime-RAU University Research Project, 2002). https://oldsite.issafrica.org/uploads/1DEKOKERPROJECTPAPER. PDF. (Erişim Tarihi: 13.12.2018)
  • De Filippi Primavera and Aaron Wright, Blockchain and the Law: The Rule of Code (Harvard University Press 2018).
  • Dural, Mustafa, Tufan Öğüz, ve Mustafa Alper Gümüş. Borçlar Hukuku: Genel Hükümler. 19. baskı. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2022.
  • Düzenli, Kerem ve Nazım Ziya Perdahçı, “Sanatın yeni dijital çağı: NFT’ler ve kullanım alanları.” Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, Sanatta Dijitalizm Özel Sayısı (2024): 17-33. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3621018.
  • Erdoğan İhsan, Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, Gazi Kitapevi, Ankara 2019
  • Europol, ‘Internet Organised Crime Threat Assessment (IOCTA) 2021’ https://www.europol.europa.eu Erişim Tarihi: 10.01.2025.
  • Ewan McKendrick, Contract Law (14th edn, Oxford University Press 2021).
  • FATF (Financial Action Task Force), ‘Virtual Assets Red Flag Indicators of Money Laundering and Terrorist Financing’ (September 2020) https://www.fatf-gafi.org Erişim Tarihi: 10.01.2025.
  • Gitmez, Emin. “Akıllı Sözleşmeler: Fırsat Mı, Tehdit Mi? Avukatlık Mesleği Açısından Bir İnceleme”, TBB Dergisi no. 165 (2023), 75-104. https://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2023-165-2108.
  • Günergök Özcan ve Şaban Kayıhan, Borçlar Hukuku Dersleri, Genel Hükümler, Umuttepe Yayınları İstanbul, 2020
  • Hacker Philipp and Chris Thomale, ‘Crypto-Securities Regulation: ICOs, Token Sales and Cryptocurrencies Under EU Financial Law’ (2018) 15 European Company and Financial Law Review 645 Heckelmann, Martin. “Zulaessigkeit und Handhabung von Smart Contracts” iç. NJW 2018 (2018): 504-510.
  • Huang, Youwei, Tao Zhang, Sen Fang, Youshuai Tan ve Jiachun Tao, Deep Smart Contract Intent Detection. 2022. https://www.researchgate.net/publication/365633434_Deep_Smart_Contract_Intent_Detection.
  • Joshua A.T. Fairfield, ‘Smart Contracts, Bitcoin Bots, and Consumer Protection’ (2014) 71 Washington and Lee Law Review 35.
  • Kayalı, Didem. “Uluslararası Hukuk Perspektifinden Akıllı Sözleşmeler.” TBB Dergisi no.162 (2022): 251-284. https://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2022-162-2078.
  • Levi Stuart and Lipton Alex, ‘An Introduction to Smart Contracts and Their Potential and Inherent Limitations’ (Harvard Law School Forum on Corporate Governance, 26 May 2018) https://corpgov.law.harvard.edu Erişim Tarihi: 03.10.2024.
  • Marını, Giuliano, “Truffa”, Novissimo Digesto Italiano, Vol. XIX, Milano, 1976, s. 866.
  • Michael Dowling, ‘Is Non-Fungible Token Pricing Driven by Cryptocurrencies?’ Finance Research Letters 102097 (2022) 44.
  • Müller, Lukas ve Reto Seiler, “Smart Contracts aus Sicht des Vertragsrechts”, Aktuelle Juristische Praxis 27 no.3 (2019): 317-328. https://www.alexandria.unisg.ch/server/api/core/bitstreams/141da916-7efd-46d0-89f0-8dc099a500ae/content.
  • Öztürk, Sevgi Ayşe. “Yeni Bir Dijital Varlık Olarak NFT: Pazarlama Dünyasındaki Yeri Üzerine Değerlendirmeler.” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 22 no.4 (2022): 1151-1164. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2859333.
  • Raskin Max, ‘The Law and Legality of Smart Contracts’ (2017) 1 Georgetown Law Technology Review 305.
  • Richard Austen-Baker, Implied Terms in English Contract Law (Edward Elgar Publishing 2011).
  • Roumpos, Dimitrios. “Liability of the Smart Contract Developer,” Master Thesis, (Tilburg Law School, 2020). http://arno.uvt.nl/show.cgi?fid=152251.
  • Rühl, Giesela. “The Law Applicable to Smart Contracts, or Much Ado About Nothing?.” blogs.law.ox.ac.uk (blog), Erişim Tarihi: 12.02.2025. https://blogs.law.ox.ac.uk/business-law-blog/blog/2019/01/law-applicable-smart-contracts-or-much-ado-about-nothing.
  • Sammer, Hassan ve Primavera De Filippi. “Decentralized Autonomous Organizations: Between Utopia and Reality.” Internet Policy Review 10, no.2 (2021). https://policyreview.info/glossary/DAO.
  • Smart Contract Weaknesses Classification (SWC), https://swcregistry.io/. Erişim Tarihi: 20.12.2024.
  • Tevetoğlu, Mete. “Ethereum ve Akıllı Sözleşmeler”. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 12, sy. 1 (Haziran 2021): 193-200.
  • Wang, Qin, Rujia Li, Qi Wang, ve Shiping Chen, Non-Fungible Token (NFT): Overview, Evaluation, Opportunities and Challenges. 2021. https://arxiv.org/abs/2105.07447.
  • Wei Xu and Jianjun Zhang, ‘The Rise of SocialFi: A New Paradigm in Social Networking and Finance’ (2023) 5(2) Journal of Digital Finance 145.
  • Werbach Kevin ve Nicolas Cornell, ‘Contracts Ex Machina’ (2017) 67 Duke Law Journal 313.
  • Wood Gavin, ‘Ethereum: A Secure Decentralised Generalised Transaction Ledger’ (Ethereum Project Yellow Paper, 2014) https://ethereum.github.io/yellowpaper/paper.pdf. Erişim Tarihi: 03.02.2024
  • Yargıtay Ceza Genel Kurulu. Esas: 2017/829, Karar: 2017/363, Tarih: 12 Aralık 2017. Kazancı İçtihat Bilgi Bankası. Erişim Tarihi: 20 Mayıs 2025. https://www.kazanci.com.tr.

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 222 - 264, 30.06.2025

Emin Gitmez

https://doi.org/10.55009/bilisimhukukudergisi.1670662

Abstract

References

  • Agarwal, Rachit, Tanmay Thapliyal ve Sandeep Kumar Shukla. “Vulnerability and Transaction Behavior Based Detection of Malicious Smart Contracts.” iç. Cyberspace Safety and Security- Lecture Notes in Computer Science vol 13172, ed. Weizhi Meng, Mauro Conti, 79-96. Springer Cham, 2022. https://doi.org/10.1007/978-3-030-94029-4_6.
  • Aksoy, Pınar Çağlayan, ‘Akıllı Sözleşmeler: Temel Hukuki Problemler ve Regülasyon’ (2021) https://www.hukukvebilisimdergisi.com/akilli-sozlesmeler-temel-hukuki-problemler-ve-regulasyon/ Erişim Tarihi: 13.12.2024
  • Antonopoulos, Andreas M., Mastering Bitcoin: Unlocking Digital Cryptocurrencies. United States of America: O’reilly, 2017.
  • Ayşe Odman Boztosun, Blokzincir Teknolojisi ve Akıllı Sözleşmelerin Hukuki Niteliği (Seçkin Yayıncılık 2022).
  • Baki Kuru, Ramazan Arslan and Ejder Yılmaz, Medeni Usul Hukuku (Yetkin Yayınları 2017).
  • Balaban, Mahmut Furkan ve Merve Ayşegül Kulular İbrahim. "Sosyal Medya ve Unutulma Hakkı: Meta Threads Örneği" Bilişim Hukuku Dergisi, (2023): 281–338
  • Bayzıt, Tuğba. “Kimlik Hırsızlığının Türk Ceza Hukuku ve Karşılaştırmalı Hukuk Bakımından Değerlendirilmesi.” YÜHFD, c.XIX, no.2 (2022): 635-659. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2654136.
  • Blockchain Türkiye Platformu- Hukuk, Düzenlemeler ve Kamu İlişkileri Çalışma Grubu. Dünyada Blokzinciri Regülasyonları ve Uygulama Örnekleri Karşılaştırma Raporu, Türkiye İstanbul: Rumi, 2019. https://bctr.org/dokumanlar/Dunyada_Blokzinciri_Regulasyonlari.pdf.
  • Blockchain Türkiye Platformu- OnChain Çalışma Grubu. Merkeziyetsiz Finans, DEFİ, Türkiye Bilişim Vakfı, 2023. https://bctr.org/wp-content/uploads/2023/10/OnChain-Calisma-Grubu-DeFi-Raporu.pdf.
  • Bozdoğanoğlu, Burçin “Sanal Para Birimi Bitcoinin Kayıt Dışı Ekonomi ile Kara Para Faaliyetlerine Etkisi ve Vergilendirilmesi.” Mali Hukuk Dergisi 10 no.111 (2014): 3-18. https://legal.com.tr/.
  • Buterin, Vitalik. “Ethereum Whitepaper.” ethereum.org, Erişim Tarihi10. 01. 2025. https://ethereum.org/en/whitepaper/.
  • Çağlayan Aksoy, Pınar. Akıllı Sözleşmelerin Kuruluşu ve Geçerlilik Şartları. İstanbul; On İki Levha Yayıncılık, 2021
  • Chen, Yan ve Cristiano Bellavitis. “Decentralized Finance: Blockchain Technology and the Quest for an Open Financial System.” Financial Innovation, 6(1), 1-27. 2019. https://www.researchgate.net/publication/334658377_Decentralized_Finance_Blockchain_Technology_and_the_Quest_for_an_Open_Financial_System.
  • Çoğalan, Mehmet. Milletlerarası Özel Hukuk Bağlamında Blockchain. Yayımlanmış doktora tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2021.
  • Davidson, Sinclair, Primavera De Filippi ve Jason Potts, “Blockchains and the Economic Institutions of Capitalism.” Journal of Institutional Economics 14, no.4 (2018): 639-658. https://doi.org/10.1017/S1744137417000200.
  • De Koker, Louis, “Money Laundering in South Africa.” (Johannesburg, Centre for the Study of Economic Crime-RAU University Research Project, 2002). https://oldsite.issafrica.org/uploads/1DEKOKERPROJECTPAPER. PDF. (Erişim Tarihi: 13.12.2018)
  • De Filippi Primavera and Aaron Wright, Blockchain and the Law: The Rule of Code (Harvard University Press 2018).
  • Dural, Mustafa, Tufan Öğüz, ve Mustafa Alper Gümüş. Borçlar Hukuku: Genel Hükümler. 19. baskı. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2022.
  • Düzenli, Kerem ve Nazım Ziya Perdahçı, “Sanatın yeni dijital çağı: NFT’ler ve kullanım alanları.” Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, Sanatta Dijitalizm Özel Sayısı (2024): 17-33. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3621018.
  • Erdoğan İhsan, Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, Gazi Kitapevi, Ankara 2019
  • Europol, ‘Internet Organised Crime Threat Assessment (IOCTA) 2021’ https://www.europol.europa.eu Erişim Tarihi: 10.01.2025.
  • Ewan McKendrick, Contract Law (14th edn, Oxford University Press 2021).
  • FATF (Financial Action Task Force), ‘Virtual Assets Red Flag Indicators of Money Laundering and Terrorist Financing’ (September 2020) https://www.fatf-gafi.org Erişim Tarihi: 10.01.2025.
  • Gitmez, Emin. “Akıllı Sözleşmeler: Fırsat Mı, Tehdit Mi? Avukatlık Mesleği Açısından Bir İnceleme”, TBB Dergisi no. 165 (2023), 75-104. https://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2023-165-2108.
  • Günergök Özcan ve Şaban Kayıhan, Borçlar Hukuku Dersleri, Genel Hükümler, Umuttepe Yayınları İstanbul, 2020
  • Hacker Philipp and Chris Thomale, ‘Crypto-Securities Regulation: ICOs, Token Sales and Cryptocurrencies Under EU Financial Law’ (2018) 15 European Company and Financial Law Review 645 Heckelmann, Martin. “Zulaessigkeit und Handhabung von Smart Contracts” iç. NJW 2018 (2018): 504-510.
  • Huang, Youwei, Tao Zhang, Sen Fang, Youshuai Tan ve Jiachun Tao, Deep Smart Contract Intent Detection. 2022. https://www.researchgate.net/publication/365633434_Deep_Smart_Contract_Intent_Detection.
  • Joshua A.T. Fairfield, ‘Smart Contracts, Bitcoin Bots, and Consumer Protection’ (2014) 71 Washington and Lee Law Review 35.
  • Kayalı, Didem. “Uluslararası Hukuk Perspektifinden Akıllı Sözleşmeler.” TBB Dergisi no.162 (2022): 251-284. https://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2022-162-2078.
  • Levi Stuart and Lipton Alex, ‘An Introduction to Smart Contracts and Their Potential and Inherent Limitations’ (Harvard Law School Forum on Corporate Governance, 26 May 2018) https://corpgov.law.harvard.edu Erişim Tarihi: 03.10.2024.
  • Marını, Giuliano, “Truffa”, Novissimo Digesto Italiano, Vol. XIX, Milano, 1976, s. 866.
  • Michael Dowling, ‘Is Non-Fungible Token Pricing Driven by Cryptocurrencies?’ Finance Research Letters 102097 (2022) 44.
  • Müller, Lukas ve Reto Seiler, “Smart Contracts aus Sicht des Vertragsrechts”, Aktuelle Juristische Praxis 27 no.3 (2019): 317-328. https://www.alexandria.unisg.ch/server/api/core/bitstreams/141da916-7efd-46d0-89f0-8dc099a500ae/content.
  • Öztürk, Sevgi Ayşe. “Yeni Bir Dijital Varlık Olarak NFT: Pazarlama Dünyasındaki Yeri Üzerine Değerlendirmeler.” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 22 no.4 (2022): 1151-1164. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2859333.
  • Raskin Max, ‘The Law and Legality of Smart Contracts’ (2017) 1 Georgetown Law Technology Review 305.
  • Richard Austen-Baker, Implied Terms in English Contract Law (Edward Elgar Publishing 2011).
  • Roumpos, Dimitrios. “Liability of the Smart Contract Developer,” Master Thesis, (Tilburg Law School, 2020). http://arno.uvt.nl/show.cgi?fid=152251.
  • Rühl, Giesela. “The Law Applicable to Smart Contracts, or Much Ado About Nothing?.” blogs.law.ox.ac.uk (blog), Erişim Tarihi: 12.02.2025. https://blogs.law.ox.ac.uk/business-law-blog/blog/2019/01/law-applicable-smart-contracts-or-much-ado-about-nothing.
  • Sammer, Hassan ve Primavera De Filippi. “Decentralized Autonomous Organizations: Between Utopia and Reality.” Internet Policy Review 10, no.2 (2021). https://policyreview.info/glossary/DAO.
  • Smart Contract Weaknesses Classification (SWC), https://swcregistry.io/. Erişim Tarihi: 20.12.2024.
  • Tevetoğlu, Mete. “Ethereum ve Akıllı Sözleşmeler”. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 12, sy. 1 (Haziran 2021): 193-200.
  • Wang, Qin, Rujia Li, Qi Wang, ve Shiping Chen, Non-Fungible Token (NFT): Overview, Evaluation, Opportunities and Challenges. 2021. https://arxiv.org/abs/2105.07447.
  • Wei Xu and Jianjun Zhang, ‘The Rise of SocialFi: A New Paradigm in Social Networking and Finance’ (2023) 5(2) Journal of Digital Finance 145.
  • Werbach Kevin ve Nicolas Cornell, ‘Contracts Ex Machina’ (2017) 67 Duke Law Journal 313.
  • Wood Gavin, ‘Ethereum: A Secure Decentralised Generalised Transaction Ledger’ (Ethereum Project Yellow Paper, 2014) https://ethereum.github.io/yellowpaper/paper.pdf. Erişim Tarihi: 03.02.2024
  • Yargıtay Ceza Genel Kurulu. Esas: 2017/829, Karar: 2017/363, Tarih: 12 Aralık 2017. Kazancı İçtihat Bilgi Bankası. Erişim Tarihi: 20 Mayıs 2025. https://www.kazanci.com.tr.
There are 46 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Information and Technology Law, Law, Science and Technology, Law in Context (Other)
Journal Section Research Articles
Authors

Emin Gitmez 0000-0002-6678-2506

Publication Date June 30, 2025
Submission Date April 6, 2025
Acceptance Date June 16, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 7 Issue: 1

Cite

Chicago Gitmez, Emin. “KÖTÜ AMAÇLI AKILLI SÖZLEŞMELERİN HUKUKİ AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ”. Bilişim Hukuku Dergisi 7, no. 1 (June 2025): 222-64. https://doi.org/10.55009/bilisimhukukudergisi.1670662.
 Download Cover Image

23439

Bilişim Hukuku Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.