Research Article
BibTex RIS Cite

Türkiye’nin Coğrafi İşaretli Ürünlerinde Tarçın

Year 2025, Volume: 10 Issue: 1, 32 - 39, 30.05.2025

Barış Demirci , Rumeysa Coşkun

Abstract

Bu çalışma, Türkiye'deki coğrafi işaretli ürünlerde tarçın kullanımını incelemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda Türk Patent ve Marka Kurumu’nun veri tabanında coğrafi işaret tescili almış ürünler incelenerek içeriğinde tarçın olup olmadığı araştırılmıştır. 27 şehirde toplam 50 coğrafi işaretli ürünün içeriğinde tarçın kullanıldığı tespit edilmiştir. İnceleme sonucunda tarçın kullanılan ürünlerin en fazla bulunduğu bölgenin Güneydoğu Anadolu olduğu, diğer bölgelerde ise oranların birbirine yakın olduğu görülmüştür. Kullanım alanları incelendiğinde tarçının, özellikle fırıncılık ve pastacılık mamulleri, tatlılar, hamur işleri ile yemekler ve çorbalar grubunda yaygın olarak yer aldığı tespit edilmiştir. Sonuçlar, Osmanlı mutfağında yaygın olan tarçın kullanımının günümüzde azaldığını göstermektedir. Ayrıca, tarçının günümüzde çoğunlukla tatlılarda kullanıldığı, Osmanlı döneminde ise daha çok tuzlu yemeklerde tercih edildiği vurgulanmıştır.

Keywords

Tarçın Coğrafi İşaret Baharat Türk Mutfağı

References

  • Akarca, G., Kahraman, A., & Tomar, O. (2015). Değişik Oranlarda Tarçın Ilave Edilmiş Pastörize Sütlerde Raf Ömrünün Değişimi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 15(2), 1-9.
  • Akkor, Y. E. (2016). Gelenekten Evrensele Osmanlı Mutfağı. İstanbul: Alfa Yayınları.
  • Arslan, R. (2013). Türkiye’de Üretilen Bazı Organik Baharat Ve Bitkisel Çayların Aflatoksin B1 Düzeyleri ve Mikrobiyolojik Kalitesinin Araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
  • Ayyıldız, S., & Sarper, F. (2019). Antioksidan Baharatların Osmanlı Saray Mutfağındaki Yeri. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 363-380.
  • Bozkurt, A. (2010). Özel Bir Hastaneye By-Pass Geçirmek Için Yatan Tip-2 Diyabetli Hastalarda Diyete Eklenen Tarçının Bazı Kan Değerleri Üzerindeki Etkisinin Araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Cebeci, T. (2019). Türk Mutfağına Ait Tatlıların Bölge Temelinde Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Sakarya.
  • Demirci, B., Sarıkaya, G. S., Turan, K., & Özyörük, Z. (2019). Eskişehir’de Coğrafi Işaretli Ürünlerin Değerlendirilmesi. Yönetim, Ekonomi ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 3(6), 265-275.
  • Güldemir, O., & Işık, N. (2012). Tatlara Tat Katan Kabuk: Tarçın ve Osmanlı Mutfağındaki Yeri. 1. Türk Mutfak Kültürü Sempozyumu (Osmanlı Mutfak Kültürü), Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Yayınları, 311-334.
  • Güney, S. K., Duman, G., Güleç, H., Karaer, A., Karaer, A., & Sarper, F. (2023). Türk MutfağInda Balıkların Baharatla Kullanımı: Ankara Balık Restoranları Örneği. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 10(3), 1716–1744. https://doi.org/10.21325/jotags.2022.1064
  • Gürson, O., & Özçelikay, G. (2005). Tarçın'ın Tarih Boyunca Ve Günümüzdeki Kullanımı, OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 18(18), 171-183. https://doi.org/10.1501/OTAM_0000000388
  • Gürsoy, D. (2012). Baharat ve Güç. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
  • Hong, J. W., Yang, G. E., Kim, Y. B., Eom, S. H., Lew, J. H., & Kang, H. (2012). Anti-Inflammatory Activity of Cinnamon Water Extract in Vivo and in Vitro LPS-induced Models. BMC Complement Altern Med. 12-237, 1-8. https://doi.org/10.1186/1472-6882-12-237
  • Osmanlı Mutfağı, (2024). https://osmanlisofrasi.blogspot.com/2010/12/yahniler-ve-pilakiler-hakkinda-bilgi.html, (02.05.2024).
  • Kamil, M. (2015). Melceü't- Tabbâhin Aşçıların Sığınağı. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı.
  • Kantaroğlu, M., & Demirbaş, N. (2018). Türkiye’de Coğrafi Işaretli Gıda Ürünleri Üretim Potansiyelinin Değerlendirilmesi. IBANESS Kongreler Serisi, Plovdiv / Bulgaria. 21(22), 514-520.
  • Leung, A. Y., & Foster, S. (1996). Encyclopedia of Common Natural Ingredients Used in Food, Drugs, and Cosmetics, New York: Wiley.
  • Menapace, L. (2010). Geographical Indications and Quality Promotion in Food and Agricultural Markets: Domestic and International Issues. Unpublished Doctoral Dissertation, Iowa State University.
  • Oğan, Y., Sarper, F., Özer, E. Z., & Çekiç, İ. (2019). Kadınların Baharat Tüketimi Üzerine Bir Araştırma, Researcher, 7(2), 226–244.
  • Özbay, G., & Uçkan Çakır, M. (2022). Mardin Mutfak Kültüründe Tarçın. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 6(2), s.307-322. https://doi.org/10.32958/gastoria.1073313
  • Samancı, Ö. (2016). Halk Mutfağı, Osmanlı Mutfağı. Bilgin, A. ve Önçel, S (Ed.). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Sarıoğlan, M., & Cevizkaya, G. (2016). Türk Mutfak Kültürü: Şerbetler. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(14), 237-250.
  • Shan, B., Cai, Y. Z., Sun, M., & Corke, H. (2005). Antioxidant Capacity of 26 Spice Extracts and Characterization of Their Phenolic Constituents. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 53(20), 7749-7759.
  • Shylaja, M. R., & Peter, K. V. (2004). The Functional Role of Herbal Spices. in Handbook of Herbs and Spices, Peter, K.V. (Ed.), 11-21, RC Press. Washington, USA.
  • Suna, G., & Çiftçi, S. (2021). Should Herbal Supplements be Used in the COVID-19 Pandemic?. Current Perspectives on Health Sciences, 2(2), 66-73.
  • Sürücüoğlu, M. S. (1997), Türk Mutfağında Şerbetlerin Yeri ve Önemi, Anayurttan Atayurda Türk Dünyası, 4(11), 26-33.
  • Süzer, Ö., & Özkanlı, O. (2020). Bölge Mutfaklarının Kullanılan Malzemeler Bağlamında Değerlendirilmesi: Gaziantep Yemekleri Üzerine Bir Inceleme. Safran Kültür Ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(2), 117-138.
  • Şengün, İ. Y., & Öztürk, B. (2018). Bitkisel kaynaklı bazı doğal antimikrobiyaller. Anadolu University Journal of Science and Technology C-Life Sciences and Biotechnology, 7(2), 256-276.
  • Tomas, J., & Duethi, P. P. (2001). Cinnamon. in Handbook of herbs and spices, Peter, K.V. (Ed.), 157-167, RC Press. Washington, USA.
  • TPE, (Türk Patent ve Marka Kurumu). https://ci.turkpatent.gov.tr/sayfa/co%C4%9Frafi-i%C5%9Faret-nedir, ( 01.05.2024).
  • Trease, G. E., & Evans, W. C. (1989). Pharmacognosy English Language Book Society. Bailliere Tindall, Britain, 378, 386-480.
  • Yanık, N. T., & Ertem, G. (2020). Epizyotomi Sonrası Perineal Ağrının Tedavisinde Kullanılan Nonfarmokolojik Yöntemlerin Sistematik Açıdan İncelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(2), 195-208.
  • Yaşar Fırat, Y., Tunçil, E., Çelebi, N., Çevik, S., & Öner, N. (2018). Kadınların Baharat Kullanımına Yönelik Alışkanlıkları, İnanışları ve Bilgi Düzeyleri. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(1), 24-35.
  • Yazıcıoğlu, İ, Sarıkaya, G. S., & Erol, E. (2019). Coğrafi Işaretli Ürünlerin Kooperatifçilik Sistemi Içerisinde Değerlendirilmesi. Third Sector Social Economic Review, 54(4), 1775-1787.
  • Yerasimos, M. (2011). Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde Yemek Kültürü Yorumlar ve Sistematik Dizin, İstanbul: Kitap Yayınevi.
  • Yerasimos, M. (2014). 500 Yıllık Osmanlı Mutfağı. İstanbul: Boyut Yayıncılık.

Cinnamon in Türkiye’s Geographically Indicated Products

Year 2025, Volume: 10 Issue: 1, 32 - 39, 30.05.2025

Barış Demirci , Rumeysa Coşkun

Abstract

This study examines the use of cinnamon in geographically indicated products in Türkiye. In this context, products with geographical indication registration in the Turkish Patent and Trademark Office database were examined and whether they contained cinnamon was investigated. It was determined that cinnamon was used in the content of a total of 50 geographically indicated products in 27 cities. As a result of the examination, it was seen that the region where cinnamon was used the most was Southeastern Anatolia, while the rates were similar in other regions. When the areas of use were examined, it was determined that cinnamon was widely used especially in bakery and pastry products, desserts, pastries and meals and soups. The results show that the use of cinnamon, which was widespread in Ottoman cuisine, has decreased today. In addition, it was emphasized that cinnamon is mostly used in desserts today, while it was preferred more in salty dishes during the Ottoman period.

Keywords

Cinnamon Geographical Indication Spice Turkish Cuisine

References

  • Akarca, G., Kahraman, A., & Tomar, O. (2015). Değişik Oranlarda Tarçın Ilave Edilmiş Pastörize Sütlerde Raf Ömrünün Değişimi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 15(2), 1-9.
  • Akkor, Y. E. (2016). Gelenekten Evrensele Osmanlı Mutfağı. İstanbul: Alfa Yayınları.
  • Arslan, R. (2013). Türkiye’de Üretilen Bazı Organik Baharat Ve Bitkisel Çayların Aflatoksin B1 Düzeyleri ve Mikrobiyolojik Kalitesinin Araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
  • Ayyıldız, S., & Sarper, F. (2019). Antioksidan Baharatların Osmanlı Saray Mutfağındaki Yeri. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 363-380.
  • Bozkurt, A. (2010). Özel Bir Hastaneye By-Pass Geçirmek Için Yatan Tip-2 Diyabetli Hastalarda Diyete Eklenen Tarçının Bazı Kan Değerleri Üzerindeki Etkisinin Araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Cebeci, T. (2019). Türk Mutfağına Ait Tatlıların Bölge Temelinde Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Sakarya.
  • Demirci, B., Sarıkaya, G. S., Turan, K., & Özyörük, Z. (2019). Eskişehir’de Coğrafi Işaretli Ürünlerin Değerlendirilmesi. Yönetim, Ekonomi ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 3(6), 265-275.
  • Güldemir, O., & Işık, N. (2012). Tatlara Tat Katan Kabuk: Tarçın ve Osmanlı Mutfağındaki Yeri. 1. Türk Mutfak Kültürü Sempozyumu (Osmanlı Mutfak Kültürü), Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Yayınları, 311-334.
  • Güney, S. K., Duman, G., Güleç, H., Karaer, A., Karaer, A., & Sarper, F. (2023). Türk MutfağInda Balıkların Baharatla Kullanımı: Ankara Balık Restoranları Örneği. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 10(3), 1716–1744. https://doi.org/10.21325/jotags.2022.1064
  • Gürson, O., & Özçelikay, G. (2005). Tarçın'ın Tarih Boyunca Ve Günümüzdeki Kullanımı, OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 18(18), 171-183. https://doi.org/10.1501/OTAM_0000000388
  • Gürsoy, D. (2012). Baharat ve Güç. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
  • Hong, J. W., Yang, G. E., Kim, Y. B., Eom, S. H., Lew, J. H., & Kang, H. (2012). Anti-Inflammatory Activity of Cinnamon Water Extract in Vivo and in Vitro LPS-induced Models. BMC Complement Altern Med. 12-237, 1-8. https://doi.org/10.1186/1472-6882-12-237
  • Osmanlı Mutfağı, (2024). https://osmanlisofrasi.blogspot.com/2010/12/yahniler-ve-pilakiler-hakkinda-bilgi.html, (02.05.2024).
  • Kamil, M. (2015). Melceü't- Tabbâhin Aşçıların Sığınağı. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı.
  • Kantaroğlu, M., & Demirbaş, N. (2018). Türkiye’de Coğrafi Işaretli Gıda Ürünleri Üretim Potansiyelinin Değerlendirilmesi. IBANESS Kongreler Serisi, Plovdiv / Bulgaria. 21(22), 514-520.
  • Leung, A. Y., & Foster, S. (1996). Encyclopedia of Common Natural Ingredients Used in Food, Drugs, and Cosmetics, New York: Wiley.
  • Menapace, L. (2010). Geographical Indications and Quality Promotion in Food and Agricultural Markets: Domestic and International Issues. Unpublished Doctoral Dissertation, Iowa State University.
  • Oğan, Y., Sarper, F., Özer, E. Z., & Çekiç, İ. (2019). Kadınların Baharat Tüketimi Üzerine Bir Araştırma, Researcher, 7(2), 226–244.
  • Özbay, G., & Uçkan Çakır, M. (2022). Mardin Mutfak Kültüründe Tarçın. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 6(2), s.307-322. https://doi.org/10.32958/gastoria.1073313
  • Samancı, Ö. (2016). Halk Mutfağı, Osmanlı Mutfağı. Bilgin, A. ve Önçel, S (Ed.). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Sarıoğlan, M., & Cevizkaya, G. (2016). Türk Mutfak Kültürü: Şerbetler. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(14), 237-250.
  • Shan, B., Cai, Y. Z., Sun, M., & Corke, H. (2005). Antioxidant Capacity of 26 Spice Extracts and Characterization of Their Phenolic Constituents. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 53(20), 7749-7759.
  • Shylaja, M. R., & Peter, K. V. (2004). The Functional Role of Herbal Spices. in Handbook of Herbs and Spices, Peter, K.V. (Ed.), 11-21, RC Press. Washington, USA.
  • Suna, G., & Çiftçi, S. (2021). Should Herbal Supplements be Used in the COVID-19 Pandemic?. Current Perspectives on Health Sciences, 2(2), 66-73.
  • Sürücüoğlu, M. S. (1997), Türk Mutfağında Şerbetlerin Yeri ve Önemi, Anayurttan Atayurda Türk Dünyası, 4(11), 26-33.
  • Süzer, Ö., & Özkanlı, O. (2020). Bölge Mutfaklarının Kullanılan Malzemeler Bağlamında Değerlendirilmesi: Gaziantep Yemekleri Üzerine Bir Inceleme. Safran Kültür Ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(2), 117-138.
  • Şengün, İ. Y., & Öztürk, B. (2018). Bitkisel kaynaklı bazı doğal antimikrobiyaller. Anadolu University Journal of Science and Technology C-Life Sciences and Biotechnology, 7(2), 256-276.
  • Tomas, J., & Duethi, P. P. (2001). Cinnamon. in Handbook of herbs and spices, Peter, K.V. (Ed.), 157-167, RC Press. Washington, USA.
  • TPE, (Türk Patent ve Marka Kurumu). https://ci.turkpatent.gov.tr/sayfa/co%C4%9Frafi-i%C5%9Faret-nedir, ( 01.05.2024).
  • Trease, G. E., & Evans, W. C. (1989). Pharmacognosy English Language Book Society. Bailliere Tindall, Britain, 378, 386-480.
  • Yanık, N. T., & Ertem, G. (2020). Epizyotomi Sonrası Perineal Ağrının Tedavisinde Kullanılan Nonfarmokolojik Yöntemlerin Sistematik Açıdan İncelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(2), 195-208.
  • Yaşar Fırat, Y., Tunçil, E., Çelebi, N., Çevik, S., & Öner, N. (2018). Kadınların Baharat Kullanımına Yönelik Alışkanlıkları, İnanışları ve Bilgi Düzeyleri. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(1), 24-35.
  • Yazıcıoğlu, İ, Sarıkaya, G. S., & Erol, E. (2019). Coğrafi Işaretli Ürünlerin Kooperatifçilik Sistemi Içerisinde Değerlendirilmesi. Third Sector Social Economic Review, 54(4), 1775-1787.
  • Yerasimos, M. (2011). Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde Yemek Kültürü Yorumlar ve Sistematik Dizin, İstanbul: Kitap Yayınevi.
  • Yerasimos, M. (2014). 500 Yıllık Osmanlı Mutfağı. İstanbul: Boyut Yayıncılık.
There are 35 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Gastronomy
Journal Section Articles
Authors

Barış Demirci 0000-0002-1247-1841

Rumeysa Coşkun 0009-0008-7859-5274

Publication Date May 30, 2025
Submission Date February 21, 2025
Acceptance Date May 16, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 10 Issue: 1

Cite

APA Demirci, B., & Coşkun, R. (2025). Türkiye’nin Coğrafi İşaretli Ürünlerinde Tarçın. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 32-39.
 Download Cover Image