Research Article
BibTex RIS Cite

ORDERING THE CRITERIA AFFECTING THE UNIVERSITY SELECTION OF INDUSTRIAL ENGINEERING STUDENTS BY MULTI-CRITERIA DECISION-MAKING METHODS

Year 2025, Volume: 18 Issue: 1, 1 - 22, 30.06.2025
https://doi.org/10.20854/bujse.1593961

Abstract

The Department of Industrial Engineering is the branch of engineering that carries out the necessary studies for the production, management and distribution of goods and services required for today's conditions and ensures the most effective use of this chain. For this purpose, industrial engineers determine, design and supply the necessary resources by using their knowledge and experience. In this process, engineers who can think analytically, analyze situations effectively and consider ethical rules are required for success. Another success factor is choosing a university in industrial engineering. In our study, the criteria affecting the university choices of students for the industrial engineering department are listed with multi-criteria decision-making methods. Our study is of cross-sectional type and its universe consists of … people from Industrial Engineering students of the Faculty of Engineering and Architecture, and the data has been collected and analyzed online. In this study, the criteria that are effective in choosing a university for the industrial engineering department were obtained by taking expert opinion and by reviewing the literature, and different methods were used. sorted using and method comparisons were made.

References

  • Akman, G. ve Alkan, A. (2006). Tedarik zinciri yönetiminde bulanık AHP yöntemi kullanılarak tedarikçilerin performansının ölçülmesi: Otomotiv yan sanayiinde bir uygulama. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5(9), 23-46.
  • Alkan, T. ve Durduran, S. (2024). Tarım arazilerinin değerini etkileyen faktörlerin BMW ve FUCOM yöntemlerinin değerlendirilmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 11(3), 654-667.
  • Al, B., Shemmeri, T. A. ve Pearman, A. (1997). The role of weights in multi-criteria decision aid, and the ranking of water projects in Jordan. European Journal of Operational Research, 99(2), 278-288.
  • Aşan, H. ve Ayçin, E. (2020). Kurumsal kaynak planlama sistemlerinin seçimindeki kriterlerin Best-Worst metodu ile değerlendirilmesi. Akademik İzdüşüm Dergisi, 5(2), 114-124. Atıcı, K. B. ve Ulucan, A. (2009).
  • Enerji projelerinin değerlendirilmesi sürecinde çok kriterli karar verme yaklaşımları ve Türkiye uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(1), 161-186.
  • Badem, E. ve Öztel, A. (2018). Restoran seçiminde tüketiciyi etkileyen faktörlerin DEMATEL yöntemiyle değerlendirilmesi: Bir uygulama. Yönetim Ekonomi Edebiyat İslami ve Politik Bilimler Dergisi, 3(1), 70-89.
  • Balta, M. Ö. ve Yenil, H. Ü. (2019). Multi criteria decision making methods for urban greenway: The case of Aksaray, Turkey. Land Use Policy, 89.
  • Battal, Ü. (2018). Türkiye'de: havayolu taşımacılığının finansman sorunları: Dematel yöntemi uygulaması. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(2), 96-11.
  • Boyacı, N. (2000). The stretching method and its support tool for weight assignment in multiple criteria decision making. [Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi], Orta Doğu Üniversitesi.
  • Cengiz, D. (2012). Çok kriterli karar verme yöntemleri üzerine karşılaştırmalı analiz. [Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi], Yıldız Teknik Üniversitesi.
  • Cezlan, E. (2024). Sağlık sektöründe iş etiği dinamiklerinin değerlendirilmesi: Bir DEMATEL uygulaması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(1), 260-275.
  • Chakraborty, S., Raut, R., Rofin, T. ve Chakraborty, S. (2023). A comprehensive and systematic review of multi-criteria decision-making methods and applications in healthcare. Healthcare Analytics, 4.
  • Chou, T. Y., Hsu, C. L. ve Chen, M. C. (2008). A fuzzy multi-criteria decision model for international tourist hotels location selection. International Journal of Hospitality Management, 27(2), 293-301.
  • Cristóbal, J. (2011). Multi-criteria decision-making in the selection of a renewable energy project in Spain: The vikor method. Renewable Energy, 36(2), 498-502.
  • Çetin, M. ve Erdem, D. (2019). İletken iplik alımında etkili kriterler arasındaki ilişkilerin DEMATEL yöntemi ile belirlenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2(17), 152-160.
  • Dikici, Y. (2018). Katılım bankaları ile mevduat bankalarının çok kriterli karar verme yöntemi ile karşılaştırılması. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 4(2).
  • Dişkaya, F. ve Emir, Ş. (2023). Küresel kriz ortamında lojistik performansını etkileyen faktörlerin DEMATEL ve BWM ile değerlendirilmesi. Akıllı Ulaşım Sistemleri ve Uygulamaları Dergisi, 6(2), 300-325.
  • Dulmin, R. ve Mininno, V. (2003). Supplier selection using a multi-citeria decision aid method. Journal of Purchasing and Supply Management, 9(4), 177-187.
  • Eğilmez, Ö. ve Savaş, B. (2021). İş etiği dinamiklerinin dematel yöntemi ile incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(2), 1580-1600.
  • Ersöz, F. Ve Kabak, M. (2010). Savunma sanayi uygulamalarında çok kriterli karar verme yöntemlerinin literatür araştırması. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), 97-125.
  • Göksu, A. ve Güngör, İ. (2008). Bulanık analitik hiyerarşik proses ve üniversite tercih sıralanmasında uygulanması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(3), 1-26.
  • Göktaş, L. ve Erdem, A. (2024). Konaklama vergisi harcama alanlarının SWARA Yöntemi ile belirlenmesi. GSI Journals Serie A: Advancements in Tourism Recreation and Sports Sciences, 7(2), 440-455.
  • Gürbüz, F. ve Çavdarcı, S. (2018). Geri dönüşüm sektörüne ilişkin sorun alanlarının Dematel ve Gri Dematel yöntemiyle değerlendirilmesi. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 22(2), 285-301.
  • Işıklar, G. ve Büyüközkan, G. (2007). Using a multi-criteria decision making approach to evaluate mobile phone Alternatives. Computer Standards & Interfaces, 29(2), 265- 274.
  • Kannan, D., Khodaverdi, R., Olfat, L., Jafarian, A. ve Diabat, A. (2013). Integrated fuzzy multi criteria decision making method and multi-objective programming approach for supplier selection and order allocation in a green supply chain. Journal of Cleaner Production, 47, 355-367.
  • Karaatlı, M., Ömürbek, N., Işık, E. ve Yılmaz, E. (2016). Performans değerlemesinde DEMATEL ve bulanık TOPSIS uygulaması. Ege Akademik Bakış, 16(1), 49-64.
  • Kuruüzüm, A. ve Atsan, N. (2001). Analitik hiyerarşi yöntemi ve işletmecilik alanındaki uygulamaları. Akdeniz İİBF Dergisi, 1(1), 83-105.
  • Murat, S., Kazan, H. ve Coşkun, S. (2015). An application for measuring performance quality of schools by using the PROMETHEE multi-criteria decision making method. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 195, 729-738.
  • Mutlu, M. ve Sarı, M. (2017). Çok kriterli karar verme yöntemleri ve madencilik sektöründe kullanımı. Bilimsel Madencilik Dergisi, 56(4), 181-196.
  • Ökkeş, Y. (2022). Analitik hiyerarşi prosesi ile üniversite seçimini etkileyen kriterlerin belirlenmesi: SDÜ Örneği. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 36-51.
  • Ömürbek, N., Üstündağ, S. ve Helvacıoğlu, Ö. C. (2012). Kuruluş yeri seçiminde analitik hiyerarşi süreci (AHP) kullanımı: Isparta bölgesinde bir uygulama. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(21), 101-116.
  • Önder, G., Aybaş, M. ve Önder, E. (2014). Hemşirelerin stres seviyesine etki eden faktörlerin öncelik sırasının çok kriterli karar verme tekniği ile belirlenmesi. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(1), 21-35.

ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÜNİVERSİTE SEÇİMİNİ ETKİLEYEN KRİTERLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE SIRALANMASI

Year 2025, Volume: 18 Issue: 1, 1 - 22, 30.06.2025
https://doi.org/10.20854/bujse.1593961

Abstract

Endüstri Mühendisliği bölümü günümüz koşulları için gerekli olan mal ve hizmetlerin üretimi, yönetimi ve dağıtımı için gerekli olan çalışmaları yapan ve bu zincirin en etkin şekilde kullanılmasını sağlayan mühendislik dalıdır. Bu amaçla endüstri mühendisleri gerekli olan bilgi ve deneyimlerini kullanarak gerekli olan kaynakları belirler tasarlar ve tedariğini yapar. Bu süreçte başarı için analitik düşünebilen durumları etkin bir şekilde analiz edebilen ve etik kuralları göz önünde bulunduran mühendisler gereklidir. Bir diğer başarı faktörü ise endüstri mühendisliğinde üniversite seçimidir. Çalışmamızda öğrencilerin endüstri mühendisliği bölümü için üniversite seçimlerini etkileyen kriterler çok kriterli karar verme yöntemleri ile sıralanmıştır. Çalışmamız, kesitsel türde olup evrenini Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Endüstri Mühendisliği öğrencilerinden toplam 50 kişi oluşturmuş ve veriler online olarak toplanmış, analiz edilmiştir. Bu çalışmada, endüstri mühendisliği bölümü için üniversite seçiminde etkili olan kriterler uzman görüşü alınarak ve literatür taraması sonucu elde edilmiş ve farklı yöntemler kullanılarak sıralanmış ve yöntem karşılaştırılması yapılmıştır.

References

  • Akman, G. ve Alkan, A. (2006). Tedarik zinciri yönetiminde bulanık AHP yöntemi kullanılarak tedarikçilerin performansının ölçülmesi: Otomotiv yan sanayiinde bir uygulama. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5(9), 23-46.
  • Alkan, T. ve Durduran, S. (2024). Tarım arazilerinin değerini etkileyen faktörlerin BMW ve FUCOM yöntemlerinin değerlendirilmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 11(3), 654-667.
  • Al, B., Shemmeri, T. A. ve Pearman, A. (1997). The role of weights in multi-criteria decision aid, and the ranking of water projects in Jordan. European Journal of Operational Research, 99(2), 278-288.
  • Aşan, H. ve Ayçin, E. (2020). Kurumsal kaynak planlama sistemlerinin seçimindeki kriterlerin Best-Worst metodu ile değerlendirilmesi. Akademik İzdüşüm Dergisi, 5(2), 114-124. Atıcı, K. B. ve Ulucan, A. (2009).
  • Enerji projelerinin değerlendirilmesi sürecinde çok kriterli karar verme yaklaşımları ve Türkiye uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(1), 161-186.
  • Badem, E. ve Öztel, A. (2018). Restoran seçiminde tüketiciyi etkileyen faktörlerin DEMATEL yöntemiyle değerlendirilmesi: Bir uygulama. Yönetim Ekonomi Edebiyat İslami ve Politik Bilimler Dergisi, 3(1), 70-89.
  • Balta, M. Ö. ve Yenil, H. Ü. (2019). Multi criteria decision making methods for urban greenway: The case of Aksaray, Turkey. Land Use Policy, 89.
  • Battal, Ü. (2018). Türkiye'de: havayolu taşımacılığının finansman sorunları: Dematel yöntemi uygulaması. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(2), 96-11.
  • Boyacı, N. (2000). The stretching method and its support tool for weight assignment in multiple criteria decision making. [Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi], Orta Doğu Üniversitesi.
  • Cengiz, D. (2012). Çok kriterli karar verme yöntemleri üzerine karşılaştırmalı analiz. [Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi], Yıldız Teknik Üniversitesi.
  • Cezlan, E. (2024). Sağlık sektöründe iş etiği dinamiklerinin değerlendirilmesi: Bir DEMATEL uygulaması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(1), 260-275.
  • Chakraborty, S., Raut, R., Rofin, T. ve Chakraborty, S. (2023). A comprehensive and systematic review of multi-criteria decision-making methods and applications in healthcare. Healthcare Analytics, 4.
  • Chou, T. Y., Hsu, C. L. ve Chen, M. C. (2008). A fuzzy multi-criteria decision model for international tourist hotels location selection. International Journal of Hospitality Management, 27(2), 293-301.
  • Cristóbal, J. (2011). Multi-criteria decision-making in the selection of a renewable energy project in Spain: The vikor method. Renewable Energy, 36(2), 498-502.
  • Çetin, M. ve Erdem, D. (2019). İletken iplik alımında etkili kriterler arasındaki ilişkilerin DEMATEL yöntemi ile belirlenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2(17), 152-160.
  • Dikici, Y. (2018). Katılım bankaları ile mevduat bankalarının çok kriterli karar verme yöntemi ile karşılaştırılması. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 4(2).
  • Dişkaya, F. ve Emir, Ş. (2023). Küresel kriz ortamında lojistik performansını etkileyen faktörlerin DEMATEL ve BWM ile değerlendirilmesi. Akıllı Ulaşım Sistemleri ve Uygulamaları Dergisi, 6(2), 300-325.
  • Dulmin, R. ve Mininno, V. (2003). Supplier selection using a multi-citeria decision aid method. Journal of Purchasing and Supply Management, 9(4), 177-187.
  • Eğilmez, Ö. ve Savaş, B. (2021). İş etiği dinamiklerinin dematel yöntemi ile incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(2), 1580-1600.
  • Ersöz, F. Ve Kabak, M. (2010). Savunma sanayi uygulamalarında çok kriterli karar verme yöntemlerinin literatür araştırması. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), 97-125.
  • Göksu, A. ve Güngör, İ. (2008). Bulanık analitik hiyerarşik proses ve üniversite tercih sıralanmasında uygulanması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(3), 1-26.
  • Göktaş, L. ve Erdem, A. (2024). Konaklama vergisi harcama alanlarının SWARA Yöntemi ile belirlenmesi. GSI Journals Serie A: Advancements in Tourism Recreation and Sports Sciences, 7(2), 440-455.
  • Gürbüz, F. ve Çavdarcı, S. (2018). Geri dönüşüm sektörüne ilişkin sorun alanlarının Dematel ve Gri Dematel yöntemiyle değerlendirilmesi. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 22(2), 285-301.
  • Işıklar, G. ve Büyüközkan, G. (2007). Using a multi-criteria decision making approach to evaluate mobile phone Alternatives. Computer Standards & Interfaces, 29(2), 265- 274.
  • Kannan, D., Khodaverdi, R., Olfat, L., Jafarian, A. ve Diabat, A. (2013). Integrated fuzzy multi criteria decision making method and multi-objective programming approach for supplier selection and order allocation in a green supply chain. Journal of Cleaner Production, 47, 355-367.
  • Karaatlı, M., Ömürbek, N., Işık, E. ve Yılmaz, E. (2016). Performans değerlemesinde DEMATEL ve bulanık TOPSIS uygulaması. Ege Akademik Bakış, 16(1), 49-64.
  • Kuruüzüm, A. ve Atsan, N. (2001). Analitik hiyerarşi yöntemi ve işletmecilik alanındaki uygulamaları. Akdeniz İİBF Dergisi, 1(1), 83-105.
  • Murat, S., Kazan, H. ve Coşkun, S. (2015). An application for measuring performance quality of schools by using the PROMETHEE multi-criteria decision making method. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 195, 729-738.
  • Mutlu, M. ve Sarı, M. (2017). Çok kriterli karar verme yöntemleri ve madencilik sektöründe kullanımı. Bilimsel Madencilik Dergisi, 56(4), 181-196.
  • Ökkeş, Y. (2022). Analitik hiyerarşi prosesi ile üniversite seçimini etkileyen kriterlerin belirlenmesi: SDÜ Örneği. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 36-51.
  • Ömürbek, N., Üstündağ, S. ve Helvacıoğlu, Ö. C. (2012). Kuruluş yeri seçiminde analitik hiyerarşi süreci (AHP) kullanımı: Isparta bölgesinde bir uygulama. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(21), 101-116.
  • Önder, G., Aybaş, M. ve Önder, E. (2014). Hemşirelerin stres seviyesine etki eden faktörlerin öncelik sırasının çok kriterli karar verme tekniği ile belirlenmesi. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(1), 21-35.
There are 32 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Quantitative Decision Methods
Journal Section Articles
Authors

Sabahattin Berkmen 0000-0001-7273-954X

Yunus Can Özalp 0000-0003-3248-3716

Publication Date June 30, 2025
Submission Date December 1, 2024
Acceptance Date May 4, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 18 Issue: 1

Cite

APA Berkmen, S., & Özalp, Y. C. (2025). ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÜNİVERSİTE SEÇİMİNİ ETKİLEYEN KRİTERLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE SIRALANMASI. Beykent Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 18(1), 1-22. https://doi.org/10.20854/bujse.1593961
AMA Berkmen S, Özalp YC. ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÜNİVERSİTE SEÇİMİNİ ETKİLEYEN KRİTERLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE SIRALANMASI. BUJSE. June 2025;18(1):1-22. doi:10.20854/bujse.1593961
Chicago Berkmen, Sabahattin, and Yunus Can Özalp. “ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÜNİVERSİTE SEÇİMİNİ ETKİLEYEN KRİTERLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE SIRALANMASI”. Beykent Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 18, no. 1 (June 2025): 1-22. https://doi.org/10.20854/bujse.1593961.
EndNote Berkmen S, Özalp YC (June 1, 2025) ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÜNİVERSİTE SEÇİMİNİ ETKİLEYEN KRİTERLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE SIRALANMASI. Beykent Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 18 1 1–22.
IEEE S. Berkmen and Y. C. Özalp, “ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÜNİVERSİTE SEÇİMİNİ ETKİLEYEN KRİTERLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE SIRALANMASI”, BUJSE, vol. 18, no. 1, pp. 1–22, 2025, doi: 10.20854/bujse.1593961.
ISNAD Berkmen, Sabahattin - Özalp, Yunus Can. “ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÜNİVERSİTE SEÇİMİNİ ETKİLEYEN KRİTERLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE SIRALANMASI”. Beykent Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 18/1 (June 2025), 1-22. https://doi.org/10.20854/bujse.1593961.
JAMA Berkmen S, Özalp YC. ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÜNİVERSİTE SEÇİMİNİ ETKİLEYEN KRİTERLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE SIRALANMASI. BUJSE. 2025;18:1–22.
MLA Berkmen, Sabahattin and Yunus Can Özalp. “ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÜNİVERSİTE SEÇİMİNİ ETKİLEYEN KRİTERLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE SIRALANMASI”. Beykent Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, vol. 18, no. 1, 2025, pp. 1-22, doi:10.20854/bujse.1593961.
Vancouver Berkmen S, Özalp YC. ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÜNİVERSİTE SEÇİMİNİ ETKİLEYEN KRİTERLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE SIRALANMASI. BUJSE. 2025;18(1):1-22.