OKUL ÖNCESİ SINIF REHBERLİK PROGRAMININ EĞİTİM PROGRAMLARININ ÖZELLİKLERİ AÇISINDAN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE İNCELENMESİ
Abstract
Türkiye’de okul öncesi eğitimde rehberlik hizmetlerinin yürütülmesi, Türk eğitim sisteminde rehberlik hizmetleri kapsamında oldukça yeni bir hizmettir. Okul öncesi eğitimde rehberlik hizmetlerine yönelik atılan adımlardan biri 2012 Okul Öncesi Eğitim Rehberlik Programı’nın yürürlüğe girmesi, ardından 2020-2021 eğitim öğretim yılından itibaren okul öncesi eğitimde 2020 Sınıf Rehberlik Programı’nın uygulanmaya başlamasıdır. Uygulayıcıların geliştirilen veya değiştirilen eğitim programlarını öğretme öğrenme sürecinde kılavuz olarak görüp kullanabilmeleri için programların belirli birtakım özelliklere sahip olmaları gereklidir. Bu kapsamda bu araştırmanın amacı okul öncesi eğitim kademesinde görev yapan rehber öğretmenlerin görüşlerine dayalı olarak hâlihazırda uygulanmakta olan okul öncesi sınıf rehberlik programını bir eğitim programının sahip olması gereken özellikler açısından incelemektir. Araştırmadan elde edilen sonuçların 2020 Okul Öncesi Sınıf Rehberlik Programı’nın güncellenmesi sürecinde uzmanlara veri kaynağı olacağı umulmaktadır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışma grubunu ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenen 15 rehber öğretmen oluşturmaktadır. Veriler görüşme formu kullanılarak toplanmış ve betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda katılımcı öğretmenlerin eğitim programlarının sahip olması gereken; ülkenin eğitim politikalarına uygunluk, evrensel ve milli değerlere uygunluk, işlevsellik, esneklik, dinamiklik özellikleri açısından programa yönelik olumlu görüşlere sahip oldukları tespit edilmiştir. Ayrıca programın “uygulanabilirlik” özelliğine yönelik öğretmenlerin kutuplaşmış görüşlere sahip olmaları araştırmanın öne çıkan bulgularından olmuş, yapılan analizler sonucunda bu yönde görüş belirten öğretmenlerin resmi programdan çok, sınıf ortamında uyarlamalar yaparak uyguladıkları programın uygulanabilirlik özelliği hakkında görüş belirttikleri tespit edilmiştir.
References
- Adıgüzel, Z. F. (2023). Ortaokul 8. sınıf rehberlik programı kazanımlarının öğrenci algılarına göre incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Düzce Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Akpınar, B. (2017). Eğitimde program geliştirme ve değerlendirme. Data.
- Altun, T., & Şahin, M. (2009). Değişen ilköğretim programının sınıf öğretmenleri üzerindeki psikolojik etkilerinin incelenmesi üzerine nitel bir araştırma. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 15-32.
- Arslan, A., & Demirel, Ö. (2007). İlköğretim 5. sınıf yeni Sosyal Bilgiler programının değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 36(175), 198-208.
- Aslan, S., & Gürlen, E. (2019). Ortaokul öğretmenlerinin program okuryazarlık düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 171-186.
- Aygün, E. (2022). Okulöncesi eğitim rehberlik programlarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Baysal, A. (2004). Psikolojik danışma ve rehberlikte başlıca hizmet türleri. A. Kaya (Ed.), Psikolojik danışma ve rehberlik içinde (ss. 35-60). Anı.
- Creswell, J. W. (2009). Research design: Qualítative, quantitative and mixed methods approaches (3rd Ed.). Sage.
- Demir, E., & Toraman, Ç. (2021). Öğretmenlerin eğitim programı okuryazarlığı düzeyleri. Trakya Eğitim Dergisi, 11(3), 1516-1528. https://doi.org/10.24315/tred.858813
- Duru, A., & Korkmaz, H. (2010). Öğretmenlerin yeni matematik programı hakkındaki görüşleri ve program değişim sürecinde karşılaşılan zorluklar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(38), 67-81.
- Elliott, J. (1983). A curriculum for the study of human affairs: The contribution of Lawrence Stenhouse. Journal of Curriculum Studies, 15(2), 105–123.
- Erdamar, F. T. ve Akpınar, B. (2020). Yönetici perspektifinden sınıf öğretmenlerinin program okuryazarlık becerilerinin analizi. Journal of History School, 52, 1861-1884.
- Erkan, S. (2017). Psikolojik danışma ve rehberlikte program geliştirme. Pegem Akademi.
- Fırat-Durdukoca, Ş. (2019). Identifying the attitudes and views of social sciences teachers toward values education in Turkey. World Journal of Education, 9(1), 103-117. https://doi.org/10.5430/wje.v9n1p103
- Fırat- Durdukoca, Ş. (2022). Eğitim programı ve öğretimin unsurları. H. İ. Kaya & M. Korucuk (Ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri içinde (ss. 33-61). Vizetek.
- Fırat-Durdukoca, Ş., Karadağ, F. & Aras S. (2024). Okul rehber öğretmenlerinin program okuryazarlık düzeylerinin ve programa yönelik metaforik algılarının incelenmesi. 12. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı, 394-395.
- Forbes, T. C., & Davis, A. E. (2010). Curriculum design for inquiry: Preservice elementary teachers’ mobilization and adaptation of science curriculum materials. Journal of Research in Science Teaching, 47(7), 820–839. https://doi.org/10.1002/tea.20379
- Güneş Şınego, S. and Çakmak, M. (2021). Examination of education program literacy levels of teachers. The Journal of Kesit Academy, 7(27), 233-256.
- Güven, M. (2004). Okullarda rehberlik servisleri-hizmetler. A. Kaya (Ed.), Psikolojik danışma ve rehberlik içinde (ss.63-91). Anı.
- Gysbers, N. C., Hughey, K. F., Starr, M., & Lapan, R. T. (1992). Improving school guidance programs: A framework for program, personnel, and results evaluation. Journal of Counseling & Development, 70(5), 565-570.
- Gysbers, N. C., & Henderson, P. (2012). Developing & managing your school guidance & counseling program (5th ed.). American Counseling Association.
- Hill, J. N., Snelgrove-Clarke, E., & Slaughter, S. E. (2014, December 8-9). Assessing the extent and quality of documentation of fidelity to the implementation strategy: A proposed scoring mechanism. [Oral presentation] 7th Annual Conference on the Science of Dissemination and Implementation in Health North Bethesda, MD, USA.
- Kahramanoğlu, R. (2019). Öğretmenlerin öğretim programı okuryazarlığına yönelik yeterlik düzeyleri üzerine bir inceleme. Journal of International Social Research, 12(65), 827-840. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2019.3495
- Kanak, M., Ersoy, M., & Yerliyurt, N. S. (2018). Okul öncesinde rehberlik hizmetlerinin gerekliliğinin rehber öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. EKEV Akademi Dergisi, 76, 187-208.
- Karacaoğlu, Ö. C. (2020). Eğitimde program geliştirme (2.Baskı). Nobel.
- Kaymakcı, S. (2015). Öğretmen görüşleri ışığında 1998 ve 2005 Sosyal Bilgiler öğretim programlarındaki değişimi anlamak. Eğitim ve Bilim, 40(181), 293-309.
- Keskin, A., & Korkmaz, H. (2021). Öğretmenlerin öğretim programı okuryazarlığı algı ölçeği’nin geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(2), 857-884
- Kılıçoğlu, E. A. (2013). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin etkili rehberlik uygulamalarının gerçekleştirilmesinde eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi [Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Kuzgun, Y. (1992). Psikolojik danışma ve rehberlik. ÖSYM Yayınları.
- Küçükahmet, L. (2009). Program geliştirme ve öğretim (24.baskı). Nobel.
- Lappan, G. T. (1997, November 6-8). Lessons from the Sputnik era in mathematics education. [Oral presentation] National Academy of Sciences Symposium, Washington, DC.
- Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An Expanded sourcebook. Sage.
- MEB (2006). İlköğretim ve ortaöğretim kurumları sınıf rehberlik programı. MEB Basımevi.
- MEB (2012). Okul öncesi eğitim rehberlik programı. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_11/05043157_rehberlik_okuloncesi_2.pdf
- MEB (2020). Sınıf rehberlik programı (okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve ortaöğretim/lise) https://orgm.meb.gov.tr/www/sinif-rehberlik-programi/icerik/1362
- MEB (2021). Sınıf rehberlik etkinlikleri. https://orgm.meb.gov.tr/disrep/index.html
- Meydan, B. (2014). Psikolojik danışman adaylarına psikolojik danışma becerilerinin kazandırılması. Karşılaştırmalı bir inceleme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(3), 110-123.
- Myrick, R. D. (1997). Developmental guidance and counseling: A practical approach (3rd ed.). Educational Media Corporation.
- Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (2016). Foundations, principles and theory. (2th. ed.). Pearson.
- Özpolat, V. (2013). Öğretmenlerin mesleki önceliklerinde öğrenci merkezli eğitim yaklaşımının yeri. Milli Eğitim Dergisi, 43(200) , 5-27.
- Posner, G. J. (1995). Analyzing the curriculum. McGraw-HNll.
- Rotter, J. C. (1990). Elementary school counselor preparation: Past, present, and future. Elementary School Guidance & Counseling, 24, 180 188.
- Şimşek, S. (2017). Sınıf öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’nı tanıma yeterlikleri. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(3), 143-157.
- Tan, H. (1992). Psikolojik danışma ve rehberlik. Milli Eğitim Basımevi.
- Tekin, G. (2012). Counseling and guidance services in early childhood education: The case of public preschools in Malatya, Turkey. US- China Education Review, 10(2012), 875-880.
- Terzi, Ş. (2009). Okul psikolojik danışma ve rehberlik programlarının geliştirilmesi. A. Kaya (Ed.), Psikolojik danışma ve rehberlik içinde (ss. 355-367), (6. Baskı). Anı.
- Yeşilyaprak, B. (2004). Eğitimde rehberlik hizmetleri. Nobel Yayın Dağıtım.
- Yıldırım, K. (2010). Nitel araştırmalarda niteliği arttırma. İlköğretim Online, 9(1), 79-92.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Genişletilmiş Baskı). Seçkin.
EXAMINING THE PRE-SCHOOL GUIDANCE PROGRAM ACCORDING TO TEACHER OPINIONS IN TERMS OF THE CHARACTERISTICS OF THE CURRICULUM
Abstract
The implementation of guidance services in preschool education in Turkey is a fairly new service within the scope of guidance services in the Turkish education system. One of the steps taken towards guidance services in preschool education is the entry into force of the 2012 Preschool Guidance Program, followed by the 2020-2021 school year in the 2020 Classroom Guidance Program in preschool education. The curriculum must have certain features so that practitioners can use the developed/changed curriculum as a guide in the teaching-learning process. The purpose of this research is to evaluate Preschool Guidance Program (2020) according to opinions of guidance counselors working in preschool education in terms of the features that a curricula should has-such as compliance with the country's education policies, compliance with universal and national values, functionality, flexibility, dynamism and applicability. It is hoped that the results obtained from the research will be a source for experts during the updating of the 2020 Preschool Guidance Program. Case study design was used in the research. The study group consisted of 15 guidance counselors determined by the criterion sampling method. Data were collected using the interview and analyzed using the descriptive analysis method. As a result of the research, it was determined that guidance counselors generally have positive opinion about the curricula according to features that an curricula should has, such as functionality, flexibility and dynamism. In addition, one of the prominent findings of the research was that teachers had polarized views regarding the "applicability" feature of the curricula. As a result of the analysis, it was determined that the teachers who expressed their opinions in this direction expressed their opinions about the applicability of the curricula they implemented by making adaptations in the classroom environment rather than the official curricula.
References
- Adıgüzel, Z. F. (2023). Ortaokul 8. sınıf rehberlik programı kazanımlarının öğrenci algılarına göre incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Düzce Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Akpınar, B. (2017). Eğitimde program geliştirme ve değerlendirme. Data.
- Altun, T., & Şahin, M. (2009). Değişen ilköğretim programının sınıf öğretmenleri üzerindeki psikolojik etkilerinin incelenmesi üzerine nitel bir araştırma. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 15-32.
- Arslan, A., & Demirel, Ö. (2007). İlköğretim 5. sınıf yeni Sosyal Bilgiler programının değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 36(175), 198-208.
- Aslan, S., & Gürlen, E. (2019). Ortaokul öğretmenlerinin program okuryazarlık düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 171-186.
- Aygün, E. (2022). Okulöncesi eğitim rehberlik programlarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Baysal, A. (2004). Psikolojik danışma ve rehberlikte başlıca hizmet türleri. A. Kaya (Ed.), Psikolojik danışma ve rehberlik içinde (ss. 35-60). Anı.
- Creswell, J. W. (2009). Research design: Qualítative, quantitative and mixed methods approaches (3rd Ed.). Sage.
- Demir, E., & Toraman, Ç. (2021). Öğretmenlerin eğitim programı okuryazarlığı düzeyleri. Trakya Eğitim Dergisi, 11(3), 1516-1528. https://doi.org/10.24315/tred.858813
- Duru, A., & Korkmaz, H. (2010). Öğretmenlerin yeni matematik programı hakkındaki görüşleri ve program değişim sürecinde karşılaşılan zorluklar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(38), 67-81.
- Elliott, J. (1983). A curriculum for the study of human affairs: The contribution of Lawrence Stenhouse. Journal of Curriculum Studies, 15(2), 105–123.
- Erdamar, F. T. ve Akpınar, B. (2020). Yönetici perspektifinden sınıf öğretmenlerinin program okuryazarlık becerilerinin analizi. Journal of History School, 52, 1861-1884.
- Erkan, S. (2017). Psikolojik danışma ve rehberlikte program geliştirme. Pegem Akademi.
- Fırat-Durdukoca, Ş. (2019). Identifying the attitudes and views of social sciences teachers toward values education in Turkey. World Journal of Education, 9(1), 103-117. https://doi.org/10.5430/wje.v9n1p103
- Fırat- Durdukoca, Ş. (2022). Eğitim programı ve öğretimin unsurları. H. İ. Kaya & M. Korucuk (Ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri içinde (ss. 33-61). Vizetek.
- Fırat-Durdukoca, Ş., Karadağ, F. & Aras S. (2024). Okul rehber öğretmenlerinin program okuryazarlık düzeylerinin ve programa yönelik metaforik algılarının incelenmesi. 12. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı, 394-395.
- Forbes, T. C., & Davis, A. E. (2010). Curriculum design for inquiry: Preservice elementary teachers’ mobilization and adaptation of science curriculum materials. Journal of Research in Science Teaching, 47(7), 820–839. https://doi.org/10.1002/tea.20379
- Güneş Şınego, S. and Çakmak, M. (2021). Examination of education program literacy levels of teachers. The Journal of Kesit Academy, 7(27), 233-256.
- Güven, M. (2004). Okullarda rehberlik servisleri-hizmetler. A. Kaya (Ed.), Psikolojik danışma ve rehberlik içinde (ss.63-91). Anı.
- Gysbers, N. C., Hughey, K. F., Starr, M., & Lapan, R. T. (1992). Improving school guidance programs: A framework for program, personnel, and results evaluation. Journal of Counseling & Development, 70(5), 565-570.
- Gysbers, N. C., & Henderson, P. (2012). Developing & managing your school guidance & counseling program (5th ed.). American Counseling Association.
- Hill, J. N., Snelgrove-Clarke, E., & Slaughter, S. E. (2014, December 8-9). Assessing the extent and quality of documentation of fidelity to the implementation strategy: A proposed scoring mechanism. [Oral presentation] 7th Annual Conference on the Science of Dissemination and Implementation in Health North Bethesda, MD, USA.
- Kahramanoğlu, R. (2019). Öğretmenlerin öğretim programı okuryazarlığına yönelik yeterlik düzeyleri üzerine bir inceleme. Journal of International Social Research, 12(65), 827-840. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2019.3495
- Kanak, M., Ersoy, M., & Yerliyurt, N. S. (2018). Okul öncesinde rehberlik hizmetlerinin gerekliliğinin rehber öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. EKEV Akademi Dergisi, 76, 187-208.
- Karacaoğlu, Ö. C. (2020). Eğitimde program geliştirme (2.Baskı). Nobel.
- Kaymakcı, S. (2015). Öğretmen görüşleri ışığında 1998 ve 2005 Sosyal Bilgiler öğretim programlarındaki değişimi anlamak. Eğitim ve Bilim, 40(181), 293-309.
- Keskin, A., & Korkmaz, H. (2021). Öğretmenlerin öğretim programı okuryazarlığı algı ölçeği’nin geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(2), 857-884
- Kılıçoğlu, E. A. (2013). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin etkili rehberlik uygulamalarının gerçekleştirilmesinde eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi [Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Kuzgun, Y. (1992). Psikolojik danışma ve rehberlik. ÖSYM Yayınları.
- Küçükahmet, L. (2009). Program geliştirme ve öğretim (24.baskı). Nobel.
- Lappan, G. T. (1997, November 6-8). Lessons from the Sputnik era in mathematics education. [Oral presentation] National Academy of Sciences Symposium, Washington, DC.
- Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An Expanded sourcebook. Sage.
- MEB (2006). İlköğretim ve ortaöğretim kurumları sınıf rehberlik programı. MEB Basımevi.
- MEB (2012). Okul öncesi eğitim rehberlik programı. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_11/05043157_rehberlik_okuloncesi_2.pdf
- MEB (2020). Sınıf rehberlik programı (okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve ortaöğretim/lise) https://orgm.meb.gov.tr/www/sinif-rehberlik-programi/icerik/1362
- MEB (2021). Sınıf rehberlik etkinlikleri. https://orgm.meb.gov.tr/disrep/index.html
- Meydan, B. (2014). Psikolojik danışman adaylarına psikolojik danışma becerilerinin kazandırılması. Karşılaştırmalı bir inceleme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(3), 110-123.
- Myrick, R. D. (1997). Developmental guidance and counseling: A practical approach (3rd ed.). Educational Media Corporation.
- Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (2016). Foundations, principles and theory. (2th. ed.). Pearson.
- Özpolat, V. (2013). Öğretmenlerin mesleki önceliklerinde öğrenci merkezli eğitim yaklaşımının yeri. Milli Eğitim Dergisi, 43(200) , 5-27.
- Posner, G. J. (1995). Analyzing the curriculum. McGraw-HNll.
- Rotter, J. C. (1990). Elementary school counselor preparation: Past, present, and future. Elementary School Guidance & Counseling, 24, 180 188.
- Şimşek, S. (2017). Sınıf öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’nı tanıma yeterlikleri. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(3), 143-157.
- Tan, H. (1992). Psikolojik danışma ve rehberlik. Milli Eğitim Basımevi.
- Tekin, G. (2012). Counseling and guidance services in early childhood education: The case of public preschools in Malatya, Turkey. US- China Education Review, 10(2012), 875-880.
- Terzi, Ş. (2009). Okul psikolojik danışma ve rehberlik programlarının geliştirilmesi. A. Kaya (Ed.), Psikolojik danışma ve rehberlik içinde (ss. 355-367), (6. Baskı). Anı.
- Yeşilyaprak, B. (2004). Eğitimde rehberlik hizmetleri. Nobel Yayın Dağıtım.
- Yıldırım, K. (2010). Nitel araştırmalarda niteliği arttırma. İlköğretim Online, 9(1), 79-92.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Genişletilmiş Baskı). Seçkin.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Curriculum Development in Education, Curriculum Evaluation in Education |
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Early Pub Date | April 28, 2025 |
| Publication Date | April 30, 2025 |
| Submission Date | May 10, 2024 |
| Acceptance Date | March 26, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Issue: 29 |
- Article Files
