Research Article
BibTex RIS Cite

EVALUATION OF EMPLOYEES' PERCEPTIONS OF PATERNALIST LEADERSHIP AND PSYCHOLOGICAL OWNERSHIP IN TERMS OF DEMOGRAPHIC FACTORS: A RESEARCH IN THE BANKING SECTOR

Year 2025, Issue: 29, 1 - 19, 30.04.2025

Mehmet Sadık Çoban , Abdulkadir Gümüş

https://doi.org/10.29029/busbed.1577661

Abstract

This research aims to reveal whether bank employees' paternalistic leadership perceptions and feelings of psychological ownership differ according to demographic factors. In line with the purpose of the study, 436 people working outside the title of manager in deposit banks and participation banks in the TRB2 region constitute the sample of the study. The data in the study were obtained by questionnaire method. The questionnaire consists of three parts. The first part consists of demographic factors, the second part consists of statements about the participants' perceptions of paternalistic leadership, and the last part consists of statements about the participants' psychological ownership. The data obtained was analyzed through the SPSS 24 and AMOS 24 package programs. In the study, factor analysis, reliability analysis, normality test and difference analyzes (T Test, ANOVA) were conducted. According to the analysis results, while employees' perceptions of paternalistic leadership differed according to gender and marital status variables, no significant difference was found in terms of age, educational status, total service period and job title variables. In addition, the type of activity of banks has a significant effect on employees' perceptions of moral leadership and authoritarianism, which are paternalistic leadership sub-dimensions. Similarly, a significant difference was detected between employees' perceptions of moral leadership and authoritarian leadership and the type of bank activity. On the contrary, it has been determined that the regionalism dimension and the belonging and self-identity dimension create a significant difference with educational status. Similarly, a significant difference was detected between the belonging and self-identity dimensions and the job titles of the employees.

Keywords

Psychological Ownership Paternalistic Leadership Deposit Banking Participation Banking

References

  • Aksoy, B. (2008). The relationship between paternalistic leadership, empowerment and turnover intention: An empirical study. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sos. Bil. Enst., İstanbul.
  • Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri spss uygulamalı. Sakarya: Sakarya Kitapevi.
  • Apur, U., & Yenel F., (2023). Spor federasyonları çalışanlarının genel sekreterlere yönelik paternalist liderlik algılarının bazı değişkenler bakımından incelenmesi. Journal of Global Sport and Educatıon Research.VI (1): 89-98.
  • Avey, J., B., Avolio B., J., Crossley, C., D., & Luthans F. (2009). Psychological ownership: theoretical extensions, measurement and relation to work outcome. Journal of Organizational Behavior, 30 (2), 173-191.
  • Aycan, Z. (2001). Paternalizm: Yönetim ve liderlik anlayışına ilişkin üç görgül çalışma. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 11–3.
  • Aycan, Z. (2002). Leadership and teamwork in developing countries: challenges and opportunities. Online Readings in Psychology and Culture, 7(2).
  • Aycan, Z. (2006). Paternalism towards conceptual refinement and operationalization. Kim, U., Yang, K., Hwang K., (Eds.), İndigenous and Cultural Psychology içinde (445-466). Springer.
  • Aycan, Z., & Kanungo, R. N. (2000). Toplumsal kültürün kurumsal kültür ve insan kaynakları uygulamaları üzerine etkileri. Aycan, Z., (ed.), Akademisyenler ve profesyoneller bakış açısıyla Türkiye’de yönetim, liderlik ve insan kaynakları uygulamaları içinde (ss. 25-57). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
  • Bass, B. M. (1996). Is there unıversalıty in the full range model of leadership? International Journal of Public Administration, 19(6), 731-761.
  • Bass, B. M., & Avolio, B. J. (1993). Transformational leadership: A response to critiques. In M. M. Chemers & R. Ayman (Eds.), Leadership theory and research: Perspectives and directions (pp. 49–80). Academic Press. Bekmezci, M., Yıldız, B. (2018). Babacan liderlik psikolojik sahipliği nasıl etkilemektedir? Kolektif şükranın aracı rolü. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (35), 309-324.
  • Cerit, Y. (2012). Paternalistik liderlik ile yöneticiden ve işin doğasından doyum arasındaki ilişki. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31 (2), 35-56.
  • Cerit, Y., Özdemir T., & Akgün N.(2011). Sınıf öğretmenlerinin okul müdürlerinin paternalist liderlik davranışları sergilemelerini istemeye yönelik görüşlerinin bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi. Aibü Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 87-99.
  • Cesur, D. K. (2015). Paternalist liderlik ve örgüt kültürü ilişkisi: sakarya üniversitesi örneği. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya
  • Cheng, B., S., Chou, L., F., & Farh, J., L. (2000). A triad model of paternalistic leadership: the constructs and measurement. Indigenous Psychological Research in Chinese Societies, 14, 3–64.
  • Cheng, B., S., Chou, L., F., Wu, T., Y., Huang, M., P., & Farh, J., L. (2004). paternalistic leadership and subordinate responses: establishing a leadership model in chinese organizations. Asian Journal of Social Psychology, 7 (1), 89-117.
  • Çalışkan, S. C. (2008). Yöneticilerin bireysel yetkinliklerinin liderlik tarzları ve lider üye etkileşimine verdikleri önem üzerindeki etkileri ve bu etkileşimde kültürel varsayımların rolü. Doktora tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Çevik Taşdemir, D., Ceyhan, S., & Çıkmaz, G. (2022). Organizasyona karşı hissedilen psikolojik sahiplenme - iş performansı ilişkisi: gıda sektörü örneği, İşletme Araştırmaları Dergisi, 14 (2), 1175-1188.
  • Çıraklar, N. H., Ucar, Z., & Sezgin, O. B. (2016). Effects of paternalistic leadership on organizational ıdentification: mediating role of trust in leader. Research Journal of Business and Management-(RJBM), ISSN 2148-6689.
  • Çoban M. S. (2022). Paternalist liderliğin iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde psikolojik sahipliğin aracılık rolü: TRB2 bölgesi bankacılık sektöründe bir araştırma. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Doktora Tezi).
  • Demirkaya, H., Şimşek Kandemir, A. (2014). 21. Yüzyılın anahtar rekabet faktörü olan psikolojik sahiplenme üzerine bir işletme incelemesi. Çalışma Dünyası Dergisi, 2(3).
  • Dittmar, H. (1992). The social psychology of material possessions: to have is to be. Harvester Wheatsheaf and St. Martin's Press, Hemel Hempstead.
  • Druskat, V, U., & Pescosolido, A,T. (2002). The content of effective teamwork mental models in self-managing teams: ownership, learning, and heedful ınterralating. Human Relations, 55, 283-314.
  • Ekinci, S. (2018). Profesyonel öğrenme topluluğu, psikolojik sahiplenme ve bağlamsal performans arasındaki ilişki, Doktora Tezi, 2018.
  • Erben, G, S., & Ötken, A, B., (2014). Paternalist liderlik ve işe ilişkin iyilik ilişkisinde iş -yaşam dengesinin rolü, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 22, 103-121.
  • Etzioni, A. (1991). The socio-economics of property. ın f. w. rudmin (Ed.), to have possessions: a hand book on ownership and property. Special Issue, Journal of Social Behavior and Personality, 6(6), 465-468.
  • Farh, J., L., & Cheng, B., S. (2000). A cultural analysis of paternalist leadership in chinese organizations. J. T. Li, A. S. Tsui, E. Weldon (Eds.), Management and Organizations İn The Chinese Context, (pp.84-127). London, Macmillan.
  • Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Felsefe- Yöntem- Analiz. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Hofstede G. (1991).Cultures and organizations — Software of the mind. New York: McGraw Hill;
  • Hofstede, G. (1980) Culture and organizations. International studies of management & organization, 10(4), 15-41.
  • Hofstede, G. (1993). Cultural constraints in management theories. The Academy of Management Executive, 7(1), 81-94.
  • Hofstede, G. (2001), Culture’s consequences: Comparing values, behaviors, institutions and organizations across nations, Sage, Thousand Oaks, CA.
  • Hofstede, G. (2003). Cultural dimensions. www. geert-hofstede. com. James, C. D., Peabody, J., Solon, O., Quimbo, S., Hanson, K. (2009). An unhealthy public-private tension: pharmacy ownership, prescribing, and spending in the philippines. Health Affairs, 28(4), 1022-1033.
  • Karadal, H., Akyazı, T. E. (2015). Psikolojik sahiplenme ile etik olmayan örgüt yanlısı davranışlar arasındaki ilişkinin analizi üzerinde Aksaray ilinde bir araştırma. 3. Örgütsel Davranış Kongresi, 5-8 Kasım, Gaziosmanpaşa Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü, Tokat.
  • Kaygısızel, E. (2015). The relationship between paternalistic leadership leader-member exchange (lmx) and job stress. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Keklik, B. (2012). Sağlık hizmetlerinde benimsenen liderlik tiplerinin belirlenmesi: Özel bir hastane örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(1): 73-93.
  • Küçükkömürler, S. Kırımer Aydınlı, F. (2019). Kadınların iş yaşamındaki konumunun hofstede’nin kültür boyutları açısından incelenmesi. İş ve İnsan Dergisi. 6(1),43-53.
  • Man, T. W. Y., Farquharson, M. (2015). psychological ownership in team-based entrepreneurship education activities. International Journal of Entrepreneurial Behavior&Research.
  • Mayhew, M. G., Ashkanasy, N. M., Bramble, T., & Gardner, J. (2007). A study of the antecedents and consequences of psychological ownership in organizational settings. The Journal of Social Psychology, 147(5), 477-500.
  • Memmedova, M., Ekber, Ş. (2017). Azerbaycan`da bankacılık sektörü çalışanlarının sahiplik duygusu analizine yönelik bir çalışma. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (2), 97-114.
  • Nal, M. (2018). Sağlık yöneticilerinin paternalist liderlik davranışlarının çalışanların iş doyumu ve örgütsel adalet algısı ilişkilerinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
  • Olckers, C., & Du Plessis, Y. (2012). Psychological ownership: a managerial construct for talent retention and organisational effectiveness. African Journal of Business Management, 6 (7), 2585-2596.
  • Oral Ataç L., (2019). Paternalist liderlik. Gürer, A., (Ed.), 21. Yüzyılda Liderlik Yaklaşımları içinde (307-329). İksad. Pellegrini E. K. & Scandura T. A. (2006). Leader-member Exchange (LMX), Paternalism and delegation in the turkish business culture: an empirical investigation. Journal of International Business Studies, 37(2), 264-279.
  • Pellegrini, E., K., Scandura, T., A., & Jayaraman, V. (2010). Cross-cultural generalizability of paternalistic leadership: an expansion of leader–member exchange theory. Group & Organization Management, 35 (4) 391- 420.
  • Pierce, J. L., & Rodgers, L. (2004). The psychology of ownership and worker-owner productivity. Group & Organization Management, 29(5), 588-613.
  • Pierce, J., L., & Furo, C., A. (1991). Employee ownership: ımplications for management. Organizational Dynamics, 18 (3), 32-43.
  • Pierce, J., L., Kostova, T., & Dirks, K., T. (2001). Toward a theory of psychological ownership in organizations. Academy Of Management Review, 26, 298-310.
  • Saylık, A. (2017). Okul müdürlerinin paternalist (babacan) liderlik davranışları ile hofstede’nin kültür boyutları arasındaki ilişki. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
  • Schermelleh-Engel, K., H. Moosbrugger, & H. Müller (2003), Evaluating The Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures, Methods of Psychological Research Online, s.52.
  • Shi, X., Yu, Z., & Zheng, X. (2020). Exploring the relationship between paternalistic leadership, teacher commitment, and job satisfaction in chinese schools. Paternalistic Leadership and Teacher Development, Frontiers in Psychology, 11, 1-12.
  • Silin, R. H. (1976). Leadership and values: Harvard University Press.
  • Suhr, D. D. (2006). Exploratory or confirmatory factor analysis? (pp. 1-17). In.Cary: SAS Institute.
  • Şenol, L., & Üzüm, B. (2020). Demografik özellikler ve psikolojik sahiplenme: havacılık sektöründe bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(3), 760-770.
  • Tabachnick, B., G., & Fidell, L., S. (2013). Using multivariate statistics. Boston: Allyn and Bacon.
  • Tuncer, G. (2005). The self in family context and traditional family values on attitudes toward paternalistic leadership style. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Koç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Türesin Tetik H & Köse S. (2015). Örgüt çalışanlarının paternalistik liderlik algıları ve öğrenilmiş güçlülük düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(26), 29-56.
  • Türesin, H. (2012). Örgüt çalışanlarının paternalistik liderlik algıları, öğrenilmiş güçlülük düzeyleri, iş tatmin düzeyleri ve işten ayrılma niyetleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Manisa.
  • Uçar, Z. (2017). Psikolojik sahiplenme: örgütsel alana ilişkin bir model önerisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 32 (1), 167-200.
  • Uçar, Z. (2018). Psikolojik sahiplik olgusunu örgütsel düzlemde ölçmek için ölçek geliştirme çalışması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(3), 640–654.
  • Uçar, Z., Gülmez, B. (2023). Hofstede’nin kültür boyutları ve paternalist liderlik ilişkisinin kuramsal düzlemde incelenmesi. International Journal of Applied Economic and Finance Studie,; 8-1.
  • Uğurluoğlu, Ö., Aldoğan, EU., Ürek, D., Demir, ĠB., Özatkan, Y. (2017). Sağlık çalışanlarının paternalistik liderlik algılarını etkileyen etmenler. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19(32): 1-7.
  • Van Dyne, L., & Pierce, J., L. (2004). Psychological ownership and feelings of possession: three field studies predicting employee attitudes and organizational citizenship behavior. Journal Of Organizational Behavior, 25, 439-459.
  • Vandewalle, D., Van Dyne, L., & Kostova, T. (1995). Psychological ownership: an empirical examination of its consequences. Group & Organization Management, 20(2), 210–226.
  • Wu, M., Huang, X., & Chan, S., C., H. (2012). The influencing mechanisms of paternalistic leadership in mainland china. Asia Pacific Business Review, 18, 631-648.
  • Yaman, T. (2011). Yöneticilerin paternalist (babacan) lider davranışlarının çalışanların örgütsel özdeşleşmelerine, iş performanslarına ve işten ayrılma niyetlerine etkisi: Özel sektörde uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kara Harp Okulu, Ankara.
  • Yardımcı, C. (2010). Paternalistik liderlik davranışlarının iş tatmini üzerindeki etkisi: Bankacılık sektörü üzerinde bir uygulama. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85.
  • Yeh, H., Chi, H., & Chiou, C. (2008). The ınfluences of paternalistic leadership, job stress, and organizational commitment on organizational performance: an empirical study of policemen in Taiwan. The Journal of International Management Studies, 3 (2), 85-91.

ÇALIŞANLARIN PATERNALİST LİDERLİK ALGILARI İE PSİKOLOJİK SAHİPLENMENİN DEMOGRAFİK FAKTÖRLER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ: BANKACILIK SEKTÖRÜNDE BİR ARAŞTIRMA

Year 2025, Issue: 29, 1 - 19, 30.04.2025

Mehmet Sadık Çoban , Abdulkadir Gümüş

https://doi.org/10.29029/busbed.1577661

Abstract

Bu araştırma banka çalışanlarının paternalist liderlik algılarının ve psikolojik sahiplenme hislerinin demografik faktörlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda TRB2 bölgesinde yer alan mevduat bankaları ile katılım bankalarında müdür unvanı dışında çalışan 436 kişi çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Çalışmada veri anket yöntemi ile elde edilmiştir. Söz konusu anket üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm çalışanlara yönelik demografik faktörlerden, ikinci bölüm çalışanların paternalist liderlik algılarını ortaya koymaya yönelik ifadelerden, son bölümde ise çalışanların psikolojik sahiplenme hislerine yönelik ifadelerden meydana gelmektedir. Elde edilen veri SPSS 24 ve AMOS 24 paket programları aracılığı ile analiz edilmiştir. Çalışmada faktör analizi, güvenilirlik analizi, normallik testi ile farklılık analizleri (T Testi, ANOVA) yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, çalışanların paternalist liderliğe ilişkin algıları cinsiyet ve medeni durum değişkenlerine göre farklılaşırken yaş, öğrenim durumu, toplam hizmet süresi ve görev unvanı değişkenleri açısından anlamlı bir farklılık tespit edilememiştir. Ayrıca, bankaların faaliyet türü, çalışanların paternalist liderlik alt boyutları olan ahlaki liderlik ve otoriterlik algıları üzerinde anlamlı bir etkiye sahiptir. Fakat çalışanların psikolojik sahiplenme hisleri cinsiyet, medeni durum, yaş, toplam hizmet süresi ile banka faaliyet türüne göre anlamlı olarak farklılaşmamıştır. Bunun aksine bölgecilik boyutu ile ait olma ve öz-kimlik boyutunun öğrenim durumu ile anlamlı bir farklılık oluşturduğu tespit edilmiştir. Benzer şekilde ait olma ve öz-kimlik boyutu ile çalışanların görev unvanları arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir.

Keywords

Psikolojik Sahiplenme Paternalist Liderlik Mevduat Bankacılığı Katılım Bankacılığı

Thanks

İLGİNİZ İÇİN ÇOK TEŞEKKÜR EDERİM.

References

  • Aksoy, B. (2008). The relationship between paternalistic leadership, empowerment and turnover intention: An empirical study. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sos. Bil. Enst., İstanbul.
  • Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri spss uygulamalı. Sakarya: Sakarya Kitapevi.
  • Apur, U., & Yenel F., (2023). Spor federasyonları çalışanlarının genel sekreterlere yönelik paternalist liderlik algılarının bazı değişkenler bakımından incelenmesi. Journal of Global Sport and Educatıon Research.VI (1): 89-98.
  • Avey, J., B., Avolio B., J., Crossley, C., D., & Luthans F. (2009). Psychological ownership: theoretical extensions, measurement and relation to work outcome. Journal of Organizational Behavior, 30 (2), 173-191.
  • Aycan, Z. (2001). Paternalizm: Yönetim ve liderlik anlayışına ilişkin üç görgül çalışma. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 11–3.
  • Aycan, Z. (2002). Leadership and teamwork in developing countries: challenges and opportunities. Online Readings in Psychology and Culture, 7(2).
  • Aycan, Z. (2006). Paternalism towards conceptual refinement and operationalization. Kim, U., Yang, K., Hwang K., (Eds.), İndigenous and Cultural Psychology içinde (445-466). Springer.
  • Aycan, Z., & Kanungo, R. N. (2000). Toplumsal kültürün kurumsal kültür ve insan kaynakları uygulamaları üzerine etkileri. Aycan, Z., (ed.), Akademisyenler ve profesyoneller bakış açısıyla Türkiye’de yönetim, liderlik ve insan kaynakları uygulamaları içinde (ss. 25-57). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
  • Bass, B. M. (1996). Is there unıversalıty in the full range model of leadership? International Journal of Public Administration, 19(6), 731-761.
  • Bass, B. M., & Avolio, B. J. (1993). Transformational leadership: A response to critiques. In M. M. Chemers & R. Ayman (Eds.), Leadership theory and research: Perspectives and directions (pp. 49–80). Academic Press. Bekmezci, M., Yıldız, B. (2018). Babacan liderlik psikolojik sahipliği nasıl etkilemektedir? Kolektif şükranın aracı rolü. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (35), 309-324.
  • Cerit, Y. (2012). Paternalistik liderlik ile yöneticiden ve işin doğasından doyum arasındaki ilişki. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31 (2), 35-56.
  • Cerit, Y., Özdemir T., & Akgün N.(2011). Sınıf öğretmenlerinin okul müdürlerinin paternalist liderlik davranışları sergilemelerini istemeye yönelik görüşlerinin bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi. Aibü Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 87-99.
  • Cesur, D. K. (2015). Paternalist liderlik ve örgüt kültürü ilişkisi: sakarya üniversitesi örneği. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya
  • Cheng, B., S., Chou, L., F., & Farh, J., L. (2000). A triad model of paternalistic leadership: the constructs and measurement. Indigenous Psychological Research in Chinese Societies, 14, 3–64.
  • Cheng, B., S., Chou, L., F., Wu, T., Y., Huang, M., P., & Farh, J., L. (2004). paternalistic leadership and subordinate responses: establishing a leadership model in chinese organizations. Asian Journal of Social Psychology, 7 (1), 89-117.
  • Çalışkan, S. C. (2008). Yöneticilerin bireysel yetkinliklerinin liderlik tarzları ve lider üye etkileşimine verdikleri önem üzerindeki etkileri ve bu etkileşimde kültürel varsayımların rolü. Doktora tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Çevik Taşdemir, D., Ceyhan, S., & Çıkmaz, G. (2022). Organizasyona karşı hissedilen psikolojik sahiplenme - iş performansı ilişkisi: gıda sektörü örneği, İşletme Araştırmaları Dergisi, 14 (2), 1175-1188.
  • Çıraklar, N. H., Ucar, Z., & Sezgin, O. B. (2016). Effects of paternalistic leadership on organizational ıdentification: mediating role of trust in leader. Research Journal of Business and Management-(RJBM), ISSN 2148-6689.
  • Çoban M. S. (2022). Paternalist liderliğin iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde psikolojik sahipliğin aracılık rolü: TRB2 bölgesi bankacılık sektöründe bir araştırma. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Doktora Tezi).
  • Demirkaya, H., Şimşek Kandemir, A. (2014). 21. Yüzyılın anahtar rekabet faktörü olan psikolojik sahiplenme üzerine bir işletme incelemesi. Çalışma Dünyası Dergisi, 2(3).
  • Dittmar, H. (1992). The social psychology of material possessions: to have is to be. Harvester Wheatsheaf and St. Martin's Press, Hemel Hempstead.
  • Druskat, V, U., & Pescosolido, A,T. (2002). The content of effective teamwork mental models in self-managing teams: ownership, learning, and heedful ınterralating. Human Relations, 55, 283-314.
  • Ekinci, S. (2018). Profesyonel öğrenme topluluğu, psikolojik sahiplenme ve bağlamsal performans arasındaki ilişki, Doktora Tezi, 2018.
  • Erben, G, S., & Ötken, A, B., (2014). Paternalist liderlik ve işe ilişkin iyilik ilişkisinde iş -yaşam dengesinin rolü, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 22, 103-121.
  • Etzioni, A. (1991). The socio-economics of property. ın f. w. rudmin (Ed.), to have possessions: a hand book on ownership and property. Special Issue, Journal of Social Behavior and Personality, 6(6), 465-468.
  • Farh, J., L., & Cheng, B., S. (2000). A cultural analysis of paternalist leadership in chinese organizations. J. T. Li, A. S. Tsui, E. Weldon (Eds.), Management and Organizations İn The Chinese Context, (pp.84-127). London, Macmillan.
  • Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Felsefe- Yöntem- Analiz. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Hofstede G. (1991).Cultures and organizations — Software of the mind. New York: McGraw Hill;
  • Hofstede, G. (1980) Culture and organizations. International studies of management & organization, 10(4), 15-41.
  • Hofstede, G. (1993). Cultural constraints in management theories. The Academy of Management Executive, 7(1), 81-94.
  • Hofstede, G. (2001), Culture’s consequences: Comparing values, behaviors, institutions and organizations across nations, Sage, Thousand Oaks, CA.
  • Hofstede, G. (2003). Cultural dimensions. www. geert-hofstede. com. James, C. D., Peabody, J., Solon, O., Quimbo, S., Hanson, K. (2009). An unhealthy public-private tension: pharmacy ownership, prescribing, and spending in the philippines. Health Affairs, 28(4), 1022-1033.
  • Karadal, H., Akyazı, T. E. (2015). Psikolojik sahiplenme ile etik olmayan örgüt yanlısı davranışlar arasındaki ilişkinin analizi üzerinde Aksaray ilinde bir araştırma. 3. Örgütsel Davranış Kongresi, 5-8 Kasım, Gaziosmanpaşa Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü, Tokat.
  • Kaygısızel, E. (2015). The relationship between paternalistic leadership leader-member exchange (lmx) and job stress. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Keklik, B. (2012). Sağlık hizmetlerinde benimsenen liderlik tiplerinin belirlenmesi: Özel bir hastane örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(1): 73-93.
  • Küçükkömürler, S. Kırımer Aydınlı, F. (2019). Kadınların iş yaşamındaki konumunun hofstede’nin kültür boyutları açısından incelenmesi. İş ve İnsan Dergisi. 6(1),43-53.
  • Man, T. W. Y., Farquharson, M. (2015). psychological ownership in team-based entrepreneurship education activities. International Journal of Entrepreneurial Behavior&Research.
  • Mayhew, M. G., Ashkanasy, N. M., Bramble, T., & Gardner, J. (2007). A study of the antecedents and consequences of psychological ownership in organizational settings. The Journal of Social Psychology, 147(5), 477-500.
  • Memmedova, M., Ekber, Ş. (2017). Azerbaycan`da bankacılık sektörü çalışanlarının sahiplik duygusu analizine yönelik bir çalışma. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (2), 97-114.
  • Nal, M. (2018). Sağlık yöneticilerinin paternalist liderlik davranışlarının çalışanların iş doyumu ve örgütsel adalet algısı ilişkilerinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
  • Olckers, C., & Du Plessis, Y. (2012). Psychological ownership: a managerial construct for talent retention and organisational effectiveness. African Journal of Business Management, 6 (7), 2585-2596.
  • Oral Ataç L., (2019). Paternalist liderlik. Gürer, A., (Ed.), 21. Yüzyılda Liderlik Yaklaşımları içinde (307-329). İksad. Pellegrini E. K. & Scandura T. A. (2006). Leader-member Exchange (LMX), Paternalism and delegation in the turkish business culture: an empirical investigation. Journal of International Business Studies, 37(2), 264-279.
  • Pellegrini, E., K., Scandura, T., A., & Jayaraman, V. (2010). Cross-cultural generalizability of paternalistic leadership: an expansion of leader–member exchange theory. Group & Organization Management, 35 (4) 391- 420.
  • Pierce, J. L., & Rodgers, L. (2004). The psychology of ownership and worker-owner productivity. Group & Organization Management, 29(5), 588-613.
  • Pierce, J., L., & Furo, C., A. (1991). Employee ownership: ımplications for management. Organizational Dynamics, 18 (3), 32-43.
  • Pierce, J., L., Kostova, T., & Dirks, K., T. (2001). Toward a theory of psychological ownership in organizations. Academy Of Management Review, 26, 298-310.
  • Saylık, A. (2017). Okul müdürlerinin paternalist (babacan) liderlik davranışları ile hofstede’nin kültür boyutları arasındaki ilişki. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
  • Schermelleh-Engel, K., H. Moosbrugger, & H. Müller (2003), Evaluating The Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures, Methods of Psychological Research Online, s.52.
  • Shi, X., Yu, Z., & Zheng, X. (2020). Exploring the relationship between paternalistic leadership, teacher commitment, and job satisfaction in chinese schools. Paternalistic Leadership and Teacher Development, Frontiers in Psychology, 11, 1-12.
  • Silin, R. H. (1976). Leadership and values: Harvard University Press.
  • Suhr, D. D. (2006). Exploratory or confirmatory factor analysis? (pp. 1-17). In.Cary: SAS Institute.
  • Şenol, L., & Üzüm, B. (2020). Demografik özellikler ve psikolojik sahiplenme: havacılık sektöründe bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(3), 760-770.
  • Tabachnick, B., G., & Fidell, L., S. (2013). Using multivariate statistics. Boston: Allyn and Bacon.
  • Tuncer, G. (2005). The self in family context and traditional family values on attitudes toward paternalistic leadership style. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Koç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Türesin Tetik H & Köse S. (2015). Örgüt çalışanlarının paternalistik liderlik algıları ve öğrenilmiş güçlülük düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(26), 29-56.
  • Türesin, H. (2012). Örgüt çalışanlarının paternalistik liderlik algıları, öğrenilmiş güçlülük düzeyleri, iş tatmin düzeyleri ve işten ayrılma niyetleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Manisa.
  • Uçar, Z. (2017). Psikolojik sahiplenme: örgütsel alana ilişkin bir model önerisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 32 (1), 167-200.
  • Uçar, Z. (2018). Psikolojik sahiplik olgusunu örgütsel düzlemde ölçmek için ölçek geliştirme çalışması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(3), 640–654.
  • Uçar, Z., Gülmez, B. (2023). Hofstede’nin kültür boyutları ve paternalist liderlik ilişkisinin kuramsal düzlemde incelenmesi. International Journal of Applied Economic and Finance Studie,; 8-1.
  • Uğurluoğlu, Ö., Aldoğan, EU., Ürek, D., Demir, ĠB., Özatkan, Y. (2017). Sağlık çalışanlarının paternalistik liderlik algılarını etkileyen etmenler. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19(32): 1-7.
  • Van Dyne, L., & Pierce, J., L. (2004). Psychological ownership and feelings of possession: three field studies predicting employee attitudes and organizational citizenship behavior. Journal Of Organizational Behavior, 25, 439-459.
  • Vandewalle, D., Van Dyne, L., & Kostova, T. (1995). Psychological ownership: an empirical examination of its consequences. Group & Organization Management, 20(2), 210–226.
  • Wu, M., Huang, X., & Chan, S., C., H. (2012). The influencing mechanisms of paternalistic leadership in mainland china. Asia Pacific Business Review, 18, 631-648.
  • Yaman, T. (2011). Yöneticilerin paternalist (babacan) lider davranışlarının çalışanların örgütsel özdeşleşmelerine, iş performanslarına ve işten ayrılma niyetlerine etkisi: Özel sektörde uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kara Harp Okulu, Ankara.
  • Yardımcı, C. (2010). Paternalistik liderlik davranışlarının iş tatmini üzerindeki etkisi: Bankacılık sektörü üzerinde bir uygulama. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85.
  • Yeh, H., Chi, H., & Chiou, C. (2008). The ınfluences of paternalistic leadership, job stress, and organizational commitment on organizational performance: an empirical study of policemen in Taiwan. The Journal of International Management Studies, 3 (2), 85-91.
There are 67 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Entrepreneurship
Journal Section Articles
Authors

Mehmet Sadık Çoban 0000-0002-6903-3893

Abdulkadir Gümüş 0000-0002-6069-8776

Early Pub Date April 28, 2025
Publication Date April 30, 2025
Submission Date November 1, 2024
Acceptance Date January 21, 2025
Published in Issue Year 2025 Issue: 29

Cite

APA Çoban, M. S., & Gümüş, A. (2025). ÇALIŞANLARIN PATERNALİST LİDERLİK ALGILARI İE PSİKOLOJİK SAHİPLENMENİN DEMOGRAFİK FAKTÖRLER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ: BANKACILIK SEKTÖRÜNDE BİR ARAŞTIRMA. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(29), 1-19. https://doi.org/10.29029/busbed.1577661
 Download Cover Image
Creative Commons Lisansı