Research Article
BibTex RIS Cite

MAHJAR LITERATURE IN MODERN PERIOD ARABIC LITERATURE

Year 2025, Volume: 6 Issue: 10, 160 - 172, 30.06.2025
https://doi.org/10.62356/cihansumul.1395620

Abstract

Many Arabs from Syria, Lebanon, Jordan, Palestine left their countries for various reasons and immigrated to the American Continent/New World while they were Ottoman citizens between 1854 and 1920. Immigrants who came together to carry out their out their cultural unity in the places they went to formed an association and constructed a new literature within a vigorous writing activity. The new literature that emerged with the works produced by immigrant writers and poets was named “Edebu'l-Mehcer (Migration or Diaspora Literature)”, meaning the place of migration. This paper aims to examine the factors that led to the birth of migration literature and to recognize the schools that emerged with migration literature and the leading poets and writers of these schools. At the end of the study, it was concluded that the main problem behind the factors that trigger migration is people’s search for value and freedom. Ultimately, there is “a person who has gained his freedom and wants to be understood and valued socially and psychologically” at the center of Mehcer writers. Based on this, the Mehcer writers gave a common message in general and aimed for human happiness. They resorted to different styles and continued their literary activities from separate branches in private.

References

  • Abbûd, M. (2014). Edebu’l-‘Arab. Hindâvî.
  • ‘Abduddâyim, S. (1993). Edebu’l-Mehcer. Dâru’l-Me‘arif.
  • ‘Atavî, M. (2009). el-Edebu’l-‘Arabiyyu’l-hadîs. Mektebetu’l-Melik Fahd el-Vatanî.
  • ‘Azîzhânî, M. (2023). el-Mehcerîyyu ve medârisuhu ve şu‘arâuh. https://www.diwanalarab.com. adresinden 13.07.2023 tarihinde alınmıştır.
  • Dakkâk, Ö. (2023). er-Râbitatu’l-Kalemiyye. (C. 9, ss. 668). el-Mevsu‘atu’l-‘Arabiyye. arab-ency.com, adresinden 10.10. 2023 tarihinde alınmıştır.
  • Dayf, Ş. (1971). el-Edebu’l-‘Arabiyyi’l-mu‘âsir fî Mısr, Dâru’l-Ma‘ârif.
  • Doğru, E. (1998). Mehcer Edebiyatı ve Arap Edebiyatına Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi) Gazi Üniversitesi.
  • Eşter, A. (1998). Mehcer, Dâiratu’l-me‘ârifi’l-İslamîyye, (C.31, ss. 9720-9729). Merkezu Şârika li’l-İbdâ‘i’l-Fikrî.
  • Fahûrî, H. (1986). el-Câmi‘ fî tarîhi’l-edebi’l-Arabî: el-Edebu’l-hadîs, Daru’l-Cîl.
  • Gemi, A. (2018). Mehcer Edebiyatı Üzerine Bir Değerlendirme. Turkish Studies Language/ Litarature, Volume 13/28, 437-451.
  • Günaydın, M. (2019). Osmanlı Döneminde Suriye Havalisinden Amerika’ya Göçler. OTAM, 46 /Güz 2019, 153-166.
  • Hamidov, M. (2013). Mı̂hâı̂l Nu‘ayme’nı̇n Yaşam Öyküsü Lübnan- Rusya- Amerika Üçgeninde. İ.Ü. Şarkiyat Mecmuası. 23/2, 37-53.
  • İshakoğlu, Ö. (2013). Arap Göç Edebiyatı Endülüs Grubu Şairlerinde Vatan Özlemi. Şarkiyât Mecmuası, (23). 56-64.
  • Lutskiy, B. (2016). Arap Ülkelerinin Yakın Tarihi 16. Yüzyıldan 20. Yüzyıla. (çev.) Turan Keskin, Yordam Kitap.
  • Mezher, A. (2023). Reşîd Selîm Hurî, https://mawhopon.net/رشيد-سليم-خوري-شاعر-العروبة-والوحدة-وا/ adresinden 30.06. 2023 tarihinde alınmıştır.
  • Muhtar Ömer, A. (2008). Mehcer. Mu‘cemu’l-lugati’l-‘Arabiyye. (C. 3, ss. 2325) ‘Alemu’l-Kutub.
  • Nâ‘ûrî, İ. (1988). Edebu’l-Mehcer. Dâru’l-Me‘ârif.
  • Ortaylı, İ. (2006). İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı. Alkım Yayınevi.
  • Şahin, Ş. (2005). Emîn er-Reyhânî ve Mehcer Edebiyatındaki Yeri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Uludağ Üniversitesi.
  • Şimşek, S. (2011). Amerika’daki Arap Göç Edebiyatında Din Anlayışı. Türkiye Alim Kitapları.
  • Usta, İ. (2020). 101 Soruda Arap Dili ve Edebiyatı. Akdem Yayınları.
  • Ürün, A. K. (2018). Modern Arap Edebiyatı. Çizgi Yayınları.
  • Yazıcı, H. (1998). Bir Arap Milliyetçisi Reşîd Selîm el-Hûrî, Hayatı ve Şiirleri (1887-1984). Şarkiyât Mecmuası, (8) 170-171.
  • Yazıcı, H. (2002). Göç Edebiyatı. Kaknüs Yayınları.
  • Yazıcı, H. (2003). Mehcer Edebiyatı. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. (C. 28, ss. 207-209). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.

MODERN DÖNEM ARAP EDEBİYATINDA MEHCER EDEBİYATI

Year 2025, Volume: 6 Issue: 10, 160 - 172, 30.06.2025
https://doi.org/10.62356/cihansumul.1395620

Abstract

1854-1920 yılları arasında Osmanlı vatandaşı iken; Suriye, Lübnan, Ürdün ve Filistinli çok sayıda Arap, çeşitli nedenlerden dolayı ülkelerini terk ederek Amerika Kıtası’na/Yeni Dünya’ya göç etmiştir. Gittikleri yerlerde kendi kültür birlikteliklerini gerçekleştirmek üzere bir araya gelen göçmenler, dernekleşerek güçlü bir yazım etkinliği içerisinde yeni bir edebiyat ortaya çıkarmışlardır. Göçmen yazar ve şairlerin ürettikleri çalışmalarla ortaya çıkan yeni edebiyat, göç edilen yer anlamında “Edebu’l-Mehcer (Göç Edebiyatı)” olarak adlandırılmıştır. Bu bildirinin amacı, söz konusu göç edebiyatının doğuşunu hazırlayan unsurların incelenmesi, göç edebiyatıyla ortaya çıkan ekollerin ve bu ekollerin öncü şair ve yazarlarının tanınmasını sağlamaktır. Çalışmanın sonunda göçleri tetikleyen unsurların arkasında yatan temel problemin insanın değer ve özgürlük arayışı olduğu kanaatine ulaşılmıştır. Nihayetinde Mehcer edebiyatçılarının merkezinde, “bireysel özgürlüğünü kazanmış, sosyal ve psikolojik açıdan anlaşılıp, değer görmek isteyen insan” yer almaktadır. Bundan yola çıkan Mehcer edebiyatçıları genel olarak ortak bir mesaj vermiş ve insanın mutluluğunu hedeflemişlerdir. Özelde ise farklı üslûplara başvurmuş ayrı kollardan edebiyat faaliyetlerini sürdürmüşlerdir.

References

  • Abbûd, M. (2014). Edebu’l-‘Arab. Hindâvî.
  • ‘Abduddâyim, S. (1993). Edebu’l-Mehcer. Dâru’l-Me‘arif.
  • ‘Atavî, M. (2009). el-Edebu’l-‘Arabiyyu’l-hadîs. Mektebetu’l-Melik Fahd el-Vatanî.
  • ‘Azîzhânî, M. (2023). el-Mehcerîyyu ve medârisuhu ve şu‘arâuh. https://www.diwanalarab.com. adresinden 13.07.2023 tarihinde alınmıştır.
  • Dakkâk, Ö. (2023). er-Râbitatu’l-Kalemiyye. (C. 9, ss. 668). el-Mevsu‘atu’l-‘Arabiyye. arab-ency.com, adresinden 10.10. 2023 tarihinde alınmıştır.
  • Dayf, Ş. (1971). el-Edebu’l-‘Arabiyyi’l-mu‘âsir fî Mısr, Dâru’l-Ma‘ârif.
  • Doğru, E. (1998). Mehcer Edebiyatı ve Arap Edebiyatına Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi) Gazi Üniversitesi.
  • Eşter, A. (1998). Mehcer, Dâiratu’l-me‘ârifi’l-İslamîyye, (C.31, ss. 9720-9729). Merkezu Şârika li’l-İbdâ‘i’l-Fikrî.
  • Fahûrî, H. (1986). el-Câmi‘ fî tarîhi’l-edebi’l-Arabî: el-Edebu’l-hadîs, Daru’l-Cîl.
  • Gemi, A. (2018). Mehcer Edebiyatı Üzerine Bir Değerlendirme. Turkish Studies Language/ Litarature, Volume 13/28, 437-451.
  • Günaydın, M. (2019). Osmanlı Döneminde Suriye Havalisinden Amerika’ya Göçler. OTAM, 46 /Güz 2019, 153-166.
  • Hamidov, M. (2013). Mı̂hâı̂l Nu‘ayme’nı̇n Yaşam Öyküsü Lübnan- Rusya- Amerika Üçgeninde. İ.Ü. Şarkiyat Mecmuası. 23/2, 37-53.
  • İshakoğlu, Ö. (2013). Arap Göç Edebiyatı Endülüs Grubu Şairlerinde Vatan Özlemi. Şarkiyât Mecmuası, (23). 56-64.
  • Lutskiy, B. (2016). Arap Ülkelerinin Yakın Tarihi 16. Yüzyıldan 20. Yüzyıla. (çev.) Turan Keskin, Yordam Kitap.
  • Mezher, A. (2023). Reşîd Selîm Hurî, https://mawhopon.net/رشيد-سليم-خوري-شاعر-العروبة-والوحدة-وا/ adresinden 30.06. 2023 tarihinde alınmıştır.
  • Muhtar Ömer, A. (2008). Mehcer. Mu‘cemu’l-lugati’l-‘Arabiyye. (C. 3, ss. 2325) ‘Alemu’l-Kutub.
  • Nâ‘ûrî, İ. (1988). Edebu’l-Mehcer. Dâru’l-Me‘ârif.
  • Ortaylı, İ. (2006). İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı. Alkım Yayınevi.
  • Şahin, Ş. (2005). Emîn er-Reyhânî ve Mehcer Edebiyatındaki Yeri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Uludağ Üniversitesi.
  • Şimşek, S. (2011). Amerika’daki Arap Göç Edebiyatında Din Anlayışı. Türkiye Alim Kitapları.
  • Usta, İ. (2020). 101 Soruda Arap Dili ve Edebiyatı. Akdem Yayınları.
  • Ürün, A. K. (2018). Modern Arap Edebiyatı. Çizgi Yayınları.
  • Yazıcı, H. (1998). Bir Arap Milliyetçisi Reşîd Selîm el-Hûrî, Hayatı ve Şiirleri (1887-1984). Şarkiyât Mecmuası, (8) 170-171.
  • Yazıcı, H. (2002). Göç Edebiyatı. Kaknüs Yayınları.
  • Yazıcı, H. (2003). Mehcer Edebiyatı. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. (C. 28, ss. 207-209). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
There are 25 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Migration History
Journal Section Articles
Authors

Vildan Özişçi

Early Pub Date June 29, 2025
Publication Date June 30, 2025
Submission Date November 24, 2023
Acceptance Date April 23, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 6 Issue: 10

Cite

APA Özişçi, V. (2025). MODERN DÖNEM ARAP EDEBİYATINDA MEHCER EDEBİYATI. Cihanşümul Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(10), 160-172. https://doi.org/10.62356/cihansumul.1395620

Cihansumul Academy Journal of Social Sciences is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY NC).