Sözlü Tarihin Sürdürülebilirliği Bağlamında Kıbrıs Barış Harekâtı ve Sözlü Kültür Ürünlerinin 3D Platformu Tasarımları
Abstract
Sözlü tarih (oral history) ile halkbilimi (folklor) arasında yakın bir ilişki vardır. Bu ilişkinin farkına varılmasında yaşanan gecikmenin nedeni 17. yüzyıl itibariyle bir bilim dalı olup olmadığı tartışılan tarih disipliniyle tanımı ve kapsamı konusunda bu disiplinle aynı kaderi paylaşan halkbilimi disiplininin uğradığı haksız eleştirilere bağlanabilir. Tarihin her döneminde stratejik açıdan önem taşıyan Kıbrıs adasında, 1974 yılında yaşanan Kıbrıs Barış Harekâtı’na dair anavatan ve yavru vatanın savaş ve barış anıları diğer bir söyleyişle milletimizin saadet ve felaket hikâyeleri, sözlü tarihi, büyük oranda yazıya geçirilmiştir. 21. yüzyılın getirisi yepyeni teknolojilerle tanıştığımız şu dönemde artık sözlü tarihle derlenen devasa malzemenin kısa bir süre içinde geçiş yapacağımız çevrim içi, dijital yaşam metaverse aktarılması çağımızın gerekliliği durumundadır.
Bu çalışmada Kıbrıs Barış Harekâtı’nın sözlü tarih ürünlerinin metaverse platformu olarak yapılandırılacak Kültür Metaverse’lerine nasıl tanımlanabileceği ve platformların hangi yöntemlerle konuşlandırılabileceği konu edilmiştir. Çalışmanın amacı; geçmişini bilmeyen toplumların geleceklerini tayin edemeyecekleri gerçekliğinden yola çıkarak yeni teknolojileri millet hayatımıza katmak, çağın gereklerine uygun yöntem ve tekniklerle milletimizin sözlü tarihini görsele taşımak, avatarlar tarafından 3D (arttırılmış gerçeklik) ile deneyimlenmesini sağlamak yolunda eyleme geçirilecek uygulamaların tasarlanmasıdır.
Ethical Statement
Makalemin etik beyana ihtiyacı yoktur.
Supporting Institution
Makalemi destekleyen kurum yoktur.
References
- Alpdağ, Özden. Barış İçin Savaş. Yeni Asır Yayınları, İzmir 1974.
- Çevikel, Nuri. Kıbrıs Eyaleti 1750-1800. Doğu Akdeniz Üniversitesi Yayınları, KKTC Gazimağusa 2000.
- Çobanoğlu, Özkul. Türk Dünyası Edebiyat Tarihi I. AKM Yayınları, Ankara 2001.
- Çobanoğlu, Özkul. Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemlerine Giriş. Genişletilmiş 13. Baskı, Akçağ Yayınları, Ankara 2024.
- Çobanoğlu, Sacide. Metaethic Theory of Folklore with Dede Korkut Culture Metaverse Desings. Asia Pacific Academy of Science Metaverse, 2025, 6(2): 3457.
- Çobanoğlu, Sacide. “Kültürel Ekolojik Kuram ile Yeni Bir Kavram Olarak ‘Ekolojik Performans’ Bağlamında Bursa Mesken Semti Halkhayatında: Lodos”, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2024, 26 (48), s. 303-329.
- Çobanoğlu, Sacide. Halkbilimi ve Metaverse Yeni Dünyaların Beşiğinde. Genişletilmiş Baskı, Paradigma Akademi Yayınları, Çanakkale 2023.
- Erdilek, Neşe. Türkiye’de Göç Araştırmalarında Sözlü Tarih Metodu. Ed, Aynur İlyasoğlu, Gülay Kayacan, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2006.
- Eroğlu, Hamza. Kıbrıs Uyuşmazlığı ve Kıbrıs Barış Harekâtı. Emel Matbaacılık, Ankara 1975.
- Emek, Faruk, Akın. “1958-1974 Yılları Arasında Kıbrıs’ta Yerel Basında Rum Mezalimi.” Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, 2014.
- Freund, J. Beşerî Bilim Teorileri. Çev. B. Yediyıldız, Türk Tarih Kurumu Yayınları, VII Dizi-Sa, Ankara 1997.
- Hasgüler Mehmet/Uludağ, Bülent. Devletlerarası ve Hükümetler-Dışı Uluslararası Örgütler. Alfa Yayınevi, İstanbul 2004.
- Jenkins, J. G. Field-Work and Documentation in Folk-Life Studies, The Journal of the Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland, 90(2), 1960, s. 259-271.
- Keser, Ulvi. “Kıbrıs’ta Göç Hareketleri ve 1974 Sonrasında Yaşananlar”, Çağdaş Türkiye Araştırmaları Dergisi, 2006, C. 5, S. 12, s. 111-112.
- Kim, J. G. “A Study on Metaverse Culture Contents Matching Platform”, International Journal of Advanced Culture Technology, 2021, 9 (3), s. 232-237.
- Kuş, O. “Metaverse: Dijital Büyük Patlama’da Fırsatlar ve Endişelere Yönelik Algılar”, Intermedia International e-Journal, 2021, S. 8 (15), s. 245-266.
- Ong, Walter, J. Sözlü ve Yazılı Kültür: Sözün Teknolojileşmesi. Çev. S. P. Banon, Metis Yayınları, İstanbul 1993.
- Özersay, Kudret. Kıbrıs Sorunu Hukuksal Bir İnceleme. Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi Araştırma Dizisi, Ed. Çağrı Erhan, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara 2002.
- Öztürk Adil Adnan/Çetin, Necat. “Harp Edebiyatımızda Hatırların Önemi ve Torbalı’dan Kıbrıs Barış Harekâtına Katılan Askerlerin Hatıralarından Örnekler”, Türk Halk Edebiyatı Konulu I. Uluslararası Türkiyat Sempozyumu (1-3 Kasım) Bildiriler Kitabı, 2013, s. 763-784.
- Pedrosa, J. M. Oral Tradition. Ed. John Miles Foley, Oral Tradition as a Worldwide Phenomenon, 18/2, Slavica Publishers, Inc., Bloomington: Indiana University, 2003, s. 166-168.
- Thompson, Paul. Birinci Sözlü Tarih Atölyesi Kayıtları. Atölye, I. Gün, I. Oturum, (6-7 Haziran), Ed. Neşe Erdilek Tunçay, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul 1993.
- Toluner, Sevin. Kıbrıs Uyuşmazlığı ve Milletlerarası Hukuk. İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1977.
- Uçarol, Rifat. 1878 Kıbrıs Sorunu ve Osmanlı-İngiliz Anlaşması. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul: 1978.
- URL-1: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0262407921014500? (Erişim Tarihi: 21.08.2021).
- URL-2: https://www.theverge.com/22749919/mark-zuckerberg-facebook-meta-company-rebrand (Erişim Tarihi: 09.02.2022).
- URL-3: https://www.hurriyet.com.tr/teknoloji/yazarlar/ergi-sener/metaverse (Erişim Tarihi: 14.04.2022).
- URL-4: https://www.btchaber.com/guney-koreden-metaversee (Erişim Tarihi: 12.04.2022).
- URL-5: https://www.gaziantep.bel.tr/tr/haberler/gazian¬tep-zeugma-dionysos (Erişim Tarihi: 17.04.2022).
- URL-6 (Görsel 1, 2, 3): https://www.google.com/search?sca_esv=f7594868fc1f6aef&sxsrf (Erişim Tarihi: 03. 12. 2024).
- URL-7 (Görsel 4, 5): https://www.google.com/search?sca_esv=8cd3aeb25 (Erişim Tarihi: 12.04.2024).
The Sustainability of Oral History in The Context of The Cyprus Peace Operation and Oral Cultural Products 3D Platform Designs
Abstract
There is a close relationship between oral history and folklore. The reason for the delay in recognizing this relationship can be attributed to the unfair criticism faced by the discipline of folklore, which, like the discipline of history, shared the same fate in terms of its definition and scope, as it was debated whether it was a scientific discipline as of the 17th century. The island of Cyprus, which has been strategically important throughout history, witnessed the Cyprus Peace Operation in 1974. The memories of war and peace of the motherland and the homeland, or in other words, the stories of happiness and misfortune of our nation, have been largely recorded in oral history. In this era of the 21st century, where we are encountering brand-new technologies, the transition of the vast material collected through oral history to the online, digital life of the metaverse, which we will soon enter, has become a necessity of our time.
This study examines how the oral history products of the Cyprus Peace Operation can be defined as Cultural Metaverses, which will be structured as metaverse platforms, and the methods by which these platforms can be implemented. The aim of this study is to design applications that will be implemented to incorporate new technologies into our national life, to visualize our nation's oral history using methods and techniques appropriate to the demands of the age, and to enable it to be experienced through avatars in 3D (augmented reality), based on the reality that societies unable to know their past cannot determine their future.
References
- Alpdağ, Özden. Barış İçin Savaş. Yeni Asır Yayınları, İzmir 1974.
- Çevikel, Nuri. Kıbrıs Eyaleti 1750-1800. Doğu Akdeniz Üniversitesi Yayınları, KKTC Gazimağusa 2000.
- Çobanoğlu, Özkul. Türk Dünyası Edebiyat Tarihi I. AKM Yayınları, Ankara 2001.
- Çobanoğlu, Özkul. Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemlerine Giriş. Genişletilmiş 13. Baskı, Akçağ Yayınları, Ankara 2024.
- Çobanoğlu, Sacide. Metaethic Theory of Folklore with Dede Korkut Culture Metaverse Desings. Asia Pacific Academy of Science Metaverse, 2025, 6(2): 3457.
- Çobanoğlu, Sacide. “Kültürel Ekolojik Kuram ile Yeni Bir Kavram Olarak ‘Ekolojik Performans’ Bağlamında Bursa Mesken Semti Halkhayatında: Lodos”, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2024, 26 (48), s. 303-329.
- Çobanoğlu, Sacide. Halkbilimi ve Metaverse Yeni Dünyaların Beşiğinde. Genişletilmiş Baskı, Paradigma Akademi Yayınları, Çanakkale 2023.
- Erdilek, Neşe. Türkiye’de Göç Araştırmalarında Sözlü Tarih Metodu. Ed, Aynur İlyasoğlu, Gülay Kayacan, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2006.
- Eroğlu, Hamza. Kıbrıs Uyuşmazlığı ve Kıbrıs Barış Harekâtı. Emel Matbaacılık, Ankara 1975.
- Emek, Faruk, Akın. “1958-1974 Yılları Arasında Kıbrıs’ta Yerel Basında Rum Mezalimi.” Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, 2014.
- Freund, J. Beşerî Bilim Teorileri. Çev. B. Yediyıldız, Türk Tarih Kurumu Yayınları, VII Dizi-Sa, Ankara 1997.
- Hasgüler Mehmet/Uludağ, Bülent. Devletlerarası ve Hükümetler-Dışı Uluslararası Örgütler. Alfa Yayınevi, İstanbul 2004.
- Jenkins, J. G. Field-Work and Documentation in Folk-Life Studies, The Journal of the Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland, 90(2), 1960, s. 259-271.
- Keser, Ulvi. “Kıbrıs’ta Göç Hareketleri ve 1974 Sonrasında Yaşananlar”, Çağdaş Türkiye Araştırmaları Dergisi, 2006, C. 5, S. 12, s. 111-112.
- Kim, J. G. “A Study on Metaverse Culture Contents Matching Platform”, International Journal of Advanced Culture Technology, 2021, 9 (3), s. 232-237.
- Kuş, O. “Metaverse: Dijital Büyük Patlama’da Fırsatlar ve Endişelere Yönelik Algılar”, Intermedia International e-Journal, 2021, S. 8 (15), s. 245-266.
- Ong, Walter, J. Sözlü ve Yazılı Kültür: Sözün Teknolojileşmesi. Çev. S. P. Banon, Metis Yayınları, İstanbul 1993.
- Özersay, Kudret. Kıbrıs Sorunu Hukuksal Bir İnceleme. Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi Araştırma Dizisi, Ed. Çağrı Erhan, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara 2002.
- Öztürk Adil Adnan/Çetin, Necat. “Harp Edebiyatımızda Hatırların Önemi ve Torbalı’dan Kıbrıs Barış Harekâtına Katılan Askerlerin Hatıralarından Örnekler”, Türk Halk Edebiyatı Konulu I. Uluslararası Türkiyat Sempozyumu (1-3 Kasım) Bildiriler Kitabı, 2013, s. 763-784.
- Pedrosa, J. M. Oral Tradition. Ed. John Miles Foley, Oral Tradition as a Worldwide Phenomenon, 18/2, Slavica Publishers, Inc., Bloomington: Indiana University, 2003, s. 166-168.
- Thompson, Paul. Birinci Sözlü Tarih Atölyesi Kayıtları. Atölye, I. Gün, I. Oturum, (6-7 Haziran), Ed. Neşe Erdilek Tunçay, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul 1993.
- Toluner, Sevin. Kıbrıs Uyuşmazlığı ve Milletlerarası Hukuk. İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1977.
- Uçarol, Rifat. 1878 Kıbrıs Sorunu ve Osmanlı-İngiliz Anlaşması. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul: 1978.
- URL-1: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0262407921014500? (Erişim Tarihi: 21.08.2021).
- URL-2: https://www.theverge.com/22749919/mark-zuckerberg-facebook-meta-company-rebrand (Erişim Tarihi: 09.02.2022).
- URL-3: https://www.hurriyet.com.tr/teknoloji/yazarlar/ergi-sener/metaverse (Erişim Tarihi: 14.04.2022).
- URL-4: https://www.btchaber.com/guney-koreden-metaversee (Erişim Tarihi: 12.04.2022).
- URL-5: https://www.gaziantep.bel.tr/tr/haberler/gazian¬tep-zeugma-dionysos (Erişim Tarihi: 17.04.2022).
- URL-6 (Görsel 1, 2, 3): https://www.google.com/search?sca_esv=f7594868fc1f6aef&sxsrf (Erişim Tarihi: 03. 12. 2024).
- URL-7 (Görsel 4, 5): https://www.google.com/search?sca_esv=8cd3aeb25 (Erişim Tarihi: 12.04.2024).
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Cultural Studies (Other) |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Publication Date | June 30, 2025 |
| Submission Date | May 1, 2025 |
| Acceptance Date | June 30, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Issue: 16 |
- Article Files
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.