Abstract
Öncelikle sağlıklı içme suyu temini ve atıksuların
uzaklaştırılması üzerinde yoğunlaşmış olan çevre mühendisliği pek çok farklı
mühendislik disiplinin çalışma alanını bünyesinde barındırmakla birlikte, 70’li
yıllardan bu yana gelinen süreçte altyapı faaliyetleri, iklim değişimi, atık
yönetimi, iş ve işçi sağlığı, çevre yönetimi gibi çok geniş bir alanda mesleki
çalışmalar yürütmektedir. Değişen teknolojik yaklaşımlar ve toplumsal
gereksinimlere koşut olarak mühendislik uzmanlık alanları da yıllar içerisinde
değişim ve dönüşüm geçirmektedir. Her türlü çevre sorunu yerel sınırların
ötesinde olup, mühendislik uygulamalarının ekosisteme etkisinin bütüncül
etkileşimlerini küresel ölçekte anlayabilmek
gerekmektedir. Örneğin, aynı nehir havzasında birbiri ardı sıra inşa edilen
büyük barajların yanı sıra onlarca nehir tipi hidroelektrik santrali projeleri
de hayata geçirilmektedir. Her bir baraj ve santralin tekil çevresel riskleri
dikkate alınması yeterli olmamakta, domino etkisi ile çok daha büyük küresel sorunların
bir parçası olup olmayacağı modellenebilmelidir. Bu amaçla faaliyetlerin
ekosistem üzerinde oluşturacağı etkilerini anlamak üzere Çevresel Etki
Değerlendirmesi (ÇED), Çevresel Risk Değerlendirmesi (ÇRD) ve Yaşam Döngü
Analizi (YDA) gibi araçlarla değerlendirilmesi kaçınılmazdır. Bugün ülkemizde
52 üniversitede bulunan çevre mühendisliği bölümünün
46’sında lisans eğitimi verilmekte olup, bu bölümlerde hem ders müfredatı hem
de öğretim üyelerinin uzmanlık alanları çok farklılık göstermektedir. Dolayısıyla
çevre yönetimi bilgi birikimi ve deneyimi aynı düzeyde olamamaktadır. Bu amaçla
başta Mühendislik Eğitim Programları Değerlendirme ve
Akreditasyon Derneği (MÜDEK) akreditasyon süreçlerine bu yönde ölçüt
getirilmelidir. Bu
çalışmada öncelikli olarak çevre sorunlarının çözümünde havza yönetiminin önemi
ortaya konulmuş, ülkemizdeki çevre mühendisliği bölümlerinde verilen derslerde ekosistem/havza
yönetimi bilincinin öğretilme düzeyi değerlendirilmiştir.
References
- Aksoy A., İmamoğlu İ., (2011), Çevre mühendisliğinin geleceğine yönelik görüşler, 2. Çevre Mühendisliği Eğitimi ve Meslek Alanındaki Gelişmeler Çalıştayı, TMMOB ÇMO, Antalya.
- Corbitt R.A., (1989), Standart Handbook of Environmental Engineering, McGraw-Hill Inc.
- Keskinler B., (2011), Çevre teknolojilerinde yeni yaklaşımlar ve çevre mühendisliği eğitimi, 2. Çevre Mühendisliği Eğitimi ve Meslek Alanındaki Gelişmeler Çalıştayı, TMMOB ÇMO, Antalya.
- Peker İ., (2011), Türkiye’de ve Dünya’da çevre mühendisliği eğitimi, 2. Çevre Mühendisliği Eğitimi ve Meslek Alanındaki Gelişmeler Çalıştayı, TMMOB ÇMO, Antalya.
- Samsunlu A., (1991), Çevre mühendisliği eğitimi, Türkiye’de Çevre Kirlenmesi Öncelikleri Sempozyumu Boğaziçi Üniv. İstanbul, 284-302.
- Semerjian L., El-Fadel M., Zurayk R., Nuwayhid I., (2004), Interdisciplinary approach to environmental education, Journal of Professional Issues in Education Engineering and Practice, 133(3), 173–181.
- Süme V., Özener, A.Y., Mete, B., (2017), Çoruh Nehri Yan Kolları Üzerinde Bulunan Hidroelektrik Santrallerin Hidroelektrik Potansiyeli, Türk Hidrolik Dergisi Türk Hidrolik Dergisi, 1(1), 1-6.
- Şengil İ.A., Yurtsever M., (2011), Türkiye’deki çevre mühendisliği bölümlerinde öğretim üyesi profili, 2. Çevre Mühendisliği Eğitimi ve Meslek Alanındaki Gelişmeler Çalıştayı, TMMOB ÇMO, Antalya.
- Tansel B., (1994), Outlook for environmental education in the 21st century, Journal of Professional Issues in Education Engineering and Practice, ASCE, 120(2), 129–134.
- Zeren O., (1997), Türkiye’de çevre mühendisliği eğitimi ve karşılaşılan sorunlar, Türkiye’de Çevre Kirlenmesi Öncelikleri Sempozyumu II, Gebze, Kocaeli, 813-827.
- URL-1, (2018), Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Teşkilat ve Görevler, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/4.5.644.pdf, [Erişim 15 Ocak 2018].
- URL-2, (2018), Orman ve Su İşleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevler, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/4.5.645.pdf, [Erişim 15 Ocak 2018].
- URL-3, (2018), 2017-ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu, http://www.osym.gov.tr/TR,13263/2017-osys-yuksekogretim-programlari-ve-kontenjanlari-kilavuzu.html, [Erişim 15 Ocak 2018].
- URL-4, (2018), Havza nedir?, http://www.cem.gov.tr/erozyon/AnaSayfa/havza_planlama/havza_nedir.aspx?sflang=tr, [Erişim 15 Ocak 2018].
- URL-5, (2018), Havza Yönetim Heyetlerinin Teşekkülü, Görevleri, https://www. resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/05/20150520-5.htm, [Erişim 15 Ocak 2018].
- URL-6, (2017), Department of Civil, Environmental, and Geo-Engineering, http://www.cege.umn.edu/prospective/graduate/environmental.html, [Erişim 24 Kasım 2017].
- URL-7, (2017), Environmental Engineering Jobs, https://www.engineerjobs.com/jobs/environmental-engineering, [Erişim 24 Kasım 2017].
- URL-8, (2018), Stratejik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliği, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/04/20170408-3.htm, [Erişim 15 Ocak 2018].
Abstract
Although environmental
engineering -primarily focusing on healthy water supply and disposal of
wastewater- incorporates study areas of various engineering disciplines, it has
also undertaken a wide range of activities such as infrastructure activities,
climate change, waste management, health and safety, environmental management
and etc. since 70’s. The areas of engineering expertise, in line with
changing technological approaches and social needs, are undergoing change and
transformation over the years. Environmental problems are beyond local
boundaries and it is necessary to understand the holistic (integrated)
interactions of the effects of engineering applications over ecosystems on a
global scale. For example, big dams have been built as well as projecting
dozens of river-type hydropower projects in the same river basin. The environmental risks of each individual
project should be modeled but also the overall domino effects should take into
consideration. It is inevitable to evaluate the effects that the activities
will have on the ecosystem with some tools such as Environmental Impact
Assessment (EIA), Environmental Risk Assessment (ERA) and Life Cycle Analysis
(LCA) for this purpose. Today, out of 52 universities in Turkey, 46 of them gives
undergraduate level education in their environmental engineering departments and
both the departmental curriculum and the specialization of the faculty members
are very different in these departments. Therefore, the knowledge and
experience of environmental management can not be at the same level. This
should be taken into consideration in the accreditation process by the
Association of Engineering Education Programs Evaluation and Accreditation
(MÜDEK). In this study the priority of watershed management to solve the
environmental problems was verified, and the level of ecosystem/watershed
management awareness was evaluated in the undergraduate course curriculums of
environmental engineering departments in our country.
References
- Aksoy A., İmamoğlu İ., (2011), Çevre mühendisliğinin geleceğine yönelik görüşler, 2. Çevre Mühendisliği Eğitimi ve Meslek Alanındaki Gelişmeler Çalıştayı, TMMOB ÇMO, Antalya.
- Corbitt R.A., (1989), Standart Handbook of Environmental Engineering, McGraw-Hill Inc.
- Keskinler B., (2011), Çevre teknolojilerinde yeni yaklaşımlar ve çevre mühendisliği eğitimi, 2. Çevre Mühendisliği Eğitimi ve Meslek Alanındaki Gelişmeler Çalıştayı, TMMOB ÇMO, Antalya.
- Peker İ., (2011), Türkiye’de ve Dünya’da çevre mühendisliği eğitimi, 2. Çevre Mühendisliği Eğitimi ve Meslek Alanındaki Gelişmeler Çalıştayı, TMMOB ÇMO, Antalya.
- Samsunlu A., (1991), Çevre mühendisliği eğitimi, Türkiye’de Çevre Kirlenmesi Öncelikleri Sempozyumu Boğaziçi Üniv. İstanbul, 284-302.
- Semerjian L., El-Fadel M., Zurayk R., Nuwayhid I., (2004), Interdisciplinary approach to environmental education, Journal of Professional Issues in Education Engineering and Practice, 133(3), 173–181.
- Süme V., Özener, A.Y., Mete, B., (2017), Çoruh Nehri Yan Kolları Üzerinde Bulunan Hidroelektrik Santrallerin Hidroelektrik Potansiyeli, Türk Hidrolik Dergisi Türk Hidrolik Dergisi, 1(1), 1-6.
- Şengil İ.A., Yurtsever M., (2011), Türkiye’deki çevre mühendisliği bölümlerinde öğretim üyesi profili, 2. Çevre Mühendisliği Eğitimi ve Meslek Alanındaki Gelişmeler Çalıştayı, TMMOB ÇMO, Antalya.
- Tansel B., (1994), Outlook for environmental education in the 21st century, Journal of Professional Issues in Education Engineering and Practice, ASCE, 120(2), 129–134.
- Zeren O., (1997), Türkiye’de çevre mühendisliği eğitimi ve karşılaşılan sorunlar, Türkiye’de Çevre Kirlenmesi Öncelikleri Sempozyumu II, Gebze, Kocaeli, 813-827.
- URL-1, (2018), Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Teşkilat ve Görevler, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/4.5.644.pdf, [Erişim 15 Ocak 2018].
- URL-2, (2018), Orman ve Su İşleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevler, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/4.5.645.pdf, [Erişim 15 Ocak 2018].
- URL-3, (2018), 2017-ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu, http://www.osym.gov.tr/TR,13263/2017-osys-yuksekogretim-programlari-ve-kontenjanlari-kilavuzu.html, [Erişim 15 Ocak 2018].
- URL-4, (2018), Havza nedir?, http://www.cem.gov.tr/erozyon/AnaSayfa/havza_planlama/havza_nedir.aspx?sflang=tr, [Erişim 15 Ocak 2018].
- URL-5, (2018), Havza Yönetim Heyetlerinin Teşekkülü, Görevleri, https://www. resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/05/20150520-5.htm, [Erişim 15 Ocak 2018].
- URL-6, (2017), Department of Civil, Environmental, and Geo-Engineering, http://www.cege.umn.edu/prospective/graduate/environmental.html, [Erişim 24 Kasım 2017].
- URL-7, (2017), Environmental Engineering Jobs, https://www.engineerjobs.com/jobs/environmental-engineering, [Erişim 24 Kasım 2017].
- URL-8, (2018), Stratejik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliği, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/04/20170408-3.htm, [Erişim 15 Ocak 2018].
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Engineering |
| Journal Section | Reviews |
| Authors | |
| Publication Date | July 13, 2018 |
| Submission Date | November 29, 2017 |
| Acceptance Date | January 30, 2018 |
| Published in Issue | Year 2018 Volume: 4 Issue: 2 |
Cite
This journal is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.