Abstract
Mavi renklenme
tomruk, kereste ve kullanım yerlerindeki malzemede estetik karakteristikler ve
mekanik şok direncinde neden olduğu değişimler dolayısıyla önemli ekonomik
kayıplara yol açmaktadır. Diğer yandan, zarara maruz kalmış malzemede emprenye
ve üst yüzey işlemlerindeki başarı oranının düşük olmasının tomruğun
endüstriyel kullanım alanlarını önemli ölçüde sınırlandırdığı
bilinmektedir. Bu çalışma mavi renklenme
zararının, tomruk işleyen orman endüstri işletmeleri üretim süreci üzerindeki
etkilerini ve neden olduğu kayıpları belirlemeyi amaçlamıştır. Araştırma,
Gümüşhane ilinde Sarıçam tomruğu işleyen toplam 9 küçük ve orta ölçekli kereste
üretim işletmesinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, mavi renklenme zararının
boyutu tomruk toplam hacmine oranlanarak değerlendirilmiştir. Diğer yandan, inşaat ve doğrama sektörlerine
yönelik üretim gerçekleştiren işletmeler arasında, mavileşme sonucu oluşan
tahribat yönünden karşılaştırmalar yapılmıştır. Çalışma sonucunda, mavi
renklenme tahribatında hacmen zarara maruz kalma oranının diri odun genişliği,
tomruk boy ve çap değişkenlerine bağlı olmak üzere %32-84 arasında değiştiği belirlenmiştir.
Ayrıca, inşaat ve doğrama sektörlerine
yönelik kereste üretimi yapan işletmeler arasında tomruk enine kesit yüzeyindeki
mavileşmiş alan genişliği ve bozuk hacim oranı değişkenlerine göre istatistiksel
düzeyde anlamlı farklılıklar bulunduğu (p<0,05) tespit edilmiştir. Diğer
yandan, inşaat sektörüne yönelik üretim yapan kereste işletmelerinde mavi
renklenme zararının göz ardı edildiği görülmüştür. Doğrama sektörüne yönelik
üretim yapan işletmelerde ise malzemenin görsel niteliklerinin iyileştirilmesi
amacıyla mavileşmiş kısmın uzaklaştırıldığı, ancak bu işlem dolayısıyla ilave enerji
ve işgücü maliyetlerinin oluştuğu tespit edilmiştir.
References
- Baykal H., Baykal T., (2008), Küreselleşen dünyada çevre sorunları, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 1-17.
- Çehreli T.H., (1981), Yönlendirilmiş yongalı levhaların üretimi, teknolojik özellikleri ve kullanma yerleri, K.T.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, 4(1), 98-120.
- Eroğlu H., Öztürk A., Yılmaz R., Demirci U., (2015), Bölmeden çıkarmadan kaynaklanan fiziksel zararların tomruk satış fiyatlarına etkisi, Üretim İşlerinde Hassas Ormancılık Sempozyumu, 4-6 Haziran 2015, Çankırı, ss.193-200.
- Erten A.P., Görgün H., (1989), Göknar (Abies Mill) ve Çam (Pinus L.) tomruklarının biçmeden önce bekletme sürelerinin elde edilecek kereste randımanına etkilerinin araştırılması, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten Serisi No:208, Ankara.
- Erten P., Önal S., (1985), Önemli bazı ağaç türleri tomruklarının çeşitli kimyasal maddelerle korunmasına ilişkin araştırmalar, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten Serisi No: 151, Ankara.
- Kalaycı Ş., (2010), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti., Ankara.
- Kantay R., Köse C., (2009), Orman işletme depoları ve depolama teknikleri, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 59 (1), 75-92.
- Kayacan B., (2007), Ulusal ekonomide ormancılık sektörü: tanımsal girdi-çıktı analizi bulguları, Milli Prodüktivite Merkezi Verimlilik Dergisi, 2007(1): 147-176.
- Komut O., İmamoğlu S., Öztürk A., (2013), Sarıçam tomruklarında mavi renklenme zararı ve satış fiyatı üzerine etkileri, Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 14(2), 283-291.
- Malkoçoğlu A., Çakmak A., (2016), Mobilya ve doğrama endüstrisinde kereste kalite standartları seçimi, Mobilya Dekorasyon Dergisi, 134(1), 36-48.
- Örs Y., Keskin H., (2001), Ağaç Malzeme Bilgisi, T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı KOSGEB Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı, Kale Matbaacılık Ofset, Ankara, Türkiye, 183ss.
- Sekendiz O.A., (1988), Doğu Karadeniz bölümünde ormanda, orman içi istif yerlerinde bekletilen emval ile kırsal kesimde, koruyucu önlemler alınmadan kullanılan malzemede görülen önemli zararlılar ve zarar oranı ile alınması gerekli önlemler, MPM Yayınları No:338, Ahşap Malzemenin Korunması, Ankara, ss.39-50.
- Topçuoğlu M., (1975), Göknar ve Çam tomruklarının uzun boylu ve kabuklu istihsalinin memleketimiz koşullarında sağlayacağı fayda ve ortaya çıkaracağı problemler üzerine araştırmalar, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten Serisi No:66, Ankara.
- Türker M.F., Öztürk A., Pak M., (2002), Türkiye Ormancılık Sektöründe Amaç ve Strateji Konusuna Makro ve Mikro Planlar Çerçevesinde Genel Bir Yaklaşım, MPM Verimlilik Dergisi, 2002/2, 153-172.
- UN, (2015), Report of the world commission on environment and development: Our common future, Transmitted to the General Assembly as an Annex to document A/42/427, http://www.un-documents.net/ocf-ov.htm, [Erişim 20 Mart 2018].
- Yalınkılıç M.K., (1992), Odun zararlıları ders notu, KTÜ, Orman Fakültesi, Trabzon, ss.258.
- Yıldırım H.T., (2011), Türkiye’de orman işletme müdürlüklerinin odun üretimine yönelik görüşleri, İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 61(2), 67-84.
- Yıldırım H.T., Velioğlu N., (2006), Sürdürülebilir orman yönetiminde kriter ve göstergelerin irdelenmesi, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri:B, Cilt:56, Sayı:1, 129-140.
- Zabel R.A., Morrell J.J., (1992), Wood microbiology, Academic Press, Inc., New York, USA, 476ss.
Abstract
Blue staining leads to significant economic losses because of the changes
it causes in the aesthetic characteristics and mechanical shock resistance of
log, timber and materials in the usage area. On the other hand, it is known
that the low success rate of impregnation and surface treatment in materials
exposed to degradation considerably narrows down industrial usage areas of the
logs. This study aims to determine the effects of blue stain degradation on
manufacturing process of forest industry managements processing log and the
losses caused by this. This research was conducted in a total of 9 small and
medium sized lumber production managements processing scots pine log in Gümüşhane
province. In this study, the size of the blue stain degradation was evaluated
by calculating the total volume of the log. On the other hand, comparisons
regarding blue stain degradation have been carried out between the managements
that conduct productions intended for the construction and woodworking sectors.
At the end of the study, it has been determined that the ratio of exposure to
volumetric damages ranges between %32-84 depending on fresh wood width, log
length and diameter variables in the blue stain degradation. Furthermore, it
has been confirmed that statistically significant differences (p<0.05) exist
between the blue stained area in corrupted volume ratio and the cross-section
horizontal to the log variables between managements manufacturing for the
construction and woodworking sectors. On the other hand, it has been observed
that blue stain degradation is overlooked in timber manufacturers producing for
the construction sector. In the managements manufacturing for the woodworking
sector, it has been identified that the blue stained part is removed to improve
the visual qualities of the material, however, additional energy and workforce
costs originate because of this process.
References
- Baykal H., Baykal T., (2008), Küreselleşen dünyada çevre sorunları, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 1-17.
- Çehreli T.H., (1981), Yönlendirilmiş yongalı levhaların üretimi, teknolojik özellikleri ve kullanma yerleri, K.T.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, 4(1), 98-120.
- Eroğlu H., Öztürk A., Yılmaz R., Demirci U., (2015), Bölmeden çıkarmadan kaynaklanan fiziksel zararların tomruk satış fiyatlarına etkisi, Üretim İşlerinde Hassas Ormancılık Sempozyumu, 4-6 Haziran 2015, Çankırı, ss.193-200.
- Erten A.P., Görgün H., (1989), Göknar (Abies Mill) ve Çam (Pinus L.) tomruklarının biçmeden önce bekletme sürelerinin elde edilecek kereste randımanına etkilerinin araştırılması, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten Serisi No:208, Ankara.
- Erten P., Önal S., (1985), Önemli bazı ağaç türleri tomruklarının çeşitli kimyasal maddelerle korunmasına ilişkin araştırmalar, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten Serisi No: 151, Ankara.
- Kalaycı Ş., (2010), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti., Ankara.
- Kantay R., Köse C., (2009), Orman işletme depoları ve depolama teknikleri, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 59 (1), 75-92.
- Kayacan B., (2007), Ulusal ekonomide ormancılık sektörü: tanımsal girdi-çıktı analizi bulguları, Milli Prodüktivite Merkezi Verimlilik Dergisi, 2007(1): 147-176.
- Komut O., İmamoğlu S., Öztürk A., (2013), Sarıçam tomruklarında mavi renklenme zararı ve satış fiyatı üzerine etkileri, Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 14(2), 283-291.
- Malkoçoğlu A., Çakmak A., (2016), Mobilya ve doğrama endüstrisinde kereste kalite standartları seçimi, Mobilya Dekorasyon Dergisi, 134(1), 36-48.
- Örs Y., Keskin H., (2001), Ağaç Malzeme Bilgisi, T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı KOSGEB Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı, Kale Matbaacılık Ofset, Ankara, Türkiye, 183ss.
- Sekendiz O.A., (1988), Doğu Karadeniz bölümünde ormanda, orman içi istif yerlerinde bekletilen emval ile kırsal kesimde, koruyucu önlemler alınmadan kullanılan malzemede görülen önemli zararlılar ve zarar oranı ile alınması gerekli önlemler, MPM Yayınları No:338, Ahşap Malzemenin Korunması, Ankara, ss.39-50.
- Topçuoğlu M., (1975), Göknar ve Çam tomruklarının uzun boylu ve kabuklu istihsalinin memleketimiz koşullarında sağlayacağı fayda ve ortaya çıkaracağı problemler üzerine araştırmalar, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten Serisi No:66, Ankara.
- Türker M.F., Öztürk A., Pak M., (2002), Türkiye Ormancılık Sektöründe Amaç ve Strateji Konusuna Makro ve Mikro Planlar Çerçevesinde Genel Bir Yaklaşım, MPM Verimlilik Dergisi, 2002/2, 153-172.
- UN, (2015), Report of the world commission on environment and development: Our common future, Transmitted to the General Assembly as an Annex to document A/42/427, http://www.un-documents.net/ocf-ov.htm, [Erişim 20 Mart 2018].
- Yalınkılıç M.K., (1992), Odun zararlıları ders notu, KTÜ, Orman Fakültesi, Trabzon, ss.258.
- Yıldırım H.T., (2011), Türkiye’de orman işletme müdürlüklerinin odun üretimine yönelik görüşleri, İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 61(2), 67-84.
- Yıldırım H.T., Velioğlu N., (2006), Sürdürülebilir orman yönetiminde kriter ve göstergelerin irdelenmesi, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri:B, Cilt:56, Sayı:1, 129-140.
- Zabel R.A., Morrell J.J., (1992), Wood microbiology, Academic Press, Inc., New York, USA, 476ss.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Engineering |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Publication Date | December 30, 2018 |
| Submission Date | July 6, 2018 |
| Acceptance Date | October 28, 2018 |
| Published in Issue | Year 2018 Volume: 4 - Special Issue for ENFITO 2018 |
Cite
This journal is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.