Nowadays, it is known that for many reasons such as
climate change, the sea level has globally increased. Sea level rises affect
coastal ecosystems and threaten coastal settlements. From a geodetic point of
view, long term sea level observations are important in terms of determining
the datum of vertical control networks. Copula functions, which are frequently
used in many fields such as statistics, economics, actuarial analysis,
meteorology and hydrology, have a correlation structure that reflects linear
and nonlinear relationships and can show local dependencies. In this study,
relative sea level changes in the Aegean Sea and the relationship of these
changes with sea surface temperature were investigated by using a Copula based
trend analysis method. The sea level data used in the study were obtained from
5 tide – gauge stations in the Aegean Sea. Copula based trend analysis was
performed in sea level and sea surface temperature time series. The usability
of Copula based trend analysis was investigated by comparing it with regression
models. As a result, it was observed that although the relative sea level
increased rapidly in the Aegean Sea between 1990 and 1998, it decreased between
1999 and 2008. Thanks to the Copula-based trend analysis applied in the sea
surface temperature time series, it was observed that the relative sea level
rise was caused by the increase in sea surface temperatures between 1990 and
1998. It was determined that sea level decreases between 1999 and 2008 were
caused by the decrease in sea surface temperatures.
İklim
değişikliği başta olmak üzere birçok nedenden dolayı global ölçekte deniz seviyesinde
meydana gelen artışlar, kıyı ekosistemlerini etkilemekte ve kıyı yerleşimlerini
tehdit etmektedir. Jeodezik açıdan uzun dönemli deniz seviyesi gözlemleri düşey
kontrol ağlarının datumunun belirlenmesi açısından önemlidir. İstatistik,
ekonomi, aktüerya analizi, meteoroloji, hidroloji gibi birçok alanda farklı
değişkenler arasındaki ilişkileri araştırmak için kullanılan Kapula
fonksiyonları değişkenlerin ve hatalarının dağılımından etkilenmeyen, lineer ve
lineer olmayan ilişkileri yansıtan, lokal bağımlılıkları da gösterebilen
korelasyon yapısıyla lineer korelasyon katsayısına göre oldukça elverişli bir
korelasyon yapısı sunabilmektedir. Bu çalışmada, Ege Denizi kıyısında bulunan 5
mareograf istasyonundan elde edilen 1990-2008 yılları arasında aylık deniz
seviyesi ve deniz yüzey sıcaklığı ortalamaları verileri ile kıyılardaki uzun
dönemli bağıl deniz seviyesi değişimleri ve bu değişimlerin deniz yüzey
sıcaklığı ile ilişkisi Kapula Fonksiyonları ile incelenmiştir. Bu çalışma
kapsamında ilk defa sunulan kapula temelli trend analiz yöntemi ile deniz
seviyesi ve deniz yüzey sıcaklığı zaman serilerinde trend analizleri
gerçekleştirilerek elde edilen trendler regresyon modelleri ile
karşılaştırılmıştır. Ege denizinde 1990-1998 yılları arasında deniz seviyesinin
oldukça hızlı bir şekilde arttığı, 1999-2008 yılları arasında ise deniz
seviyesinin düştüğü görülmüştür. 1990-1998 yılları arasında deniz
seviyelerindeki artışın deniz yüzey sıcaklıklarındaki sıcaklık artışlarından
kaynaklandığı, 1999-2008 yılları arasındaki deniz seviyesindeki azalmaların da
deniz yüzey sıcaklıklarındaki soğumalardan kaynaklandığı değerlendirilmiştir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Engineering, Geological Sciences and Engineering (Other) |
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Publication Date | January 12, 2020 |
Submission Date | June 10, 2019 |
Acceptance Date | September 19, 2019 |
Published in Issue | Year 2020 Volume: 6 Issue: 1 |
This journal is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.