Türkiye’de Eğitim Alanında Hayat Boyu Öğrenme ile ilgili Yapılmış Çalışmaların İncelenmesi: Bir Sistematik Derleme
Abstract
Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de 2014-2024 yılları arasında eğitim alanında hayat boyu öğrenme ile ilgili yapılmış olan çalışmaların yayın türüne, yayınlandıkları yıllara, araştırma modeline, araştırma desenine, örneklem seviysine, örneklem büyüklüğüne, veri toplama araçlarına, veri analiz tekniğine ve araştırma konusuna göre dağılımlarını incelemektir. Bu çalışmada sistematik derleme yöntemi kullanılmıştır. TR Dizin veri tabanındaki makaleleler ve YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanındaki tez çalışmaları taranarak 73 çalışma araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulguların sunumunda, betimsel istatistiklerden yararlanılmıştır. Çalışmaların çoğunlukla yüksek lisans tezi olduğu belirlenmiştir. Çalışmaların büyük bölümünün 2021 yılında yayınlandığı, araştırma modeli olarak nitel araştırma modelinin kullanıldığı ve araştırma deseninin belirtilmediği belirlenmiştir. Araştırmaların örneklem seviyesi genellikle öğretmenler, örneklem büyüklüğünün de 301-1000 arasında değiştiği belirlenmiştir. Veri toplama aracı olarak ölçeklerin çoğunlukta olduğu, veri analizlerinin ise içerik analizi ile yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma konusu olarak en fazla öğrenme eğilimlerini belirleme konusunda çalışmalar yapıldığı belirlenmiştir. Çalışma, hayat boyu öğrenme kavramının eğitim bağlamında nasıl ele alındığını ortaya koyarak literatürdeki eğilimleri ve boşlukları görünür kılmakta; araştırmacılar ve politika yapıcılar için yol gösterici veriler sunmaktadır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, özellikle doktora düzeyinde, kuramsal ve uygulamalı yeni araştırmaların yapılması önerilmektedir.
References
- Bearman, M., Smith, C. D., Carbone, A., Slade, S., Baik, C., Hughes-Warrington, M., & Neumann, D. L. (2012). Systematic review methodology in higher education. Higher Education Research and Development, 31(5), 625-640. doi:10.1080/07294360.2012.702735
- Chapman, J., Gaff, J., Toomey, R., & Aspin, D. (2005). Policy on lifelong learning in Australia. International Journal of Lifelong Education, 24(2), 99-122.
- Dinevski, D., & Dinevski, I. V. (2004). The concepts of university lifelong learning provision in Europe. Transition Studies Review, 11(3), 227-235.
- Erdamar, G., Demirkan, Ö., Saraçoğlu, G., & Alpan, G. (2017). Lise öğretmenlerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve eğitsel internet kullanma öz-yeterlik inançları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 636-657.
- Erdoğan, M., Marcinkowski, T., & Ok, A. (2009). Content analysis of selected features of k‐8 environ-mental education research studies in Turkey, 1997-2007. Environmental Education Research, 15(5), 525-548.
- European Commission. (2001). Making a European area of lifelong learning a reality. Office for Official Publications of the European Communities.
- Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. USA: The McGraw-Hill Companies, Inc.
- Gökbulut, B. (2021). Öğretmenlerin dijital okuryazarlık düzeyleri ile hayat boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 11(3), 469-479.
- Güleç, İ., Çelik, S., & Demirhan, B. (2012). Yaşam boyu öğrenme nedir? Kavram ve kapsamı üzerine bir değerlendirme. Sakarya University Journal Of Education, 2(3), 34-48.
- Hager, P. (2001). Lifelong learning and the contribution of informal learning. In D. Aspin, J. Chapman, M. Hatton, & Y. Sawano (Eds.), International handbook of lifelong learning. Springer International Handbooks of Education, 6. Springer, Dordrecht.
- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2023, 16 Mayıs). Kalkınma Planları. https://www.sbb.gov.tr/kalkinma-planlari/
- Karaçam, Z. (2013). Sistematik derleme metodolojisi: Sistematik derleme hazırlamak için bir rehber. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 6(1), 26-33.
- Kılıç, A. E., & Yılmaz, R. (2019). Descriptive analysis of the articles published in the last 10 years within the context of lifelong learning: A meta-analysis. Bartın University Journal of Faculty of Education, 8(1), 322-359.
- Kılınç, M., & Uzun, K. (2020). Türkiye’de yaşam boyu öğrenme temalı 1980-2020 yılları arasında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 701-743.
- Millî Eğitim Bakanlığı. (2023). Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü faaliyet raporu 2022. https://hbogm.meb.gov.tr
- Milli Eğitim Bakanlığı (2014). Hayat boyu öğrenme strateji belgesi, http://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_04/20025555_hbostratejibelgesi_2014_2018.pdf (26.04.2023).
- Polat, S. & Ay, O. (2016). Meta-sentez: Kavramsal bir çözümleme. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi- Journal of Qualitative Research in Education, 4(1), 52-64.
- Saban, A., Koçbeker Eid, B.N., Saban, A., Alan, S.,Doğru, S., Ege, İ., & Tunç, P. (2010) Eğitimbilim alanında nitel araştırma metodolojisiyle gerçekleştirilen makalelerin analiz edilmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 125-142.
- Samancı, O., & Ocakcı, E. (2017). Hayat boyu öğrenme. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (24), 711-722.
- Sarıgöz, O. (2015). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme yaklaşımına ilişkin görüş ve farkındalıklarının değerlendirilmesi (Tez no. 402218) [Yayınlanmamış doktora tezi, Yakın Doğu Üniversitesi-Lefkoşa]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
- Sevinç, Ş., & Çelebi, M. (2020). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 16(29 Ekim Özel Sayısı), 3533-3564.
- Özçiftçi, M., & Çakır, R. (2015). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve eğitim teknolojisi standartları özyeterliklerinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1), 1-19.
- Öztürk, H. İ. (2020). Hayat boyu öğrenme alanında yapılan tezlerin içerik analizi. International Journal of Active Learning, 5(1), 12-32.
- Özüdoğru, G., Baltacı, Ö., & Özçakır, B., (2021). Türkiye’de hayat boyu öğrenme konusunda yapılan tezlerin bibliyografik değerlendirilmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11(2), 829-842.
- Thwe, W. P., & Kálmán, A. (2023). Lifelong learning in the educational setting: A systematic literature review. Asia-Pacific Education Researcher, 33(2), 407-417.
- UNESCO. (2016). Education 2030: Incheon declaration and framework for action – Towards inclusive and equitable quality education and lifelong learning for all. UNESCO Publishing.
- UNESCO. (2023). Institutional practices of implementing lifelong learning in higher education: Research report. Hamburg, Germany: UNESCO Institute for Lifelong Learning. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000385434
- Ünal, C. (2006). Bazı AB ülkelerindeki halk eğitim ve mesleki eğitim uygulamaları ve ülkemizin halk eğitim ve mesleki eğitim uygulamaları açısından AB’ye uyumlulaştırılması. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
- Yenen, E. T., Kılınç, H. H., & Bulut, A. (2016). Investgation of postgraduate thesis related to lifelong learning [Hayat boyu öğrenme ile ilgili lisansüstü tezlerin incelenmesi]. Researcher Social Science Studies, 4(1), 85-93. Yenil, S., & Şahan, G. (2024). Hayat boyu öğrenme alanında 2013-2023 yılları arasında Türkiye’de yapılmış araştırmaların incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(41), 1843-1869.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Nitel araştırma yöntemleri (10.Baskı). Seçkin Yayıncılık
- Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (2023). Yükseköğretim program atlası veritabanı. https://yokatlas.yok.gov.tr
- Yüksel, S., Gündoğdu, K., Akyol, B., & Akar Vural, R. (2016). Hayat boyu öğrenme konusunda yayımlanan tez ve makalelere ilişkin bir içerik analizi: 2000-2015. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1491-1513.
Abstract
The aim of this study is to examine the distribution of research conducted in the field of education in Turkey between 2014 and 2024 on the subject of lifelong learning, in terms of publication type, publication year, research model, research design, sample level, sample size, data collection tools, data analysis techniques, and research topics. This study employed a systematic review method. A total of 73 studies were included in the research by scanning articles from the TR Index database and theses from the National Thesis Center of the Council of Higher Education (YÖK). Descriptive statistics were used to present the findings obtained from the study. The majority of the studies were identified as master's theses. Most of the studies were published in 2021, and qualitative research models were predominantly employed, although in many cases, the research design was not specified. The sample groups mostly consisted of teachers, with sample sizes generally ranging between 301 and 1000 participants. It was also found that scales were the most commonly used data collection tools, and content analysis was the most frequently applied data analysis technique. In terms of research focus, the most studied topic was the determination of lifelong learning tendencies. This study reveals how the concept of lifelong learning has been addressed within the context of education, making visible the current trends and gaps in the literature. The findings offer valuable insights for researchers and policymakers. Based on the results, it is recommended that future research should focus on more comprehensive theoretical and applied studies, particularly at the doctoral level.
References
- Bearman, M., Smith, C. D., Carbone, A., Slade, S., Baik, C., Hughes-Warrington, M., & Neumann, D. L. (2012). Systematic review methodology in higher education. Higher Education Research and Development, 31(5), 625-640. doi:10.1080/07294360.2012.702735
- Chapman, J., Gaff, J., Toomey, R., & Aspin, D. (2005). Policy on lifelong learning in Australia. International Journal of Lifelong Education, 24(2), 99-122.
- Dinevski, D., & Dinevski, I. V. (2004). The concepts of university lifelong learning provision in Europe. Transition Studies Review, 11(3), 227-235.
- Erdamar, G., Demirkan, Ö., Saraçoğlu, G., & Alpan, G. (2017). Lise öğretmenlerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve eğitsel internet kullanma öz-yeterlik inançları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 636-657.
- Erdoğan, M., Marcinkowski, T., & Ok, A. (2009). Content analysis of selected features of k‐8 environ-mental education research studies in Turkey, 1997-2007. Environmental Education Research, 15(5), 525-548.
- European Commission. (2001). Making a European area of lifelong learning a reality. Office for Official Publications of the European Communities.
- Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. USA: The McGraw-Hill Companies, Inc.
- Gökbulut, B. (2021). Öğretmenlerin dijital okuryazarlık düzeyleri ile hayat boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 11(3), 469-479.
- Güleç, İ., Çelik, S., & Demirhan, B. (2012). Yaşam boyu öğrenme nedir? Kavram ve kapsamı üzerine bir değerlendirme. Sakarya University Journal Of Education, 2(3), 34-48.
- Hager, P. (2001). Lifelong learning and the contribution of informal learning. In D. Aspin, J. Chapman, M. Hatton, & Y. Sawano (Eds.), International handbook of lifelong learning. Springer International Handbooks of Education, 6. Springer, Dordrecht.
- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2023, 16 Mayıs). Kalkınma Planları. https://www.sbb.gov.tr/kalkinma-planlari/
- Karaçam, Z. (2013). Sistematik derleme metodolojisi: Sistematik derleme hazırlamak için bir rehber. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 6(1), 26-33.
- Kılıç, A. E., & Yılmaz, R. (2019). Descriptive analysis of the articles published in the last 10 years within the context of lifelong learning: A meta-analysis. Bartın University Journal of Faculty of Education, 8(1), 322-359.
- Kılınç, M., & Uzun, K. (2020). Türkiye’de yaşam boyu öğrenme temalı 1980-2020 yılları arasında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 701-743.
- Millî Eğitim Bakanlığı. (2023). Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü faaliyet raporu 2022. https://hbogm.meb.gov.tr
- Milli Eğitim Bakanlığı (2014). Hayat boyu öğrenme strateji belgesi, http://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_04/20025555_hbostratejibelgesi_2014_2018.pdf (26.04.2023).
- Polat, S. & Ay, O. (2016). Meta-sentez: Kavramsal bir çözümleme. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi- Journal of Qualitative Research in Education, 4(1), 52-64.
- Saban, A., Koçbeker Eid, B.N., Saban, A., Alan, S.,Doğru, S., Ege, İ., & Tunç, P. (2010) Eğitimbilim alanında nitel araştırma metodolojisiyle gerçekleştirilen makalelerin analiz edilmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 125-142.
- Samancı, O., & Ocakcı, E. (2017). Hayat boyu öğrenme. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (24), 711-722.
- Sarıgöz, O. (2015). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme yaklaşımına ilişkin görüş ve farkındalıklarının değerlendirilmesi (Tez no. 402218) [Yayınlanmamış doktora tezi, Yakın Doğu Üniversitesi-Lefkoşa]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
- Sevinç, Ş., & Çelebi, M. (2020). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 16(29 Ekim Özel Sayısı), 3533-3564.
- Özçiftçi, M., & Çakır, R. (2015). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve eğitim teknolojisi standartları özyeterliklerinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1), 1-19.
- Öztürk, H. İ. (2020). Hayat boyu öğrenme alanında yapılan tezlerin içerik analizi. International Journal of Active Learning, 5(1), 12-32.
- Özüdoğru, G., Baltacı, Ö., & Özçakır, B., (2021). Türkiye’de hayat boyu öğrenme konusunda yapılan tezlerin bibliyografik değerlendirilmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11(2), 829-842.
- Thwe, W. P., & Kálmán, A. (2023). Lifelong learning in the educational setting: A systematic literature review. Asia-Pacific Education Researcher, 33(2), 407-417.
- UNESCO. (2016). Education 2030: Incheon declaration and framework for action – Towards inclusive and equitable quality education and lifelong learning for all. UNESCO Publishing.
- UNESCO. (2023). Institutional practices of implementing lifelong learning in higher education: Research report. Hamburg, Germany: UNESCO Institute for Lifelong Learning. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000385434
- Ünal, C. (2006). Bazı AB ülkelerindeki halk eğitim ve mesleki eğitim uygulamaları ve ülkemizin halk eğitim ve mesleki eğitim uygulamaları açısından AB’ye uyumlulaştırılması. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
- Yenen, E. T., Kılınç, H. H., & Bulut, A. (2016). Investgation of postgraduate thesis related to lifelong learning [Hayat boyu öğrenme ile ilgili lisansüstü tezlerin incelenmesi]. Researcher Social Science Studies, 4(1), 85-93. Yenil, S., & Şahan, G. (2024). Hayat boyu öğrenme alanında 2013-2023 yılları arasında Türkiye’de yapılmış araştırmaların incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(41), 1843-1869.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Nitel araştırma yöntemleri (10.Baskı). Seçkin Yayıncılık
- Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (2023). Yükseköğretim program atlası veritabanı. https://yokatlas.yok.gov.tr
- Yüksel, S., Gündoğdu, K., Akyol, B., & Akar Vural, R. (2016). Hayat boyu öğrenme konusunda yayımlanan tez ve makalelere ilişkin bir içerik analizi: 2000-2015. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1491-1513.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Lifelong learning |
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | June 30, 2025 |
| Submission Date | January 2, 2025 |
| Acceptance Date | June 11, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Issue: 64 |
- Article Files