Abstract
Korunmaya muhtaç çocuklara yönelik kurum bakımı, çocuklara koruma ve bakım hizmetinin sunulduğu, kısmen veya tamamen izole edilmiş, tüm ihtiyaçların bünyesinden karşılanabildiği tesislerde sunulmaktadır. Bu çalışma, çocukluk ya da ergenlik dönemlerinin tamamını veya bir kısmını, kurum bakımında geçirmiş olan yetişkinlerin, kurumdan ayrıldıktan sonraki yaşamlarında "eş seçimi", "evlenme" ve "aile kurma" davranışlarının kurum deneyimleriyle ilişkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma grubunu oluşturacak bireylerin seçiminde, daha güvenilir verilere ulaşmak için en az 5 yıl kurum bakımında kalmış olma kriteri aranmıştır. Bu kapsamda, Konya, Eskişehir, Ankara, Adana ve Bursa illerinde gerçekleştirilen etkinliklerden faydalanılarak, 20 gönüllü katılımcıyla yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır.
Araştırma sonucunda kurum bakımı deneyimi olan bireylerin sosyal hayata yeniden entegre olurken zorluklarla karşılaştıkları, kurum bakımına uyum sürecinde kaybedilen rollerin sosyal içermeyi zorlaştırdığı, bunun sonucunda da sıklıkla damgalanma ve dışlanmayla karşılaştıkları sonucuna varılmıştır.
Korunmaya muhtaç çocuklara yönelik kurum bakımı, çocuklara koruma ve bakım hizmetinin sunulduğu, kısmen veya tamamen izole edilmiş, tüm ihtiyaçların bünyesinden karşılanabildiği tesislerde sunulmaktadır. Bu çalışma, çocukluk ya da ergenlik dönemlerinin tamamını veya bir kısmını, kurum bakımında geçirmiş olan yetişkinlerin, kurumdan ayrıldıktan sonraki yaşamlarında "eş seçimi", "evlenme" ve "aile kurma" davranışlarının kurum deneyimleriyle ilişkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma grubunu oluşturacak bireylerin seçiminde, daha güvenilir verilere ulaşmak için en az 5 yıl kurum bakımında kalmış olma kriteri aranmıştır. Bu kapsamda, Konya, Eskişehir, Ankara, Adana ve Bursa illerinde gerçekleştirilen etkinliklerden faydalanılarak, 20 gönüllü katılımcıyla yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Araştırma sonucunda kurum bakımı deneyimi olan bireylerin sosyal hayata yeniden entegre olurken zorluklarla karşılaştıkları, kurum bakımına uyum sürecinde kaybedilen rollerin sosyal içermeyi zorlaştırdığı, bunun sonucunda da sıklıkla damgalanma ve dışlanmayla karşılaştıkları sonucuna varılmıştır. Çalışmanın önemli bir noktası da bu bağlamda oluşan tercihlerin kamusal alanların ötesine geçerek ikili birliktelikleri de etkilemesidir. Çalışma eş seçiminde de kurum bakımı deneyiminin önemi olduğunu göstermektedir. Katılımcıların benzer geçmişleri paylaşan kişileri eş olarak seçme eğiliminde olduğu görülmüştür. Bireyler evlenmeyi düşünürken kurum bakımı deneyimi olan ya da kendilerine benzer sosyo-kültürel kökenden gelen partnerleri tercih etmekte, aile kurma ve çocuk yetiştirme davranışlarında da deneyimlerinden kaynaklanan tercihlerde bulundukları anlaşılmaktadır.
Keywords
References
- Ağdemir, S. (1991). Aile ve eğitim. Sosyal politika çalışmaları dergisi. https://dergipark.org.tr/tr/pub/spcd/issue/21106/227302 1(1)
- Akman, B. (2002). Korunmaya muhtaç çocuklarla ailesi ile yaşayan çocukların kavram gelişimlerinin ve okula hazır bulunuşluk düzeylerinin karşılaştırılması. Toplum ve sosyal hizmet, 13(1), 74-85.
- Bakkaloğlu, H. (2010). Erken çocukluk döneminde gelişimi etkileyen faktörler. İ. D. (Ed.) içinde, erken çocukluk eğitimi (s. 210-239). Pegem Akademi.
- Bartholomew, K., & Shaver, P. (1998). Methods of assesing adult attachment do they converge? J. Simpson, & W. Rholes içinde, attachment theory and close relationships (s. 25-45). Guilford Press.
- Baş, M. (1990). Yetiştirme yurdunda kalan ve ana-baba yanında kalanların kaygı düzeyleri. Hacettepe üniversitesi eğitim fakültesi dergisi, 6(1), 133 - 159
- Bilen, M. (2009). Sağlıklı insan ilişkileri. Pegem Yayınları.
- Bogdan, R., & Biklen, S. K. (1992). Qualitative research for education: an ıntroduction to theory and methods. Pearson.
- Bourdieu, Pierre (2010), “Sermaye Biçimleri”, Derleyenler: M. M. Şahin ve A. Z. Ünal, Sosyal Sermaye, Değişim, İstanbul, s. 45-75.
- Buehler, M., & Gérard, J.-M. (2002). Marital Conflict, Innefective Parenting and Children's and Adolescents' Maladjustment. J Marriage Fam, 78-92.
- Buss, D. (1987). Mate selection criteria: an evolutionary perspective. C. Crawford, & D. Krebs içinde, sociobiology and psychology: ıdeas, issues and applications. Hillsdale.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2022). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık.
- Cılga, İ. (1989). Korunmaya muhtaç gençlerin sorunları ve yetiştirme yurtları. Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Yayınları.
- Demirbilek, S. (2000). Korunmaya muhtaç çocukların topluma kazandırılmasında yetiştirme yurtları. Dokuz eylül üniversitesi iktisadi idari bilimler fakültesi dergisi, 15(2), 137,152.
- Demirbilek, S. (2005). Sosyal güvenlik sosyolojisi. Kamu-İş Yayıncılık. Duyan, G. Ç. (2003). Aile yaşam döngüsü ve gelişimsel farklılıklar. Toplum ve sosyal hizmet, 14(2), 33-41.
- Eagleman, D. (2013). Incognito. İstanbul: Domingo Yayınevi.
- Erikson, E. H. (2014). İnsanın 8 evresi. Okuyan Us Yayınları.
- Giddens, A. (2000). Elimizden kaçıp giden dünya. Alfa Yayınları.
- Goffman, E. (2016). Tımarhaneler - akıl hastalarının ve kapatılmış diğer kişilerin toplumsal durumu üzerine denemeler. Heretik Yayın.
- Gülerce, A. (2007). Dönüşümsel aile modeli ve türkiye'de ailelerin psikolojik örüntüleri. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
- Güngör, H., Yılmaz, M., & Çelik, S. (2011). Romantizm ve eş seçimi tutum ölçeğinin uyarlanması; geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 180-190. 4(36), 180-188.
- Hallaç, S., & Öz, F. (2014). Aile kavramına kuramsal bir bakış. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar , 6(2), 142-153. https://doi.org/10.5455/cap.20130625102321
- Kalaycı, H. (2007). Yetiştirme yurtlarındaki çocuklarda sosyal dışlanma riski (tokat ve turhal örneği). Sakarya: Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Miles, M., & Huberman, M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook 2nd ed. Sage.
- Öztürk, M., & Ünal, V. (2015). Yetiştirme yurdundan ayrılanların sosyalleşme ve toplumla bütünleşme durumları (sivas örneği). C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(1), 119-134.
- Parsons, T. (1991). The Social System. Routledge.
- Sadak, E. & Yıldırım F. (2020). Kurum Bakımından Ayrılan Bireylerin Toplumsal Yaşama Uyum Sorunlarının “Sosyal Hizmetler” Bağlamında Değerlendirilmesi. YDU SOSBİLDER, 13(2), 169-191.
- Salmons, J. (2020, 12 05). Listening to the sounds of research. Method space: https://www.methodspace.com/listening-sounds-research/
- Tolan, B., Ünver, Ö., Bulut, I., & Dağdaş, C. (1986). 12-24 yaş gençlerin sosyo-ekonomik sorunları. MEGSB Yayınları.
- Topgul, T. (2023). Kurum bakımında kalmış yetişkinlerin deneyimleri ve eş seçimi stratejileri [Yayımlanmamış doktora tezi] Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Turgut, A. Ş., & Özkan, Y. (2019). Kurum bakımından ayrılmış bireylerin sosyo-demografik özellikleri ile kurum bakımı sonrası yaşadıkları sorunlar arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(3), 748-763.
- Turner, J. (1975). Social Comparison and Social Identity: Some Prospects for Intergroup Behaviour. European Journal of Social Psychology, 5-34.
- Warren, N. (1999). How to know if someone is worth pursuing in two dates or less. Thomas Nelson Pub.
- Yıldırım, İ. (2002). Üniversite öğrencilerinin eş seçme kriterleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(27), 15-30.
- Yolcuoğlu, İ. G. (2009). Türkiye'de çocuk koruma sisteminin genel olarak değerlendirilmesi. Aile ve Toplum, 5(8), 43-57.
- Yüksel, Z., & Öncü, B. (2016). Geçmişte kurum bakımında kalmış bireylerin kurum bakımı deneyimlerine ilişkin özellikleri ve bağlanma biçimlerinin incelenmesi. Toplum ve sosyal hizmet, 27(2), 63-7.
Abstract
Institutional care for children in need of protection is provided in partially or completely isolated facilities where protection and care services are provided to children, where all needs can be met on-site. This study aims to examine the relationship between the institutional experiences of adults who spent all or part of their childhood or adolescence in institutional care and their "partner selection", "marriage" and "family formation" behaviors in their lives after leaving the institution. In the selection of individuals to form the study group, the criterion of having been in institutional care for at least 5 years was sought in order to obtain more reliable data. In this context, semi-structured interviews were held with 20 volunteer participants, benefiting from the events held in Konya, Eskişehir, Ankara, Adana and Bursa provinces. As a result of the research, it was concluded that individuals with institutional care experience encounter difficulties while reintegrating into social life, that the roles lost in the process of adaptation to institutional care make social inclusion difficult, and as a result, they often face stigma and exclusion. An important point of the study is that the preferences formed in this context go beyond public spaces and affect bilateral partnerships. The study shows that institutional care experience is also important in choosing a spouse. It has been observed that participants tend to choose people who share similar backgrounds as partners. When considering marriage, individuals prefer partners who have institutional care experience or who come from similar socio-cultural backgrounds, and it is understood that they make choices based on their experiences in establishing a family and raising children.As a result of the research, it was concluded that individuals with institutional care experience encounter difficulties while reintegrating into social life, that the roles lost in the process of adaptation to institutional care make social inclusion difficult, and as a result, they often face stigma and exclusion.
An important point of the study is that the preferences formed in this context go beyond public spaces and affect bilateral partnerships. The study shows that institutional care experience is also important in choosing a spouse. It has been observed that participants tend to choose people who share similar backgrounds as partners. When considering marriage, individuals prefer partners who have institutional care experience or who come from similar socio-cultural backgrounds, and it is understood that they make choices based on their experiences in establishing a family and raising children.
References
- Ağdemir, S. (1991). Aile ve eğitim. Sosyal politika çalışmaları dergisi. https://dergipark.org.tr/tr/pub/spcd/issue/21106/227302 1(1)
- Akman, B. (2002). Korunmaya muhtaç çocuklarla ailesi ile yaşayan çocukların kavram gelişimlerinin ve okula hazır bulunuşluk düzeylerinin karşılaştırılması. Toplum ve sosyal hizmet, 13(1), 74-85.
- Bakkaloğlu, H. (2010). Erken çocukluk döneminde gelişimi etkileyen faktörler. İ. D. (Ed.) içinde, erken çocukluk eğitimi (s. 210-239). Pegem Akademi.
- Bartholomew, K., & Shaver, P. (1998). Methods of assesing adult attachment do they converge? J. Simpson, & W. Rholes içinde, attachment theory and close relationships (s. 25-45). Guilford Press.
- Baş, M. (1990). Yetiştirme yurdunda kalan ve ana-baba yanında kalanların kaygı düzeyleri. Hacettepe üniversitesi eğitim fakültesi dergisi, 6(1), 133 - 159
- Bilen, M. (2009). Sağlıklı insan ilişkileri. Pegem Yayınları.
- Bogdan, R., & Biklen, S. K. (1992). Qualitative research for education: an ıntroduction to theory and methods. Pearson.
- Bourdieu, Pierre (2010), “Sermaye Biçimleri”, Derleyenler: M. M. Şahin ve A. Z. Ünal, Sosyal Sermaye, Değişim, İstanbul, s. 45-75.
- Buehler, M., & Gérard, J.-M. (2002). Marital Conflict, Innefective Parenting and Children's and Adolescents' Maladjustment. J Marriage Fam, 78-92.
- Buss, D. (1987). Mate selection criteria: an evolutionary perspective. C. Crawford, & D. Krebs içinde, sociobiology and psychology: ıdeas, issues and applications. Hillsdale.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2022). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık.
- Cılga, İ. (1989). Korunmaya muhtaç gençlerin sorunları ve yetiştirme yurtları. Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Yayınları.
- Demirbilek, S. (2000). Korunmaya muhtaç çocukların topluma kazandırılmasında yetiştirme yurtları. Dokuz eylül üniversitesi iktisadi idari bilimler fakültesi dergisi, 15(2), 137,152.
- Demirbilek, S. (2005). Sosyal güvenlik sosyolojisi. Kamu-İş Yayıncılık. Duyan, G. Ç. (2003). Aile yaşam döngüsü ve gelişimsel farklılıklar. Toplum ve sosyal hizmet, 14(2), 33-41.
- Eagleman, D. (2013). Incognito. İstanbul: Domingo Yayınevi.
- Erikson, E. H. (2014). İnsanın 8 evresi. Okuyan Us Yayınları.
- Giddens, A. (2000). Elimizden kaçıp giden dünya. Alfa Yayınları.
- Goffman, E. (2016). Tımarhaneler - akıl hastalarının ve kapatılmış diğer kişilerin toplumsal durumu üzerine denemeler. Heretik Yayın.
- Gülerce, A. (2007). Dönüşümsel aile modeli ve türkiye'de ailelerin psikolojik örüntüleri. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
- Güngör, H., Yılmaz, M., & Çelik, S. (2011). Romantizm ve eş seçimi tutum ölçeğinin uyarlanması; geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 180-190. 4(36), 180-188.
- Hallaç, S., & Öz, F. (2014). Aile kavramına kuramsal bir bakış. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar , 6(2), 142-153. https://doi.org/10.5455/cap.20130625102321
- Kalaycı, H. (2007). Yetiştirme yurtlarındaki çocuklarda sosyal dışlanma riski (tokat ve turhal örneği). Sakarya: Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Miles, M., & Huberman, M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook 2nd ed. Sage.
- Öztürk, M., & Ünal, V. (2015). Yetiştirme yurdundan ayrılanların sosyalleşme ve toplumla bütünleşme durumları (sivas örneği). C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(1), 119-134.
- Parsons, T. (1991). The Social System. Routledge.
- Sadak, E. & Yıldırım F. (2020). Kurum Bakımından Ayrılan Bireylerin Toplumsal Yaşama Uyum Sorunlarının “Sosyal Hizmetler” Bağlamında Değerlendirilmesi. YDU SOSBİLDER, 13(2), 169-191.
- Salmons, J. (2020, 12 05). Listening to the sounds of research. Method space: https://www.methodspace.com/listening-sounds-research/
- Tolan, B., Ünver, Ö., Bulut, I., & Dağdaş, C. (1986). 12-24 yaş gençlerin sosyo-ekonomik sorunları. MEGSB Yayınları.
- Topgul, T. (2023). Kurum bakımında kalmış yetişkinlerin deneyimleri ve eş seçimi stratejileri [Yayımlanmamış doktora tezi] Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Turgut, A. Ş., & Özkan, Y. (2019). Kurum bakımından ayrılmış bireylerin sosyo-demografik özellikleri ile kurum bakımı sonrası yaşadıkları sorunlar arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(3), 748-763.
- Turner, J. (1975). Social Comparison and Social Identity: Some Prospects for Intergroup Behaviour. European Journal of Social Psychology, 5-34.
- Warren, N. (1999). How to know if someone is worth pursuing in two dates or less. Thomas Nelson Pub.
- Yıldırım, İ. (2002). Üniversite öğrencilerinin eş seçme kriterleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(27), 15-30.
- Yolcuoğlu, İ. G. (2009). Türkiye'de çocuk koruma sisteminin genel olarak değerlendirilmesi. Aile ve Toplum, 5(8), 43-57.
- Yüksel, Z., & Öncü, B. (2016). Geçmişte kurum bakımında kalmış bireylerin kurum bakımı deneyimlerine ilişkin özellikleri ve bağlanma biçimlerinin incelenmesi. Toplum ve sosyal hizmet, 27(2), 63-7.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Sociology of Family and Relationships |
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Early Pub Date | April 25, 2025 |
| Publication Date | April 29, 2025 |
| Submission Date | December 17, 2024 |
| Acceptance Date | February 11, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 12 Issue: 1 |
