Research Article
BibTex RIS Cite

Kubûrîzâde Rahmî/Hevâyî’s Poems In Genres Other Than Hezel and His Na‘t

Year 2025, Volume: 34 Issue: 34, 330 - 351, 30.06.2025
https://doi.org/10.15247/devdergisi.1635433

Abstract

Kubûrîzâde Abdurrahman Rahmî Efendi (d. 1127/1715) was a poet who lived between the second half of the 17th century and the first quarter of the 18th century, became famous with his poems written under the pseudonym Hevâyî and created a school in the field of “hezel”. Hezel, is a literary genre that deals with a serious subject in a satirical, witty or humorous manner. His divan, Hevâyî-nâme, consisting only of hezel poems, is the only work we have. It is known that he used the pseudonym Rahmî in his poems written in genres other than hezel. The existence of his divan written with this pseudonym is not known today. Therefore, these poems can be accessed through biographical sources and poetry majmuas. The unearthing of these poems will serve to understand his literary identity more comprehensively. For these reasons, within the scope of our study, first of all, the studies on poetry majmuas were examined, the poems belonging to the poet were compiled and compared with the poems obtained from the tezkires; thus, and Rahmî's poems identified so far were tried to be brought together. His na‘t, the existence of which we are aware of due to the Sâlim Tezkiresi, points to an important but little-known aspect of his identity as a divan poet. A hitherto unknown copy of this poem was found in a majmua. This copy, 75 couplets long, contains 39 previously unknown couplets. This study aims to draw attention to the versatility of Rahmî's literary character by introducing the text of the na‘t in its entirety.

References

  • Abdulkadiroğlu, Abdulkerim. İsmail Beliğ Nuhbetü'l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti'l-Eş'âr. Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınları, 1985.
  • Acar, Esma. Mecmû'atü'l-Eş'âr İnceleme-Metin (Hırvatistan Bilimler ve Sanatlar Akademisi Arşivi Doğu Koleksiyonu 1177). Ankara: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Doktora Tezi, 2023.
  • Afyoncu, Erhan. "Rûznâmçe". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 35/276-278. İstanbul: TDV Yayınları, 2008.
  • Akbayar, Nuri. Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmânî. Cilt 4. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1996.
  • Akçakaya, Zekeriya. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi 'TY 712' Numarada Kayıtlı Şiir Mecmuasının Transkripsiyonlu Metni ve Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesine (MESTAP) Göre Tasnifi. Osmaniye: Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
  • Alparslan, Rabia. İBB Atatürk kitaplığı BEL YZ K 0773 Numarada Kayıtlı Şiir Mecmuasının Transkripsiyonlu Metni ve Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi'ne (Mestap) Göre Tasnifi., Kırşehir: Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
  • Altuner, Nuran. Safai ve Tezkiresi (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks). İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1989.
  • Aşkan, Melek. Topkapı Sarayı Kütüphanesi Revan no:1972'de Kayıtlı Mecmû'a-i Eş'âr (vr.240b-280a)(İnceleme-Metin). İstanbul: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
  • Aydın, Yücel Ünlü. Mecmû'a-i Eş'âr (Milli kütüphane FB 553) İnceleme-Metin. Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2018.
  • Ayverdi, İlhan. Misalli Büyük Türkçe Sözlük. İstanbul: Kubbealtı Neşriyat, 2010.
  • Bağcivan, Merve. Kütahya Tavşanlı Zeytinoğlu Halk Kütüphanesi'ndeki 320 Numaralı Şiir Mecmuası (İnceleme-Metin). Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
  • Batğı, Özlem. Mecmû'a-i Eş'âr İnceleme-Metin (Hırvatistan İlimler ve Sanatlar Akademisi Arşivi 0846). Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2019.
  • Bayrak, Sümeyye Nur. Millet Kütüphanesi Ali Emiri Manzum 558 Numarada Kayıtlı Hicivler Mecmuası (İnceleme-Metin). İstanbul: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
  • Büyükada, Merve. Moralı Nâşid İbrahim Bey'in Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Hazine Kitaplığı 1127 Numarada Kayıtlı Mecmû'a-i Eş'âr'ı (İnceleme- Metin ve Mestap'a Göre Tasnifi). Giresun: Giresun Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2022.
  • Canım, Rıdvan. "Hevâ'î". Türk Dünyası Ortak Edebiyatı Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi, 5/20. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, 2004.
  • Coşkun, Nebi. 18. Yüzyıla Ait Divan Tertibinde Bir Nazire Mecmûası (İnceleme-Metin). İstanbul: Yıldız Teknik Ünversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
  • Çakır, Zehra Vildan. Hevâyî (Abdurrahman, Kubûrî-zâde) Dîvânı'nın Tenkidli Metni ve İncelenmesi. Edirne: Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1998.
  • Çapan, Pervin. Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî (Nuhbetü'l-Âasâr Min Fevâ'idi'l-Eş'âr) İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, 2005.
  • Çiçek, Şenol. 'Şiir Mecmûası' (İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı, Bel_Yz_K0773 Nolu, 89 Varak, Metin-İnceleme). Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
  • Çiftçi, Ömer. Fatîn Tezkiresi (Hâtimetü'l-Eşâr). PDF: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, 2017. Erişim 17 Kasım 2024. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/55976,fatin-tezkiresi-pdf.pdf?0 Ekinci, Ramazan. Vekâyi'u'l-Fuzalâ Şeyhî'nin Şakâ'ik Zeyli. Cilt 4. İstanbul: T.C. Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2018.
  • Elmas, Sevgi. Rahmî (Kırımlı, Mustafa) Hayatı, Edebî Şahsiyeti, Eserleri ve Dîvânının Tenkidli Metni. Edirne: Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1997.
  • Erdoğan, Mustafa. Bursalı Rahmî Dîvânı. PDF: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, 2017. Erişim 17 Kasım 2024. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/55910,bursali-rahmi-divanipdf.pdf?0 Fettahlıoğlu, Mediha. Yapı Kredi Sermet Çifter kütüphanesi Y-29 Numarada Kayıtlı 18. Yüzyıla Ait Bir Mecmûa (Yk.160b-227a) Çevriyazılı Metin-İnceleme. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
  • Güneş, Hasan Ali. Mecmûa-i Eş'âr (Houghton Ktp. MS Turk 59) İnceleme - Karşılaştırmalı Metin. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
  • Güngör, Esma. Mecmûa-i Ebyât ve Şarkı Gazeliyât, İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi, Numara: NEKTY03990 (28b-55a) (İnceleme-MESTAP Tablosu-Karşılaştırmalı Metin). Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
  • Güzel, Bilal. Kemiksiz-zâde Safvet Mustafa ve "Nuhbetü'l-Âsâr Min Ferâidi'l-Eş'âr" İsimli Tezkiresi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2012.
  • Imbault-Huart, Clément. Les Calligraphes et Les Miniaturistes de l’Orient Musulman. Paris: Ernest Leroux, 1908. İnce, Adnan. Tezkiretü'ş-Şuarâ. PDF: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, 2018. Erişim 17 Kasım 2024. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/57124,mirza-zade-mehmed-salim-tezkiretu39s-su39arapdf.pdf?0
  • Kara, Mustafa. "Hikmet". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 17/518-519. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
  • Kartallıoğlu, Yavuz. Klasik Osmanlı Türkçesinde Eklerin Ses Düzeni (16, 17 ve 18. Yüzyıllar). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2011.
  • Kavaz, İbrahim - Onur, M. Naci. Harputlu Rahmî Dîvânı. Elazığ: İzzetpaşa Vakfı Yayınları, 1996.
  • Kızılçay, Belgin. Yapı Kredi Sermet Çifter Kütüphanesi Y-29 Numarada Kayıtlı 18. Yüzyıla Ait Bir Mecmûa (YK.1a-58b) Çeviriyazılı Metin-İnceleme. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
  • Koç, Hamza. "Kubûrîzâde Abdurrahman Rahmî Efendi ve Bilinmeyen Gazelleri." Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature 5/2 (2019), 179-192.
  • Koç, Mustafa. Müstakîmzâde Süleyman Sa’deddîn Efendi Tuhfe-i Hattâtîn. İstanbul: Klasik Yayınları, 2014. Köksal, M. Fatih. "Metin Neşrinde Vezinle İlgili Problemler, Bazı Tespitler ve Teklifler". Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 3 (2009), 63-86.
  • Köksal, M. Fatih. "Mecmualarının Önemi ve Mecmûaların Sistematik Tasnifi Projesi". Mecmûa: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı, Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları VII. ed.: Hatice Aynur vd. 417-421. İstanbul: Turkuaz Yayınları, 2012.
  • Kurnaz, Cemal - Tatcı, Mustafa. Mehmet Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yayınları, 2001.
  • Kütük, Sebehat. Oğuz Ergeç Koleksiyonu Mecmû'ası (İnceleme-200b-250a Transkripsiyonlu Metin-Tıpkıbasım). Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
  • Özcan, Doğukan. Berlin Eyalet Kütüphanesi Türkçe Yazmaları Ms.or.quart. 1423 Numarada Kayıtlı Mecmuanın Transkripsiyonlu Metni ve MESTAP'a Göre Tasnifi. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
  • Öztürk, Önder. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi T3574 Numarada Kayıtlı Mecmū´a-i Eş´ār (1a-60b) (İnceleme-Karşılaştırmalı Metin). Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
  • Sâmî, Şemseddin. Kâmûsu'l-Âlâm. Cilt 3. İstanbul: Mihrân Matbaası, 1981.
  • Saraç, M. A. Yekta. Osmanlı Müellifleri. Cilt 2. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi, 2016.
  • Sarıkaya, Orhan. Tezkirecilik Geleneği İçerisinde Fatîn Tezkiresi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
  • Sarıtaş, Hasan Tahsin. İzmir Milli Kütüphane 1299 Numaralı Şiir Mecmuası (İnceleme-Metin). Denizli: Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
  • Sezgin, Birgül. Erzincan İl Halk Kütüphanesi 1492 Numaralı Nazire Mecmuası (İnceleme-Metin). Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
  • Tığlı, Fatih. Bursalı Rahmî Çelebi ve Divânı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2006.
  • Turan, Fikret. "Divan Şiirini Sokağın Diliyle ve Tavrıyla Algılamak: Kubûrîzâde Hevâyî'nin 18. Yüzyıl Divan Şiirine Getirdiği Yenilikler ve Osmanlı Şiirinde Hevâyî Tarzı." Alkış Bitiği Kemal Eraslan Armağanı. ed.: Bülent Gül. 211-263. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 2015.
  • Yavuz, Yusuf Şevki. "Kelâm". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 25/196-203. Ankara: TDV Yayınları, 2022. Yıldırım, Sinan. Divan Edebiyatında Nazirecilik Geleneği ve Hevâyî'nin Nazirelerinden Oluşan Divanı. Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2004.
  • Yiğit, Süleyman. "Vâmık u Azrâ (Hevâyî)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü. Erişim 17 Kasım 2024. http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/vamik-u-azra-hevayi.
  • Zengin, Gülpınar. Yapı Kredi Sermet Çifter Kütüphanesi Y-29 Numarada Kayıtlı 18. Yüzyıla Ait Bir Mecmûa (Yk. 100b- 160a) Çeviriyazılı Metin-İnceleme. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2017.

KUBÛRÎZÂDE RAHMÎ/HEVÂYÎ’NİN NA‘TI

Year 2025, Volume: 34 Issue: 34, 330 - 351, 30.06.2025
https://doi.org/10.15247/devdergisi.1635433

Abstract

Kubûrîzâde Abdurrahman Rahmî Efendi (ö. 1127/1715), 17. yüzyılın ikinci yarısıyla 18. yüzyılın ilk çeyreği arasında yaşamış, Hevâyî mahlasıyla yazdığı şiirleriyle ünlenmiş, hezel vadisinde ekol sahibi olmuş bir şairdir. Şairin Rahmî mahlasını hezel dışındaki türlerde yazdığı şiirlerinde kullandığı bilinmektedir. Hezel, ciddi bir konuyu yerici ya da güldürücü tavırla ele alan edebî türdür. Rahmî’nin bugün elimizdeki tek eseri, sadece hezel türü şiirlerinden oluşan Hevâyî-nâme adlı divanıdır. Ancak şairin Rahmî mahlasıyla da şiirler yazdığı bilinmektedir. Bu mahlasla yazdığı divanının var olup olmadığı bugün için meçhuldür. Dolayısıyla bu şiirlerine biyografik kaynaklar ve şiir mecmuaları üzerinden ulaşılmaktadır. Bu şiirlerin gün yüzüne çıkarılması onun edebî kimliğini daha kapsamlı anlamaya hizmet edecektir. Bu nedenle öncelikle şiir mecmuaları üzerinde yapılan çalışmalar incelenmiş, şaire ait şiirler derlenmiş ve tezkirelerden edinilen şiirlerle karşılaştırılmış; böylece de Rahmî’nin bugüne dek tespit edilen şiirleri bir araya getirilmeye çalışılmıştır. Varlığından Sâlim Tezkiresi sayesinde haberdar olduğumuz na‘tı onun divan şairi kimliğinin önemli ancak az bilinen bir yönüne işaret etmektedir. Bu şiirin bugüne dek bilinmeyen bir kaydına yine bir şiir mecmuasında tesadüf edilmiştir. 75 beyit uzunluğundaki bu kayıtta daha önce bilinmeyen 39 beyit mevcuttur. Bu çalışma mezkûr na‘tın metnini bütünüyle tanıtarak Rahmî’nin edebî kimliğinin çok yönlülüğüne dikkat çekmeyi amaçlamaktadır.

References

  • Abdulkadiroğlu, Abdulkerim. İsmail Beliğ Nuhbetü'l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti'l-Eş'âr. Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınları, 1985.
  • Acar, Esma. Mecmû'atü'l-Eş'âr İnceleme-Metin (Hırvatistan Bilimler ve Sanatlar Akademisi Arşivi Doğu Koleksiyonu 1177). Ankara: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Doktora Tezi, 2023.
  • Afyoncu, Erhan. "Rûznâmçe". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 35/276-278. İstanbul: TDV Yayınları, 2008.
  • Akbayar, Nuri. Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmânî. Cilt 4. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1996.
  • Akçakaya, Zekeriya. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi 'TY 712' Numarada Kayıtlı Şiir Mecmuasının Transkripsiyonlu Metni ve Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesine (MESTAP) Göre Tasnifi. Osmaniye: Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
  • Alparslan, Rabia. İBB Atatürk kitaplığı BEL YZ K 0773 Numarada Kayıtlı Şiir Mecmuasının Transkripsiyonlu Metni ve Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi'ne (Mestap) Göre Tasnifi., Kırşehir: Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
  • Altuner, Nuran. Safai ve Tezkiresi (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks). İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1989.
  • Aşkan, Melek. Topkapı Sarayı Kütüphanesi Revan no:1972'de Kayıtlı Mecmû'a-i Eş'âr (vr.240b-280a)(İnceleme-Metin). İstanbul: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
  • Aydın, Yücel Ünlü. Mecmû'a-i Eş'âr (Milli kütüphane FB 553) İnceleme-Metin. Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2018.
  • Ayverdi, İlhan. Misalli Büyük Türkçe Sözlük. İstanbul: Kubbealtı Neşriyat, 2010.
  • Bağcivan, Merve. Kütahya Tavşanlı Zeytinoğlu Halk Kütüphanesi'ndeki 320 Numaralı Şiir Mecmuası (İnceleme-Metin). Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
  • Batğı, Özlem. Mecmû'a-i Eş'âr İnceleme-Metin (Hırvatistan İlimler ve Sanatlar Akademisi Arşivi 0846). Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2019.
  • Bayrak, Sümeyye Nur. Millet Kütüphanesi Ali Emiri Manzum 558 Numarada Kayıtlı Hicivler Mecmuası (İnceleme-Metin). İstanbul: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
  • Büyükada, Merve. Moralı Nâşid İbrahim Bey'in Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Hazine Kitaplığı 1127 Numarada Kayıtlı Mecmû'a-i Eş'âr'ı (İnceleme- Metin ve Mestap'a Göre Tasnifi). Giresun: Giresun Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2022.
  • Canım, Rıdvan. "Hevâ'î". Türk Dünyası Ortak Edebiyatı Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi, 5/20. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, 2004.
  • Coşkun, Nebi. 18. Yüzyıla Ait Divan Tertibinde Bir Nazire Mecmûası (İnceleme-Metin). İstanbul: Yıldız Teknik Ünversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
  • Çakır, Zehra Vildan. Hevâyî (Abdurrahman, Kubûrî-zâde) Dîvânı'nın Tenkidli Metni ve İncelenmesi. Edirne: Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1998.
  • Çapan, Pervin. Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî (Nuhbetü'l-Âasâr Min Fevâ'idi'l-Eş'âr) İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, 2005.
  • Çiçek, Şenol. 'Şiir Mecmûası' (İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı, Bel_Yz_K0773 Nolu, 89 Varak, Metin-İnceleme). Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
  • Çiftçi, Ömer. Fatîn Tezkiresi (Hâtimetü'l-Eşâr). PDF: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, 2017. Erişim 17 Kasım 2024. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/55976,fatin-tezkiresi-pdf.pdf?0 Ekinci, Ramazan. Vekâyi'u'l-Fuzalâ Şeyhî'nin Şakâ'ik Zeyli. Cilt 4. İstanbul: T.C. Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2018.
  • Elmas, Sevgi. Rahmî (Kırımlı, Mustafa) Hayatı, Edebî Şahsiyeti, Eserleri ve Dîvânının Tenkidli Metni. Edirne: Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1997.
  • Erdoğan, Mustafa. Bursalı Rahmî Dîvânı. PDF: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, 2017. Erişim 17 Kasım 2024. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/55910,bursali-rahmi-divanipdf.pdf?0 Fettahlıoğlu, Mediha. Yapı Kredi Sermet Çifter kütüphanesi Y-29 Numarada Kayıtlı 18. Yüzyıla Ait Bir Mecmûa (Yk.160b-227a) Çevriyazılı Metin-İnceleme. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
  • Güneş, Hasan Ali. Mecmûa-i Eş'âr (Houghton Ktp. MS Turk 59) İnceleme - Karşılaştırmalı Metin. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
  • Güngör, Esma. Mecmûa-i Ebyât ve Şarkı Gazeliyât, İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi, Numara: NEKTY03990 (28b-55a) (İnceleme-MESTAP Tablosu-Karşılaştırmalı Metin). Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
  • Güzel, Bilal. Kemiksiz-zâde Safvet Mustafa ve "Nuhbetü'l-Âsâr Min Ferâidi'l-Eş'âr" İsimli Tezkiresi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2012.
  • Imbault-Huart, Clément. Les Calligraphes et Les Miniaturistes de l’Orient Musulman. Paris: Ernest Leroux, 1908. İnce, Adnan. Tezkiretü'ş-Şuarâ. PDF: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, 2018. Erişim 17 Kasım 2024. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/57124,mirza-zade-mehmed-salim-tezkiretu39s-su39arapdf.pdf?0
  • Kara, Mustafa. "Hikmet". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 17/518-519. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
  • Kartallıoğlu, Yavuz. Klasik Osmanlı Türkçesinde Eklerin Ses Düzeni (16, 17 ve 18. Yüzyıllar). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2011.
  • Kavaz, İbrahim - Onur, M. Naci. Harputlu Rahmî Dîvânı. Elazığ: İzzetpaşa Vakfı Yayınları, 1996.
  • Kızılçay, Belgin. Yapı Kredi Sermet Çifter Kütüphanesi Y-29 Numarada Kayıtlı 18. Yüzyıla Ait Bir Mecmûa (YK.1a-58b) Çeviriyazılı Metin-İnceleme. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
  • Koç, Hamza. "Kubûrîzâde Abdurrahman Rahmî Efendi ve Bilinmeyen Gazelleri." Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature 5/2 (2019), 179-192.
  • Koç, Mustafa. Müstakîmzâde Süleyman Sa’deddîn Efendi Tuhfe-i Hattâtîn. İstanbul: Klasik Yayınları, 2014. Köksal, M. Fatih. "Metin Neşrinde Vezinle İlgili Problemler, Bazı Tespitler ve Teklifler". Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 3 (2009), 63-86.
  • Köksal, M. Fatih. "Mecmualarının Önemi ve Mecmûaların Sistematik Tasnifi Projesi". Mecmûa: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı, Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları VII. ed.: Hatice Aynur vd. 417-421. İstanbul: Turkuaz Yayınları, 2012.
  • Kurnaz, Cemal - Tatcı, Mustafa. Mehmet Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yayınları, 2001.
  • Kütük, Sebehat. Oğuz Ergeç Koleksiyonu Mecmû'ası (İnceleme-200b-250a Transkripsiyonlu Metin-Tıpkıbasım). Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
  • Özcan, Doğukan. Berlin Eyalet Kütüphanesi Türkçe Yazmaları Ms.or.quart. 1423 Numarada Kayıtlı Mecmuanın Transkripsiyonlu Metni ve MESTAP'a Göre Tasnifi. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
  • Öztürk, Önder. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi T3574 Numarada Kayıtlı Mecmū´a-i Eş´ār (1a-60b) (İnceleme-Karşılaştırmalı Metin). Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
  • Sâmî, Şemseddin. Kâmûsu'l-Âlâm. Cilt 3. İstanbul: Mihrân Matbaası, 1981.
  • Saraç, M. A. Yekta. Osmanlı Müellifleri. Cilt 2. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi, 2016.
  • Sarıkaya, Orhan. Tezkirecilik Geleneği İçerisinde Fatîn Tezkiresi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
  • Sarıtaş, Hasan Tahsin. İzmir Milli Kütüphane 1299 Numaralı Şiir Mecmuası (İnceleme-Metin). Denizli: Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
  • Sezgin, Birgül. Erzincan İl Halk Kütüphanesi 1492 Numaralı Nazire Mecmuası (İnceleme-Metin). Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
  • Tığlı, Fatih. Bursalı Rahmî Çelebi ve Divânı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2006.
  • Turan, Fikret. "Divan Şiirini Sokağın Diliyle ve Tavrıyla Algılamak: Kubûrîzâde Hevâyî'nin 18. Yüzyıl Divan Şiirine Getirdiği Yenilikler ve Osmanlı Şiirinde Hevâyî Tarzı." Alkış Bitiği Kemal Eraslan Armağanı. ed.: Bülent Gül. 211-263. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 2015.
  • Yavuz, Yusuf Şevki. "Kelâm". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 25/196-203. Ankara: TDV Yayınları, 2022. Yıldırım, Sinan. Divan Edebiyatında Nazirecilik Geleneği ve Hevâyî'nin Nazirelerinden Oluşan Divanı. Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2004.
  • Yiğit, Süleyman. "Vâmık u Azrâ (Hevâyî)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü. Erişim 17 Kasım 2024. http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/vamik-u-azra-hevayi.
  • Zengin, Gülpınar. Yapı Kredi Sermet Çifter Kütüphanesi Y-29 Numarada Kayıtlı 18. Yüzyıla Ait Bir Mecmûa (Yk. 100b- 160a) Çeviriyazılı Metin-İnceleme. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2017.
There are 47 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Classical Turkish Literature of Ottoman Field
Journal Section Research Article
Authors

Belgin Kızılçay 0000-0001-5878-0132

Publication Date June 30, 2025
Submission Date February 8, 2025
Acceptance Date March 11, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 34 Issue: 34

Cite

ISNAD Kızılçay, Belgin. “KUBÛRÎZÂDE RAHMÎ/HEVÂYÎ’NİN NA‘TI”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 34/34 (June 2025), 330-351. https://doi.org/10.15247/devdergisi.1635433.

Makale gönderme ve takip:

Makalelerinizin gönderimini dergimizin dergipark web ana sayfasından "Makale Gönder" seçeneği ile yapabilirsiniz. Daha sonraki süreci ise “Dergipark Sistemi”nden takip edebilirsiniz. Herhangi bir sorun yaşamanız halinde lütfen aşağıdaki adreslere bilgi veriniz.

Nihat Öztoprak (Başeditör): noztoprak@fsm.edu.tr

Bünyamin Ayçiçeği (Editör): bunyamin.aycicegi@istanbul.edu.tr

Nusret Gedik (Editör Yardımcısı): nusret.gedik@marmara.edu.tr