Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi

Abstract

Kültür toplumların somut ve soyut olarak ortaya koydukları üretimlerin bütünüdür. Bir toplumun kültürü o toplumun manevi kimliğini oluşturmaktadır. Bu kimliğin yitimi o toplumun tarih sahnesindeki varlığının da sona ermesini beraberinde getirmektedir. Bu sebeple kültürel değerlerin yaşatılması, korunması ve gelenekten geleceğe taşınması son derece önemlidir. Kültür aktarımı çeşitli şekillerde gerçekleştirilebilmektedir. Kültürel değerlerin aktarımı edebî eserler aracılığıyla da sağlanmaktadır.
Divân edebiyatı içerisinde gelişen divan şiiri de kültürel değerlerin aktarımına aracılık etmiştir. Kültürel değerleri şiirlerinde işleyen şairlerden biri de Nisârî’dir. 17. yüzyıl divan şairlerinden Nisârî’nin divanında yer alan şiirlerde Türk kültürüne dair hususlar incelikle işlenmiştir. Onun divanındaki şiirlere bakıldığında “ab-ı hayat inancı”, “sihir / büyü inancı”, “Hızır inancı”, “Kafdağı”, “nazar inancı”, “kader / felek”, “kurban kesme / etme” “kutlu saat inancı”, “halk hikâyesi kahramanları”, “tarihî Türk kahramanları”, kalıp sözler, sosyokültürel yapı içerisinde yer alan ve mitolojik anlam değerleri de taşıyan hayvanlar, kuşlar, ağaç ve bitkiler gibi kültüre dair pek çok unsurla karşılaşmak mümkündür.
Bu makalede Nisârî divanında yer alan kültürel unsurlar metin analizi ve örneklem yöntemlerinden haraketle tespit ve tahlil edilmiş ve divanın kültürel değerler bakımından zengin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Nisârî, içinden çıktığı toplumun kültürel değerlerini şiirlerine yansıtan bir şairdir. Onun divanında yer alan kültürel unsurlar, kültür aktarımı bağlamında işlevselliğini ortaya koymaktadır.