Abstract
Bu araştırmada, klasik ve modern Arap edebiyatında önemli bir yere sahip olan iki seçkin şahsiyet detaylı bir şekilde ele alınmıştır: Tâhâ Hüseyin ve Mütenebbî. Birinci şahsiyet, modern dönemde Arap edebiyatı, eleştiri ve akademik çalışmalar alanında etkili bir isim olan Tâhâ Hüseyin’dir. İkinci şahsiyet ise, Abbasi döneminden itibaren adı nesiller boyu yankılanan ve şiiriyle hem kendi çağını hem de günümüzü derinden etkileyen şair Mütenebbî’dir. Araştırmada, Tâhâ Hüseyin’in “Maʿa’l-Mütenebbî” adlı eserinde Mütenebbî şiiri üzerine sunduğu görüşler detaylı bir şekilde ele alınacaktır. Bu bağlamda, Tâhâ Hüseyin’in Mütenebbî’yi konu alan eleştirel yaklaşımı değerlendirilecek ve onu bu büyük şair hakkında bir kitap yazmaya sevk eden nedenler tartışılacaktır. Çalışmada, Mütenebbî’nin şiirinin sanatsal gelişimi, Tâhâ Hüseyin’in gözüyle ele alınacaktır. Şairin şiir deneyiminde sanatsal olgunlaşma sürecine katkı sağlayan etkenler incelenecek ve özellikle Mütenebbî’nin seyahatleri ile emirler, hükümdarlar ve vezirlerle kurduğu ilişkilerin bu gelişime etkisi ortaya konulacaktır. Bununla birlikte, Tâhâ Hüseyin’in Mütenebbî’nin şiirine yönelik değerlendirmeler analiz edilecektir. Bu değerlendirmelerde Tâhâ Hüseyin’in, bir yandan Mütenebbî’nin şiirindeki kusurları tespit etmeye çalışırken, diğer yandan şiirinde edebî unsurları nasıl vurguladığına yer verilecektir. Sonuç olarak, bu çalışma, Tâhâ Hüseyin’in Mütenebbî’yi yalnızca bir şair olarak değil, aynı zamanda bir düşünür ve entelektüel bir figür olarak ele aldığını ve Tâhâ Hüseyin’in perspektifinden hareketle, Mütenebbî’nin şiirine yönelik yeni ve eleştirel bir edebî inceleme sunmayı hedeflemektedir.
Keywords
Mütenebbî’nin Şiirlerinde Estetik Tâhâ Hüseyin Mütenebbî Maʿa’l-Mütenebbî Mütenebbî’nin Şiirlerinin Eleştirisi
References
- Aşmâvî, Muhammed Zekî. Kasîdetu’l-Medîh inde’l-Mütenebbî ve Tetavvruhâ el-Fennî. Kahire: Dâru’n-Nahada, 1983.
- Avad, İbrâhîm. Luğatu’l -Mütenebbî Dirâsetün Tahlîliyye. Kahire: Matbaatü’ş-Şebâb, 1987.
- Azzâm, Abdulvahâbb. Zikrâ Ebi’t-Tayyib baʿde Elf ʿÂm. Kahire: Müessesetu Hindâvî, 2014.
- Bağdâdî, Abdülkâdir b. Ömer. Hizânetü’l-Edeb. nşr. Abdüsselam Harûn. Kahire: Mektebetü’l-Hâncî, 1997.
- Bedîî, Yusuf. eṣ-Subhu’l-Münebbî ʿan Hayşiyyeti’l-Mütenebbî. thk. Mustafa es-Sekkâ vd. Kahire: Dârü’l-Maârif, ts.
- Cürcânî, Ebü’l-Hasan Alî b. Abdilazîz. el-Vesâta Beyne’l-Mütenebbî ve Husûmihi. thk. Muhammed Ebü’l-Fazl İbrâhim- Ali Muhammed el-Bicâvî. Mısır: Matbaatü Îsâ el-Bâbî el-Halebî, 1966.
- Dayf, Şevkî. el-Fennu ve Mezâhibuhu fi’ş-Şi’iri’l-Arabî. Kahire: Dârü’l-Maârif, ts.
- Dessûkî, Abdilazîz, Ebü’t-Tayyıb el-Mütenebbî- Şairu’l-Urûbe ve Hakimu’d-Dehr. Beyrut: el-Müessestu’l-Arabbiyetu lid-Dirâseti ve’n-Neşr, 2006.
- Durmuş, İsmail. “Mütenebbî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 32/196 İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
- Enbârî, Kemâleddin. Nüzhetü’l-Elibbâʾ fî Tabakāti’l-Üdebâ. thk. Muhammed Ebü’l-Fazl İbrâhîm. Kahire: Dârü’l-Fikri’l-Arabi, 1998.
- Fâhûrî, Hannâ. el-Câmi‘ fi Târîhi’l-Edebi’l-Arabî. Beyrut: Dâru’l-Cîl, 1986.
- Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekr Ahmed b. Alî b. Sâbit. Târîhu Bağdâd ev Medîneti’s-Selâm. thk. Beşşâr Avvâd Marûf. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 2001.
- Hâtimî, Ebû Ali Muhammed b. el-Hasan b. el-Muzaffar. er-Risâletü’l-Hâtimîyye fîmâ Vâfaka’l-Mütenebbî fî Şiʿrihî Kelâme Aristo fi’l-Hikme. thk. Fuad el-Bustânî. Beyrut: Dâru’l-Meşrik, 1931.
- Hizmetli, Sabri. “Karmatîler”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 24/510-514. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
- Hüseyin, Tâhâ. Maʿa’l-Mütenebbî. Kahire: Müessetü Hindâvî li't-Ta'lîm ve's-Sekâfe, 2013.
- İbn Cinnî, Ebü’l-Feth Osmân el-Bağdâdî. Fesrü Şiʿri’l-Mütenebbî. thk. Riza Receb. Dımaşk: Dâru’l-Yenâbi‘, 2004.
- İbn Hacer el-Askalânî, Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed. Lisânu’l-Mîzân. thk. Abdülfettâh Ebû Gudde. Dımaşk: Dâru’l-Beşâir, 2002.
- İbn Hallikân, Ebü’l-Abbâs Şemsüddîn el-İrbilî. Vefeyâtü’l-Aʿyân ve Enbâʾü Ebnâʾi’z-Zamân Mimmâ Sebete Bi’n-Nakl Evi’s-Semâʿ Ev Esbetehü’l-ʿAyân’. thk. İhsân Abbâs. Beyrut: Dâru Sâdır, 1978.
- İbnü’l-Adîm, Ebü’l-Kâsım Kemâlüddîn el-Halebî. Buğyetü’t-Taleb fî Târîhi Halep. thk. Süheyil Zekkâr. Beyrut: Dârü’l-Fikr, ts.
- Mendûr, Muhammed. en-Nakdu’l-Menhecî ’inde’l-’Arab. Mısır: Dâru’n-Nahda, 1996.
- Mütenebbî, Ebü’t-Tayyib. Divânu’l-Mütenebbî. Beyrut: Dâru Beyrut, 1983.
- Seâlibî, Ebû Mansûr Abdülmelik b. Muhammed b. İsmail. Yetîmetü’d-Dehr fî Mehâsini Ehli’l-ʿAsr. thk. Mufîd Muhammed. Beyrut: Dârül-Kütübi’l-İlmîyye, 1983.
- Şâkir, Mahmûd. el-Mütenebbî. Cidde: Dârü’l-Medenî, 1987.
- Şuayb, Muhammed Abdurrahman. el-Mütenebbî Beyne Nâkideyh fî el-Kadîm ve el-Hadîs. Mısır: Dârü’l-Maârif, 1964.
- Yâkūt el-Hamevî, Ebû Abdillâh Şihâbüddîn. Mu’cemu’l-Büldan. Beyrut: Dâru Sâdir, 1977.
Abstract
This study focuses on two prominent figures in Arabic literature: Ṭāhā Hussein and al-Mutanabbī. The first figure, Ṭāhā Hussein, is a highly influential name in the fields of modern Arabic literature, criticism, and academic studies. The second figure, al-Mutanabbī, is a poet whose name has resonated across generations since the Abbasid period, deeply influencing both his own era and contemporary times with his poetry. The research will thoroughly examine Ṭāhā Hussein 's views on al-Mutanabbī 's poetry, as presented in his work Maʿa’l-Mutenabbi. In this context, Ṭāhā Hussein's critical approach to al-Mutanabbi will be evaluated, and the reasons that led him to write a book about this great poet will be discussed. The study will also address the artistic development of al-Mutanabbī’s poetry from Ṭāhā Hussein’s perspective. The factors that contributed to the poet's artistic maturation will be explored, with particular attention to how al-Mutanabbī's travels and his relationships with rulers, kings, and ministers influenced this development. Additionally, Tâhâ Hussein’s objective evaluations of al-Mutanabbī's poetry will be analyzed. These evaluations will highlight how, on the one hand, Ṭāhā Hussein attempts to identify the flaws in al-Mutanabbī’s poems, and on the other hand, how he emphasizes the aesthetic elements within them. Ultimately, this study aims to show that Ṭāhā Hussein views al-Mutanabbī not only as a poet but also as a thinker and intellectual figure, and from Ṭāhā Hussein’s perspective, it offers a new and critical literary examination of al-Mutanabbī 's poetry.
Keywords
Arabic language and Rhetoric Ṭāhā Hussein Al-Mutanabbī Maʿa Al-Mutanabbī Al-Mutanabbī’s poetry
References
- Aşmâvî, Muhammed Zekî. Kasîdetu’l-Medîh inde’l-Mütenebbî ve Tetavvruhâ el-Fennî. Kahire: Dâru’n-Nahada, 1983.
- Avad, İbrâhîm. Luğatu’l -Mütenebbî Dirâsetün Tahlîliyye. Kahire: Matbaatü’ş-Şebâb, 1987.
- Azzâm, Abdulvahâbb. Zikrâ Ebi’t-Tayyib baʿde Elf ʿÂm. Kahire: Müessesetu Hindâvî, 2014.
- Bağdâdî, Abdülkâdir b. Ömer. Hizânetü’l-Edeb. nşr. Abdüsselam Harûn. Kahire: Mektebetü’l-Hâncî, 1997.
- Bedîî, Yusuf. eṣ-Subhu’l-Münebbî ʿan Hayşiyyeti’l-Mütenebbî. thk. Mustafa es-Sekkâ vd. Kahire: Dârü’l-Maârif, ts.
- Cürcânî, Ebü’l-Hasan Alî b. Abdilazîz. el-Vesâta Beyne’l-Mütenebbî ve Husûmihi. thk. Muhammed Ebü’l-Fazl İbrâhim- Ali Muhammed el-Bicâvî. Mısır: Matbaatü Îsâ el-Bâbî el-Halebî, 1966.
- Dayf, Şevkî. el-Fennu ve Mezâhibuhu fi’ş-Şi’iri’l-Arabî. Kahire: Dârü’l-Maârif, ts.
- Dessûkî, Abdilazîz, Ebü’t-Tayyıb el-Mütenebbî- Şairu’l-Urûbe ve Hakimu’d-Dehr. Beyrut: el-Müessestu’l-Arabbiyetu lid-Dirâseti ve’n-Neşr, 2006.
- Durmuş, İsmail. “Mütenebbî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 32/196 İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
- Enbârî, Kemâleddin. Nüzhetü’l-Elibbâʾ fî Tabakāti’l-Üdebâ. thk. Muhammed Ebü’l-Fazl İbrâhîm. Kahire: Dârü’l-Fikri’l-Arabi, 1998.
- Fâhûrî, Hannâ. el-Câmi‘ fi Târîhi’l-Edebi’l-Arabî. Beyrut: Dâru’l-Cîl, 1986.
- Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekr Ahmed b. Alî b. Sâbit. Târîhu Bağdâd ev Medîneti’s-Selâm. thk. Beşşâr Avvâd Marûf. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 2001.
- Hâtimî, Ebû Ali Muhammed b. el-Hasan b. el-Muzaffar. er-Risâletü’l-Hâtimîyye fîmâ Vâfaka’l-Mütenebbî fî Şiʿrihî Kelâme Aristo fi’l-Hikme. thk. Fuad el-Bustânî. Beyrut: Dâru’l-Meşrik, 1931.
- Hizmetli, Sabri. “Karmatîler”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 24/510-514. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
- Hüseyin, Tâhâ. Maʿa’l-Mütenebbî. Kahire: Müessetü Hindâvî li't-Ta'lîm ve's-Sekâfe, 2013.
- İbn Cinnî, Ebü’l-Feth Osmân el-Bağdâdî. Fesrü Şiʿri’l-Mütenebbî. thk. Riza Receb. Dımaşk: Dâru’l-Yenâbi‘, 2004.
- İbn Hacer el-Askalânî, Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed. Lisânu’l-Mîzân. thk. Abdülfettâh Ebû Gudde. Dımaşk: Dâru’l-Beşâir, 2002.
- İbn Hallikân, Ebü’l-Abbâs Şemsüddîn el-İrbilî. Vefeyâtü’l-Aʿyân ve Enbâʾü Ebnâʾi’z-Zamân Mimmâ Sebete Bi’n-Nakl Evi’s-Semâʿ Ev Esbetehü’l-ʿAyân’. thk. İhsân Abbâs. Beyrut: Dâru Sâdır, 1978.
- İbnü’l-Adîm, Ebü’l-Kâsım Kemâlüddîn el-Halebî. Buğyetü’t-Taleb fî Târîhi Halep. thk. Süheyil Zekkâr. Beyrut: Dârü’l-Fikr, ts.
- Mendûr, Muhammed. en-Nakdu’l-Menhecî ’inde’l-’Arab. Mısır: Dâru’n-Nahda, 1996.
- Mütenebbî, Ebü’t-Tayyib. Divânu’l-Mütenebbî. Beyrut: Dâru Beyrut, 1983.
- Seâlibî, Ebû Mansûr Abdülmelik b. Muhammed b. İsmail. Yetîmetü’d-Dehr fî Mehâsini Ehli’l-ʿAsr. thk. Mufîd Muhammed. Beyrut: Dârül-Kütübi’l-İlmîyye, 1983.
- Şâkir, Mahmûd. el-Mütenebbî. Cidde: Dârü’l-Medenî, 1987.
- Şuayb, Muhammed Abdurrahman. el-Mütenebbî Beyne Nâkideyh fî el-Kadîm ve el-Hadîs. Mısır: Dârü’l-Maârif, 1964.
- Yâkūt el-Hamevî, Ebû Abdillâh Şihâbüddîn. Mu’cemu’l-Büldan. Beyrut: Dâru Sâdir, 1977.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Arabic Language and Rhetoric |
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Early Pub Date | June 30, 2025 |
| Publication Date | |
| Submission Date | January 30, 2025 |
| Acceptance Date | June 5, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 28 Issue: 1 |
All works published in this journal are licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.