Abstract
References
- 1.Lopez AD, Mathers CD, Ezzati M, et al. Global andregional burden of disease and risk factors, 2001:systematic analysis of population health data.Lancet. 2006;367(9524):1747-57.
- 2.Onat A, Hergenc G, Can G. Prospective validationin identical Turkish cohort of two metabolicsyndrome definitions for predictingcardiometabolic risk and selection of mostappropriate definition. Anatol J Kardiol.2007;7(1):29-34.
- 3.Meschia JF, Bushnell C, Boden-Albala B, et al.Guidelines for the primary prevention of stroke: astatement for healthcare professionals from theAmerican Heart Association/American StrokeAssociation. Stroke. 2014;45(12):3754-832.
- 4.Nakamura K, Barzi F, Lam TH, et al. Cigarettesmoking, systolic blood pressure, andcardiovascular diseases in the Asia-Pacific region.Stroke. 2008;39(6):1694-702.
- 5.Lima FO, Silva GS, Furie KL, et al. The FieldAssessment Stroke Triage for EmergencyDestination (FAST-ED): a simple and accurate pre-hospital scale to detect large vessel occlusionstrokes. Stroke. 2016;47(8):1997-2002.
- 6.İnanç Y, Ay H, İnanç Y, et al. Şanlıurfa ilinde inmetiplerinin demografik özellikleri. J Clin AnalMed2015;6(Suppl 3):257-260.
- 7.Jørgensen HS, Nakayama H, Reith J, Raaschou HO,T S Olsen TS. The Copenhagen Stroke Study. Stroke.1996;27:1765-9.
- 8.Chen CH, Huang P, Yang YH, et al. Pre-hospital andin-hospital delays after onset of acute ischemicstroke: a hospital-based study in southern Taiwan.Kaohsiung J Med Sci. 2007;23:552-9.
- 9.Tokgoz S, Keskin S, Kayrak M, Seyithanoglu A,Ogmegul A. Is neutrophil/lymphocyte ratio predictto short-term mortality in acute cerebral infarct independently from infarct volume? J Stroke Cerebrovasc. 2014;23(8):2163-8.
- 10.Goyal N, Chang JJ, Malhotra K, et al. Admissionneutrophil-to-lymphocyte ratio as a prognosticbiomarker of outcomes in large vessel occlusionstrokes. Stroke. 2018;49:00-00.
- 11.Buck BH, Liebeskind DS, Saver JL, et al. Earlyneutrophilia is associated with volume of ischemictissue in acute stroke. Stroke. 2008;39(2):355-60.
- 12.Ripamonti L, Riva R, Maioli F, Zenesini C,Procaccianti G. Daily variation in the occurrence ofdifferent subtypes of stroke. Stroke.2017;2017:9091250.
- 13.Beker MC, Caglayan B, Yalcin E, et al. Time-of-daydependent neuronal injury after ischemic stroke:implication of circadian clock transcriptional factorBmal1 and survival kinase AKT. Mol Neurobiol.2018;55(3):2565-76.
- 14.Raymond F, Nava S. Mean platelets volume andneutrophil to lymphocyte ratio as predictors ofstroke. Journal of clinical laboratory analysis.2017;00:e22189
- 15.Carbonera LA, Souza AC, Rodrigues MDS, et al.FAST-ED scale for prehospital triage of large vesselocclusion: results in the field. Arq Neuropsiquiatr.2022;80(9):885-92.
- 16.Pornpanit C, Loymai P, Uransilp N, SrivilaithonW.Accuracy of FAST-ED for assessment of largevessel occlusion of acute ischemic stroke inemergency department. Open Access Emerg Med.2024;16:203-10.
- 17.Illian H, Grimm C, Haller A, et al. Stroke triageusing the FAST-ED score shortens process times inlarge vessel occlusion strokes in a physician-staffedpre-hospital emergency medical system. Eur StrokeJ.2024;23969873241301884.
İnme Merkezine Başvuran Hastaların Demografik analizi ve Sahada İnme Triajı Skorunun (FAST-ED) Etkinliğinin Araştırılması
Abstract
Amaç: İnme, vasküler nedenler dışında belirgin bir sebep olmaksızın beyin kan akımının bozulmasıyla fokal serebral fonksiyon kaybı belirtilerinin hızla ortaya çıkması ve 24 saatten uzun sürmesi olarak tanımlanır. İnme, morbidite ve mortalitenin önde gelen nedenlerinden biridir ve hastalar sıklıkla ilk olarak acil servislere başvurmaktadır. İnme, iskemik (%80-85) ve hemorajik (%15-20) olmak üzere iki ana tipe ayrılır. İskemik inmede erken tanı ve uygun tedavi ile iskemik beyin hasarı önlenebilir. Bu amaçla son yıllarda skorlama yöntemleri üzerine yoğun çalışmalar yapılmakta olup FAST-ED (Sahada İnme Triajı Skoru) skorlaması da bunlardan biridir. Yaptığımız çalışmamızda, inme hastalarında FAST-ED skoru, laboratuvar değerleri, başvuru şekli ve zamanı, verilen tedaviler ve demografik özellikler gibi çeşitli faktörlerin mortalite ve prognoz üzerindeki etkileri incelendi. Ayrıca hastaların uygun inme merkezine yönlendirilmeleri için kolay uygulanabilen FAST-ED skoru ile LVOS (büyük damar tıkanıklı inme) olasılıklarını tespit etmek ve NLR gibi kolay erişilebilir parametrelerin inme prognozu ve mortalite açısından önemini ortaya koymak amaçlandı.
Yöntemler: 20 ağustos 2018 ve 31 ağustos 2019 tarihleri arasında hastanemiz acil servisine inme tanısı ile yatırılan 327 hasta dosyası incelendi. Homojen grup oluşturmak için katı dışlama kriterleri sonrası İskemik inmeli 163 hasta FAST-ED skoru (Field Assessment Stroke Triage for Emergency Destination) ile düşük (0-1 puan), orta (2-3 puan) ve yüksek (≥4 puan) risk olarak üç gruba ayrılarak sırasıyla grup 1-2-3 olarak adlandırıldı. Bu gruplar başvuru şekli, süresi, mortalite oranları, trombolitik tedavi ve laboratuvar parametreleri açısından değerlendirildi. İstatistiksel analizlerde Ki-Kare, Student-T, Kruskal Wallis ve Mann-Whitney U testleri kullanıldı; p<0,01 ve p<0,05 anlamlı kabul edildi.
Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 163 hastanın yaş ortalaması 64.78±14.57 olup, %55,8’i erkekti. Hastaların başvuruları en sık kış aylarında (%38.6) ve sabah saatlerinde (%33.7) gerçekleşti. En yaygın komorbiditeler hipertansiyon (%53.3), koroner arter hastalığı (%30.6) ve diyabet (%26.3) olarak saptandı. Hastaların %15.6’sına trombolitik tedavi uygulandı. FAST-ED 2-3 grubundaki hastaların %26’sına, FAST-ED 1 grubunda ise sadece 1 hastaya (%1.49) trombolitik tedavi verildi. Ayrıca FAST-ED grup 1 de hastaların NLR (nötrofil/lenfosit oranı) seviyeleri, AF (atrial fibrilasyon), büyük damar tıkanıklığı (LVOS), trombolitik uyguluma oranı ve mortalitesi daha düşük bulundu.
Sonuç: FAST-ED düşük risk (FAST-ED 1) hastalarının, daha fazla ayaktan başvurdukları ve daha uzun sürede hastaneye ulaştıkları tespit edilmiştir. Ayrıca bu grupta büyük damar tıkanıklığı olmayan (non-LVOS) hastalar çoğunlukta olduğundan daha az trombolitik uygulanmış ve düşük mortalite oranları gözlenmiştir. Ayrıca çalışmamızda FAST-ED skoru arttıkça, beyin hasarının büyüklüğü, trombolitik tedavi ihtiyacı ve mortalite oranlarının da arttığı sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
References
- 1.Lopez AD, Mathers CD, Ezzati M, et al. Global andregional burden of disease and risk factors, 2001:systematic analysis of population health data.Lancet. 2006;367(9524):1747-57.
- 2.Onat A, Hergenc G, Can G. Prospective validationin identical Turkish cohort of two metabolicsyndrome definitions for predictingcardiometabolic risk and selection of mostappropriate definition. Anatol J Kardiol.2007;7(1):29-34.
- 3.Meschia JF, Bushnell C, Boden-Albala B, et al.Guidelines for the primary prevention of stroke: astatement for healthcare professionals from theAmerican Heart Association/American StrokeAssociation. Stroke. 2014;45(12):3754-832.
- 4.Nakamura K, Barzi F, Lam TH, et al. Cigarettesmoking, systolic blood pressure, andcardiovascular diseases in the Asia-Pacific region.Stroke. 2008;39(6):1694-702.
- 5.Lima FO, Silva GS, Furie KL, et al. The FieldAssessment Stroke Triage for EmergencyDestination (FAST-ED): a simple and accurate pre-hospital scale to detect large vessel occlusionstrokes. Stroke. 2016;47(8):1997-2002.
- 6.İnanç Y, Ay H, İnanç Y, et al. Şanlıurfa ilinde inmetiplerinin demografik özellikleri. J Clin AnalMed2015;6(Suppl 3):257-260.
- 7.Jørgensen HS, Nakayama H, Reith J, Raaschou HO,T S Olsen TS. The Copenhagen Stroke Study. Stroke.1996;27:1765-9.
- 8.Chen CH, Huang P, Yang YH, et al. Pre-hospital andin-hospital delays after onset of acute ischemicstroke: a hospital-based study in southern Taiwan.Kaohsiung J Med Sci. 2007;23:552-9.
- 9.Tokgoz S, Keskin S, Kayrak M, Seyithanoglu A,Ogmegul A. Is neutrophil/lymphocyte ratio predictto short-term mortality in acute cerebral infarct independently from infarct volume? J Stroke Cerebrovasc. 2014;23(8):2163-8.
- 10.Goyal N, Chang JJ, Malhotra K, et al. Admissionneutrophil-to-lymphocyte ratio as a prognosticbiomarker of outcomes in large vessel occlusionstrokes. Stroke. 2018;49:00-00.
- 11.Buck BH, Liebeskind DS, Saver JL, et al. Earlyneutrophilia is associated with volume of ischemictissue in acute stroke. Stroke. 2008;39(2):355-60.
- 12.Ripamonti L, Riva R, Maioli F, Zenesini C,Procaccianti G. Daily variation in the occurrence ofdifferent subtypes of stroke. Stroke.2017;2017:9091250.
- 13.Beker MC, Caglayan B, Yalcin E, et al. Time-of-daydependent neuronal injury after ischemic stroke:implication of circadian clock transcriptional factorBmal1 and survival kinase AKT. Mol Neurobiol.2018;55(3):2565-76.
- 14.Raymond F, Nava S. Mean platelets volume andneutrophil to lymphocyte ratio as predictors ofstroke. Journal of clinical laboratory analysis.2017;00:e22189
- 15.Carbonera LA, Souza AC, Rodrigues MDS, et al.FAST-ED scale for prehospital triage of large vesselocclusion: results in the field. Arq Neuropsiquiatr.2022;80(9):885-92.
- 16.Pornpanit C, Loymai P, Uransilp N, SrivilaithonW.Accuracy of FAST-ED for assessment of largevessel occlusion of acute ischemic stroke inemergency department. Open Access Emerg Med.2024;16:203-10.
- 17.Illian H, Grimm C, Haller A, et al. Stroke triageusing the FAST-ED score shortens process times inlarge vessel occlusion strokes in a physician-staffedpre-hospital emergency medical system. Eur StrokeJ.2024;23969873241301884.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Medical Education, Health Services and Systems (Other) |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Publication Date | June 20, 2025 |
| Submission Date | January 30, 2025 |
| Acceptance Date | May 9, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 52 Issue: 2 |
