Research Article
BibTex RIS Cite

MUHAMMED B. AHMED EL-METEVELLÎ’NİN AHKÂMÜ’L-HEMZETEYN Lİ’L-KURRÂİL-AŞERATİ MİN TARİKİ’Ş-ŞÂTIBİYYE VE’D-DURRE ADLI RİSALESİNİN TAHKİK VE TAHLİLİ

Year 2025, Volume: 1 Issue: 31, 21 - 42, 23.06.2025

Abstract

Kıraat ilminde hemze konusu hemen her kıraat âlimi tarafından eserlerinde incelenmiş olan önemli bir konudur. Hemze kimi âlimler tarafından Arap alfabesinde müstakil bir harf kabul edilerek Elif-ba’da yer almıştır. Diğer bazılarınca ise onun sayılmayacağı ve Elifin harekeli hali olduğu benimsendiğinden alfabeye dâhil olmamıştır. Bu konudaki ihtilaf sadece hemzenin alfabeye alınıp alınmaması ile kalmamış, onun okunuşuna da sirayet etmiştir. Birbirine uğrayan iki hemzenin nasıl okunacağı meselesi bu nedenle kıraat âlimleri arasında farklı vecihlerde uygulanmıştır. Tahkîk, teshil, ibdâl ve iskat gibi farklı terimlerle ifade edilmiş olan bu okuyuş biçimleri hemze hakkındaki ihtilafların çeşitliliğini göstermektedir. Usul ve Ferş şeklindeki ayrımda ilk kısımda yer alan hemze vecihleri çoğunlukla âyetin anlamına etki etmemektedir. Bununla birlikte kıraat ve tefsir eserlerinde müstakil birer konu olarak ele alınmasının yanında birbirine uğrayan hemzelerin okuyuş farklılıkları ile ilgili müstakil risaleler de yazılmıştır. Bahsi geçen türden bir yazma olan Risale fi Ahkâmi’l-Hemzeteyn li’l-Kurrâil Aşerati min Tariki’ş-Şâtıbiyye ve’d-Durre’nin tahkik ve tahlili ise bu çalışmanın konusunu oluşturmuştur. Tahkikle alana daha kolay okunabilecek bir metin kazandırmak ve müstakil çalışmanın incelenmesi konusunda kıraat alanı akademisyenlerine kolay ulaşılıp incelenebilecek bir materyal hazırlamak amaçlanmıştır. Çalışmada risalenin müellifi olan Muhammed b. Ahmed el-Metevellî’nin hayatı hakkında kısa bilgi verildikten sonra, eserin tahlil ve tahkiki yapılmıştır.

Project Number

-

References

  • . القران الكريم.
  • 2. الأعلام، خير الدين بن محمود بن محمد بن علي بن فارس الزركلي(ت1396هـ)، دار العلم للملايين، الطبعة: الخامسة عشر، 1422هـ - 2002م.
  • 3. الإقناع في القراءات السبع، أبو جعفر أحمد بن علي بن أحمد بن خلف الأنصاري الغرناطي المعروف بابن الباذش (ت 540هـ)، دار الصحابة التراث.
  • 4. الإمام المتولي وجهوده في علم القراءات، إبراهيم بن سعيد بن حمد الدوسري، مكتبة الرشد – الرياض، الطبعة: الأولى، 1420هـ - 1999م.
  • 5. البدور الزاهرة في القراءات العشرة المتواترة، عبد الفتاح القاضي (ت1403)، دار الكتاب العربي – بيروت – لبنان، الطبعة: الأولى، 1401هـ - 1981م.
  • 6. جمهرة أعلام الأزهر الشريف في القرنين الرابع عشر والخامس عشر الهجريين، أسامة الأزهري، مكتبة الإسكندرية، طبعة: 1440هـ -2019م.
  • 7. الرحيق المختوم في نشر اللؤلؤ المنظوم، الحسن بن خلف الحسيني، مطبعة المعاهد – مصر، الطبعة: الأولى.
  • 8. الروض النضير في تحرير أوجه الكتاب المنير، محمد بن أحمد المتولي (1313هـ - 1895م)، تحقيق: خالد حسن أبو الجود، 1425هـ - 2004م.
  • 9. فتح المعطي وغنية المقري في شرح مقدمة ورش المصري، محمد بن أحمد المتولي(ت1313هـ)، تحقيق: زيدان أبو المكارم حسن، مطبعة السعادة ـ مصر، نشرته مكتبة القاهرة، الطبعة: الأولى، 1366هـ - 1947م.
  • 10.فهرس الكتب الموجودة بالمكتبة الأزهرية إلى سنة 1371 هـ -1952م، مطبعة الأزهر- القاهرة، الطبعة: الثانية، 1371 هـ - 1952.
  • 11. فهرس الخزانة التيمورية: دار الكتب المصرية - القاهرة ١٣٦٧ هـ - ١٩٤٨م.
  • 12. الكنز في القراءات العشر، عبد الله بن عبد المؤمن بن الوجيه بن عبد الله بن علي بن المبارك التاجر الواسطي المقرئ تاج الدين ويقال نجم الدين (ت741هـ)، تحقيق: خالد المشهداني، مكتبة الثقافة الدينية – القاهرة، الطبعة: الأولى، 1425هـ - 20005م.
  • 13. النشر في القراءات العشر، أبو الخير شمس الدين ابن الجزري محمد بن محمد بن يوسف (ت833هـ)، تحقيق: محمد علي الضباع، المطبعة التجارية الكبرى.
  • 14. هداية القاري الى تجويد كلام الباري، عبد الفتاح بن السيد عجمي بن السيد العسس المرصفي المصري (ت 1409هـ - 1988م)، مكتبة طيبة – المدينة المنورة، الطبعة: الثانية.
  • 15. الوافي في شرح الشاطبية في القراءات السبع، عبد الفتاح بن عبد الغني بن محمد القاضي (ت 1403هـ)، مكتبة السوداني للتوزيع، الطبعة: الرابعة.

INVESTIGATION AND STUDY OF A TREATISE ON THE TWO HAMZAS FOR THE TEN QURRAS ACCORDING TO THE SHATIBIYYAH AND AL-DURRAH BY MUHAMMAD IBN AHMAD AL-MUTAWALI

Year 2025, Volume: 1 Issue: 31, 21 - 42, 23.06.2025

Abstract

In the science of Qira'at, the subject of hamza is an important subject that has been studied by almost every qira'at scholar in his works. Hamza was accepted as a separate letter in the Arabic alphabet by some scholars and took part in Alif-ba. It was not included in the alphabet because it was accepted by some others that it would not be counted and that it was the mobile of Alif With Harkah. The dispute on this issue was not only about whether the level should be taken into the alphabet, but also its recitation. For this reason, the issue of how to read the two hamzas that meet each other has been applied in different vaceehs among the scholars of qira'at. These forms of reading, expressed in various terms such as tahkeek (investigation), tasheel (facilitation) and ibdal (compensation), show the diversity of disputes about hamza. In the distinction between Usul and Farsh (modus and exception), the same phrases included in the first part mostly do not affect the meaning of the verse. However, in addition to being treated as a separate subject in the qira'at and tafsir works, separate treatises have also been written about the differences in the reading of the levels that cross each other. The investigation and introduction of Risala fi Ahkam al-Hamzatain li al-qiraat al-Ashera min Tariq al-Shatibiyya and al-Durra, a manuscript, formed the subject of this study. It is aimed to provide a text that can be read more easily through the investigation and to prepare a material that can be easily accessed and examined by academics of the field of education about the examination of individual studies. Muhammad b. Ahmad al-Mutawalli, who is the author of the treatise in the study. After a brief information was given about the life of Muhammad b. Ahmad al-Metawalli, the work was introduced and added to it by conducting an investigation.

Project Number

-

References

  • . القران الكريم.
  • 2. الأعلام، خير الدين بن محمود بن محمد بن علي بن فارس الزركلي(ت1396هـ)، دار العلم للملايين، الطبعة: الخامسة عشر، 1422هـ - 2002م.
  • 3. الإقناع في القراءات السبع، أبو جعفر أحمد بن علي بن أحمد بن خلف الأنصاري الغرناطي المعروف بابن الباذش (ت 540هـ)، دار الصحابة التراث.
  • 4. الإمام المتولي وجهوده في علم القراءات، إبراهيم بن سعيد بن حمد الدوسري، مكتبة الرشد – الرياض، الطبعة: الأولى، 1420هـ - 1999م.
  • 5. البدور الزاهرة في القراءات العشرة المتواترة، عبد الفتاح القاضي (ت1403)، دار الكتاب العربي – بيروت – لبنان، الطبعة: الأولى، 1401هـ - 1981م.
  • 6. جمهرة أعلام الأزهر الشريف في القرنين الرابع عشر والخامس عشر الهجريين، أسامة الأزهري، مكتبة الإسكندرية، طبعة: 1440هـ -2019م.
  • 7. الرحيق المختوم في نشر اللؤلؤ المنظوم، الحسن بن خلف الحسيني، مطبعة المعاهد – مصر، الطبعة: الأولى.
  • 8. الروض النضير في تحرير أوجه الكتاب المنير، محمد بن أحمد المتولي (1313هـ - 1895م)، تحقيق: خالد حسن أبو الجود، 1425هـ - 2004م.
  • 9. فتح المعطي وغنية المقري في شرح مقدمة ورش المصري، محمد بن أحمد المتولي(ت1313هـ)، تحقيق: زيدان أبو المكارم حسن، مطبعة السعادة ـ مصر، نشرته مكتبة القاهرة، الطبعة: الأولى، 1366هـ - 1947م.
  • 10.فهرس الكتب الموجودة بالمكتبة الأزهرية إلى سنة 1371 هـ -1952م، مطبعة الأزهر- القاهرة، الطبعة: الثانية، 1371 هـ - 1952.
  • 11. فهرس الخزانة التيمورية: دار الكتب المصرية - القاهرة ١٣٦٧ هـ - ١٩٤٨م.
  • 12. الكنز في القراءات العشر، عبد الله بن عبد المؤمن بن الوجيه بن عبد الله بن علي بن المبارك التاجر الواسطي المقرئ تاج الدين ويقال نجم الدين (ت741هـ)، تحقيق: خالد المشهداني، مكتبة الثقافة الدينية – القاهرة، الطبعة: الأولى، 1425هـ - 20005م.
  • 13. النشر في القراءات العشر، أبو الخير شمس الدين ابن الجزري محمد بن محمد بن يوسف (ت833هـ)، تحقيق: محمد علي الضباع، المطبعة التجارية الكبرى.
  • 14. هداية القاري الى تجويد كلام الباري، عبد الفتاح بن السيد عجمي بن السيد العسس المرصفي المصري (ت 1409هـ - 1988م)، مكتبة طيبة – المدينة المنورة، الطبعة: الثانية.
  • 15. الوافي في شرح الشاطبية في القراءات السبع، عبد الفتاح بن عبد الغني بن محمد القاضي (ت 1403هـ)، مكتبة السوداني للتوزيع، الطبعة: الرابعة.

دراسة وتحقيق رسالة في أحكام الهمزتين للقراء العشرة من طريق الشاطبية والدرة لمحمد بن أحمد المتولي

Year 2025, Volume: 1 Issue: 31, 21 - 42, 23.06.2025

Abstract

يُعَدّ موضوع الهمز في علم القراءات من القضايا المهمة التي تناولها معظم علماء هذا الفن في مصنفاتهم. فقد اعتبر بعض العلماء الهمزة حرفاً مستقلاً من حروف الهجاء العربية، وأدرجوه ضمن ترتيب حروف الهجاء العربية. بينما رأى بعضم من الصنف الآخر أنه لا يُعَدّ حرفاً مستقلاً، بل هو حرف الألف المتحرك، لأجل هذا لم يضمنوه في الحروف الهجائية العربية. ولم يقتصر الخلاف حول إدراج الهمزة في الأبجدية فحسب، بل تعداه ليشمل كيفية نطقها أيضاً. وقد أدى هذا إلى اختلاف وجوه الأداء عند التقاء الهمزتين في كلمة أو كلمتين، حيث عبّر العلماء عن هذه الوجوه بمصطلحات متعددة مثل: التحقيق، والتسهيل، والإبدال، والإسقاط، مما يعكس تنوع الآراء في هذه المسألة.
وفي إطار التقسيم بين قسمَي الأصول والفرش، تُدرَج وجوه الهمزة ضمن القسم الأول غالباً، وهي لا تؤثر عادةً في معنى الآية. ورغم ذلك، فقد أُفردت هذه المسائل بالبحث في كتب القراءات والتفسير وبقية العلوم المتصلة بالقراءات والتي أثَّرت القراءات فيها، بل كُتبت فيها رسائل وأطاريح جامعية مستقلة أيضاً، تتناول بالأخص اختلاف وجوه أداء الهمزتين المتلاصقتين. وتُعَدّ "رسالة في أحكام الهمزتين للقُرّاء العشرة من طريق الشاطبية والدرة" من هذا النوع من المؤلفات، حيث شكّل تحقيقها وتحليلها موضوع هذه الدراسة.
ولقد هدفت هذه الدراسة من خلال التحقيق إلى تقديم نص يسهل قراءته في هذا المجال، وإعداد مادة علمية يمكن للباحثين الأكاديميين في علم القراءات الوصول إليها والانتفاع منها بسهولة. وقد تضمّنت الدراسة نبذة مختصرة عن حياة مؤلف الرسالة، محمد بن أحمد المتولي، تلاها تحليل علمي أكاديمي وتحقيق للنص.

Ethical Statement

Derginin yayın dili Türkçe, Arapça, Farsça, Urduca ve İngilizcedir. Yabancı dildeki yazıların yayımlanması, Yayın Kurulu'nun onayına bağlıdır. Dergiye gönderilecek yazıların, Türk Dil Kurumu'nun yazım kurallarına uygun olması gerekmektedir. Türkçede yaygın kullanılan yabancı kelimelerin dışındaki kelimelerin Türkçe karşılığının kullanılmasına özen gösterilmelidir. Farklı yazı tipi kullananların, kullandıkları yazı tiplerini de göndermeleri gerekmektedir. Makalelerin özetleri 250 kelimeyi aşmamalıdır. Yazılarda resim, çizim veya herhangi bir görsel anlatım varsa; bunların en az 300 dpi çözünürlükte taranması ve kullanıldığı metindeki adları ile kaydedilerek gönderilmesi gerekmektedir. Yayımlanan yazıların sorumlulukları yazı sahiplerine aittir. Yazılar, A4 sayfa boyutuna göre 25 sayfayı geçmemelidir. Ancak geniş kapsamlı yazılar, Yayın Kurulu’nun onayıyla seri halinde ya da derginin eki şeklinde de yayımlanabilir. Yazım kuralları ve sayfa düzeni - Yazılar MS Word ya da uyumlu programlarda yazılmalıdır. Yazı karakteri Times New Roman, 12 punto ve tek satır aralığında olmalıdır. - Sayfa, A4 dikey boyutta; üst, alt ve sağ kenar boşluğu 2,5 cm; sol kenar boşluğu 3 cm olarak düzenlenmelidir. - Paragraf aralığı önce 6 nk, sonra 0 nk olmalıdır. - Yazının başlığı koyu harfle yazılmalı, konunun içeriği ile uyumlu olmalıdır. - Makalelerin Türkçe ve İngilizce özetleri 250 kelimeyi aşmamalıdır. 3 ila 5 kelimeden oluşan anahtar kelime/keywords yer almalıdır. Makalenin Türkçe ve İngilizce başlıklarına yer verilmelidir. Yayım dili Arapça, Farsça veya Urduca olan makalelerde Türkçe ve İngilizce özet istenmektedir. - Başlıklar koyu harfle yazılmalıdır. Uzun yazılarda ara başlıkların kullanılması okuyucu açısından yararlı olacaktır. - İmla ve noktalamada makalenin veya konunun zorunlu kıldığı durumlar dışında Türk Dil Kurumu’nun İmla Kılavuzu dikkate alınmalıdır. - Metin içinde vurgulanmak istenen yerlerin “tırnak içinde” gösterilmesi yeterlidir. - Birden çok yazarlı makalelerde makale ilk sıradaki yazarın ismiyle sisteme yüklenmelidir. Birden sonraki yazarların isimleri sistem üzerinde diğer yazarlar kısmında belirtilmelidir. Kaynak gösterme - Doğu Araştırmaları Dergisi sayfa altı dipnot veya APA 6.0 kaynak gösterimini kabul etmektedir. - Bir eserin derleyeni, tercüme edeni, hazırlayanı, tashih edeni, editörü varsa kaynakçada mutlaka gösterilmelidir. - Elektronik ortamdaki kaynaklarda yazarı, çalışmanın başlığı ve yayın tarihi belli olanlar kullanılmalıdır. - Metin içinde atıf yapılmayan kaynaklar kaynakçada gösterilmemelidir. - Kaynakça makalenin sonunda yazarların soyadlarına göre alfabetik olarak düzenlenmelidir. Doğu Araştırmaları Dergisi Index Islamicus Uluslararası dizini, SOBİAD (Sosyal Bilimler Atıf Dizini) ve ASOS indeksleri tarafından taranmaktadır.

Supporting Institution

Destekleyen kurum bulunmamaktadır.

Project Number

-

Thanks

Dergi editör ve yayıncılarına teşekkür ederim.

References

  • . القران الكريم.
  • 2. الأعلام، خير الدين بن محمود بن محمد بن علي بن فارس الزركلي(ت1396هـ)، دار العلم للملايين، الطبعة: الخامسة عشر، 1422هـ - 2002م.
  • 3. الإقناع في القراءات السبع، أبو جعفر أحمد بن علي بن أحمد بن خلف الأنصاري الغرناطي المعروف بابن الباذش (ت 540هـ)، دار الصحابة التراث.
  • 4. الإمام المتولي وجهوده في علم القراءات، إبراهيم بن سعيد بن حمد الدوسري، مكتبة الرشد – الرياض، الطبعة: الأولى، 1420هـ - 1999م.
  • 5. البدور الزاهرة في القراءات العشرة المتواترة، عبد الفتاح القاضي (ت1403)، دار الكتاب العربي – بيروت – لبنان، الطبعة: الأولى، 1401هـ - 1981م.
  • 6. جمهرة أعلام الأزهر الشريف في القرنين الرابع عشر والخامس عشر الهجريين، أسامة الأزهري، مكتبة الإسكندرية، طبعة: 1440هـ -2019م.
  • 7. الرحيق المختوم في نشر اللؤلؤ المنظوم، الحسن بن خلف الحسيني، مطبعة المعاهد – مصر، الطبعة: الأولى.
  • 8. الروض النضير في تحرير أوجه الكتاب المنير، محمد بن أحمد المتولي (1313هـ - 1895م)، تحقيق: خالد حسن أبو الجود، 1425هـ - 2004م.
  • 9. فتح المعطي وغنية المقري في شرح مقدمة ورش المصري، محمد بن أحمد المتولي(ت1313هـ)، تحقيق: زيدان أبو المكارم حسن، مطبعة السعادة ـ مصر، نشرته مكتبة القاهرة، الطبعة: الأولى، 1366هـ - 1947م.
  • 10.فهرس الكتب الموجودة بالمكتبة الأزهرية إلى سنة 1371 هـ -1952م، مطبعة الأزهر- القاهرة، الطبعة: الثانية، 1371 هـ - 1952.
  • 11. فهرس الخزانة التيمورية: دار الكتب المصرية - القاهرة ١٣٦٧ هـ - ١٩٤٨م.
  • 12. الكنز في القراءات العشر، عبد الله بن عبد المؤمن بن الوجيه بن عبد الله بن علي بن المبارك التاجر الواسطي المقرئ تاج الدين ويقال نجم الدين (ت741هـ)، تحقيق: خالد المشهداني، مكتبة الثقافة الدينية – القاهرة، الطبعة: الأولى، 1425هـ - 20005م.
  • 13. النشر في القراءات العشر، أبو الخير شمس الدين ابن الجزري محمد بن محمد بن يوسف (ت833هـ)، تحقيق: محمد علي الضباع، المطبعة التجارية الكبرى.
  • 14. هداية القاري الى تجويد كلام الباري، عبد الفتاح بن السيد عجمي بن السيد العسس المرصفي المصري (ت 1409هـ - 1988م)، مكتبة طيبة – المدينة المنورة، الطبعة: الثانية.
  • 15. الوافي في شرح الشاطبية في القراءات السبع، عبد الفتاح بن عبد الغني بن محمد القاضي (ت 1403هـ)، مكتبة السوداني للتوزيع، الطبعة: الرابعة.
There are 15 citations in total.

Details

Primary Language Arabic
Subjects Arabic Language, Literature and Culture
Journal Section Research Articles
Authors

Ömer Özbek 0000-0001-7668-1701

Ragheed Naseem Taha Taha 0000-0001-6463-625X

Project Number -
Publication Date June 23, 2025
Submission Date April 27, 2025
Acceptance Date June 8, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 1 Issue: 31

Cite

APA Özbek, Ö., & Taha, R. N. T. (2025). دراسة وتحقيق رسالة في أحكام الهمزتين للقراء العشرة من طريق الشاطبية والدرة لمحمد بن أحمد المتولي. Doğu Araştırmaları, 1(31), 21-42.
AMA Özbek Ö, Taha RNT. دراسة وتحقيق رسالة في أحكام الهمزتين للقراء العشرة من طريق الشاطبية والدرة لمحمد بن أحمد المتولي. DA. June 2025;1(31):21-42.
Chicago Özbek, Ömer, and Ragheed Naseem Taha Taha. “دراسة وتحقيق رسالة في أحكام الهمزتين للقراء العشرة من طريق الشاطبية والدرة لمحمد بن أحمد المتولي”. Doğu Araştırmaları 1, no. 31 (June 2025): 21-42.
EndNote Özbek Ö, Taha RNT (June 1, 2025) دراسة وتحقيق رسالة في أحكام الهمزتين للقراء العشرة من طريق الشاطبية والدرة لمحمد بن أحمد المتولي. Doğu Araştırmaları 1 31 21–42.
IEEE Ö. Özbek and R. N. T. Taha, “دراسة وتحقيق رسالة في أحكام الهمزتين للقراء العشرة من طريق الشاطبية والدرة لمحمد بن أحمد المتولي”, DA, vol. 1, no. 31, pp. 21–42, 2025.
ISNAD Özbek, Ömer - Taha, Ragheed Naseem Taha. “دراسة وتحقيق رسالة في أحكام الهمزتين للقراء العشرة من طريق الشاطبية والدرة لمحمد بن أحمد المتولي”. Doğu Araştırmaları 1/31 (June 2025), 21-42.
JAMA Özbek Ö, Taha RNT. دراسة وتحقيق رسالة في أحكام الهمزتين للقراء العشرة من طريق الشاطبية والدرة لمحمد بن أحمد المتولي. DA. 2025;1:21–42.
MLA Özbek, Ömer and Ragheed Naseem Taha Taha. “دراسة وتحقيق رسالة في أحكام الهمزتين للقراء العشرة من طريق الشاطبية والدرة لمحمد بن أحمد المتولي”. Doğu Araştırmaları, vol. 1, no. 31, 2025, pp. 21-42.
Vancouver Özbek Ö, Taha RNT. دراسة وتحقيق رسالة في أحكام الهمزتين للقراء العشرة من طريق الشاطبية والدرة لمحمد بن أحمد المتولي. DA. 2025;1(31):21-42.

Derginin yayın dili Türkçe, Arapça, Farsça, Urduca ve İngilizcedir. Yabancı dildeki yazıların yayımlanması, Yayın Kurulu'nun onayına bağlıdır. Dergiye gönderilecek yazıların, Türk Dil Kurumu'nun yazım kurallarına uygun olması gerekmektedir. Türkçede yaygın kullanılan yabancı kelimelerin dışındaki kelimelerin Türkçe karşılığının kullanılmasına özen gösterilmelidir. Farklı yazı tipi kullananların, kullandıkları yazı tiplerini de göndermeleri gerekmektedir. Makalelerin özetleri 250 kelimeyi aşmamalıdır. Yazılarda resim, çizim veya herhangi bir görsel anlatım varsa; bunların en az 300 dpi çözünürlükte taranması ve kullanıldığı metindeki adları ile kaydedilerek gönderilmesi gerekmektedir. Yayımlanan yazıların sorumlulukları yazı sahiplerine aittir. Yazılar, A4 sayfa boyutuna göre 25 sayfayı geçmemelidir. Ancak geniş kapsamlı yazılar, Yayın Kurulu’nun onayıyla seri halinde ya da derginin eki şeklinde de yayımlanabilir. 

Yazım kuralları ve sayfa düzeni
- Yazılar MS Word ya da uyumlu programlarda yazılmalıdır. Yazı karakteri Times New Roman, 12 punto ve tek satır aralığında olmalıdır.
- Sayfa, A4 dikey boyutta; üst, alt ve sağ kenar boşluğu 2,5 cm; sol kenar boşluğu 3 cm olarak düzenlenmelidir.
- Paragraf aralığı önce 6 nk, sonra 0 nk olmalıdır.
- Yazının başlığı koyu harfle yazılmalı, konunun içeriği ile uyumlu olmalıdır.
- Makalelerin Türkçe ve İngilizce özetleri 250 kelimeyi aşmamalıdır. 3 ila 5 kelimeden oluşan anahtar kelime/keywords yer almalıdır. Makalenin Türkçe ve İngilizce başlıklarına yer verilmelidir. Yayım dili Arapça, Farsça veya Urduca olan makalelerde Türkçe ve İngilizce özet istenmektedir.
- Başlıklar koyu harfle yazılmalıdır. Uzun yazılarda ara başlıkların kullanılması okuyucu açısından yararlı olacaktır.
- İmla ve noktalamada makalenin veya konunun zorunlu kıldığı durumlar dışında Türk Dil Kurumu’nun İmla Kılavuzu dikkate alınmalıdır.
- Metin içinde vurgulanmak istenen yerlerin “tırnak içinde” gösterilmesi yeterlidir.
- Birden çok yazarlı makalelerde makale ilk sıradaki yazarın ismiyle sisteme yüklenmelidir. Birden sonraki yazarların isimleri sistem üzerinde diğer yazarlar kısmında belirtilmelidir.

Kaynak gösterme
- Doğu Araştırmaları Dergisi sayfa altı dipnot veya APA 6.0 kaynak gösterimini kabul etmektedir.
- Bir eserin derleyeni, tercüme edeni, hazırlayanı, tashih edeni, editörü varsa kaynakçada mutlaka gösterilmelidir.
- Elektronik ortamdaki kaynaklarda yazarı, çalışmanın başlığı ve yayın tarihi belli olanlar kullanılmalıdır.
- Metin içinde atıf yapılmayan kaynaklar kaynakçada gösterilmemelidir.
- Kaynakça makalenin sonunda yazarların soyadlarına göre alfabetik olarak düzenlenmelidir.


Doğu Araştırmaları Dergisi
Index Islamicus Uluslararası dizini, SOBİAD (Sosyal Bilimler Atıf Dizini) ve ASOS indeksleri tarafından taranmaktadır.