Abstract
Afrika kıtası, 15. yüzyılda Avrupa devletlerinin dikkatini çeken bir coğrafya idi. 19. yüzyıla kadar gelen uzun süreç içerisinde devletler arası rekabet kıyı kesimleri yanında iç kesimlere doğru kaymaya başladı. Bu süreçte, askeri ve sivil keşif kolları, seyyahlar, bilim insanları ve misyonerlerin önemli katkıları oldu. Bu faaliyetlerin zirveye ulaştığı dönemde, kıtanın geleceğinde bir dönüm noktası olan ve serbest ticaret, kölelik, misyonerlik ve yeni işgal prensipleri gibi konuları içeren Berlin Batı Afrika Konferansı (15 Kasım 1884-26 Şubat 1885) düzenlendi. Makalede, arşiv belgeleri ışığında Afrika’nın geleceği ve sınırlarının çizilmesi hususunda önemli etkisi olan konferans ve Osmanlı İmparatorluğu’nun konferanstaki tutumu incelenmektedir. Osmanlı yönetimi, davet edilmemesine rağmen konferansa katılma yönünde diplomatik temaslarda bulundu. Ardından katılmasında bir engelin olmadığı sonucuna varılarak Almanya tarafından davet edildi. Müzakereler sırasında sınırlar, Müslüman nüfusun dini haklarının korunması ve hâkimiyet alanları üzerindeki konularda etkin bir politika yürüttü. Konferansta alınan kararlar uzun vadede hem kıtayı hem de Osmanlı egemenlik alanlarını etkiledi.
Supporting Institution
Bu çalışma Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalında hazırlanmakta olan “1884-1885 Berlin Batı Afrika Konferansı ve Osmanlı Devleti’nin Afrika Politikasına Etkisi” başlıklı doktora tezinden üretilmiştir.
Project Number
Bu çalışma Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalında hazırlanmakta olan “1884-1885 Berlin Batı Afrika Konferansı ve Osmanlı Devleti’nin Afrika Politikasına Etkisi” başlıklı doktora tezinden üretilmiştir.
References
- Hariciye Siyasi (HR.SYS.), 908/1; 910/1; 910/7; 910/9; 910/14; 910/17; 910/20; 910/32; 910/40; 910/57; 910/151.
- Haritalar (HRT.h..), 3.
- İrade Hariciye (İ.HR.), 295/186601; 295/18661; 296/18708.
- İrade Meclis-i Mahsus (İ.MMS.), 79/3437; 79/3438.
- Meclis-i Vükela Mazbataları (MV.), 225/80; 7/69; 1/7.
- Yıldız Arşivi Hususi Maruzat (Y.A.HUS.), 180/36; 180/46; 180/60; 180/69; 180/75.
- Yıldız Arşivi Resmi Maruzat (Y.A.RES.), 26/9.
- Yıldız Esas Evrakı (Y.EE.), 73/17; 118/31.
- Yıldız Perakende Tahrirar-ı Ecnebiyye ve Mabeyn Mütercimliği (Y.PRK.TKM.), 8/77.
- Afrika-yı Garbi işlerine dair Berlin’de mün’akid konferans mazbatalarının tercümesidir. (1302). Dersaadet: Matba’a-i Osmaniye.
- Afrika Konferansı, Sa’âdet, 11, 2 Rebiülahire 1302 (19 Ocak 1885).
- Afrika Konferansı, Sa’âdet, 12, 23 Rebiülahire 1302 (9 Şubat 1885).
- Craven, M. (2015). Between law and history: The Berlin Conference of 1884-1885 and the logic of free trade. London Review of International Law, 3(1), 31-59.
- Daban, C. (2023). 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın Afrika kıtasına etkileri: Berlin Afrika Konferansı örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 828-853.
- Demir, A. (2011). Sömürge devletlerinin kullandığı sömürgecilik araç ve metotları vaka analizi: Belçika Krallığı’nın Kongo’daki sömürge dönemi. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 7(14), 117-141.
- Duman, S. (2012). Berlin Kongresi. Z. Dilek (Haz.), III. Bildiri Kitabı. 38. (ICANAS) Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi (10-15.09.2007) içinde (ss. 1183-1190). Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayını.
- Erim, N. (1953). Devletlerarası hukuku ve siyasi tarih metinleri: Osmanlı İmparatorluğu andlaşmaları I. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Eyrice Tepeciklioğlu, E. (2012). Afrika kıtasının dünya politikasında artan önemi ve Türkiye-Afrika ilişkileri. Ankara Üniversitesi Afrika Çalışmaları Dergisi, 1(2), 59-94.
- Ferro, M. (2017). Sömürgecilik tarihi, fetihlerden bağımsızlık hareketlerine 13. yüzyıl-20. yüzyıl (3. Baskı) (M. Cedden, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları (Orijinal eserin yayın tarihi 1994).
- Fitzmaurice, E. (1905). The life of Granville George Leveson Gower, Second Earl Granville, K.G., 1815-1891. 2, Londra: Longmans, Green, and Co.
- Gücüm, K. (2019). 1884-1885 Berlin Konferansı ve Kongo örneği: Afrika’nın sömürgeleştirilmesi karşısında II. Abdülhamid yönetimi. TEORİ Dergisi, 69-82.
- İbrahim, G. (2022). Afrika’nın sömürgeleştirilmesi: Berlin Konferansı ve Osmanlı Devleti (1884-1885) [Yayımlanmış doktora tezi]. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Kasson, J. A. (1886). Congo Conference: Message of the President of the United States, transmitting a communication from the secretary of state in relation to the Congo Conference. The North American Review, 351, 119-133.
- Kavas, A. (2011). Osmanlı-Afrika ilişkileri, İstanbul: Kitabevi.
- Keith, A. B. (1919). The Belgian Congo and The Berlin Act. Oxford: The Clarendon Press.
- Keltie, J. S. (1890). What Stanley has done for the map of Africa. Science, 15(364), 50-55.
- Keltie, J. S. (1895). The partition of Africa. Londra: Edward Stanford.
- Kocamaz, G. (2015). 1884-1885 Berlin Konferansı ve Afrika’nın Avrupalı devletler tarafından paylaşımı. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Koponen, J. (1993). The Partition of Africa: A scramble for a mirage?. Nordic Journal of African Studies, 2(1), 117-135.
- Kurnaz Şahin, F. (2020). Çanakkale Savaşları ve kara Afrika basını: Savaş, basın ve propaganda. Ankara: Berikan Yayınevi.
- Lucas, C. P. (1922). The partition and colonization of Africa. Oxford: The Clarendon Press.
- Malet, S. E. (1909). Egypt 1879-1883. Londra: John Murray.
- Minawi, M. (2018). Osmanlılar ve Afrika talanı Sahra’dan Hicaz’a imparatorluk ve diplomasi. İstanbul: Koç
- Munene, M. (1990). The United States and The Berlin Conference on the partition of Africa, 1884-1885. Transafrican Journal of History, 19, 73-79.
- Nilsson, D. (2013). Sweden-Norway at The Berlin Conference 1884–85. Nordiska Afrikainstitutet, Current African Issues, 53, 5-54.
- Sheldon, WM. E. (1891). The partition of Africa. The American Advocate of Peace and Arbitration, 53(4), 98-99.
- Şahin, G. (2018). Afrika’nın sömürgeleştirilme sürecinde Berlin Konferansı (1884-1885) ve Afrika basınına yansımaları. History Studies, 10(1), 247-268.
- The Marquis of Lorne, (1890). The partition of Africa. The North American Review, 151(409), 701-712.
- Turhan, Y. (2023). Cumhuriyetin 100. yılında Türkiye-Afrika ilişkileri. B. Karabulut ve F. Purtaş (Ed.), Türk dış politikasının 100. yılı (1923-2023) içinde (ss. 207-224). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Wiley, S. E. (1989). Commerce, race, and diplomacy, Henry Shelton Sanford and the American recognition of The International Association of The Congo [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Montana Üniversitesi Tarih Bölümü, Montana.
Abstract
The African continent was a geography that attracted the attention of European colonial states in the 15th century. During the long period until the 19th century, competition between states began to shift from coastal areas to inland areas. In this process, military and civilian expeditions, travelers, scientists and missionaries made important contributions. During the period when these activities reached their peak, the Berlin West Africa Conference (15 November 1884-26 February 1885) which was a turning point in the future of the continent and included issues such as free trade, slavery, missionary and new occupation principles was held. In the article, the conference which had a significant impact on the future of Africa and the drawing of its borders and the attitude of the Ottoman Empire towards the conference are examined in the light of archive documents. Although the Ottoman administration was not invited, it made diplomatic contacts to participate in the conference. After concluding that there was no obstacle to its participation, it was invited by Germany. During the negotiations, the Ottoman Empire pursued an active policy on issues such as borders, the protection of the religious rights of the Muslim population and sovereignty. The decisions taken at the conference affected both the continent and Ottoman sovereignty in the long run.
Project Number
Bu çalışma Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalında hazırlanmakta olan “1884-1885 Berlin Batı Afrika Konferansı ve Osmanlı Devleti’nin Afrika Politikasına Etkisi” başlıklı doktora tezinden üretilmiştir.
References
- Hariciye Siyasi (HR.SYS.), 908/1; 910/1; 910/7; 910/9; 910/14; 910/17; 910/20; 910/32; 910/40; 910/57; 910/151.
- Haritalar (HRT.h..), 3.
- İrade Hariciye (İ.HR.), 295/186601; 295/18661; 296/18708.
- İrade Meclis-i Mahsus (İ.MMS.), 79/3437; 79/3438.
- Meclis-i Vükela Mazbataları (MV.), 225/80; 7/69; 1/7.
- Yıldız Arşivi Hususi Maruzat (Y.A.HUS.), 180/36; 180/46; 180/60; 180/69; 180/75.
- Yıldız Arşivi Resmi Maruzat (Y.A.RES.), 26/9.
- Yıldız Esas Evrakı (Y.EE.), 73/17; 118/31.
- Yıldız Perakende Tahrirar-ı Ecnebiyye ve Mabeyn Mütercimliği (Y.PRK.TKM.), 8/77.
- Afrika-yı Garbi işlerine dair Berlin’de mün’akid konferans mazbatalarının tercümesidir. (1302). Dersaadet: Matba’a-i Osmaniye.
- Afrika Konferansı, Sa’âdet, 11, 2 Rebiülahire 1302 (19 Ocak 1885).
- Afrika Konferansı, Sa’âdet, 12, 23 Rebiülahire 1302 (9 Şubat 1885).
- Craven, M. (2015). Between law and history: The Berlin Conference of 1884-1885 and the logic of free trade. London Review of International Law, 3(1), 31-59.
- Daban, C. (2023). 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın Afrika kıtasına etkileri: Berlin Afrika Konferansı örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 828-853.
- Demir, A. (2011). Sömürge devletlerinin kullandığı sömürgecilik araç ve metotları vaka analizi: Belçika Krallığı’nın Kongo’daki sömürge dönemi. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 7(14), 117-141.
- Duman, S. (2012). Berlin Kongresi. Z. Dilek (Haz.), III. Bildiri Kitabı. 38. (ICANAS) Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi (10-15.09.2007) içinde (ss. 1183-1190). Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayını.
- Erim, N. (1953). Devletlerarası hukuku ve siyasi tarih metinleri: Osmanlı İmparatorluğu andlaşmaları I. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Eyrice Tepeciklioğlu, E. (2012). Afrika kıtasının dünya politikasında artan önemi ve Türkiye-Afrika ilişkileri. Ankara Üniversitesi Afrika Çalışmaları Dergisi, 1(2), 59-94.
- Ferro, M. (2017). Sömürgecilik tarihi, fetihlerden bağımsızlık hareketlerine 13. yüzyıl-20. yüzyıl (3. Baskı) (M. Cedden, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları (Orijinal eserin yayın tarihi 1994).
- Fitzmaurice, E. (1905). The life of Granville George Leveson Gower, Second Earl Granville, K.G., 1815-1891. 2, Londra: Longmans, Green, and Co.
- Gücüm, K. (2019). 1884-1885 Berlin Konferansı ve Kongo örneği: Afrika’nın sömürgeleştirilmesi karşısında II. Abdülhamid yönetimi. TEORİ Dergisi, 69-82.
- İbrahim, G. (2022). Afrika’nın sömürgeleştirilmesi: Berlin Konferansı ve Osmanlı Devleti (1884-1885) [Yayımlanmış doktora tezi]. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Kasson, J. A. (1886). Congo Conference: Message of the President of the United States, transmitting a communication from the secretary of state in relation to the Congo Conference. The North American Review, 351, 119-133.
- Kavas, A. (2011). Osmanlı-Afrika ilişkileri, İstanbul: Kitabevi.
- Keith, A. B. (1919). The Belgian Congo and The Berlin Act. Oxford: The Clarendon Press.
- Keltie, J. S. (1890). What Stanley has done for the map of Africa. Science, 15(364), 50-55.
- Keltie, J. S. (1895). The partition of Africa. Londra: Edward Stanford.
- Kocamaz, G. (2015). 1884-1885 Berlin Konferansı ve Afrika’nın Avrupalı devletler tarafından paylaşımı. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Koponen, J. (1993). The Partition of Africa: A scramble for a mirage?. Nordic Journal of African Studies, 2(1), 117-135.
- Kurnaz Şahin, F. (2020). Çanakkale Savaşları ve kara Afrika basını: Savaş, basın ve propaganda. Ankara: Berikan Yayınevi.
- Lucas, C. P. (1922). The partition and colonization of Africa. Oxford: The Clarendon Press.
- Malet, S. E. (1909). Egypt 1879-1883. Londra: John Murray.
- Minawi, M. (2018). Osmanlılar ve Afrika talanı Sahra’dan Hicaz’a imparatorluk ve diplomasi. İstanbul: Koç
- Munene, M. (1990). The United States and The Berlin Conference on the partition of Africa, 1884-1885. Transafrican Journal of History, 19, 73-79.
- Nilsson, D. (2013). Sweden-Norway at The Berlin Conference 1884–85. Nordiska Afrikainstitutet, Current African Issues, 53, 5-54.
- Sheldon, WM. E. (1891). The partition of Africa. The American Advocate of Peace and Arbitration, 53(4), 98-99.
- Şahin, G. (2018). Afrika’nın sömürgeleştirilme sürecinde Berlin Konferansı (1884-1885) ve Afrika basınına yansımaları. History Studies, 10(1), 247-268.
- The Marquis of Lorne, (1890). The partition of Africa. The North American Review, 151(409), 701-712.
- Turhan, Y. (2023). Cumhuriyetin 100. yılında Türkiye-Afrika ilişkileri. B. Karabulut ve F. Purtaş (Ed.), Türk dış politikasının 100. yılı (1923-2023) içinde (ss. 207-224). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Wiley, S. E. (1989). Commerce, race, and diplomacy, Henry Shelton Sanford and the American recognition of The International Association of The Congo [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Montana Üniversitesi Tarih Bölümü, Montana.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Late Modern African History |
| Journal Section | RESEARCH ARTICLES |
| Authors | |
| Project Number | Bu çalışma Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalında hazırlanmakta olan “1884-1885 Berlin Batı Afrika Konferansı ve Osmanlı Devleti’nin Afrika Politikasına Etkisi” başlıklı doktora tezinden üretilmiştir. |
| Publication Date | April 30, 2025 |
| Submission Date | November 1, 2024 |
| Acceptance Date | April 18, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Issue: 84 |
Cite
- Article Files
Dergimiz EBSCOhost, ULAKBİM/Sosyal Bilimler Veri Tabanında, SOBİAD ve Türk Eğitim İndeksi'nde yer alan uluslararası hakemli bir dergidir.