Abstract
Kosova, 1974 Sovyet Anayasası ile gelen özerklik ve 2008’de elde ettiği bağımsızlık nedeni ile Sırbistanla toprak paylaşım sorunu yaşamaktadır. Sırbistan; tarihi, coğrafi, kültürel, siyasi ve jeoekonomik nedenlerle Kosova’yı kendine ait görmektedir. Kosova’daki azınlık Sırpların, Sırbistan’a bağlılığı ve Arnavutlarla çatışmaları, sorunun temelidir. Kosova ise, tarihi, dini, etnisiteye dayalı olarak kendini Sırbistan’dan bağımsız görmektedir. NATO, BM ve AB gibi kuruluşlar, Kosova için kalıcı çözüm bulamamışlardır. NATO’nun Kosova’ya müdahalesi ve Sırbistan’ı destekleyen Rusya’nın varlığı, sorunu küreselleştirmiştir. Rusya, Sırbistan’ı NATO ve AB’ne karşılık BM’de Kosova’nın bağımsızlığını veto ederek desteklemekte ve bölgenin istikrarsızlığından faydalanarak NATO’nun genişlemesi konusunda Sırbistan’ı tampon devlet olarak görmektedir. ABD ise NATO vasıtalı jeopolitik çıkarlarına dayanarak Balkanları kontrol ederek Rusya’yı zayıflatmaktadır. Kosova’da donmuş sorunların iki ana aktörü Rusya ve ABD’nin yürüttüğü vekâlet savaşı devam etmektedir. Problemin çözülmesi, AB’ne girmek isteyen Sırbistan için gerekli durumdur. Sorunun çözümü için alternatifler; Sırp-Arnavut nüfusunun mübadelesi, Kosova’nın Arnavutluk ile birleşmesi olabilir. Ancak bu alternatifler, jeopolitik riskleri de içermektedir. Türkiye, Kosova’nın toprak bütünlüğüne saygı duyan ülke olarak; etnik, dini ve tarihi yakınlığı ile bölgedeki çatışma ve istikrarsızlığın giderilmesi için Kosova’nın garantörü olmaya adaydır. Kosova için jeopolitik kurgularını tarihi analizlerden yola çıkarak yapan çalışma, yeni bir zihin haritası çizerek, analitik hiyerarşi yönteminden faydalanarak, bölge için alternatif jeopolitikaları ve bunların getirdiği riskleri ele almaktadır.
Keywords
References
- Abazi, E. (2008). Kosovo ındependence: an Albanian perspective. SETA Policy Brief, 11, 1- 5.
- Adamyan, G.G. (2013). Проблема косово в контексте геополитических интересов запада и россии. Наука И Современность, 21, 69-76.
- Antonenko, О. (2007). Независимость косово: почему россия против? париж: изд-во французского института международных отношений.
- Arlı K. ve Şentürk N. S. (2012). Kosova Sorunu ve Bu Sorun Karşısında ABD-Avrupa Birliği Politikalarının İncelenmesi. (Yüksek Lisans Projesi).
- Arsava, F. (2009). Self-Determinasyon Hakkı ve Kosova. Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi, 5(17),1-21.
- Arslan, H. (2011). Osmanlı Son Döneminde Kosova’da İthida (İslamlaşma Süreci) Üzerine Bazı Değerlendirmeler. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 52(1),165-88. https://doi.org/10.1501/Ilhfak_0000001062
- Ayata, A. (2015). Kosova: Sonun Başlangıcı/Kosovo: Beginning Of The End. Akademik Hassasiyetler, 2(3), 133-145.
- Bashota, V. (2019). Country report-Kosovo. Western Balkans at the crossroads: assessing ınfluences of Non-Western external actors. 76-88. Prague: Prague Security Studies Institute.
- Bebler, A. (2008). Problemi i Kosovës dhe kundërshtitë e principit të vetëvendosjes në Evropë. Kosova, (29-30), 373-398.
- Bechev, D. (2011). Constructing South East Europe the politics of Balkan regional cooperation. UK: Palgrave Macmillan.
- Canolli, A.C(2023). 6 Antropologjia në Kosovë. Kosova Anthropologica, 1(1), 78-83.
- Davutoğlu, A. (2016). Stratejik Derinlik Türkiye’nin Uluslararası Konumu. İstanbul: Küre Yayıncılık.
- Defay, A. (2006). Jeopolitik. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
- Dimitriev, A.V., & Milioevic, S. (2010). Демографическая агрессия: косовский прецедент и ситуация в России. Историческая Психология И Социология Истории, 3(2), 28- 48.
- Emin, E. (2020). Balkan Raporu: Bölünme ve Birleşme Sarmalında Bir Coğrafi Araştırma 113, İNSAMER, 1-52.
- Ermağan, Y. İ. ve Satıcı, G. (2012). Uluslararası Siyasette Kosova'nın Bağımsızlığına Dair Temel Meseleler Ve Türkiye'nin Genel Balkanlar Politikası. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(3), 371-390.
- Guzikova, M.O. & Nesterov, A.G.(2015). Косово На Пути К Суверенитету: К Истории Вопроса. СубСцрипт, 3-2(63), 178-184.
- Gürkan, İ. (1993). İkinci Dünya Savaşından Günümüze Değin Balkanlar. İ. Soysal (Ed.). Balkanlar içinde (s. 127-178), İstanbul: Eren Yayınevi.
- Hasanov, A. (2012). Jeopolitik. İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı.
- İmanov, V. (2014). 2000’li Yıllarda Rusya’nın Balkanlar Politikası: “Elveda Rumeli”? Uluslararası Balkan Kongresi Bildirisi Kitabı, 28-29 Nisan 2014, 162-168.
- Janjić, D. (2006). Challenges of the Peace Process in the South of Serbia. P. Jureković ve F. Labarre (Eds.). International Peace Plans for the Balkans – A Success? 12th Workshop of the Study Group “Regional Stability in South East Europe” içinde (s. 57-82).
- Kahraman, H. S. (2022). Jeopolitik Yaklaşımlar Ekseninde Rusya’nın Batı Balkanlar Politikası. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Karabük Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Bölge Çalışmaları.
- Kapucu, D. (2021). Kosova Krizinin Çözümünde, NATO’nun Barışı Destekleme Harekâtına Türkiye’nin Katkıları. Akademik Tarih ve Araştırmalar Dergisi, 4(4), 87-113.
- Kenar, N. ve Hodza, B. (2022). Avrupa Birliği'ne Üyelik Süreci Bağlamında Kosova-AB İlişkileri. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(1), 161-180. https://doi.org/10.46849/guiibd.1117084
- Kuczyński, G. (2019). Russia’s Hybrid Warfare İn The Western Balkans. Warsaw Institute, Special Report, 1-33.
- Kurt, H. ve Yaşar, A. (2018). Balkan Yarımadası’nın Jeopolitiği. IBANESS Konferans Serisi- Tekirdağ / Türkiye.
- Malcom, N. (1998). Kosovo: a short history. New York: New York University Press.
- Muçaj, F., & Balaj, L. (2019). The process of dialogue between the Republic of Kosovo and the Republic of Serbia. SEER: Journal for Labour and Social Affairs in Eastern Europe, 22(1), 67-86.
- Oğultürk, M. C. (2014). Kosova’nın Bağımsızlık Süreci Kapsamında ABD Dış Politikasının Analizi. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 10(19), 99-132.
- Özlem, K. (2017). Kosova Sorunu Ekseninde Küresel Aktörlerin Politikalarının Analizi. Küresel Riskler ve Bölgesel Krizler, 99-124. İstanbul: BİLGESAM Yayınları.
- Pérez, Ó. M., (2020). Kosovo at risk: from local to global. Master in Geopolitics and Strategic Studies, 19(20), 1-25.
- Purova, N. (2016). Kosova’nın Nüfus Coğrafyası. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Rey, J. D. (2018). Kosovo. The influence of external actors in the Western Balkans A map of geopolitical players, 17-20. Berlin: Konrad Adenauer Stiftung.
- Sotirović, V.B. (2020). Importance of Russia in Global Politics. 1-8. https://www.researchgate.net/publication/340526088_Vladislav_B_Sotirovic_Impor tance_of_Russia_in_Global_Politics.
- Stošić, S. ve Živojinović, M. (2022). Геоекономија Косова И Метохије У Геополитичком Обрасцу Сједињених Америчких Држава. Vojno Delo, 74(3), 32-46.
- Syla, S. (2014). Bashkëpunimi Kosovë-Shqipëri: Shkëmbimet arsimore, kulturore dhe shkencore ndërmjet shtetit shqiptar dhe Kosovës, 1970-1980. Kosova, (39), 375-393.
- Şahıdov, A. (2010). Uluslararası İlişkiler, Balkanlar ve Türkiye’nin Yaklaşımı. 2.Uluslararası Balkanlarda Sosyal Bilimler Kongresi içinde (s. 1867-1874). Prizren: Sakarya Üniversitesi, Priştine Üniversitesi, Bozok Üniversitesi, Türk Bilim Araştırma Vakfı.
- Taşdemir, F., ve Yürür, P. (1999). Kosova sorunu: Tarihi ve hukuki bir değerlendirme. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(3), 135-152.
- Toal, G. (2005). Critical geopolitics. London: Routledge.
- Türkmen, F. (2006). İnsan Haklarının Yeni Boyutu, “İnsancıl Müdahale”. İstanbul: Okumuş Adam Yayınları.
- URL 1. Anadolu Ajansı. (2016). https://www.aa.com.tr/tr/analiz-haber/sirp-belediyelerbirligi- kosovayi-bosnalastiracak-mi? (Erişim Tarihi: 17.10.2023).
- URL 2. KOHA. (2023). https://www.koha.net/tr/AB'nin Kosova'da Sırp çoğunluğun oluşturduğu Belediyeler Topluluğu Konusundaki Israrı (Erişim Tarihi: 19.10.2023).
- Valdimirovna, K.İ. & Yurievna, M.E. (2021). Косово: сецессия как национальный проект. Контуры глобальных трансформаций: политика, экономика, право, 14(1), 228- 249.
- Yalçınkaya, A. (2009). Milletlerarası Hukuk Açısından Özerklik, Federasyon ve Bağımsız Kosova. 1. Uluslararası Balkanlarda Tarih ve Kültür Kongresi.
Abstract
Kosovo has a land sharing problem with Serbia due to the autonomy it gained with the 1974 Soviet Constitution and the independence it gained in 2008. Serbia; It considers Kosovo its own for historical, geographical, cultural, political and geoeconomic reasons. The loyalty of the minority Serbs in Kosovo to Serbia and their conflict with the Albanians is the basis of the problem. Kosovo, on the other hand, sees itself as independent from Serbia based on history, religion and ethnicity. Organizations such as NATO, the UN and the EU have not been able to find a permanent solution for Kosovo. NATO's intervention in Kosovo and the presence of Russia supporting Serbia have globalized the problem. Russia supports Serbia by vetoing Kosovo's independence at the UN, in response to NATO and the EU, and sees Serbia as a buffer state for NATO expansion, taking advantage of the instability of the region. The USA, on the other hand, weakens Russia by controlling the Balkans based on its geopolitical interests through NATO. The proxy war waged by Russia and the USA, the two main actors of the frozen problems in Kosovo, continues. Solving the problem is necessary for Serbia, which wants to join the EU. Alternatives to solve the problem; The exchange of the Serbian-Albanian population could be the unification of Kosovo with Albania. However, these alternatives also involve geopolitical risks. Türkiye, as a country that respects the territorial integrity of Kosovo; With its ethnic, religious and historical closeness, it is a candidate to be Kosovo's guarantor to eliminate conflict and instability in the region. The study, which creates geopolitical fictions for Kosovo based on historical analysis, draws a new mind map and uses the analytical hierarchy method to discuss alternative geopolitics for the region and the risks they bring.
Keywords
References
- Abazi, E. (2008). Kosovo ındependence: an Albanian perspective. SETA Policy Brief, 11, 1- 5.
- Adamyan, G.G. (2013). Проблема косово в контексте геополитических интересов запада и россии. Наука И Современность, 21, 69-76.
- Antonenko, О. (2007). Независимость косово: почему россия против? париж: изд-во французского института международных отношений.
- Arlı K. ve Şentürk N. S. (2012). Kosova Sorunu ve Bu Sorun Karşısında ABD-Avrupa Birliği Politikalarının İncelenmesi. (Yüksek Lisans Projesi).
- Arsava, F. (2009). Self-Determinasyon Hakkı ve Kosova. Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi, 5(17),1-21.
- Arslan, H. (2011). Osmanlı Son Döneminde Kosova’da İthida (İslamlaşma Süreci) Üzerine Bazı Değerlendirmeler. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 52(1),165-88. https://doi.org/10.1501/Ilhfak_0000001062
- Ayata, A. (2015). Kosova: Sonun Başlangıcı/Kosovo: Beginning Of The End. Akademik Hassasiyetler, 2(3), 133-145.
- Bashota, V. (2019). Country report-Kosovo. Western Balkans at the crossroads: assessing ınfluences of Non-Western external actors. 76-88. Prague: Prague Security Studies Institute.
- Bebler, A. (2008). Problemi i Kosovës dhe kundërshtitë e principit të vetëvendosjes në Evropë. Kosova, (29-30), 373-398.
- Bechev, D. (2011). Constructing South East Europe the politics of Balkan regional cooperation. UK: Palgrave Macmillan.
- Canolli, A.C(2023). 6 Antropologjia në Kosovë. Kosova Anthropologica, 1(1), 78-83.
- Davutoğlu, A. (2016). Stratejik Derinlik Türkiye’nin Uluslararası Konumu. İstanbul: Küre Yayıncılık.
- Defay, A. (2006). Jeopolitik. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
- Dimitriev, A.V., & Milioevic, S. (2010). Демографическая агрессия: косовский прецедент и ситуация в России. Историческая Психология И Социология Истории, 3(2), 28- 48.
- Emin, E. (2020). Balkan Raporu: Bölünme ve Birleşme Sarmalında Bir Coğrafi Araştırma 113, İNSAMER, 1-52.
- Ermağan, Y. İ. ve Satıcı, G. (2012). Uluslararası Siyasette Kosova'nın Bağımsızlığına Dair Temel Meseleler Ve Türkiye'nin Genel Balkanlar Politikası. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(3), 371-390.
- Guzikova, M.O. & Nesterov, A.G.(2015). Косово На Пути К Суверенитету: К Истории Вопроса. СубСцрипт, 3-2(63), 178-184.
- Gürkan, İ. (1993). İkinci Dünya Savaşından Günümüze Değin Balkanlar. İ. Soysal (Ed.). Balkanlar içinde (s. 127-178), İstanbul: Eren Yayınevi.
- Hasanov, A. (2012). Jeopolitik. İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı.
- İmanov, V. (2014). 2000’li Yıllarda Rusya’nın Balkanlar Politikası: “Elveda Rumeli”? Uluslararası Balkan Kongresi Bildirisi Kitabı, 28-29 Nisan 2014, 162-168.
- Janjić, D. (2006). Challenges of the Peace Process in the South of Serbia. P. Jureković ve F. Labarre (Eds.). International Peace Plans for the Balkans – A Success? 12th Workshop of the Study Group “Regional Stability in South East Europe” içinde (s. 57-82).
- Kahraman, H. S. (2022). Jeopolitik Yaklaşımlar Ekseninde Rusya’nın Batı Balkanlar Politikası. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Karabük Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Bölge Çalışmaları.
- Kapucu, D. (2021). Kosova Krizinin Çözümünde, NATO’nun Barışı Destekleme Harekâtına Türkiye’nin Katkıları. Akademik Tarih ve Araştırmalar Dergisi, 4(4), 87-113.
- Kenar, N. ve Hodza, B. (2022). Avrupa Birliği'ne Üyelik Süreci Bağlamında Kosova-AB İlişkileri. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(1), 161-180. https://doi.org/10.46849/guiibd.1117084
- Kuczyński, G. (2019). Russia’s Hybrid Warfare İn The Western Balkans. Warsaw Institute, Special Report, 1-33.
- Kurt, H. ve Yaşar, A. (2018). Balkan Yarımadası’nın Jeopolitiği. IBANESS Konferans Serisi- Tekirdağ / Türkiye.
- Malcom, N. (1998). Kosovo: a short history. New York: New York University Press.
- Muçaj, F., & Balaj, L. (2019). The process of dialogue between the Republic of Kosovo and the Republic of Serbia. SEER: Journal for Labour and Social Affairs in Eastern Europe, 22(1), 67-86.
- Oğultürk, M. C. (2014). Kosova’nın Bağımsızlık Süreci Kapsamında ABD Dış Politikasının Analizi. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 10(19), 99-132.
- Özlem, K. (2017). Kosova Sorunu Ekseninde Küresel Aktörlerin Politikalarının Analizi. Küresel Riskler ve Bölgesel Krizler, 99-124. İstanbul: BİLGESAM Yayınları.
- Pérez, Ó. M., (2020). Kosovo at risk: from local to global. Master in Geopolitics and Strategic Studies, 19(20), 1-25.
- Purova, N. (2016). Kosova’nın Nüfus Coğrafyası. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Rey, J. D. (2018). Kosovo. The influence of external actors in the Western Balkans A map of geopolitical players, 17-20. Berlin: Konrad Adenauer Stiftung.
- Sotirović, V.B. (2020). Importance of Russia in Global Politics. 1-8. https://www.researchgate.net/publication/340526088_Vladislav_B_Sotirovic_Impor tance_of_Russia_in_Global_Politics.
- Stošić, S. ve Živojinović, M. (2022). Геоекономија Косова И Метохије У Геополитичком Обрасцу Сједињених Америчких Држава. Vojno Delo, 74(3), 32-46.
- Syla, S. (2014). Bashkëpunimi Kosovë-Shqipëri: Shkëmbimet arsimore, kulturore dhe shkencore ndërmjet shtetit shqiptar dhe Kosovës, 1970-1980. Kosova, (39), 375-393.
- Şahıdov, A. (2010). Uluslararası İlişkiler, Balkanlar ve Türkiye’nin Yaklaşımı. 2.Uluslararası Balkanlarda Sosyal Bilimler Kongresi içinde (s. 1867-1874). Prizren: Sakarya Üniversitesi, Priştine Üniversitesi, Bozok Üniversitesi, Türk Bilim Araştırma Vakfı.
- Taşdemir, F., ve Yürür, P. (1999). Kosova sorunu: Tarihi ve hukuki bir değerlendirme. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(3), 135-152.
- Toal, G. (2005). Critical geopolitics. London: Routledge.
- Türkmen, F. (2006). İnsan Haklarının Yeni Boyutu, “İnsancıl Müdahale”. İstanbul: Okumuş Adam Yayınları.
- URL 1. Anadolu Ajansı. (2016). https://www.aa.com.tr/tr/analiz-haber/sirp-belediyelerbirligi- kosovayi-bosnalastiracak-mi? (Erişim Tarihi: 17.10.2023).
- URL 2. KOHA. (2023). https://www.koha.net/tr/AB'nin Kosova'da Sırp çoğunluğun oluşturduğu Belediyeler Topluluğu Konusundaki Israrı (Erişim Tarihi: 19.10.2023).
- Valdimirovna, K.İ. & Yurievna, M.E. (2021). Косово: сецессия как национальный проект. Контуры глобальных трансформаций: политика, экономика, право, 14(1), 228- 249.
- Yalçınkaya, A. (2009). Milletlerarası Hukuk Açısından Özerklik, Federasyon ve Bağımsız Kosova. 1. Uluslararası Balkanlarda Tarih ve Kültür Kongresi.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Political Geography |
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Publication Date | June 25, 2025 |
| Submission Date | October 3, 2024 |
| Acceptance Date | March 10, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 65 Issue: 1 |
Ankara University Journal of the Faculty of Languages and History-Geography is licensed under Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0).