Türk Eğitim Sistemindeki Mesleki Güvence Uygulamalarının Okula ve Öğretmenlerin Performansına Etkisi
Abstract
Güvence ilkesi insan kaynakları yönetiminin önemli ilkelerinden biridir. Güvence, iş güvencesi ve makam güvencesi olarak ikiye ayrılmaktadır. İş güvencesi, bireyin haklı nedenler olmadan işten atılamaması anlamına gelmektedir. İş güvencesi, iş doyumu, moral ve performans kavramlarının birbirini etkiledikleri söylenebilir. Bu çalışma temel olarak, farklı disiplinlerce ele alınan iş güvencesi kavramının sosyal ve psikolojik boyutlarının çalışanlar ve örgütleri üzerindeki etkilerini insan kaynakları yönetimi bakış açısıyla ele almayı amaçlamıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim çalışması ile desenlenen araştırmada veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanarak içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırma öğretmenlere göre işin niteliğinin mesleki güvence ile değil, kişinin sahip olduğu iş ahlakı ile ilgili olduğu düşünülmekle birlikte mesleki güvencenin olması gerektiği, mesleki güvencenin olmamasının psikolojik baskı yaratacağı, mesleki güvencenin sağlıklı performans değerlendirmesi ile birlikte olması gerektiği, mesleki güvencenin kaygıyı azalttığı ve çalışanların barış ve huzur ortamında çalışmasına katkıda bulunduğu belirlenmiştir. Buna karşın aşırı ve koşulsuz iş güvencesinin örgütte işin niteliğini düşürdüğü, kurumda monotonluğu ve çalışanda tükenmişlik hissini artırdığı, çalışanda kaygısızlığa yol açtığı anlaşılmıştır. Performans bilincinin oluşturulması eğitim çalışmalarına ihtiyaç olduğu, performans değerlendirmesinin uzman kadro ile adaletli, objektif bir şekilde çoklu kriterlere dayalı olarak yapılması gerektiği anlaşılmaktadır.
References
- Açıkgöz, K. Ü. (2003). Etkili öğrenme ve öğretme. İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
- Aslan, H. (2011). Sınıf yönetiminin temel kavramları. Ankara: İhtiyaç Yayınları.
- Aydın, N. (2012). Weberyen Bürokraside Liyakat ve Türk Kamu Bürokrasisinden Bir Kesit: Siyasetin Bürokrasi İronisi. Sayıştay Dergisi (85), 51-67.
- Aydın, M. (2013). Eğitimde örgütsel davranış. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Aydın, M. (2014). Eğitim yönetimi. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Bakan, İ., & Büyükbeşe, T. (2004). Çalışanların İş Güvencesi ve Genel İş Davranışları İlişkisi: Bir Alan Çalışması. Erciyes Üniversitesi İktisadi İdari Bilimer Fakültesi Dergisi, 23, 35-39.
- Bakan, İ., & Kelleroğlu, H. (2003). Performans Değerlendirme: Çalışanların Performansı Değerlendirme Uygulamalarından Beklentileri Konusunda Bir Alan Çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 103-127.
- Bilgin, K. U. (2011). İnsan kaynakları yönetimi ve Türk kamu personel sistemi. Ankara: TODAİE Yayınları.
- Bursalıoğlu, Z. (2014). Eğitim yönetiminde teori ve uygulama. Ankara: Pegem Akademi.
- Can, H. (2001). Kamu ve özel kesimde insan kaynakları yönetimi. Siyasal Kİtabevi.
- Creswell, J. W. (2014). Researchdesign. qalitatative, qantiative and mixed methods approaches . Lincoln: Sage Publications.
- Çakır, Ö. (2007). İşini Kaybetme Kaygısı: İş Güvencesizliği. Çalışma ve Toplum, 1, 117-140.
- Dede, E. (2017). İş Güvencesizliği Algısının ve Örgütsel Güven Düzeyinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkileri: Devlet Ortaokulu ve Özel Ortaokul Öğretmenleri Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Demirtaş, H., & Güneş, H. (2002). Eğitim yönetimi ve denetimi sözlüğü. Malatya: Anı Yayıncılık. Devlet Memurları Kanunu. (1965). (12056). T.C Resmi Gazete.
- Dığın, Ö. (2008). İnsan Kaynakları Yönetiminde İş Güvencesi ve Konuyla İlgili Yapılan Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Edmonds, W. A., & Kennedy, T. D. (2017). An applied guide to research designs: quantitative, qualitative, and mixed methods. Sage Publications.
- Eren, V. (2006). Personel Rejiminde Bürokratik Modelden İşletmeci Anlayışa Geçiş. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(11), 130-154.
- Eroğlu, T. (2010). Yeni Kamu Yönetimi Anlayışının Türk Kamu Personeli Yönetimine Etkisi. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), 225-233.
- Greenhalgh, L., & Rosenblatt, Z. (1984). Jobinsecurity: Toward Conceptual Clarity, Academy of Management Review. 9(3), 438-448.
- Kara, B. (2009). Sosyal Devletten Küresel Devlete: Türkiye'de Kamu Çalışanları ve Temel Haklar. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 369-386.
- Karacaoğlu, K. (2015). Çalışanların İş Güvencesizliğinin İşten Ayrılma Niyetleri Üzrindeki Etkisi: Alanya Bölgesindeki Beş Yıldızlı Otellerde Bir Araştırma. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 7(1), 13-21.
- Kavrakoğlu, İ. (1998). Toplam Kalite Yönetimi. İstanbul: Kal-Der Yayını.
- Kayıkçı, K. (1999). Toplam Kalite Yönetiminde Liderlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 5, 15-25.
- Kayıkçı, K. (2013). Türkiye'de Kamu ve Eğitim Alanında Sendikalaşma ve Öğretmen İle Okul Yöneticilerinin Sendikalardan Beklentileri. Amme İdaresi Dergisi, 46(1), 99-126.
- Kayıkçı, K., Özdemir, İ., & Özyıldırım, G. (2015). İlk Defa ve Yeniden Okul Müdür Görevlendirmesi, Sözlü Sınav Üzerine Bir Değerlendirme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 12(4), 471-498.
- Koçak, Y. (2002). İlköğretim okullarında öğretmen motivasyonu. Yayınlanmamış yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniverstesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Landis, J. R., & Koch, G. G. (1977). The Measurement of Observer Agreement For Categorical. Data Biometrics, 33, 159-174.
- Mercin , L. (2005). İnsan Kaynakları Yönetimi'nin Eğitim Kurumları Açısından Gerekliliği ve Geliştirme Etkinliği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), 128-144.
- Mills, G. E. (2003). Action Research: A guide for the teacher researcher (2nd ed.). New Jersey: Merrill PrenticeHall.
- Örücü, E., & Kanbur, A. (2008). Örgütsel-Yönetsel Motivasyon Faktörlerinin Çalışanların Performans ve Verimliliğine Etkilerini İncelemeye Yönelik Ampirik Bir Çalışma: Hizmet ve Endüstri İşletmesi Örneği. Yönetim ve Ekonomi, 15(1), 85-97.
- Özgen, H., & Yalçın, A. (2010). İnsan kaynakaları yönetimi stratejik bir yaklaşım. Adana: Nobel Kitabevi.
- Öztekin, A. (1993). İdareye giriş. Malatya: Yenimalatya Basım Yayın.
- Patton, M. Q. (2001). Qalitative research & evalution methods. ThousandOaks: Sage Publications.
- Sabancı, A. (1998). Güdüleme Düzeni Açısından Türk Milli Eğitim Örgütünde Mevcut Ödül ve Terfi Sistemine Bir Bakış. Çağdaş Eğitim, 23(240), 45-48.
- Sabuncuoğlu, Z., & Tüz, M. (1995). Örgütsel psikoloji. Bursa: Ezgi Kitabevi.
- Sarpkaya, R. (2014). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Seçer, B. (2007). Kariyer Sermayesi ve İstihdam Edilebilirliğin İş Güvencesizliği Üzerindeki Etkisi. Doktora Tezi. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı.
- Taşkent, Ş. (2002). Uluslararası Hukukta İşçinin Feshe Karşı Korunması. İktisadi Sosyal ve Uluslararası Hukuki Boyutu İle İşçinin Feshe Karşı Korunması Sempozyumu (s. 63-76). İstanbul Barosu Yayınları.
- Tortop, N., Aykaç, B., Yayman, H., & Özer, M. A. (2007). İnsan kaynakları yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Toprakçı, Erdal (2009) Öğretmenlerin Suç Karnesi- Yargı Kararlı Gazete Haberleri Ölçütünde Karşılaştırmalı Bir Analiz Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, IV.Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi, Bildiri Kitabı, 14-15 Mayıs 2009 (ss.475-487) Online: https://www.erdaltoprakci.com.tr/wp-content/uploads/2020/05/suc-karnesi.pdf
- Toprakçı, E., E.Bozpolat ve S.Buldur (2010) Öğretmen Davranışlarının Kamu Meslek Etiği İlkelerine Uygunluğu e international journal of educational research Volume: 1 Issue: 2 Autumn 2010 pp.35 50 http://static.dergipark.org.tr/article-download/imported/1073000034/1073000025.pdf
- Toprakçı, Erdal, Ilknur Çakırer, Asuman Bilbay, Esen Bagcivan, Ilkay Bayraktutan (2010) Kuram ve Uygulamada Eğitim Denetmenleri Meslek Etiği Eğitimde Politika Analizleri ve Stratejik Araştırmalar Dergisi Volume 5, Number 1 January 2010 ss.14-23 http://www.inased.org/epasad/v5n1/EPASADv5n1.pdf
- Tunçer, P. (2013). Örgütlerde Performans Değerlendirme ve Motivasyon. Sayıştay Dergisi, 88, 87-108.
- Ünal, S. (2000). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Okullarında Motivasyonu Sağlama Etkinlikleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(7), 1-8.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yüksel, Ö. (1997). İnsan kaynakları yönetimi. Ankara: Volkan Matbaacılık.
- Zorlutuna, E. (2012). Bir İşletmede Kadrolu Çalışanlar ile Taşeron Çalışanların İş Tatmini ve Motivasyon Değişkenleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi.
The Effect of Occupational Assurance Practices on School and the Performance of Teachers in the Turkish Education System
Abstract
Assurance principle is one of the important principles of human resources management. Assurance is divided into two as job security and authority. Job security means that the individual cannot be fired without justified reasons. It can be said that job security, job satisfaction, morale and performance concepts affect each other. This study basically aims to examine the effects of social and psychological dimensions of the job security concept handled by different disciplines on employees and their organizations from a human resources management perspective. Qualitative research method was used in the research. In the study, which was designed with a scientific study, which is one of the qualitative research methods, the data were collected through a semi-structured interview form and analyzed by content analysis technique. As a result of the research, it is stated that the quality of the work is not related to professional assurance, but to the work ethic that the person has, but it should be stated that there should be professional assurance. It is stated that the absence of professional security will create psychological pressure, it is stated that professional security should be accompanied by a healthy performance assessment, professional security reduces anxiety and contributes to the employees to work in an environment of peace and tranquility. On the other hand, it is stated that excessive and unconditional job security decreases the quality of work in the organization, increases the monotony and sense of burnout in the organization and causes anxiety in the employee. It is stated that performance awareness should be provided, training should be given, performance evaluation should be a fair, objective evaluation with expert staff and multi-criteria performance evaluation should be made.
References
- Açıkgöz, K. Ü. (2003). Etkili öğrenme ve öğretme. İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
- Aslan, H. (2011). Sınıf yönetiminin temel kavramları. Ankara: İhtiyaç Yayınları.
- Aydın, N. (2012). Weberyen Bürokraside Liyakat ve Türk Kamu Bürokrasisinden Bir Kesit: Siyasetin Bürokrasi İronisi. Sayıştay Dergisi (85), 51-67.
- Aydın, M. (2013). Eğitimde örgütsel davranış. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Aydın, M. (2014). Eğitim yönetimi. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Bakan, İ., & Büyükbeşe, T. (2004). Çalışanların İş Güvencesi ve Genel İş Davranışları İlişkisi: Bir Alan Çalışması. Erciyes Üniversitesi İktisadi İdari Bilimer Fakültesi Dergisi, 23, 35-39.
- Bakan, İ., & Kelleroğlu, H. (2003). Performans Değerlendirme: Çalışanların Performansı Değerlendirme Uygulamalarından Beklentileri Konusunda Bir Alan Çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 103-127.
- Bilgin, K. U. (2011). İnsan kaynakları yönetimi ve Türk kamu personel sistemi. Ankara: TODAİE Yayınları.
- Bursalıoğlu, Z. (2014). Eğitim yönetiminde teori ve uygulama. Ankara: Pegem Akademi.
- Can, H. (2001). Kamu ve özel kesimde insan kaynakları yönetimi. Siyasal Kİtabevi.
- Creswell, J. W. (2014). Researchdesign. qalitatative, qantiative and mixed methods approaches . Lincoln: Sage Publications.
- Çakır, Ö. (2007). İşini Kaybetme Kaygısı: İş Güvencesizliği. Çalışma ve Toplum, 1, 117-140.
- Dede, E. (2017). İş Güvencesizliği Algısının ve Örgütsel Güven Düzeyinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkileri: Devlet Ortaokulu ve Özel Ortaokul Öğretmenleri Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Demirtaş, H., & Güneş, H. (2002). Eğitim yönetimi ve denetimi sözlüğü. Malatya: Anı Yayıncılık. Devlet Memurları Kanunu. (1965). (12056). T.C Resmi Gazete.
- Dığın, Ö. (2008). İnsan Kaynakları Yönetiminde İş Güvencesi ve Konuyla İlgili Yapılan Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Edmonds, W. A., & Kennedy, T. D. (2017). An applied guide to research designs: quantitative, qualitative, and mixed methods. Sage Publications.
- Eren, V. (2006). Personel Rejiminde Bürokratik Modelden İşletmeci Anlayışa Geçiş. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(11), 130-154.
- Eroğlu, T. (2010). Yeni Kamu Yönetimi Anlayışının Türk Kamu Personeli Yönetimine Etkisi. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), 225-233.
- Greenhalgh, L., & Rosenblatt, Z. (1984). Jobinsecurity: Toward Conceptual Clarity, Academy of Management Review. 9(3), 438-448.
- Kara, B. (2009). Sosyal Devletten Küresel Devlete: Türkiye'de Kamu Çalışanları ve Temel Haklar. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 369-386.
- Karacaoğlu, K. (2015). Çalışanların İş Güvencesizliğinin İşten Ayrılma Niyetleri Üzrindeki Etkisi: Alanya Bölgesindeki Beş Yıldızlı Otellerde Bir Araştırma. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 7(1), 13-21.
- Kavrakoğlu, İ. (1998). Toplam Kalite Yönetimi. İstanbul: Kal-Der Yayını.
- Kayıkçı, K. (1999). Toplam Kalite Yönetiminde Liderlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 5, 15-25.
- Kayıkçı, K. (2013). Türkiye'de Kamu ve Eğitim Alanında Sendikalaşma ve Öğretmen İle Okul Yöneticilerinin Sendikalardan Beklentileri. Amme İdaresi Dergisi, 46(1), 99-126.
- Kayıkçı, K., Özdemir, İ., & Özyıldırım, G. (2015). İlk Defa ve Yeniden Okul Müdür Görevlendirmesi, Sözlü Sınav Üzerine Bir Değerlendirme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 12(4), 471-498.
- Koçak, Y. (2002). İlköğretim okullarında öğretmen motivasyonu. Yayınlanmamış yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniverstesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Landis, J. R., & Koch, G. G. (1977). The Measurement of Observer Agreement For Categorical. Data Biometrics, 33, 159-174.
- Mercin , L. (2005). İnsan Kaynakları Yönetimi'nin Eğitim Kurumları Açısından Gerekliliği ve Geliştirme Etkinliği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), 128-144.
- Mills, G. E. (2003). Action Research: A guide for the teacher researcher (2nd ed.). New Jersey: Merrill PrenticeHall.
- Örücü, E., & Kanbur, A. (2008). Örgütsel-Yönetsel Motivasyon Faktörlerinin Çalışanların Performans ve Verimliliğine Etkilerini İncelemeye Yönelik Ampirik Bir Çalışma: Hizmet ve Endüstri İşletmesi Örneği. Yönetim ve Ekonomi, 15(1), 85-97.
- Özgen, H., & Yalçın, A. (2010). İnsan kaynakaları yönetimi stratejik bir yaklaşım. Adana: Nobel Kitabevi.
- Öztekin, A. (1993). İdareye giriş. Malatya: Yenimalatya Basım Yayın.
- Patton, M. Q. (2001). Qalitative research & evalution methods. ThousandOaks: Sage Publications.
- Sabancı, A. (1998). Güdüleme Düzeni Açısından Türk Milli Eğitim Örgütünde Mevcut Ödül ve Terfi Sistemine Bir Bakış. Çağdaş Eğitim, 23(240), 45-48.
- Sabuncuoğlu, Z., & Tüz, M. (1995). Örgütsel psikoloji. Bursa: Ezgi Kitabevi.
- Sarpkaya, R. (2014). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Seçer, B. (2007). Kariyer Sermayesi ve İstihdam Edilebilirliğin İş Güvencesizliği Üzerindeki Etkisi. Doktora Tezi. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı.
- Taşkent, Ş. (2002). Uluslararası Hukukta İşçinin Feshe Karşı Korunması. İktisadi Sosyal ve Uluslararası Hukuki Boyutu İle İşçinin Feshe Karşı Korunması Sempozyumu (s. 63-76). İstanbul Barosu Yayınları.
- Tortop, N., Aykaç, B., Yayman, H., & Özer, M. A. (2007). İnsan kaynakları yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Toprakçı, Erdal (2009) Öğretmenlerin Suç Karnesi- Yargı Kararlı Gazete Haberleri Ölçütünde Karşılaştırmalı Bir Analiz Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, IV.Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi, Bildiri Kitabı, 14-15 Mayıs 2009 (ss.475-487) Online: https://www.erdaltoprakci.com.tr/wp-content/uploads/2020/05/suc-karnesi.pdf
- Toprakçı, E., E.Bozpolat ve S.Buldur (2010) Öğretmen Davranışlarının Kamu Meslek Etiği İlkelerine Uygunluğu e international journal of educational research Volume: 1 Issue: 2 Autumn 2010 pp.35 50 http://static.dergipark.org.tr/article-download/imported/1073000034/1073000025.pdf
- Toprakçı, Erdal, Ilknur Çakırer, Asuman Bilbay, Esen Bagcivan, Ilkay Bayraktutan (2010) Kuram ve Uygulamada Eğitim Denetmenleri Meslek Etiği Eğitimde Politika Analizleri ve Stratejik Araştırmalar Dergisi Volume 5, Number 1 January 2010 ss.14-23 http://www.inased.org/epasad/v5n1/EPASADv5n1.pdf
- Tunçer, P. (2013). Örgütlerde Performans Değerlendirme ve Motivasyon. Sayıştay Dergisi, 88, 87-108.
- Ünal, S. (2000). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Okullarında Motivasyonu Sağlama Etkinlikleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(7), 1-8.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yüksel, Ö. (1997). İnsan kaynakları yönetimi. Ankara: Volkan Matbaacılık.
- Zorlutuna, E. (2012). Bir İşletmede Kadrolu Çalışanlar ile Taşeron Çalışanların İş Tatmini ve Motivasyon Değişkenleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Studies on Education |
| Journal Section | Educational Sciences and Sciences of Field Education |
| Authors | |
| Publication Date | September 25, 2020 |
| Published in Issue | Year 2020 Volume: 11 Issue: 2 |
This journal uses a CC BY-NC-SA license.
editor@e-ijer.com http://www.e-ijer.com Address: Ege University Faculty of Education İzmir/Türkiye