Sosyal Adaleti Anlamak: Eğitim Perspektifinden Akademik Bakış / Understanding Social Justice: An Academic View from the Perspective of Education
Abstract
Bu çalışmanın amacı, sosyal adalet kavramına ilişkin öğretim elemanlarının görüşleri, önerileri ve algılarından yararlanılarak eğitimde sosyal adalet olgusunun incelenmesidir. Bu amaçla çalışmada, öğretim elemanlarının sosyal adalet ve toplumdaki sosyal adaletsizliğin giderilmesinde eğitimin rolüne ilişkin algıları, Türk eğitim sisteminin ve eğitim politikalarının sosyal adalet bağlamında değerlendirilmesine ilişkin görüşleri ve çözüm önerileri sosyal adalet olgusu temelinde değerlendirilmiştir. Nitel araştırma deseni ile yürütülen bu çalışmanın yöntemi olgubilimdir. Farklı üniversitelerin eğitim bilimleri bölümünde görev yapan 27 öğretim elemanından yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanan veriler, içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, öğretim elemanlarının sosyal adaleti en çok eşitliğe dayalı adalet şeklinde nitelendirdiği ve en sık toplumsal eşitliğe dayalı adalet olarak ifade ettikleri görülmektedir. Ayrıca öğretim elamanlarının büyük bir çoğunluğuna göre eğitim, bilinç oluşturarak, sosyal adaleti sağlayarak ve kaynak dağıtımını dengeleyerek toplumdaki sosyal adaletsizliğin giderilmesinde önemli rol oynamaktadır. Ancak öte yandan eğitimin sosyal adaletsizliği gidermenin tersine sosyal adaletsizliği tesis etmenin aracı olduğunu belirten öğretim elemanı görüşleri de bulunmaktadır. Bununla birlikte öğretim elemanlarının neredeyse tamamına yakını Türk eğitim sistemine dair sosyal adalet bağlamında olumsuz değerlendirmelerde bulunmuştur. Son olarak çözüm önerileri incelendiğinde ise, en yüksek oranda eğitime erişim, eşitlik, fırsat eşitliği, okul terki, çalışan çocuklar, eğitim hakkı, barınma problemi ve burslar gibi sosyal adaletin sağlanmasını destekleyen politikalar geliştirilmesi gerektiği görüşünü ortaya koydukları görülmektedir. Çalışma sonucunda, her vatandaşın özellikle toplumsal, hukuki, politik ve ekonomik olarak eşit haklara sahip olacağı, kaynakların eşit dağıtıldığı ve bütün bireylerin kendilerini güvende hissettiği bir toplum düzeninin sağlanması çözüm olarak görülmektedir. Bunun için de öncelikli olarak eğitimin, kamusal bir hizmet olarak devlet tarafından finanse edilmesi ve eğitime ayrılan kamu kaynaklarının artırılması yoluyla herkesin nitelikli eğitime eşit erişiminin sağlanmasının öncelikli politika olarak belirlenmesi önerilmektedir.
References
- Bates, R. (2006). Educational administration and social justice. Education, Citizenship and Social Justice, 1(2), 141-156. http://doi: 10.1177/1746197906064676
- Bayoğlu-Serpen, A. S., Duyan, V. & Uğurluoğlu-Aldoğan, E. (2014). Sosyal adalet savunuculuğu ölçeği güvenirlik ve geçerlik çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 25(1), 21-34.
- Bogdan, R. C. & Biklen, S. K. (1998). Qualitative research for education: An introduction to theory and methods. Boston: Allyn and Bacon.
- Bozdemir, R. & Duman, N. (2020). Sosyal hizmet ve sosyal adalet savunuculuğu. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(69), 1106-1112. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2020.4024
- Brighouse, H. (2003). School choice and social justice. Oxford University Press.
- Buyruk, H. (2009). Eğitimde yaşanan toplumsal eşitsizlikler ve farklılaşan eğitim rotaları: Üniversite öğrencilerinin deneyimlerine dayalı bir araştırma. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 7(25), 6-45.
- Creswell, J.W. (2009). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (3rd ed.) Thousand Oaks, CA: Sage.
- Çam Tosun, F. (2021). Türk eğitim politikalarında sosyal adalet ve eşitlik. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (AUJEF), 5(3), 348-368.
- Demir, Ö.Ö. (2020). PISA sonuçları Türkiye’deki eğitim eşitsizliği hakkında neler söylüyor?. Alanyazın, 1(2), 84-96. http://dx.doi.org/10.22596/cresjournal.0102.85.98
- Enslin, P. (2006). Democracy, social justice and education: feminist strategies in a globalising world. Educational Philosophy and Theory, 38(1), 57–67. https://doi.org/10.1111/j.1469-5812.2006.00174.x
- ERG (2014). Türkiye eğitim sisteminde eşitlik ve akademik başarı araştırma raporu ve analiz. https://gazetesu.sabanciuniv.edu/sites/gazetesu.sabanciuniv.edu/files/2013/esitlikraporumayis2014.pdf
- ERG (2021). ARISE: Eğitimde eşitsizliğin azaltılması projesi: Türkiye ulusal raporu. https://www.egitimreformugirisimi.org/wp-content/uploads/2010/01/ARISE-E%C4%9Fitimde-E%C5%9Fitsizli%C4%9Fin-Azalt%C4%B1lmas%C4%B1-Projesi-T%C3%BCrkiye-Ulusal-Raporu.pdf
- Fraser, N. (2001). Social justice in the knowledge society: Redistribution, recognition, and participation. In Gut zu Wissen conference paper, Heinrich Böll Stiftung, 5, 1-13.
- Furman, G. C., & Shields, C. M. (2005). How can educational leaders promote and support social justice and democratic community in schools?, In W. A. Firestone and C. Riehl (Eds.), A new agenda for research in educational leadership (pp.119-137). New York: Teachers College Press.
- Furman, G. C. (2012). Social justice leadership as praxis: Developing capacities through preparation programs. Educational Administration Quarterly, 48(2), 191–229. http://dx.doi:10.1177/0013161X11427394
- Gewirtz, S. & Cribb, A. (2002). Plural conceptions of social justice: Implications for policy sociology. Journal of Education Policy, 17(5), 499-509. https://doi.org/10.1080/02680930210158285
- Griffiths, M.(1998). Towards a theoretical framework for understanding social justice in educational practice. Educational Philosophy and Theory, 30(2),177-192. http://dx.doi:10.1111/j.1469-5812.1998.tb00322.x
- Hage, S. M., & Kenny, M. (2009). Promoting a social justice approach to prevention: Future directions for training, practice, and research. Journal of Primary Prevention, 30, 75–87. http://dx.doi:10.1007/s10935-008-0165-5
- Lincoln, YS. & Guba, EG. (1985). Naturalistic inquiry. Newbury Park, CA: Sage Publications.
- Mason, J. (2002). Qualitative researching. (2nd ed.), Sage Publications, London.
- McDaniel, J. E., Rios, F. A., Necochea, J., Stowell, L. P., & Kritzer, C. F. (2001). Envisioning the arc of social justice in middle schools. Middle School Journal, 33(1), 28-34. https://doi.org/10.1080/00940771.2001.11495574
- Merriam, S. B. (2015). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber. (3. Basımdan Çeviri). Turan, S. (Edt.) Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
- Miller, D. (2001). Principles of social justice. Massachusetts: Harvard University Press. Nieuwenhuis, J. (2011). Social justice in education today. Acta Academica, 43(1), 189-210.
- OECD (2022). Policy options for stronger, more equitable student outcomes in Türkiye. https://www.oecd-ilibrary.org/education/policy-options-for-stronger-more-equitable-student-outcomes-in-turkiye_2c578d0c-en
- Özbaş, M. (2018). Dezavantajlı sosyolojik tabakalarda zorunlu eğitim sürecini etkileyen değişkenler. Kastamonu Education Journal, 26(4), 1143-1154. doi:10.24106/kefdergi.434262
- Özdemir, M. & Pektaş, V. (2017). Sosyal adalet liderliği ve okul akademik iyimserliği ilişkisinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 18(2), 576-601. https://doi.org/10.12984/egeefd.328458
- Patton, M.Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (3. Baskıdan Çeviri) Bütün, M & Demir, S. B. (Edt.), Ankara: Pegem Akademi
- Polat, S. (2007). Eğitim politikalarının sosyal adalet açısından sonuçları konusunda yönetici ve öğretmen görüşleri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
- Sağlam, B. (2020). Sosyal politika aracı olarak fırsat eşitliği ve bunun sağlanmasında eğitimin rolü. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa, Türkiye.
- Sunal, O. (2011). Sosyal politika: Sosyal adalet açısından kuramsal bir değerlendirme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66(3), 283-305. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002223
- Şişman, M. (2006). Eğitimde demokrasi ve sosyal adalet: Türkiye eğitim sisteminin değişmeyen miti. Türk Eğitim Sisteminde Yeni Paradigma Arayışları Bildiriler Kitabı, 4-5 Kasım, Ankara. Eğitim Bir-Sen Yayınları, 291-305.
- TEDMEM (2019). Eğitimde eşitlik: Toplumsal hareketliliğin önündeki engelleri aşmak. https://tedmem.org/mem-notlari/degerlendirme/egitimde-esitlik-toplumsal-hareketliligin-onundeki-engelleri-asmak
- Theoharis, G. (2007). Social justice educational leaders and resistance: Toward a theory of social justice leadership. Educational Administration Quarterly, 43, 221–258. https://doi:10.1177/0013161X06293717
- Tomul, E. (2009). İlköğretim okullarındaki sosyal adalet uygulamalarına ilişkin yönetici görüşleri. Eğitim ve Bilim, 34(152), 126-137.
- Toprakçı, E. (2017). Sınıf yönetimi. (3. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık
- Van den Bos, K. (2003). On the subjective quality of social justice: The role of affect as information in the psychology of justice judgments. Journal of Personality and Social Psychology, 85, 482–498. https://doi:10.1037/0022-3514.85.3.482
- Wade, R. C. (2001). Social action in the social studies: from the ideal to the real. Theory Into Practice, 40(1), 23-28.
- Yıldırım, F. (2011). Üniversite gençliği “sosyal adalet”ten ne anlıyor? Sosyal adalet ilkelerinin sosyal adalet algısı üzerindeki etkisi. Aile ve Toplum, 7(25), 113-124.
- Yıldırım, F. (2012). Gençlerin yaşamında bir sosyal savunmasızlık olarak “sosyal adaletsizlik”: Yaşam dönemi yaklaşımı. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 21-34. https://doi.org/10.1501/Asbd_0000000003
Understanding Social Justice: An Academic View from the Perspective of Education / Sosyal Adaleti Anlamak: Eğitim Perspektifinden Akademik Bakış
Abstract
The aim of this study is to examine the phenomenon of social justice in education by making use of the views, suggestions and perceptions of the lecturers regarding the concept of social justice. For this purpose, in this study, the perceptions of the instructors about the role of education in social justice and the elimination of social injustice in the society, their opinions and solution proposals regarding the evaluation of the Turkish education system and education policies in the context of social justice were evaluated on the basis of the phenomenon of social justice. The method of this study, which was conducted with a qualitative research design, is phenomenology. The data collected through a semi-structured interview form from 27 lecturers working in the educational sciences departments of different universities were analyzed by content analysis method. As a result of the analyzes made, it is seen that the lecturers describe social justice as justice based on equality the most and they express it as justice based on social equality most frequently. In addition, according to the majority of academic staff, education plays an important role in eliminating social injustice in society by creating awareness, providing social justice and balancing resource distribution. However, on the other hand, there are also opinions of lecturers stating that education is a means of establishing social injustice as opposed to eliminating social injustice. However, almost all of the lecturers made negative evaluations about the Turkish education system in the context of social justice. Finally, when the solution proposals are examined, it is seen that they show the opinion that policies that support the provision of social justice such as access to education, equality, equal opportunity, school dropout, working children, the right to education, housing problem and scholarships should be developed at the highest rate. As a result of the study, it is seen as a solution to provide a social order in which every citizen will have equal rights especially socially, legally, politically and economically, resources are distributed equally, and all individuals feel safe.
References
- Bates, R. (2006). Educational administration and social justice. Education, Citizenship and Social Justice, 1(2), 141-156. http://doi: 10.1177/1746197906064676
- Bayoğlu-Serpen, A. S., Duyan, V. & Uğurluoğlu-Aldoğan, E. (2014). Sosyal adalet savunuculuğu ölçeği güvenirlik ve geçerlik çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 25(1), 21-34.
- Bogdan, R. C. & Biklen, S. K. (1998). Qualitative research for education: An introduction to theory and methods. Boston: Allyn and Bacon.
- Bozdemir, R. & Duman, N. (2020). Sosyal hizmet ve sosyal adalet savunuculuğu. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(69), 1106-1112. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2020.4024
- Brighouse, H. (2003). School choice and social justice. Oxford University Press.
- Buyruk, H. (2009). Eğitimde yaşanan toplumsal eşitsizlikler ve farklılaşan eğitim rotaları: Üniversite öğrencilerinin deneyimlerine dayalı bir araştırma. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 7(25), 6-45.
- Creswell, J.W. (2009). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (3rd ed.) Thousand Oaks, CA: Sage.
- Çam Tosun, F. (2021). Türk eğitim politikalarında sosyal adalet ve eşitlik. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (AUJEF), 5(3), 348-368.
- Demir, Ö.Ö. (2020). PISA sonuçları Türkiye’deki eğitim eşitsizliği hakkında neler söylüyor?. Alanyazın, 1(2), 84-96. http://dx.doi.org/10.22596/cresjournal.0102.85.98
- Enslin, P. (2006). Democracy, social justice and education: feminist strategies in a globalising world. Educational Philosophy and Theory, 38(1), 57–67. https://doi.org/10.1111/j.1469-5812.2006.00174.x
- ERG (2014). Türkiye eğitim sisteminde eşitlik ve akademik başarı araştırma raporu ve analiz. https://gazetesu.sabanciuniv.edu/sites/gazetesu.sabanciuniv.edu/files/2013/esitlikraporumayis2014.pdf
- ERG (2021). ARISE: Eğitimde eşitsizliğin azaltılması projesi: Türkiye ulusal raporu. https://www.egitimreformugirisimi.org/wp-content/uploads/2010/01/ARISE-E%C4%9Fitimde-E%C5%9Fitsizli%C4%9Fin-Azalt%C4%B1lmas%C4%B1-Projesi-T%C3%BCrkiye-Ulusal-Raporu.pdf
- Fraser, N. (2001). Social justice in the knowledge society: Redistribution, recognition, and participation. In Gut zu Wissen conference paper, Heinrich Böll Stiftung, 5, 1-13.
- Furman, G. C., & Shields, C. M. (2005). How can educational leaders promote and support social justice and democratic community in schools?, In W. A. Firestone and C. Riehl (Eds.), A new agenda for research in educational leadership (pp.119-137). New York: Teachers College Press.
- Furman, G. C. (2012). Social justice leadership as praxis: Developing capacities through preparation programs. Educational Administration Quarterly, 48(2), 191–229. http://dx.doi:10.1177/0013161X11427394
- Gewirtz, S. & Cribb, A. (2002). Plural conceptions of social justice: Implications for policy sociology. Journal of Education Policy, 17(5), 499-509. https://doi.org/10.1080/02680930210158285
- Griffiths, M.(1998). Towards a theoretical framework for understanding social justice in educational practice. Educational Philosophy and Theory, 30(2),177-192. http://dx.doi:10.1111/j.1469-5812.1998.tb00322.x
- Hage, S. M., & Kenny, M. (2009). Promoting a social justice approach to prevention: Future directions for training, practice, and research. Journal of Primary Prevention, 30, 75–87. http://dx.doi:10.1007/s10935-008-0165-5
- Lincoln, YS. & Guba, EG. (1985). Naturalistic inquiry. Newbury Park, CA: Sage Publications.
- Mason, J. (2002). Qualitative researching. (2nd ed.), Sage Publications, London.
- McDaniel, J. E., Rios, F. A., Necochea, J., Stowell, L. P., & Kritzer, C. F. (2001). Envisioning the arc of social justice in middle schools. Middle School Journal, 33(1), 28-34. https://doi.org/10.1080/00940771.2001.11495574
- Merriam, S. B. (2015). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber. (3. Basımdan Çeviri). Turan, S. (Edt.) Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
- Miller, D. (2001). Principles of social justice. Massachusetts: Harvard University Press. Nieuwenhuis, J. (2011). Social justice in education today. Acta Academica, 43(1), 189-210.
- OECD (2022). Policy options for stronger, more equitable student outcomes in Türkiye. https://www.oecd-ilibrary.org/education/policy-options-for-stronger-more-equitable-student-outcomes-in-turkiye_2c578d0c-en
- Özbaş, M. (2018). Dezavantajlı sosyolojik tabakalarda zorunlu eğitim sürecini etkileyen değişkenler. Kastamonu Education Journal, 26(4), 1143-1154. doi:10.24106/kefdergi.434262
- Özdemir, M. & Pektaş, V. (2017). Sosyal adalet liderliği ve okul akademik iyimserliği ilişkisinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 18(2), 576-601. https://doi.org/10.12984/egeefd.328458
- Patton, M.Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (3. Baskıdan Çeviri) Bütün, M & Demir, S. B. (Edt.), Ankara: Pegem Akademi
- Polat, S. (2007). Eğitim politikalarının sosyal adalet açısından sonuçları konusunda yönetici ve öğretmen görüşleri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
- Sağlam, B. (2020). Sosyal politika aracı olarak fırsat eşitliği ve bunun sağlanmasında eğitimin rolü. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa, Türkiye.
- Sunal, O. (2011). Sosyal politika: Sosyal adalet açısından kuramsal bir değerlendirme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66(3), 283-305. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002223
- Şişman, M. (2006). Eğitimde demokrasi ve sosyal adalet: Türkiye eğitim sisteminin değişmeyen miti. Türk Eğitim Sisteminde Yeni Paradigma Arayışları Bildiriler Kitabı, 4-5 Kasım, Ankara. Eğitim Bir-Sen Yayınları, 291-305.
- TEDMEM (2019). Eğitimde eşitlik: Toplumsal hareketliliğin önündeki engelleri aşmak. https://tedmem.org/mem-notlari/degerlendirme/egitimde-esitlik-toplumsal-hareketliligin-onundeki-engelleri-asmak
- Theoharis, G. (2007). Social justice educational leaders and resistance: Toward a theory of social justice leadership. Educational Administration Quarterly, 43, 221–258. https://doi:10.1177/0013161X06293717
- Tomul, E. (2009). İlköğretim okullarındaki sosyal adalet uygulamalarına ilişkin yönetici görüşleri. Eğitim ve Bilim, 34(152), 126-137.
- Toprakçı, E. (2017). Sınıf yönetimi. (3. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık
- Van den Bos, K. (2003). On the subjective quality of social justice: The role of affect as information in the psychology of justice judgments. Journal of Personality and Social Psychology, 85, 482–498. https://doi:10.1037/0022-3514.85.3.482
- Wade, R. C. (2001). Social action in the social studies: from the ideal to the real. Theory Into Practice, 40(1), 23-28.
- Yıldırım, F. (2011). Üniversite gençliği “sosyal adalet”ten ne anlıyor? Sosyal adalet ilkelerinin sosyal adalet algısı üzerindeki etkisi. Aile ve Toplum, 7(25), 113-124.
- Yıldırım, F. (2012). Gençlerin yaşamında bir sosyal savunmasızlık olarak “sosyal adaletsizlik”: Yaşam dönemi yaklaşımı. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 21-34. https://doi.org/10.1501/Asbd_0000000003
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Studies on Education |
| Journal Section | Issue Articles |
| Authors | |
| Publication Date | February 28, 2023 |
| Published in Issue | Year 2023 Volume: 14 Issue: 1 |
Cite
Cited By
This journal uses a CC BY-NC-SA license.
editor@e-ijer.com http://www.e-ijer.com Address: Ege University Faculty of Education İzmir/Türkiye