Research Article
KONAKLAMA VE YİYECEK HİZMETLERİ SEKTÖRÜNÜN ORAN ANALİZİ: T.C. MERKEZ BANKASI SEKTÖR BİLANÇOLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA (2019-2022)
Abstract
Bu araştırmanın amacı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası sektör bilançolarından yararlanılarak Konaklama ve Yiyecek Hizmetleri sektörünün 2019-2022 yılları arasındaki mali tablolarında yer alan verilerini kullanarak Oran Analizi yapmaktır. Böylece sektörde yer alan firmaların finansal durumu incelenmiştir. Oran analizi, firmaların karlılık, mali yapı, likidite ve faaliyetle ilgili olarak mali tabloları inceleyerek bir firmanın ya da sektörün performansını değerlendirmek amacıyla kullanılan bir finansal tekniktir.
Konaklama ve Yiyecek Hizmetleri sektöründe faaliyet gösteren 11.160 firmanın 2019 yılındaki, 11.909 firmanın 2020 yılındaki, 12.853 firmanın 2021 yılındaki ve 13.814 firmanın da 2022 yılındaki mali tablolarında yer alan verilerindeki değişimlerinin incelenmesi, oran yöntemi kullanılarak işletmelerin mali yapıları hakkında bir sonuca varılmaya çalışılmıştır.
2020 yılındaki oranların düşük seyretmesinin nedeni olarak, ülkemizde de yaşanan koronavirüs vakasının (COVİD 19) etkisinin olduğu anlaşılmaktadır. Bundan dolayı sektördeki firmalar ekonomik açıdan olumsuz olarak etkilenmişlerdir.
Yapılan oran analizi sonucunda, sektördeki firmaların 2019-2022 yılları itibariyle çalışma sermayesi sıkıntısı çektikleri ve bu yüzden de yabancı kaynak kullanımına başvurdukları görülmektedir. Ayrıca aktif devir hızı ve karlılık oranlarının düşük seviyede olduğu tespit edilmiştir.
References
- AKGÜÇ, Ö (2017), Mali Tablolar Analizi. Genişletilmiş 16.Baskı. İstanbul. Arayış Basım ve Yayıncılık.
- ARSLAN, S. (2018), “Kâr Marjının belirleyicilerinin İncelenmesi: Turizm İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama”, Turkish Studies-Econamics, Finance and Politics, 13(30): 51-62.
- AYDIN, N., Başar, M. ve Coşkun, M. (2021), Finansal Yönetim (6. Baskı), Detay Yayıncılık, Ankara
- BAHAR, O., ve Çelik İlal, N. (2020), “Coronavirüsün (Covid-19) turizm sektörü üzerindeki ekonomik etkileri”, International Journal of Social Sciences and Education Research, s. 6(1), 125-139. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1097569
- BİLİCİ, N. (2019), Turizm Sektörünün Finansal Performansının Oran Analizi ve TOPSIS Yöntemiyle Değerlendirilmesi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1): 173-194.
- ÇABUK, A. ve Lazol, İ. (2008), Mali Tablolar Analizi. 18.Baskı. Bursa: Ekin Kitabevi.
- ÇITAK, N., ve Çalış, Y. E. (2020), “Covid-19 Salgının Turizm Sektörü Üzerine Olan Finansal Etkileri”, Ida Academia Muhasebe Ve Maliye Dergisi, 3(2), 110-132.
- GÜNCEL TÜRKÇE SÖZLÜK, https://sozluk.gov.tr/ (Erişim tarihi 22.05.2025) https://tradingeconomics.com/turkey/tourism-revenues, Erişim tarihi 12.03.2025 https://www.statista.com/statistics/1247012/global-market-size-of-the-hospitality-industry/ Erişim tarihi 12.03.2025 https://www.bajajfinserv.in/investments/what-is-ratio-analysis, Erişim tarihi:28.03.2025.
- JANATI, A., Samaneh, V. ve Jafrabadi M. A. (2014), “Development of Financial Indicators of Hospital Performance”, Journal of Clinical Research & Governance, 3:92-98.
- KANTEN, S. (2006), Konaklama işletmelerinde Hizmet Kalitesi Açısından İş görenlerin Prososyal Davranışlarının Sağlanmasında İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Rolü ve Bir Araştırma, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı: İstanbul
- KIM, W.G. ve B. Ayoun. (2005), “Ratio Analysis For The Hospitality Industry: A Cross Sector Comparison of Financial Trends In The Lodging, Restaurant, Airline and Amusement Sectors”, Journal of Hospitality Financial Management, 13.
- KARADENİZ, E., L.Koşan, ve,S.Kahiloğulları, & B. Zencir (2015), “Konaklama Ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri Alt Sektördeki Küçük, Orta Ve Büyük Ölçekli İşletmelerin Likidite Durumunun Analizi”, Cilt 4,sayı 2, s. 18–27. Turar Turizm ve Araştırma Dergisi:18-27
- KARADENİZ, E. ve Kahiloğulları, S. & Kılıç, E. (2015), “Karayolları Yolcu Taşımacılığı İşletmelerinin Finansal Analizi: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sektör Bilançolarında Bir Araştırma”, Muhasebe ve Denetime Bakış, 15(46), 81-91
- KARADENİZ, E. ve Beyazgül, M ve Dalak, S, Günay, F. (2017), “Türk Turizm Sektöründe Finansman Kararlarının Alt Sektörler Kapsamında Karşılaştırmalı Analiz”, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14 (2), 157-170.
- KELEŞ, D. (2021), “Turizm İşletmelerinde Rasyo Yöntemi İle Finansal Performans Analizi: Konaklama İşletmeleri Üzerine Bir Değerlendirme”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(4), 1485-1496. https://doi.org/10.53487/ataunisosbil.952122
- Kıvılcım, B. (2020), “COVID-19 (Yeni Koronavirüs) Salgınının Turizm Sektörüne Muhtemel Etkileri”. Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, s. 4(1), 17-27. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1115819 adresinden alındı
- KOÇAK, E., ve Doğru, E. (2021), “COVİD-19 Salgınının Konaklama İşletmelerine Etkisi (Fethiye Örneği)”. Doğru Coğrafya Dergisi, 106-124.
- MISIRLI, İ. (2002), Seyahat Acenteliği ve Tur Operatörlüğü, Detay Yayıncılık: Ankara
- NUNES, C. R. and Machado, M. J. C. V. (2012), Financial Assessment of Performance in the Hotel Industry. European Journal of Tourism, Hospitality and Recreation, 3 (Special Issue): 97-109.
- OKKA, Osman (2019), Analitik Finansal Yönetim Teori ve Problemler, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara
- OMAĞ, Aclan (2023), “Likidite Analizinde Kullanılan Oranlar Üzerine Bir İnceleme”, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt.8 Sayı.3, Eylül 2023 Research of Financial Economic and Social Studies, Vol.8 No.3, September 2023
- PROTEL, Otelcilik Sektörü 2024 Trend Raporu, https://www.protel.com.tr/wp-content/uploads/pdfle, (Erişim tarihi 12.03.2025)
- SCARBOROUGH, N.M., (2014), Essentials Of Entrepreneurship And Small Business Management, Pearson, Girişimciliğin ve Küçük İşletme Yönetiminin Temelleri, (Çev: Gamze SART), 7. Basımdan çeviri, Nobel yayıncılık.
- SÜMER, E., ve Yiğiter, Ş. Y. (2024), “Mali Tablo Analizi Çalışmalarının Bibliyometrik Analizi”, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 41-55. https://doi.org/10.46482/ebyuiibfdergi.1583563
- Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sektör Bilançoları, https://www3.tcmb.gov.tr/sektor/#/tr/I/konaklama-ve-yiyecek-hizmeti-faaliyetleri Erişim tarihi 06.02.2025
Year 2025,
Volume: 7 Issue: 1, 66 - 77
Abstract
References
- AKGÜÇ, Ö (2017), Mali Tablolar Analizi. Genişletilmiş 16.Baskı. İstanbul. Arayış Basım ve Yayıncılık.
- ARSLAN, S. (2018), “Kâr Marjının belirleyicilerinin İncelenmesi: Turizm İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama”, Turkish Studies-Econamics, Finance and Politics, 13(30): 51-62.
- AYDIN, N., Başar, M. ve Coşkun, M. (2021), Finansal Yönetim (6. Baskı), Detay Yayıncılık, Ankara
- BAHAR, O., ve Çelik İlal, N. (2020), “Coronavirüsün (Covid-19) turizm sektörü üzerindeki ekonomik etkileri”, International Journal of Social Sciences and Education Research, s. 6(1), 125-139. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1097569
- BİLİCİ, N. (2019), Turizm Sektörünün Finansal Performansının Oran Analizi ve TOPSIS Yöntemiyle Değerlendirilmesi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1): 173-194.
- ÇABUK, A. ve Lazol, İ. (2008), Mali Tablolar Analizi. 18.Baskı. Bursa: Ekin Kitabevi.
- ÇITAK, N., ve Çalış, Y. E. (2020), “Covid-19 Salgının Turizm Sektörü Üzerine Olan Finansal Etkileri”, Ida Academia Muhasebe Ve Maliye Dergisi, 3(2), 110-132.
- GÜNCEL TÜRKÇE SÖZLÜK, https://sozluk.gov.tr/ (Erişim tarihi 22.05.2025) https://tradingeconomics.com/turkey/tourism-revenues, Erişim tarihi 12.03.2025 https://www.statista.com/statistics/1247012/global-market-size-of-the-hospitality-industry/ Erişim tarihi 12.03.2025 https://www.bajajfinserv.in/investments/what-is-ratio-analysis, Erişim tarihi:28.03.2025.
- JANATI, A., Samaneh, V. ve Jafrabadi M. A. (2014), “Development of Financial Indicators of Hospital Performance”, Journal of Clinical Research & Governance, 3:92-98.
- KANTEN, S. (2006), Konaklama işletmelerinde Hizmet Kalitesi Açısından İş görenlerin Prososyal Davranışlarının Sağlanmasında İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Rolü ve Bir Araştırma, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı: İstanbul
- KIM, W.G. ve B. Ayoun. (2005), “Ratio Analysis For The Hospitality Industry: A Cross Sector Comparison of Financial Trends In The Lodging, Restaurant, Airline and Amusement Sectors”, Journal of Hospitality Financial Management, 13.
- KARADENİZ, E., L.Koşan, ve,S.Kahiloğulları, & B. Zencir (2015), “Konaklama Ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri Alt Sektördeki Küçük, Orta Ve Büyük Ölçekli İşletmelerin Likidite Durumunun Analizi”, Cilt 4,sayı 2, s. 18–27. Turar Turizm ve Araştırma Dergisi:18-27
- KARADENİZ, E. ve Kahiloğulları, S. & Kılıç, E. (2015), “Karayolları Yolcu Taşımacılığı İşletmelerinin Finansal Analizi: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sektör Bilançolarında Bir Araştırma”, Muhasebe ve Denetime Bakış, 15(46), 81-91
- KARADENİZ, E. ve Beyazgül, M ve Dalak, S, Günay, F. (2017), “Türk Turizm Sektöründe Finansman Kararlarının Alt Sektörler Kapsamında Karşılaştırmalı Analiz”, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14 (2), 157-170.
- KELEŞ, D. (2021), “Turizm İşletmelerinde Rasyo Yöntemi İle Finansal Performans Analizi: Konaklama İşletmeleri Üzerine Bir Değerlendirme”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(4), 1485-1496. https://doi.org/10.53487/ataunisosbil.952122
- Kıvılcım, B. (2020), “COVID-19 (Yeni Koronavirüs) Salgınının Turizm Sektörüne Muhtemel Etkileri”. Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, s. 4(1), 17-27. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1115819 adresinden alındı
- KOÇAK, E., ve Doğru, E. (2021), “COVİD-19 Salgınının Konaklama İşletmelerine Etkisi (Fethiye Örneği)”. Doğru Coğrafya Dergisi, 106-124.
- MISIRLI, İ. (2002), Seyahat Acenteliği ve Tur Operatörlüğü, Detay Yayıncılık: Ankara
- NUNES, C. R. and Machado, M. J. C. V. (2012), Financial Assessment of Performance in the Hotel Industry. European Journal of Tourism, Hospitality and Recreation, 3 (Special Issue): 97-109.
- OKKA, Osman (2019), Analitik Finansal Yönetim Teori ve Problemler, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara
- OMAĞ, Aclan (2023), “Likidite Analizinde Kullanılan Oranlar Üzerine Bir İnceleme”, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt.8 Sayı.3, Eylül 2023 Research of Financial Economic and Social Studies, Vol.8 No.3, September 2023
- PROTEL, Otelcilik Sektörü 2024 Trend Raporu, https://www.protel.com.tr/wp-content/uploads/pdfle, (Erişim tarihi 12.03.2025)
- SCARBOROUGH, N.M., (2014), Essentials Of Entrepreneurship And Small Business Management, Pearson, Girişimciliğin ve Küçük İşletme Yönetiminin Temelleri, (Çev: Gamze SART), 7. Basımdan çeviri, Nobel yayıncılık.
- SÜMER, E., ve Yiğiter, Ş. Y. (2024), “Mali Tablo Analizi Çalışmalarının Bibliyometrik Analizi”, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 41-55. https://doi.org/10.46482/ebyuiibfdergi.1583563
- Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sektör Bilançoları, https://www3.tcmb.gov.tr/sektor/#/tr/I/konaklama-ve-yiyecek-hizmeti-faaliyetleri Erişim tarihi 06.02.2025
There are 25 citations in total.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Business Administration |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Early Pub Date | June 30, 2025 |
| Publication Date | |
| Submission Date | April 21, 2025 |
| Acceptance Date | June 17, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 7 Issue: 1 |
