Research Article
BibTex RIS Cite

Karakurt Baraji Rezervuar Alanindaki Erken Hristiyanlik Dönemi Kaya Oygu Yerleşimlerinin Restorasyon ve Konservasyon Önerileri (Kars, Türkiye)

Year 2025, Volume: 1 Issue: 34, 131 - 146, 30.04.2025

Oktay Dumankaya , İrfan Tuğcu , Mesut Yılmaz

https://doi.org/10.51493/egearkeoloji.1597890

Abstract

There are four Early Christian rock-cut settlements located in different areas affected by the Karakurt Dam reservoir. It has been determined that these Early Christian Period rock-cut settlements and religious structures have been exposed to tidal effects and wave movements following the filling of the dam reservoir. Archaeological studies have revealed that during the summer months, when the water level of the reservoir decreases, some rock-cut settlements emerging from the water exhibit collapses and surface erosion on the rock face. Three distinct restoration and conservation proposals have been suggested: 1. Coating the entire surface with diluted ethyl silicate to reduce contact with water. 2. Covering all rock surfaces with geomembranes to completely block water interaction. 3. Protecting the rock masses from water effects using rock bolts, wire mesh, and shotcrete. Each of these proposals has its advantages and disadvantages. However, regardless of the chosen method, conservation efforts must commence urgently to prevent the irreversible loss of our cultural heritage.

Keywords

Suatı Arkeolisi restorasyon ve konservasyon kars karakurt barajı kültürel miras

References

  • AKGÖNÜL and ELİÜŞÜK 2016: M.S. Akgönül, M. Eliüşük, “Hasankeyf İmam Abdullah Zaviyesi Konservasyon ve Restorasyon Çalışmaları”, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi 6 (2.1): 193-227.
  • ARISOY et al. 2011: Y. Arısoy, M. Hamamcıoğlu-Turan, A. Nuhoğlu, Y.P. Erturan, “Protection of Archaeological Remains in Yortanlı Dam Lake”, in Proceedings of the 6th International Conference on Dam Engineering, C.A.B. Pina, E. Portela, J.P. Gomes, J.S.Y. Tan, T. (eds.), Lisbon, Portugal, February 15-17, 2011, Lisbon, Portugal: Dam Engineering Conference, 153-166.
  • BAŞAK et al. 2018: O. Başak, D. Yiğitpaşa, N.T. Yiğitpaşa, “Üçpınar Kaya Kiliseleri”, Arkeoloji ve Sanat 159: 117-130.
  • BAYRAK et al. 2020: E. Bayrak, C. Ozer, S. Perk, “Stress Tensor and Coulomb Analysis for Erzurum and Its Surroundings”, Turkish Journal of Earthquake Research 2(1): 101-114, https://doi.org/10.46464/tdad.737222.
  • BİLGİN et al. 2012: A. Bilgin, S. Arslan, Y. Şenay, S. Polat, “Hasankeyf ve Yöresindeki Kayaçlardaki Ayrışma ve Bu Ayrışmanın Yerleşim Alanına Olan Etkisi”, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi 1(2): 43-55.
  • BİNGÖL 2011: A. Bingöl, “Kars ve Çevresinde Demir Çağı Yerleşmeleri”, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1(8): 21-41.
  • BİNGÖL 2016: A. Bingöl, “Kars ve Çevresinde Karaz Yerleşmeleri”, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 18: 487-502.
  • BOZKUŞ 1999: C. Bozkuş, “Karakurt (Kars) Yöresinin Jeomorfolojik Evriminde Volkanizma ve Tektoniğin Etkisi”, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 5(1): 993-1000.
  • ÇAKIR et al. 2022: A.O. Çakır, K. Karaman, A.O. Yılmaz, “Kayaçların Fiziksel Özelliklerinin Islanma Ve Kuruma Etkisine Bağlı Değişiminin Belirlenmesi”, BAUN Institute of Science Journal 24(2): 770-778.
  • ÇEVİK 1997: N. Çevik, “Urartu Kaya Mezarlarında Ölü Kültüne İlişkin Mimari Elemanlar”, Turkish Journal of Archaeology 31: 419-459.
  • ÇEVİK 2000: N. Çevik, Urartu Kaya Mezarları ve Ölü Gömme Gelenekleri, Ankara.
  • ES PROJECT 2014: Final Project Report on the Geological and Geotechnical Investigation and Strengthening Project of the Ancient City of Mardin-Hasankeyf (Unpublished report), Ankara: ES PROJE Mühendislik Müşavirlik LTD. ŞTİ.
  • GHOBADI and BABAZADEH 2015: M.H. Ghobadi, R. Babazadeh, “Experimental studies on the effects of cyclic freezing-thawing, salt crystallization, and thermal shock on the physical and mechanical characteristics of selected sandstones”, Rock Mechanics and Rock Engineering 48(3): 1001-1016.
  • GÜNDOĞDU 1999: H. Gündoğdu, Sarıkamış ve Çevresindeki Tarihi Kalıntılar, Erzurum.
  • GÜNDOĞDU 2009: H. Gündoğdu, “Sarıkamış’tan Birkaç Kaya Kilise Örneği”, in: X. Ortaçağ-Türk Dönemi Kazı Sonuçları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, 385-400.
  • HAMAMCIOĞLU-TURAN et al. 2013: M. Hamamcıoğlu-Turan, Y. Arısoy, A. Nuhoğlu, Y.P. Erturan, “Protection of Archaeological Remains in the Yortanli Dam Reservoir in Turkey”, International Journal of Architectural Heritage 7: 653-672.
  • HASSAN 2007: F.A. Hassan, “The Aswan High Dam and the International Rescue Nubia Campaign”, The African Archaeological Review 24 3(4): 73-94.
  • ICOMOS 1987: International Council on Monuments and Sites (ICOMOS), Charter for the Conservation of Historic Towns and Urban Areas, Washington. http://www.international.icomos.org/charters/towns_e.htm.
  • ICOMOS 1990: International Council on Monuments and Sites (ICOMOS), Charter for the Protection and Management of Archaeological Heritage, Lausanne. http://www.international.icomos.org/charters/arch_e.htm.
  • ICOMOS 1996: International Council on Monuments and Sites (ICOMOS), Charter on the Protection and Management of Underwater Cultural Heritage, Sofia. http://www.international.icomos.org/charters/underwater_e.htm.
  • ICOMOS 2010: International Council on Monuments and Sites (ICOMOS), “Heritage at Risk,” April 6, 2010. http://www.international.icomos.org/risk/index.html.
  • KARAMAN and BAKHYTZHAN 2020: K. Karaman, A. Bakhytzhan, “Prediction of concrete strength from rock properties at the preliminary design stage”, Geomechanics and Engineering 23(92): 115-125.
  • KARAOSMANOĞLU 2004: M. Karaosmanoğlu, “Urartu Kaya Mezarlarının Kökeni Üzerine,” in: H. İşkan and G. Işın (eds.), Anadolu’da Doğdu-60. Yaşında Fahri Işık’a Armağan, İstanbul, 419-423.
  • KOCH 2007: G. Koch, Erken Hıristiyan Sanatı, transl. A. Aydın, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
  • KÖKTEN 1943: İ. K. Kökten, “Kars'ın Tarihi Öncesi Hakkında İlk Kısa Rapor”, Belleten VII: 601-613.
  • KÖKTEN 1944: İ. K. Kökten, “Orta, Doğu ve Kuzey Anadolu'da Yapılan Tarih Öncesi Araştırmaları,” Belleten VIII: 659-681.
  • KORUCU 2009: H. Korucu, “Kars'ta Erken Tunç Çağı ve Karaz Kültürü İzleri”, Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi 79: 43-60.
  • MARCHETTI et al. 2020: N. Marchetti, G. Bitelli, F. Franci, F. Zaina, “Archaeology and Dams in Southeastern Turkey: Post-Flooding Damage Assessment and Safeguarding Strategies on Cultural Heritage”, Journal of Mediterranean Archaeology 33(1): 29-54. https://journals.equinoxpub.com/index.php/OLDJMA/article/view/42345.
  • MERGEN et al. 2010: Y. Mergen, S. Evcim, G.K. Öztaşkın, “Bölgedeki Kaya Kiliseleri”, in: O. Uçkan, B.Y. (ed.), Frigya (Phrygia) Bölgesinde Bizans Dönemi Kaya Mimarisi, Eskişehir, 37-129.
  • NORR and FAUGHT 2000: L. Norr, M. Faught, “Archaeological Site Location and Assessment in Lake Alajuela, Panama,” in: S. Brandt and F. Hassan (eds.), Dams and Cultural Heritage Management: Final Report August 2000, 46-47.
  • ÖTÜKEN 1987: Y. Ötüken, Göreme, Ankara.
  • ÖTÜKEN 1990: Y. Ötüken, Ihlara Vadisi, Ankara.
  • ÖZDOĞAN 2000a: M. Özdoğan, “Cultural Heritage and Dam Projects in Turkey: An Overview”. In: S. Brandt and F. Hassan (eds.), Dams and Cultural Heritage Management, Final Report August 2000 (Working Paper Submitted to the World Commission on Dams), Cape Town, South Africa: World Commission on Dams Secretariat, 58-61.
  • ÖZDOĞAN 2000b: M. Özdoğan, “Türkiye’de Yok Olan Kültürler ve Baraj Gölleri: Sorunlar ve Öneriler”, GAP Bölgesinde Kültür Varlıklarının Korunması, Yaşatılması ve Tanıtılması Sempozyumu, Ankara, 71-84.
  • ÖZDOĞAN 2001: M. Özdoğan, Türk Arkeolojisinin Sorunları ve Koruma Politikaları, İstanbul.
  • ÖZDOĞAN 2006: M. Özdoğan, “Keban Projesi ve Türkiye’de Kurtarma Kazıları”. In: V. Tolun and T. Takaoğlu (eds.), Sevim Buluç Anı Kitabı, Çanakkale, 13-19.
  • ÖZDOĞAN 2013: M. Özdoğan, “Dilemma in the Archaeology of Large Scale Development Projects: A View from Turkey”, Papers from the Institute of Archaeology 23(1): 1-8. DOI: http://dx.doi.org/10.5334/pia.444.
  • ÖZDOĞAN 2015: M. Özdoğan, “Barajlar ve Arkeoloji”, İstanbul Teknik Üniversitesi Vakfı Dergisi 70: 43-48.
  • ÖZDOĞAN 2021: M. Özdoğan, Fırat'la Doğan, Barajlarla Yok Olan, Kurtarma Kazılarıyla Geri Kazanılan Kültür: FIRAT 1964-2004 - 40 Yılın Öyküsü, İstanbul.
  • ÖZKAN 1998: H. Özkan, “Gölören Köyü Kaya Kilisesi”, Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi 4: 119-127.
  • PEKAK 2014: M.S. Pekak, “Ürgüp Kiliseleri / The Churches of Ürgüp”, Journal of Faculty of Letters 31(2): 173-203.
  • SAĞDIÇ 1987: O. Sağdıç, Kapadokya, Ankara.
  • SEVGİ and YILMAZ 2022: S. Sevgi, M. Yılmaz, “Hasankeyf Artuklu Hamamı Koruma ve Kurtarma (Taşıma) Uygulama Çalışmaları”, Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi 84: 39-61.
  • SEVİN 1987: V. Sevin, “Urartu Oda-Mezar Mimarisinin Kökeni Üzerine Bazı Görüşler”, in: A. Çilingiroğlu (ed.), I. Anatolian Iron Ages Symposium, İzmir, 24-27 April 1984, İzmir, 35-42.
  • SHW/General Directorate of State Hydraulic Works (SHW) 2023: https://www.dsi.gov.tr/Sayfa/Detay/1847.
  • TALBOT 1999: M.A. Talbot, “Bizans Manastır Sistemine Giriş”, Cogito 17: 161-176.
  • TOPALOĞLU 2012: Y. Topaloğlu, “Yeni Buluntular Işığında Kuzeydoğu Anadolu Kaya Mezarları”, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1(10): 131-163.
  • TOPALOĞLU 2016: Y. Topaloğlu, “Kuzeydoğu Anadolu’da Yeni Bir Kaya Mezarı: Karapınar”, Journal of Turkish Studies 11(1): 175-196.
  • TOPALOĞLU and KILIÇ 2021: Y. Topaloğlu, M. Kılıç, “Doğu Anadolu Demir Çağı’nda Ölüm ve Ahiret İnancı”, in: L.G. Gökçek, E. Yıldırım, O. Pekşen (eds.), Anadolu’nun Eski Çağlarında İnanç Olgusu ve Yönetim Anlayışı, İstanbul, 533-562.
  • ULUÇAM and ELİÜŞÜK 2018: A. Uluçam, M. Eliüşük, “Hasankeyf Kazıları 2004-2017”, Batman Müzesi Ilısu Barajı Kurtarma Kazıları, Batman, 263-290.
  • ÜNAL and BEYAZ 2019: M. Ünal, T. Beyaz, “Hasankeyf Kireçtaşlarının Suda Dağılmaya ve Tuz Kristalleşmesine Karşı Direncinin Araştırılması”, Engineering Sciences 14(2): 55-62.
  • UNESCO 1961: “Abu Simbel: Now or never”, The Unesco Courier, October No.10, 1961.
  • YILMAZ et al. 2020: M. Yılmaz, S. Sevgi, B. Eskici, Y.S. Şener, M. Eliüşük, “Kısmen Baraj Gölü Suları Altında Kalacak Olan Hasankeyf Yamaç Külliyesinin Sağlamlaştırılması, Korunması ve Sergilenmesine Yönelik Uygulamalar”, Amisos 5(9): 413-439. https://doi.org/10.48122/amisos.755550.
  • YİĞİTPAŞA 2021: D. Yiğitpaşa, “Van/Üçpınar Örneği Işığında Doğu Anadolu’da Kilise Olarak Kullanıldığı Düşünülen Urartu Kaya Mezarları”, Van Journal of Humanities and Social Sciences 1(1): 61-76.
  • WCD 2001: WCD/The World Commission on Dams, Heritage at Risk 2001-2002: Dams and Cultural Heritage, https://www.icomos.org/public/risk/2001/dams2001.htm.

Recommendations for the Restoration and Conservation of Early Christian Period Rock-Cut Settlements of Karakurt Dam (Kars/Türkiye)

Year 2025, Volume: 1 Issue: 34, 131 - 146, 30.04.2025

Oktay Dumankaya , İrfan Tuğcu , Mesut Yılmaz

https://doi.org/10.51493/egearkeoloji.1597890

Abstract

There are four Early Christian rock-cut settlements located in different areas affected by the Karakurt Dam reservoir. It has been determined that these Early Christian Period rock-cut settlements and religious structures have been exposed to tidal effects and wave movements following the filling of the dam reservoir. Archaeological studies have revealed that during the summer months, when the water level of the reservoir decreases, some rock-cut settlements emerging from the water exhibit collapses and surface erosion on the rock face. Three distinct restoration and conservation proposals have been suggested: 1. Coating the entire surface with diluted ethyl silicate to reduce contact with water. 2. Covering all rock surfaces with geomembranes to completely block water interaction. 3. Protecting the rock masses from water effects using rock bolts, wire mesh, and shotcrete. Each of these proposals has its advantages and disadvantages. However, regardless of the chosen method, conservation efforts must commence urgently to prevent the irreversible loss of our cultural heritage.

Keywords

Underwater Archaelogy Restoration and Conservation Kars Karakur Dam Cultural Heritage.

References

  • AKGÖNÜL and ELİÜŞÜK 2016: M.S. Akgönül, M. Eliüşük, “Hasankeyf İmam Abdullah Zaviyesi Konservasyon ve Restorasyon Çalışmaları”, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi 6 (2.1): 193-227.
  • ARISOY et al. 2011: Y. Arısoy, M. Hamamcıoğlu-Turan, A. Nuhoğlu, Y.P. Erturan, “Protection of Archaeological Remains in Yortanlı Dam Lake”, in Proceedings of the 6th International Conference on Dam Engineering, C.A.B. Pina, E. Portela, J.P. Gomes, J.S.Y. Tan, T. (eds.), Lisbon, Portugal, February 15-17, 2011, Lisbon, Portugal: Dam Engineering Conference, 153-166.
  • BAŞAK et al. 2018: O. Başak, D. Yiğitpaşa, N.T. Yiğitpaşa, “Üçpınar Kaya Kiliseleri”, Arkeoloji ve Sanat 159: 117-130.
  • BAYRAK et al. 2020: E. Bayrak, C. Ozer, S. Perk, “Stress Tensor and Coulomb Analysis for Erzurum and Its Surroundings”, Turkish Journal of Earthquake Research 2(1): 101-114, https://doi.org/10.46464/tdad.737222.
  • BİLGİN et al. 2012: A. Bilgin, S. Arslan, Y. Şenay, S. Polat, “Hasankeyf ve Yöresindeki Kayaçlardaki Ayrışma ve Bu Ayrışmanın Yerleşim Alanına Olan Etkisi”, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi 1(2): 43-55.
  • BİNGÖL 2011: A. Bingöl, “Kars ve Çevresinde Demir Çağı Yerleşmeleri”, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1(8): 21-41.
  • BİNGÖL 2016: A. Bingöl, “Kars ve Çevresinde Karaz Yerleşmeleri”, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 18: 487-502.
  • BOZKUŞ 1999: C. Bozkuş, “Karakurt (Kars) Yöresinin Jeomorfolojik Evriminde Volkanizma ve Tektoniğin Etkisi”, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 5(1): 993-1000.
  • ÇAKIR et al. 2022: A.O. Çakır, K. Karaman, A.O. Yılmaz, “Kayaçların Fiziksel Özelliklerinin Islanma Ve Kuruma Etkisine Bağlı Değişiminin Belirlenmesi”, BAUN Institute of Science Journal 24(2): 770-778.
  • ÇEVİK 1997: N. Çevik, “Urartu Kaya Mezarlarında Ölü Kültüne İlişkin Mimari Elemanlar”, Turkish Journal of Archaeology 31: 419-459.
  • ÇEVİK 2000: N. Çevik, Urartu Kaya Mezarları ve Ölü Gömme Gelenekleri, Ankara.
  • ES PROJECT 2014: Final Project Report on the Geological and Geotechnical Investigation and Strengthening Project of the Ancient City of Mardin-Hasankeyf (Unpublished report), Ankara: ES PROJE Mühendislik Müşavirlik LTD. ŞTİ.
  • GHOBADI and BABAZADEH 2015: M.H. Ghobadi, R. Babazadeh, “Experimental studies on the effects of cyclic freezing-thawing, salt crystallization, and thermal shock on the physical and mechanical characteristics of selected sandstones”, Rock Mechanics and Rock Engineering 48(3): 1001-1016.
  • GÜNDOĞDU 1999: H. Gündoğdu, Sarıkamış ve Çevresindeki Tarihi Kalıntılar, Erzurum.
  • GÜNDOĞDU 2009: H. Gündoğdu, “Sarıkamış’tan Birkaç Kaya Kilise Örneği”, in: X. Ortaçağ-Türk Dönemi Kazı Sonuçları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, 385-400.
  • HAMAMCIOĞLU-TURAN et al. 2013: M. Hamamcıoğlu-Turan, Y. Arısoy, A. Nuhoğlu, Y.P. Erturan, “Protection of Archaeological Remains in the Yortanli Dam Reservoir in Turkey”, International Journal of Architectural Heritage 7: 653-672.
  • HASSAN 2007: F.A. Hassan, “The Aswan High Dam and the International Rescue Nubia Campaign”, The African Archaeological Review 24 3(4): 73-94.
  • ICOMOS 1987: International Council on Monuments and Sites (ICOMOS), Charter for the Conservation of Historic Towns and Urban Areas, Washington. http://www.international.icomos.org/charters/towns_e.htm.
  • ICOMOS 1990: International Council on Monuments and Sites (ICOMOS), Charter for the Protection and Management of Archaeological Heritage, Lausanne. http://www.international.icomos.org/charters/arch_e.htm.
  • ICOMOS 1996: International Council on Monuments and Sites (ICOMOS), Charter on the Protection and Management of Underwater Cultural Heritage, Sofia. http://www.international.icomos.org/charters/underwater_e.htm.
  • ICOMOS 2010: International Council on Monuments and Sites (ICOMOS), “Heritage at Risk,” April 6, 2010. http://www.international.icomos.org/risk/index.html.
  • KARAMAN and BAKHYTZHAN 2020: K. Karaman, A. Bakhytzhan, “Prediction of concrete strength from rock properties at the preliminary design stage”, Geomechanics and Engineering 23(92): 115-125.
  • KARAOSMANOĞLU 2004: M. Karaosmanoğlu, “Urartu Kaya Mezarlarının Kökeni Üzerine,” in: H. İşkan and G. Işın (eds.), Anadolu’da Doğdu-60. Yaşında Fahri Işık’a Armağan, İstanbul, 419-423.
  • KOCH 2007: G. Koch, Erken Hıristiyan Sanatı, transl. A. Aydın, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
  • KÖKTEN 1943: İ. K. Kökten, “Kars'ın Tarihi Öncesi Hakkında İlk Kısa Rapor”, Belleten VII: 601-613.
  • KÖKTEN 1944: İ. K. Kökten, “Orta, Doğu ve Kuzey Anadolu'da Yapılan Tarih Öncesi Araştırmaları,” Belleten VIII: 659-681.
  • KORUCU 2009: H. Korucu, “Kars'ta Erken Tunç Çağı ve Karaz Kültürü İzleri”, Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi 79: 43-60.
  • MARCHETTI et al. 2020: N. Marchetti, G. Bitelli, F. Franci, F. Zaina, “Archaeology and Dams in Southeastern Turkey: Post-Flooding Damage Assessment and Safeguarding Strategies on Cultural Heritage”, Journal of Mediterranean Archaeology 33(1): 29-54. https://journals.equinoxpub.com/index.php/OLDJMA/article/view/42345.
  • MERGEN et al. 2010: Y. Mergen, S. Evcim, G.K. Öztaşkın, “Bölgedeki Kaya Kiliseleri”, in: O. Uçkan, B.Y. (ed.), Frigya (Phrygia) Bölgesinde Bizans Dönemi Kaya Mimarisi, Eskişehir, 37-129.
  • NORR and FAUGHT 2000: L. Norr, M. Faught, “Archaeological Site Location and Assessment in Lake Alajuela, Panama,” in: S. Brandt and F. Hassan (eds.), Dams and Cultural Heritage Management: Final Report August 2000, 46-47.
  • ÖTÜKEN 1987: Y. Ötüken, Göreme, Ankara.
  • ÖTÜKEN 1990: Y. Ötüken, Ihlara Vadisi, Ankara.
  • ÖZDOĞAN 2000a: M. Özdoğan, “Cultural Heritage and Dam Projects in Turkey: An Overview”. In: S. Brandt and F. Hassan (eds.), Dams and Cultural Heritage Management, Final Report August 2000 (Working Paper Submitted to the World Commission on Dams), Cape Town, South Africa: World Commission on Dams Secretariat, 58-61.
  • ÖZDOĞAN 2000b: M. Özdoğan, “Türkiye’de Yok Olan Kültürler ve Baraj Gölleri: Sorunlar ve Öneriler”, GAP Bölgesinde Kültür Varlıklarının Korunması, Yaşatılması ve Tanıtılması Sempozyumu, Ankara, 71-84.
  • ÖZDOĞAN 2001: M. Özdoğan, Türk Arkeolojisinin Sorunları ve Koruma Politikaları, İstanbul.
  • ÖZDOĞAN 2006: M. Özdoğan, “Keban Projesi ve Türkiye’de Kurtarma Kazıları”. In: V. Tolun and T. Takaoğlu (eds.), Sevim Buluç Anı Kitabı, Çanakkale, 13-19.
  • ÖZDOĞAN 2013: M. Özdoğan, “Dilemma in the Archaeology of Large Scale Development Projects: A View from Turkey”, Papers from the Institute of Archaeology 23(1): 1-8. DOI: http://dx.doi.org/10.5334/pia.444.
  • ÖZDOĞAN 2015: M. Özdoğan, “Barajlar ve Arkeoloji”, İstanbul Teknik Üniversitesi Vakfı Dergisi 70: 43-48.
  • ÖZDOĞAN 2021: M. Özdoğan, Fırat'la Doğan, Barajlarla Yok Olan, Kurtarma Kazılarıyla Geri Kazanılan Kültür: FIRAT 1964-2004 - 40 Yılın Öyküsü, İstanbul.
  • ÖZKAN 1998: H. Özkan, “Gölören Köyü Kaya Kilisesi”, Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi 4: 119-127.
  • PEKAK 2014: M.S. Pekak, “Ürgüp Kiliseleri / The Churches of Ürgüp”, Journal of Faculty of Letters 31(2): 173-203.
  • SAĞDIÇ 1987: O. Sağdıç, Kapadokya, Ankara.
  • SEVGİ and YILMAZ 2022: S. Sevgi, M. Yılmaz, “Hasankeyf Artuklu Hamamı Koruma ve Kurtarma (Taşıma) Uygulama Çalışmaları”, Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi 84: 39-61.
  • SEVİN 1987: V. Sevin, “Urartu Oda-Mezar Mimarisinin Kökeni Üzerine Bazı Görüşler”, in: A. Çilingiroğlu (ed.), I. Anatolian Iron Ages Symposium, İzmir, 24-27 April 1984, İzmir, 35-42.
  • SHW/General Directorate of State Hydraulic Works (SHW) 2023: https://www.dsi.gov.tr/Sayfa/Detay/1847.
  • TALBOT 1999: M.A. Talbot, “Bizans Manastır Sistemine Giriş”, Cogito 17: 161-176.
  • TOPALOĞLU 2012: Y. Topaloğlu, “Yeni Buluntular Işığında Kuzeydoğu Anadolu Kaya Mezarları”, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1(10): 131-163.
  • TOPALOĞLU 2016: Y. Topaloğlu, “Kuzeydoğu Anadolu’da Yeni Bir Kaya Mezarı: Karapınar”, Journal of Turkish Studies 11(1): 175-196.
  • TOPALOĞLU and KILIÇ 2021: Y. Topaloğlu, M. Kılıç, “Doğu Anadolu Demir Çağı’nda Ölüm ve Ahiret İnancı”, in: L.G. Gökçek, E. Yıldırım, O. Pekşen (eds.), Anadolu’nun Eski Çağlarında İnanç Olgusu ve Yönetim Anlayışı, İstanbul, 533-562.
  • ULUÇAM and ELİÜŞÜK 2018: A. Uluçam, M. Eliüşük, “Hasankeyf Kazıları 2004-2017”, Batman Müzesi Ilısu Barajı Kurtarma Kazıları, Batman, 263-290.
  • ÜNAL and BEYAZ 2019: M. Ünal, T. Beyaz, “Hasankeyf Kireçtaşlarının Suda Dağılmaya ve Tuz Kristalleşmesine Karşı Direncinin Araştırılması”, Engineering Sciences 14(2): 55-62.
  • UNESCO 1961: “Abu Simbel: Now or never”, The Unesco Courier, October No.10, 1961.
  • YILMAZ et al. 2020: M. Yılmaz, S. Sevgi, B. Eskici, Y.S. Şener, M. Eliüşük, “Kısmen Baraj Gölü Suları Altında Kalacak Olan Hasankeyf Yamaç Külliyesinin Sağlamlaştırılması, Korunması ve Sergilenmesine Yönelik Uygulamalar”, Amisos 5(9): 413-439. https://doi.org/10.48122/amisos.755550.
  • YİĞİTPAŞA 2021: D. Yiğitpaşa, “Van/Üçpınar Örneği Işığında Doğu Anadolu’da Kilise Olarak Kullanıldığı Düşünülen Urartu Kaya Mezarları”, Van Journal of Humanities and Social Sciences 1(1): 61-76.
  • WCD 2001: WCD/The World Commission on Dams, Heritage at Risk 2001-2002: Dams and Cultural Heritage, https://www.icomos.org/public/risk/2001/dams2001.htm.
There are 55 citations in total.

Details

Primary Language English
Subjects Archaeological Science, Maritime Archaeology
Journal Section Research Articles
Authors

Oktay Dumankaya 0000-0001-9007-0536

İrfan Tuğcu 0000-0002-7502-8417

Mesut Yılmaz 0000-0001-7143-4349

Publication Date April 30, 2025
Submission Date December 7, 2024
Acceptance Date April 10, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 1 Issue: 34

Cite

APA Dumankaya, O., Tuğcu, İ., & Yılmaz, M. (2025). Recommendations for the Restoration and Conservation of Early Christian Period Rock-Cut Settlements of Karakurt Dam (Kars/Türkiye). Arkeoloji Dergisi, 1(34), 131-146. https://doi.org/10.51493/egearkeoloji.1597890
 Download Cover Image