Çocuk İstismarı ve İhmalinin Belirti ve Risklerinin Tanılanmasına Yönelik Vaka Tartışması Yöntemi ile Verilen Eğitimin Etkisi: Yarı Deneysel Bir Araştırma
Year 2025,
Volume: 41 Issue: 1, 88 - 94, 28.04.2025
Merve Koyun
,
Hatice Uzşen
,
Esra Tural Büyük
Abstract
Amaç: Hemşirelik öğrencilerinin çocuk istismarı ve ihmali konusundaki farkındalık düzeylerinin belirlenmesi, çocuk istismarı ve ihmali hakkında vaka tartışması yöntemi ile verilen eğitimin etkinliğinin değerlendirilmesidir.
Yöntem: Tek grup ön test-son test yarı deneysel tasarımlı araştırma Mart- Haziran 2022 tarihinde bir üniversitenin hemşirelik bölümünde 100 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri “Tanıtıcı Bilgi Formu” ve “Çocuk İstismarı ve İhmalinin Belirti ve Risklerinin Tanılanmasına Yönelik Ölçek” ile toplanmıştır. Öğrencilere, çocuk istismarı ve ihmaline yönelik online eğitim verilmiş olup, eğitim öncesi ve sonrası öğrencilerin çocuk istismarı ve ihmali konusundaki farkındalık düzeyleri değerlendirilmiştir.
Bulgular: Öğrencilerin yaş ortalaması 21.19±1.8’ tir. Öğrencilerin eğitim öncesi ve eğitim sonrası Çocuk İstismarı ve İhmalinin Belirti ve Risklerinin Tanılanmasına Yönelik Ölçek puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmıştır(p<0.05). Öğrencilerin eğitim öncesi Çocuk İstismarı ve İhmalinin Belirti ve Risklerinin Tanılanmasına Yönelik Ölçek puan ortalaması 253.46±24.32, eğitim sonrası 270.59±27.84’dir.
Sonuç: Öğrencilere çocuk istismarı ve ihmalinin belirti ve risklerinin tanılanmasına yönelik vaka tartışması yöntemi ile verilen eğitim programının öğrencilerin çocuk istismarı ve ihmali konusundaki farkındalık düzeylerini arttırdığı belirlenmiştir.
References
- Acar, M.D. ve Bingol, T.Y. (2022). An exploration of the relationship between liking of children and determining abuse and neglect among students studying child development at a vocational school. Child & Youth Services, 44(2), 1-13. doi:10.1080/0145935X.2022.208611
- Acehan, S., Bilen, A., Ay, M.O., Gülen, M., Avci, A., İçme, F. (2013). Çocuk istismarı ve ihmalinin değerlendirilmesi. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 22(4), 591-614. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/25309
- Akcan, A., Demiralay, Ş. (2016). Hemşirelik bölümü öğrencilerinin çocuk ihmal ve istismarına ilişkin algıları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(32). Erişim adresi: http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/32a.arzu_akcan.pdf
- Aktay, M. (2020). İstismar ve ihmalin çocuk üzerindeki etkileri ve tedavisi. Gelişim ve Psikoloji Dergisi, 1(2), 169-180. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1218773
- Aslan, G.G. (2020). Çocuğa yönelik cinsel istismarın açığa vurulma süreci hakkında bir derleme. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(4), 1886-1912. doi:10.33417/tsh.718306
- Bağ, Ö., Bozkurt, G. (2021). Hemşirelerin çocuk ihmal ve istismarına ilişkin farkındalıklarını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 24(1), 17-24. doi:10.17049/ataunihem.634775
- Başdaş, Ö., Bozdağ, F. (2018). Hemşirelerin çocuk istismarı ve ihmalinin belirti ve risklerini tanılama durumlarının belirlenmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(3), 267-275. doi:10.26559/mersinsbd.394749
- Burç, A., Güdücü Tüfekçi, F. (2015). Hemşirelerin çocuk istismarı ve ihmalinin belirti ve risklerini tanılama düzeyleri. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 144-151. Erişim adresi: http://journal.acibadem.edu.tr/tr/pub/issue/61309/914393
- Büyük, E.T., Rızalar, S. (2016). Knowledge levels of members of different occupations on child abuse and neglect. Journal of Human Sciences, 13(3), 3827-3836. doi:10.14687/jhs.v13i3.3832
- Cho, K., Kim, E. (2016). Nursing students’ knowledge, attitudes, perceived behavior control and intention to report cases of child abuse. Child Health Nursing Research, 22(2), 145-152. doi:10.4094/chnr.2016.22.2.145
- Duman, C., Al‐Batayneh, O.B., Ahmad, S., Durward, C.S., Kobylińska, A., Vieira, A.R., Zafar, S. (2021). Self‐reported knowledge, attitudes, and practice of final‐year dental students in relation to child abuse: A multi‐centre study. International Journal of Paediatric Dentistry, 31(6), 801-809. doi:10.1111/ipd.12781
- Erkut, Z., Gözen, D., Besirik, S.A. (2021). Nursing students' knowledge level on identification and risks of child abuse and neglect: A descriptive study. Journal Education and Research in Nursing, 18(3), 231–240. doi:10.5152/jern.2021.05924
- Geçkil, E. (2017). Çocuklarda fiziksel istismar ve hemşirelik yaklaşımı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(1), 129-139. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/372110
- Güner, C.K., Yavuz, H.Ö., Dörtbudak, Z. (2016). Çocuk istismarı-ihmali vakalarıyla karşılaşan hemşirelerin görüş ve uygulamaları. Sağlık Akademisi Kastamonu, 1(1), 39-55. doi:10.25279/sak.204994
- Herendeen, P.A., Blevins, R., Anson, E., Smith, J. (2014). Barriers to and consequences of mandated reporting of child abuse by nurse practitioners. Journal of Pediatric Health Care, 28(1), 1-7. doi:10.1016/j.pedhc.2013.06.004
- Kartal, M., Bayraktar, M. (2021). Nursing education and diagnosing the child abuse and neglect. Sakarya Medical Journal, 11(1), 162-169. doi:10.31832/smj.800669
- Kaptan, D. (2017). Trabzon il merkezindeki pediatri kliniklerinde çalışan hekim ve hemşirelerin çocuk istismarı ve ihmali konusundaki bilgi ve farkındalık düzeyleri. (Yüksek Lisans Tezi). Avrasya Üniversitesi, Trabzon.
- Kostak, M.A., Vatansever, C. (2015). Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin çocuk istismar ve ihmali ile ilgili görüş ve düşünceleri. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 2(1), 1-11. doi:10.17681/hsp.79915
- Külcü, D.P., Karataş, H. (2016). Çocuk kliniklerinde çalışan hemşirelerin çocuk istismarı ve ihmali konusunda bilgi düzeylerinin incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 32(1), 48-58. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/egehemsire/issue/49333/630127
- Metinyurt, H.A.I., Sarı, H.Y. (2016). Sağlık çalışanlarının çocuk ihmali ve istismarını tanıma düzeyleri. Çocuk ve Medeniyet, 1(1), 101-121. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/cm/issue/57206/807840#article_cite
- McClure, N., Nelson, B., Anderson, M., Donnell, C., Knox, D. (2020). Child abuse response simulation for advanced practice nursing students. Clinical Nurse Specialist, 34, 157-161. doi:10.1097/NUR.0000000000000529
- Ok Ha, Y. (2018). Nursing students’ perceptions of child abuse and factors influencing those perceptions. Child Health Nursing Research, 24(2), 178-185. doi:10.4094/chnr.2018.24.2.178
- Özbey, H., Gül, U., Özçelep, G.A., Kahriman, İ. (2018). Knowledge and awareness of nursing students about child abuse. Journal of Nursing and Research Practice, 2(3), 21-25. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/328629523
- Paavilainen, E., Helminen, M., Flinck, A., Lehtomäki, L. (2014). How public health nurses identify and intervene in child maltreatment based on the National Clinical Guideline. Nursing Research and Practice. doi:10.1155/2014/425460
- Pehlivan, G.T. (2016). Hemşirelik öğrencilerinin çocuk istismarı ve ihmali konusundaki farkındalık düzeylerinin belirlenmesi ve bu konuda verilen planlı eğitimin etkinliğinin değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
- Poreddi, V., Pashapu, D.R., Kathyayani, B.V., Gandhi, S., El-Arousy, W., Math, S.B. (2016). Nursing students' knowledge of child abuse and neglect in India. British Journal of Nursing, 25(5), 264–268. doi:10.12968/bjon.2016.25.5.264
- Quick, C. (2022). Mandated reporter training for pediatric nurse practitioner students using virtual simulation and community collaboration: A pilot event. Clinical Simulation in Nursing, 73, 30-36. doi:10.1016/j.ecns.2021.08.023
- Seferoğlu, E.G., Sezici, E., Yiğit, D. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin çocuk istismarı ve ihmalinin belirti ve risklerini tanılama düzeyleri. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 257-276. doi:10.26466/opus.511405
- Taylor, L.H., Harris, H.S. (2018). Stewards of children education: Increasing undergraduate nursing student knowledge of child sexual abuse. Nurse Education Today, 60, 147–150. doi:10.1016/j.nedt.2017.10.004
- Taş, A. (2017). Hacettepe Üniversitesi öğrencilerinin çocuk ihmal ve istismarı hakkındaki bilgi düzeylerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Tek, S., Karakaş, G. (2021). Awareness levels of child neglect and abuse in nursing students. International Journal of Society Studies, 18(43), 6162-6176. doi:10.26466/opus.885123
- Tekin, H.H., Kaya Kılıç, A. (2020). Sağlık çalışanlarının çocuk ihmal ve istismar vakaları ile karşılaşma durumları, bildirim yükümlülükleri ve eğitim gereksinimleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 29(2), 85-94. doi:10.17942/sted.567336
- Turan, F.D., Söyünmez, S. (2022). Perceptions of third and fourth year nursing students enrolled in a pediatric nursing course regarding the concept of child abuse: A metaphorical study. Nurse Education Today, 113, 105359. doi:10.1016/j.nedt.2022.105359
- Uysal, A. (1998). Çocuk istismar ve ihmalinin belirti ve risklerini tanımlamada hemşire ve ebelerin bilgi düzeylerinin saptanması. (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi.
- Üstündağ, A. (2022). Sağlık çalışanlarının çocuk istismarı ve ihmali konusundaki farkındalıkları: Sağlıklı hayat merkezleri örneği. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. doi:10.17942/sted.1033071
- Victor, J., Foote, E. (2016). An interprofessional simulation for child abuse reporting. Clinical Simulation in Nursing, 12, 69-73. doi:10.1016/j.ecns.2015.12.003
- WHO (2022). Responding to child maltreatment: a clinical handbook for health professionals. ISBN 978-92-4-004873-7.
- Yılmaz, B., Çalışkan, D. (2019). Bir hastanede çalışan hemşirelerin çocuk ihmal ve istismarına yönelik bilgi ve yaklaşımlarının incelenmesi. Sağlık Akademisi Kastamonu, 4(2), 78-89. doi:10.25279/sak.404187.
- Zeanah, C.H., Humphreys, K.L. (2018). Child abuse and neglect. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 57(9), 637–644.
The Effect of the Education Given to Nursing Students with The Case Discussion Method to Diagnosing the Symptoms and Risks of Child Abuse and Neglect: A Semi -Experimental Research
Year 2025,
Volume: 41 Issue: 1, 88 - 94, 28.04.2025
Merve Koyun
,
Hatice Uzşen
,
Esra Tural Büyük
Abstract
THE EFFECT OF THE EDUCATION GIVEN TO NURSING STUDENTS WITH THE CASE DISCUSSION METHOD TO DIAGNOSING THE SYMPTOMS AND RISKS OF CHILD ABUSE AND NEGLECT: A SEMI -EXPERIMENTAL RESEARCH
ABSTRACT
Objective: It was aimed to determine the awareness levels of nursing students about child abuse and neglect and to evaluate the effectiveness of the education given by case discussion method on child abuse and neglect.
Methods: The research was carried out as a single group pre-test, post-test quasi-experimental with 100 students studying in the nursing department of a university between March-June 2022. The research data were collected with the "Introductory Information Form" and "The Diagnosis Scale of the Risks and Symptoms of Child Abuse and Neglect". Students were given online training on child abuse and neglect, and the awareness levels of students on child abuse and neglect were evaluated before and after the training.
Results: The mean age of the students was 21.19±1.8. A statistically significant difference was found between the pre- and post-educational scale scores of the students in The Diagnosis Scale of the Risks and Symptoms of Child Abuse and Neglect(p<0.05). The mean score of the students on the The Diagnosis Scale of the Risks and Symptoms of Child Abuse and Neglect before the education was 253.46±24.32, and 270.59±27.84 after the education.
Conclusion: It was determined that the training program given to the students with the case discussion method for diagnosing the symptoms and risks of child abuse and neglect increased the awareness level of the students about child abuse and neglect.
Keywords: Child abuse and neglect, nursing, case discussion
References
- Acar, M.D. ve Bingol, T.Y. (2022). An exploration of the relationship between liking of children and determining abuse and neglect among students studying child development at a vocational school. Child & Youth Services, 44(2), 1-13. doi:10.1080/0145935X.2022.208611
- Acehan, S., Bilen, A., Ay, M.O., Gülen, M., Avci, A., İçme, F. (2013). Çocuk istismarı ve ihmalinin değerlendirilmesi. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 22(4), 591-614. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/25309
- Akcan, A., Demiralay, Ş. (2016). Hemşirelik bölümü öğrencilerinin çocuk ihmal ve istismarına ilişkin algıları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(32). Erişim adresi: http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/32a.arzu_akcan.pdf
- Aktay, M. (2020). İstismar ve ihmalin çocuk üzerindeki etkileri ve tedavisi. Gelişim ve Psikoloji Dergisi, 1(2), 169-180. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1218773
- Aslan, G.G. (2020). Çocuğa yönelik cinsel istismarın açığa vurulma süreci hakkında bir derleme. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(4), 1886-1912. doi:10.33417/tsh.718306
- Bağ, Ö., Bozkurt, G. (2021). Hemşirelerin çocuk ihmal ve istismarına ilişkin farkındalıklarını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 24(1), 17-24. doi:10.17049/ataunihem.634775
- Başdaş, Ö., Bozdağ, F. (2018). Hemşirelerin çocuk istismarı ve ihmalinin belirti ve risklerini tanılama durumlarının belirlenmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(3), 267-275. doi:10.26559/mersinsbd.394749
- Burç, A., Güdücü Tüfekçi, F. (2015). Hemşirelerin çocuk istismarı ve ihmalinin belirti ve risklerini tanılama düzeyleri. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 144-151. Erişim adresi: http://journal.acibadem.edu.tr/tr/pub/issue/61309/914393
- Büyük, E.T., Rızalar, S. (2016). Knowledge levels of members of different occupations on child abuse and neglect. Journal of Human Sciences, 13(3), 3827-3836. doi:10.14687/jhs.v13i3.3832
- Cho, K., Kim, E. (2016). Nursing students’ knowledge, attitudes, perceived behavior control and intention to report cases of child abuse. Child Health Nursing Research, 22(2), 145-152. doi:10.4094/chnr.2016.22.2.145
- Duman, C., Al‐Batayneh, O.B., Ahmad, S., Durward, C.S., Kobylińska, A., Vieira, A.R., Zafar, S. (2021). Self‐reported knowledge, attitudes, and practice of final‐year dental students in relation to child abuse: A multi‐centre study. International Journal of Paediatric Dentistry, 31(6), 801-809. doi:10.1111/ipd.12781
- Erkut, Z., Gözen, D., Besirik, S.A. (2021). Nursing students' knowledge level on identification and risks of child abuse and neglect: A descriptive study. Journal Education and Research in Nursing, 18(3), 231–240. doi:10.5152/jern.2021.05924
- Geçkil, E. (2017). Çocuklarda fiziksel istismar ve hemşirelik yaklaşımı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(1), 129-139. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/372110
- Güner, C.K., Yavuz, H.Ö., Dörtbudak, Z. (2016). Çocuk istismarı-ihmali vakalarıyla karşılaşan hemşirelerin görüş ve uygulamaları. Sağlık Akademisi Kastamonu, 1(1), 39-55. doi:10.25279/sak.204994
- Herendeen, P.A., Blevins, R., Anson, E., Smith, J. (2014). Barriers to and consequences of mandated reporting of child abuse by nurse practitioners. Journal of Pediatric Health Care, 28(1), 1-7. doi:10.1016/j.pedhc.2013.06.004
- Kartal, M., Bayraktar, M. (2021). Nursing education and diagnosing the child abuse and neglect. Sakarya Medical Journal, 11(1), 162-169. doi:10.31832/smj.800669
- Kaptan, D. (2017). Trabzon il merkezindeki pediatri kliniklerinde çalışan hekim ve hemşirelerin çocuk istismarı ve ihmali konusundaki bilgi ve farkındalık düzeyleri. (Yüksek Lisans Tezi). Avrasya Üniversitesi, Trabzon.
- Kostak, M.A., Vatansever, C. (2015). Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin çocuk istismar ve ihmali ile ilgili görüş ve düşünceleri. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 2(1), 1-11. doi:10.17681/hsp.79915
- Külcü, D.P., Karataş, H. (2016). Çocuk kliniklerinde çalışan hemşirelerin çocuk istismarı ve ihmali konusunda bilgi düzeylerinin incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 32(1), 48-58. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/egehemsire/issue/49333/630127
- Metinyurt, H.A.I., Sarı, H.Y. (2016). Sağlık çalışanlarının çocuk ihmali ve istismarını tanıma düzeyleri. Çocuk ve Medeniyet, 1(1), 101-121. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/cm/issue/57206/807840#article_cite
- McClure, N., Nelson, B., Anderson, M., Donnell, C., Knox, D. (2020). Child abuse response simulation for advanced practice nursing students. Clinical Nurse Specialist, 34, 157-161. doi:10.1097/NUR.0000000000000529
- Ok Ha, Y. (2018). Nursing students’ perceptions of child abuse and factors influencing those perceptions. Child Health Nursing Research, 24(2), 178-185. doi:10.4094/chnr.2018.24.2.178
- Özbey, H., Gül, U., Özçelep, G.A., Kahriman, İ. (2018). Knowledge and awareness of nursing students about child abuse. Journal of Nursing and Research Practice, 2(3), 21-25. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/328629523
- Paavilainen, E., Helminen, M., Flinck, A., Lehtomäki, L. (2014). How public health nurses identify and intervene in child maltreatment based on the National Clinical Guideline. Nursing Research and Practice. doi:10.1155/2014/425460
- Pehlivan, G.T. (2016). Hemşirelik öğrencilerinin çocuk istismarı ve ihmali konusundaki farkındalık düzeylerinin belirlenmesi ve bu konuda verilen planlı eğitimin etkinliğinin değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
- Poreddi, V., Pashapu, D.R., Kathyayani, B.V., Gandhi, S., El-Arousy, W., Math, S.B. (2016). Nursing students' knowledge of child abuse and neglect in India. British Journal of Nursing, 25(5), 264–268. doi:10.12968/bjon.2016.25.5.264
- Quick, C. (2022). Mandated reporter training for pediatric nurse practitioner students using virtual simulation and community collaboration: A pilot event. Clinical Simulation in Nursing, 73, 30-36. doi:10.1016/j.ecns.2021.08.023
- Seferoğlu, E.G., Sezici, E., Yiğit, D. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin çocuk istismarı ve ihmalinin belirti ve risklerini tanılama düzeyleri. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 257-276. doi:10.26466/opus.511405
- Taylor, L.H., Harris, H.S. (2018). Stewards of children education: Increasing undergraduate nursing student knowledge of child sexual abuse. Nurse Education Today, 60, 147–150. doi:10.1016/j.nedt.2017.10.004
- Taş, A. (2017). Hacettepe Üniversitesi öğrencilerinin çocuk ihmal ve istismarı hakkındaki bilgi düzeylerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Tek, S., Karakaş, G. (2021). Awareness levels of child neglect and abuse in nursing students. International Journal of Society Studies, 18(43), 6162-6176. doi:10.26466/opus.885123
- Tekin, H.H., Kaya Kılıç, A. (2020). Sağlık çalışanlarının çocuk ihmal ve istismar vakaları ile karşılaşma durumları, bildirim yükümlülükleri ve eğitim gereksinimleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 29(2), 85-94. doi:10.17942/sted.567336
- Turan, F.D., Söyünmez, S. (2022). Perceptions of third and fourth year nursing students enrolled in a pediatric nursing course regarding the concept of child abuse: A metaphorical study. Nurse Education Today, 113, 105359. doi:10.1016/j.nedt.2022.105359
- Uysal, A. (1998). Çocuk istismar ve ihmalinin belirti ve risklerini tanımlamada hemşire ve ebelerin bilgi düzeylerinin saptanması. (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi.
- Üstündağ, A. (2022). Sağlık çalışanlarının çocuk istismarı ve ihmali konusundaki farkındalıkları: Sağlıklı hayat merkezleri örneği. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. doi:10.17942/sted.1033071
- Victor, J., Foote, E. (2016). An interprofessional simulation for child abuse reporting. Clinical Simulation in Nursing, 12, 69-73. doi:10.1016/j.ecns.2015.12.003
- WHO (2022). Responding to child maltreatment: a clinical handbook for health professionals. ISBN 978-92-4-004873-7.
- Yılmaz, B., Çalışkan, D. (2019). Bir hastanede çalışan hemşirelerin çocuk ihmal ve istismarına yönelik bilgi ve yaklaşımlarının incelenmesi. Sağlık Akademisi Kastamonu, 4(2), 78-89. doi:10.25279/sak.404187.
- Zeanah, C.H., Humphreys, K.L. (2018). Child abuse and neglect. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 57(9), 637–644.