Research Article
BibTex RIS Cite

Adherence to Diet and Fluid Restriction of Hemodialysis Patients from the Hemodialysis Nurses’ Perspective: A Qualitative Study

Year 2025, Volume: 41 Issue: 1, 12 - 23, 28.04.2025

Arife Albayrak Coşar , Özlem Bulantekin Düzalan

https://doi.org/10.53490/egehemsire.1360031

Abstract

Adherence to Diet and Fluid Restriction of Hemodialysis Patients From the Hemodialysis Nurses’ Perspective: A Qualitative Study
Abstract
Objective: This study aims to anaylze the adherence to diet and fluid restriction of hemodialysis patients from the hemodialysis nurses’ perspective.
Methods: The phenomenological approach, one of the qualitative research methods, was used in the study. The data were collected through in-depth interviews with 6 hemodialysis nurses. A semi-structured interview form was utilised for data collection and the principles of data saturation were complied. Data analysis was carried out by two researchers by being used thematic data analysis with an inductive approach in the MaxQda 2020 pro programme and reported in accordance with checklist criteria of the consolidated criteria for reporting qualitative research (COREQ).
Results: As a result of the thematic analysis of the data, three themes and 10 subthemes were obtained. These themes were 1) sources of motivation increasing adherence, 2) difficulties in adherence and 3) efforts for adherence to fluid and dietary restriction.
Conclusion: Hemodialysis nurses continuously tutorize and provide care in order to increase patients' adherence to diet and fluid restriction. The results of this study may supply information about the development and practice of nursing care to be given to HD patients to improve their adherence to diet and fluid restriction in the future. Furthermore, the education of individuals who provide home care to HD patients and nursing care for improving communication with other patients will contribute much more to the continuity of treatment and care in coordination with them, psychosocial support of family and health personnel to ensure and carry on the patient's motivation, development of patient-specific individualised self-management strategies and to improve the adherence in patients.

Keywords

Hemodialysis nursing fluid restriction diet adherence

References

  • Albayrak Coşar, A., Çınar Pakyüz, S. (2016). Scale development study: the fluid control in hemodialysis patients. Japan Journal of Nursing Science, 13(1), 174-182. doi:10.1111/jjns.12083
  • Baines, L.S., Jindal, R.M. (2000). Non-compliance in patients receiving haemodialysis: an in-depth review. Nephron, 85(1), 1-7. doi:10.1159/000045622
  • Braun, V., Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101. Doi:10.1191/1478088706qp063oa
  • Bengtsson, M. (2016). How to plan and perform a qualitative study using content analysis. Nursing Plus Open, 2, 8-14. Doi:-10.1016/j.npls.2016.01.001
  • Bulantekin Duzalan, Ö., Albayrak Cosar, A., Sarikaya, S. (2021). Hemodialysis patients’ experiences of diet and fluid restriction: a qualitative study. Progress in Nutrition, 23, 1-11. doi:10.23751/pn.v23iS2.11985
  • Bulantekin Düzalan, Ö., Cinar Pakyüz S., (2018). Educational interventions for improved diet and fluid management in haemodialysis patients: An interventional study. The Journal of the Pakistan Medical Association, 68(4), 532-537.
  • Clark-Cutaia, M. N., Ren, D., Hoffman, L. A., Burke, L. E., Sevick, M. A. (2014). Adherence to Hemodialysis Dietary Sodium Recommendations: Influence of Patient Characteristics, Self-Efficacy, and Perceived Barriers. Journal of Renal Nutrition, 24(2), 92-99. doi:10.1053/j.jrn.2013.11.007
  • Dashtidehkordi, A., Shahgholian, N., Maghsoudi, J., Sadeghian, J. (2018). The effects of motivational interviewing on the health status of patients undergoing hemodialysis. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research, 23(4), 287-291. doi:10.4103/ijnmr.IJNMR_75_17
  • Fontenot Molaison, E., Yadrick, M. K. (2003). Stages of change and fuid intake in dialysis patients. Patient Education and Counseling, 49(1), 5-12. doi:10.1016/S0738-3991(02)00036-8
  • Gönen Şentürk, S. (2021). Kronik Hastalıkların Yönetiminde Öz Yönetim Stratejilerinin Önemi ve Hemşirenin Rolü. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(1), 9-13. Erişim adresi:https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1476455
  • Griva, K., Ng, H.J., Loei, J., Mooppil, N., McBain, H., Newman, S.P. (2013). Managing treatment for end-stage renal disease - A qualitative study exploring cultural perspectives on facilitators and barriers to treatment adherence. Psychology and Health, 28(1), 13-29. doi:10.1080/08870446.2012.703670
  • Hong, L.I., Wang, W., Chan, E. Y., Mohamed, F., Chen, H.C. (2017). Dietary and fluid restriction perceptions of patients undergoing haemodialysis: an exploratory study. Journal of Clinical Nursing, 26(21-22), 3664-3676. doi:10.1111/jocn.13739
  • Hounkpatin, H.O., Leydon, G.M., Veighey, K., Armstrong, K., Santer, M., Taal, M.W., Annells, P., May, C., Roderick, P.J., Fraser, S.D.S. (2020). Patients’ and kidney care team’s perspectives of treatment burden and capacity in older people with chronic kidney disease: A qualitative study. BMJ Open, 10(12). doi:10.1136/bmjopen-2020-042548
  • Kalantar-Zadeh, K., Tortorici, A.R., Chen, J.L.T., Kamgar, M., Lau, W.L., Moradi, H., Rhee, C.M., Streja, E., Kovesdy, C.P. (2015). Dietary Restrictions in Dialysis Patients: Is There Anything Left to Eat? Seminars in Dialysis, 28(2), 159-168. doi:10.1111/sdi.12348
  • Karabey, T., Karagözoğlu, Ş. (2021). Hemodiyaliz Sürecinde semptom yönetimi ve hemşirelik bakımı. TOGU Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 21-29. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2094151
  • Kim, S., Lee, H.Z. (2023). The lived self-care experiences of patients undergoing long-term haemodialysis: a phenomenological study. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20(6), 4690. doi:10.3390/ijerph20064690
  • Korkut Bayındır, S., Biçer, S. (2019). Holistik hemşirelik bakımı. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(1), 25-29. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/709534
  • Kugler, C., Vlaminck, H., Haverich, A., Maes, B. (2005). Nonadherence with diet and fluid restrictions among adults having hemodialysis. Journal of Nursing Scholarship, 37(1), 25-29. doi:10.1111/j.1547-5069.2005.00009.x
  • Lambert, K., Mullan, J., Mansfield, K. (2017). An integrative review of the methodology and findings regarding dietary adherence in end stage kidney disease. BMC Nephrology, 18(1). doi:10.1186/s12882-017-0734-z
  • Leggat, J.E. (2005). Adherence with dialysis: A focus on mortality risk. Seminars in Dialysis, 18(2), 137-141. doi:10.1111/j.1525-139X.2005.18212.x
  • Leggat, J.E. Jr., Orzol, S.M., Hulbert-Shearon, T.E., Golper, T.A., Jones, C.A., Held, P.J., Port, F.K. (1998). Non-compliance in hemodialysis: Predictors and survival analysis. American Journal of Kidney Diseases, 32(1), 139-145. doi:10.1053/ajkd.1998.v32.pm9669435
  • Mellon, L., Regan, D., Curtis, R. (2013). Factors influencing adherence among Irish haemodialysis patients. Patient Education and Counseling, 92(1), 88-93. doi:10.1016/j.pec.2013.01.023
  • Tekindal, M., & Uğuz Arsu, Ş. (2020). Nitel araştırma yöntemi olarak fenomenolojik yaklaşımın kapsamı ve sürecine yönelik bir derleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20(1), 153-172.
  • Murali, K. M., Mullan, J., Roodenrys, S., Hassan, H. C., Lambert, K., Lonergan, M. (2019). Strategies to improve dietary, fluid, dialysis or medication adherence in patients with end stage kidney disease on dialysis: A systematic review and meta-analysis of randomized intervention trials. PLoS one, 14(1). doi:10.1371/journal.pone.0211479
  • Oh, H. S., Park, J. S., Seo, W. S. (2013). Psychosocial influencers and mediators of treatment adherence in haemodialysis patients. Journal of Advanced Nursing, 69(9), 2041-2053. doi:10.1111/jan.12071
  • Oquendo, L. G., Asencio, J. M. M., de las Nieves, C. B. (2017). Contributing factors for therapeutic diet adherence in patients receiving haemodialysis treatment: an integrative review. Journal of Clinical Nursing, 26(23-24), 3893-3905. doi:10.1111/jocn.13804
  • Özkan, İ., Taylan, S. (2022). Diet and fluid restriction experiences of patients on hemodialysis: a meta-synthesis study. Rev Nefrol Dial Traspl, 42(1), 22-40.
  • Ozen, N., Çınar, F. I., Askın, D., Mut, D., & Türker, T. (2019). Nonadherence in hemodialysis patients and related factors: a multicenter study. The Journal Of Nursing Research: JNR, 27(4), e36. https://doi.org/10.1097/jnr.0000000000000309
  • Rahdar, Z., Jahantigh Haghighi, M., Mansouri, A., Siasary, A., Alahyari, J., Jahantigh, F. (2019). Probing the relationship between treatment regimen compliance and the quality of life in hemodialysis patients: a descriptive-analytic study. Med Surg Nurs J, 8(2). doi:10.5812/msnj.95599
  • Rose, P., Beeby, J., & Parker, D. (1995). Academic rigour in the lived experience of researchers using phenomenological methods in nursing. Journal of advanced nursing, 21(6), 1123–1129. https://doi.org/10.1046/j.1365-2648.1995.21061123.x
  • Tejada-Tayabas, L. M., Partida-Ponce, K. L., Hernández-Ibarra, L. E. (2015). Coordinated hospital-home care for kidney patients on hemodialysis from the perspective of nursing personnel. Revista Latino-Americana de Enfermagem, 23(2), 225-233. doi:10.1590/0104-1169.0058.2546
  • Song, Y., Wang, J., Liu, H., Chen, X., Zhan, M. (2022). Diet and culture among chinese patients undergoing hemodialysis: a qualitative study. Frontiers in Nutrition, 9, 876179. doi:10.3389/fnut.2022.876179
  • Stevenson, J., Tong, A., Campbell, K. L., Craig, J. C., Lee, V. W. (2018). Perspectives of healthcare providers on the nutritional management of patients on haemodialysis in Australia: An interview study. BMJ Open, 8(3). doi:10.1136/bmjopen-2017-020023
  • Vijay, V., Harmeety, K.K (2022). The worldwide prevalence of nonadherence to diet and fluid restrictions among hemodialysis patients: a systematic review and meta-analysis. Journal of Renal Nutrition, 32(6), 658 – 669. doi: 10.1053/j.jrn.2021.11.007
  • Yıldırım, A., Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yılmaz Karabulutlu, E., Çayır Yılmaz, M. (2019). Hemodiyaliz tedavisi alan bireylerin sıvı kısıtlamasına uyum düzeyleri. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(3):390-398. doi:10.31067/0.2018.97

Hemodiyaliz Hemşirelerinin Bakış Açısıyla Hemodiyaliz Hastalarının Diyet ve Sıvı Kısıtlamasına Uyumu: Nitel Bir Çalışma

Year 2025, Volume: 41 Issue: 1, 12 - 23, 28.04.2025

Arife Albayrak Coşar , Özlem Bulantekin Düzalan

https://doi.org/10.53490/egehemsire.1360031

Abstract

HEMODİYALİZ HEMŞİRELERİNİN BAKIŞ AÇISIYLA HEMODİYALİZ HASTALARININ DİYET VE SIVI KISITLAMASINA UYUMU: NİTELİKSEL BİR ÇALIŞMA
Öz
Amaç: Bu araştırma hemodiyaliz hemşirelerinin bakış açısından hemodiyaliz hastalarının diyet ve sıvı kısıtlamasına uyumunu incelemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik yaklaşım kullanıldı. Veri toplamada yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanıldı ve veri doygunluğu ilkelerine uyuldu. Verilerin analizi ise iki araştırmacı tarafından tümevarımsal bir yaklaşımla tematik veri analizi kullanılarak, MaxQda 2020 pro programında yapıldı ve nitel araştırma raporlama konsolide kriterleri kontrol listesi (COREQ) kriterlerine uyularak rapor edildi.
Bulgular: Verilerin tematik analizi sonucunda üç tema ve 10 alt tema elde edildi. Bu temalar sıvı ve diyet kısıtlamasına 1) uyumu arttıran motivasyon kaynakları, 2) uyumda yaşanan zorluklar ve 3) uyum çabaları idi.
Sonuç: Hemodiyaliz hemşireleri hastaların diyet ve sıvı kısıtlamasına uyumlarını arttırmak için sürekli eğitim ve bakım vermekteler. Bu çalışma sonuçları hemodiyaliz hastalarının gelecekteki diyet ve sıvı kısıtlamasına uyumlarını arttırmak için verilecek hemşirelik bakımının geliştirilmesi ve uygulanması konusunda bilgi sağlayabilir. Özellikle hemodiyaliz hastalarına evde bakım veren bireylerin eğitimi ve onlarla koordineli olarak tedavi ve hemşirelik bakımının sürdürülmesi, hastanın motivasyonunu sağlamak ve sürdürmek için aile ve sağlık personelinin psikososyal desteği, hastaya özgü bireyselleştirilmiş öz yönetim stratejilerinin geliştirilmesi, diğer hastalar ile iletişimin arttırılmasına yönelik verilecek hemşirelik bakımı, hastaların uyumunu arttırmada daha fazla katkı sağlayacaktır.
Anahtar sözcükler: Hemodiyaliz; hemşirelik; sıvı kısıtlaması; diyet; uyum

Keywords

Hemodiyaliz hemşirelik sıvı kısıtlaması diyet uyum

Ethical Statement

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi; kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı, çalışmanın Committee on Publication Ethics (COPE)' in tüm şartlarını ve koşullarını kabul ederek etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim. Herhangi bir zamanda, çalışmayla ilgili yaptığım bu beyana aykırı bir durumun saptanması durumunda, ortaya çıkacak tüm ahlaki ve hukuki sonuçlara razı olduğumu bildiririm.

Supporting Institution

Bu çalışma için herhangi bir finansal destek alınmamıştır.

Thanks

Bu çalışma için düşüncelerini, deneyimlerini ve bakış açılarını paylaşan tüm katılımcılara teşekkür ederiz.

References

  • Albayrak Coşar, A., Çınar Pakyüz, S. (2016). Scale development study: the fluid control in hemodialysis patients. Japan Journal of Nursing Science, 13(1), 174-182. doi:10.1111/jjns.12083
  • Baines, L.S., Jindal, R.M. (2000). Non-compliance in patients receiving haemodialysis: an in-depth review. Nephron, 85(1), 1-7. doi:10.1159/000045622
  • Braun, V., Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101. Doi:10.1191/1478088706qp063oa
  • Bengtsson, M. (2016). How to plan and perform a qualitative study using content analysis. Nursing Plus Open, 2, 8-14. Doi:-10.1016/j.npls.2016.01.001
  • Bulantekin Duzalan, Ö., Albayrak Cosar, A., Sarikaya, S. (2021). Hemodialysis patients’ experiences of diet and fluid restriction: a qualitative study. Progress in Nutrition, 23, 1-11. doi:10.23751/pn.v23iS2.11985
  • Bulantekin Düzalan, Ö., Cinar Pakyüz S., (2018). Educational interventions for improved diet and fluid management in haemodialysis patients: An interventional study. The Journal of the Pakistan Medical Association, 68(4), 532-537.
  • Clark-Cutaia, M. N., Ren, D., Hoffman, L. A., Burke, L. E., Sevick, M. A. (2014). Adherence to Hemodialysis Dietary Sodium Recommendations: Influence of Patient Characteristics, Self-Efficacy, and Perceived Barriers. Journal of Renal Nutrition, 24(2), 92-99. doi:10.1053/j.jrn.2013.11.007
  • Dashtidehkordi, A., Shahgholian, N., Maghsoudi, J., Sadeghian, J. (2018). The effects of motivational interviewing on the health status of patients undergoing hemodialysis. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research, 23(4), 287-291. doi:10.4103/ijnmr.IJNMR_75_17
  • Fontenot Molaison, E., Yadrick, M. K. (2003). Stages of change and fuid intake in dialysis patients. Patient Education and Counseling, 49(1), 5-12. doi:10.1016/S0738-3991(02)00036-8
  • Gönen Şentürk, S. (2021). Kronik Hastalıkların Yönetiminde Öz Yönetim Stratejilerinin Önemi ve Hemşirenin Rolü. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(1), 9-13. Erişim adresi:https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1476455
  • Griva, K., Ng, H.J., Loei, J., Mooppil, N., McBain, H., Newman, S.P. (2013). Managing treatment for end-stage renal disease - A qualitative study exploring cultural perspectives on facilitators and barriers to treatment adherence. Psychology and Health, 28(1), 13-29. doi:10.1080/08870446.2012.703670
  • Hong, L.I., Wang, W., Chan, E. Y., Mohamed, F., Chen, H.C. (2017). Dietary and fluid restriction perceptions of patients undergoing haemodialysis: an exploratory study. Journal of Clinical Nursing, 26(21-22), 3664-3676. doi:10.1111/jocn.13739
  • Hounkpatin, H.O., Leydon, G.M., Veighey, K., Armstrong, K., Santer, M., Taal, M.W., Annells, P., May, C., Roderick, P.J., Fraser, S.D.S. (2020). Patients’ and kidney care team’s perspectives of treatment burden and capacity in older people with chronic kidney disease: A qualitative study. BMJ Open, 10(12). doi:10.1136/bmjopen-2020-042548
  • Kalantar-Zadeh, K., Tortorici, A.R., Chen, J.L.T., Kamgar, M., Lau, W.L., Moradi, H., Rhee, C.M., Streja, E., Kovesdy, C.P. (2015). Dietary Restrictions in Dialysis Patients: Is There Anything Left to Eat? Seminars in Dialysis, 28(2), 159-168. doi:10.1111/sdi.12348
  • Karabey, T., Karagözoğlu, Ş. (2021). Hemodiyaliz Sürecinde semptom yönetimi ve hemşirelik bakımı. TOGU Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 21-29. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2094151
  • Kim, S., Lee, H.Z. (2023). The lived self-care experiences of patients undergoing long-term haemodialysis: a phenomenological study. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20(6), 4690. doi:10.3390/ijerph20064690
  • Korkut Bayındır, S., Biçer, S. (2019). Holistik hemşirelik bakımı. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(1), 25-29. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/709534
  • Kugler, C., Vlaminck, H., Haverich, A., Maes, B. (2005). Nonadherence with diet and fluid restrictions among adults having hemodialysis. Journal of Nursing Scholarship, 37(1), 25-29. doi:10.1111/j.1547-5069.2005.00009.x
  • Lambert, K., Mullan, J., Mansfield, K. (2017). An integrative review of the methodology and findings regarding dietary adherence in end stage kidney disease. BMC Nephrology, 18(1). doi:10.1186/s12882-017-0734-z
  • Leggat, J.E. (2005). Adherence with dialysis: A focus on mortality risk. Seminars in Dialysis, 18(2), 137-141. doi:10.1111/j.1525-139X.2005.18212.x
  • Leggat, J.E. Jr., Orzol, S.M., Hulbert-Shearon, T.E., Golper, T.A., Jones, C.A., Held, P.J., Port, F.K. (1998). Non-compliance in hemodialysis: Predictors and survival analysis. American Journal of Kidney Diseases, 32(1), 139-145. doi:10.1053/ajkd.1998.v32.pm9669435
  • Mellon, L., Regan, D., Curtis, R. (2013). Factors influencing adherence among Irish haemodialysis patients. Patient Education and Counseling, 92(1), 88-93. doi:10.1016/j.pec.2013.01.023
  • Tekindal, M., & Uğuz Arsu, Ş. (2020). Nitel araştırma yöntemi olarak fenomenolojik yaklaşımın kapsamı ve sürecine yönelik bir derleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20(1), 153-172.
  • Murali, K. M., Mullan, J., Roodenrys, S., Hassan, H. C., Lambert, K., Lonergan, M. (2019). Strategies to improve dietary, fluid, dialysis or medication adherence in patients with end stage kidney disease on dialysis: A systematic review and meta-analysis of randomized intervention trials. PLoS one, 14(1). doi:10.1371/journal.pone.0211479
  • Oh, H. S., Park, J. S., Seo, W. S. (2013). Psychosocial influencers and mediators of treatment adherence in haemodialysis patients. Journal of Advanced Nursing, 69(9), 2041-2053. doi:10.1111/jan.12071
  • Oquendo, L. G., Asencio, J. M. M., de las Nieves, C. B. (2017). Contributing factors for therapeutic diet adherence in patients receiving haemodialysis treatment: an integrative review. Journal of Clinical Nursing, 26(23-24), 3893-3905. doi:10.1111/jocn.13804
  • Özkan, İ., Taylan, S. (2022). Diet and fluid restriction experiences of patients on hemodialysis: a meta-synthesis study. Rev Nefrol Dial Traspl, 42(1), 22-40.
  • Ozen, N., Çınar, F. I., Askın, D., Mut, D., & Türker, T. (2019). Nonadherence in hemodialysis patients and related factors: a multicenter study. The Journal Of Nursing Research: JNR, 27(4), e36. https://doi.org/10.1097/jnr.0000000000000309
  • Rahdar, Z., Jahantigh Haghighi, M., Mansouri, A., Siasary, A., Alahyari, J., Jahantigh, F. (2019). Probing the relationship between treatment regimen compliance and the quality of life in hemodialysis patients: a descriptive-analytic study. Med Surg Nurs J, 8(2). doi:10.5812/msnj.95599
  • Rose, P., Beeby, J., & Parker, D. (1995). Academic rigour in the lived experience of researchers using phenomenological methods in nursing. Journal of advanced nursing, 21(6), 1123–1129. https://doi.org/10.1046/j.1365-2648.1995.21061123.x
  • Tejada-Tayabas, L. M., Partida-Ponce, K. L., Hernández-Ibarra, L. E. (2015). Coordinated hospital-home care for kidney patients on hemodialysis from the perspective of nursing personnel. Revista Latino-Americana de Enfermagem, 23(2), 225-233. doi:10.1590/0104-1169.0058.2546
  • Song, Y., Wang, J., Liu, H., Chen, X., Zhan, M. (2022). Diet and culture among chinese patients undergoing hemodialysis: a qualitative study. Frontiers in Nutrition, 9, 876179. doi:10.3389/fnut.2022.876179
  • Stevenson, J., Tong, A., Campbell, K. L., Craig, J. C., Lee, V. W. (2018). Perspectives of healthcare providers on the nutritional management of patients on haemodialysis in Australia: An interview study. BMJ Open, 8(3). doi:10.1136/bmjopen-2017-020023
  • Vijay, V., Harmeety, K.K (2022). The worldwide prevalence of nonadherence to diet and fluid restrictions among hemodialysis patients: a systematic review and meta-analysis. Journal of Renal Nutrition, 32(6), 658 – 669. doi: 10.1053/j.jrn.2021.11.007
  • Yıldırım, A., Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yılmaz Karabulutlu, E., Çayır Yılmaz, M. (2019). Hemodiyaliz tedavisi alan bireylerin sıvı kısıtlamasına uyum düzeyleri. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(3):390-398. doi:10.31067/0.2018.97
There are 36 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects ​Internal Diseases Nursing​
Journal Section Research Article
Authors

Arife Albayrak Coşar 0000-0003-3049-5895

Özlem Bulantekin Düzalan 0000-0002-9521-2510

Publication Date April 28, 2025
Submission Date September 17, 2023
Acceptance Date September 6, 2024
Published in Issue Year 2025 Volume: 41 Issue: 1

Cite

APA Albayrak Coşar, A., & Bulantekin Düzalan, Ö. (2025). Hemodiyaliz Hemşirelerinin Bakış Açısıyla Hemodiyaliz Hastalarının Diyet ve Sıvı Kısıtlamasına Uyumu: Nitel Bir Çalışma. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 41(1), 12-23. https://doi.org/10.53490/egehemsire.1360031
 Download Cover Image