Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı, depremzede kadınların genital hijyen davranışları ve öz bakım gücünü belirlemektir.
Yöntem: Analitik – kesitsel tipte planlanan bu çalışma, Kahramanmaraş il merkezinde yaşayan KSÜ Tıp Fakültesi Hastanesine başvuran kadınlardan kartopu örnekleme yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Google anket formu ile çevrimiçi olarak toplanmıştır. Verilerin toplanmasında “Kişisel Tanıtım Formu”, “Genital Hijyen Davranışları Ölçeği” ve “Öz Bakım Gücü Ölçeği” olmak üzere üç form kullanılmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel değerlendirmesi SPSS 25.0 paket programı ile yapılmıştır. Tanımlayıcı istatistiksel ölçütler (ortalama, standart sapma, minimum ve maksimum değerler ve yüzdelik sayılar) ve değişkenler arasındaki ilişkinin yönünü ve düzeyini belirlemek için pearson korelasyon analizleri kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan kadınların yaş ortalamasının 28.39 ± 9.20 olduğu, %56.1’inin evli, %44.7’sinin çadırda yaşadığı, %31.2’sinin ortaokul mezunu, %80.5’inin çalışmadığı saptanmıştır. Genital hijyen davranışları ile ilgili özelliklerinde %47.4’sinin günlük ped kullanmadığı, %74.5’inin 2-3 günde bir banyo yaptığı, %65.0’inin daha önce genital hijyenle ilgili bilgi almadığı saptanmıştır. Kadınların Genital Hijyen Davranışları Ölçeği puan ortalaması 83,38±12,40 olup, elde edilen bu bulguya göre kadınların genital hijyen davranışlarının ortalamanın üzerinde olduğu belirlenmiştir. Öz Bakım Gücü Ölçeği puan ortalaması 94.56±22.33 olup depremzede kadınların öz bakım gücünün yüksek olduğu saptanmıştır. Kadınların sosyodemografik özellikleri ile Genital Hijyen Davranışları Ölçeği değişkenler ile arasında anlamlı farklılık olduğu (p<0.05) saptanmıştır.
Sonuç: Depremzede kadınların genital hijyen davranışının iyi düzeyde ve öz bakım gücünün yüksek olduğu bulundu. Kadınların genel hijyeni arttıkça öz bakım gücünün arttığı belirlenmiştir.
1. AFAD. (2022) Açıklamalı afet yönetimi terimleri sözlüğü. Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu .
2. Akbıyık, A., & Tekindal, M. A. Deprem Sonrası Salgın Oluşturma Potansiyeline Sahip Enfeksiyon Hastalıklarının Belirlenmesi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 8(2), 489-499.
3. Arslan, M., Emre, N., Köse Külcü, B., Özşahin,A. Edirne, T. (2023). Kadınların genital hijyen davranışları ve bu davranışların vajinal enfeksiyona etkisi. Ege Tıp Dergisi, 62(2): 240-248. Erişim adresi: http://egetipdergisi.com.tr/tr/pub/issue/77861/1310991
4. Bozkurt, M., Nazik, E. (2021). Determination of the comfort level and self-care agency of the women with urinary incontinence. Journal of Contemporary Medicine, 11(2), 185-190. doi: 10.16899/jcm.759720
5. Budhathoki, S. S., Bhattachan, M., Castro-Sánchez, E., Sagtani, R. A., Rayamajhi, R. B., Rai, P., Sharma, G. (2018). Menstrual hygiene management among women and adolescent girls in the aftermath of the earthquake in Nepal. BMC women's health, 18(1), 1-8.
6. Bulut, A., Yigitbaş, Ç., Çelik, G. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin perspektifinden genital hijyen davranışları. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi, 52(3): 227-232. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/aeahtd/issue/50839/571280
7. Cho, H., Park, E. (2019). Canonical Correlation Between Self-Care Agency and Health-Related Self-Efficacy with Chronic Viral Hepatitis Patients. Osong public health and research perspectives, 10(5), 281–288. https://doi.org/10.24171/j.phrp.2019.10.5.04
8. Çamlıca, T. (2022). Jinekoloji polikliniğine başvuran vajinal enfeksiyon tanılı kadınların genital hijyen davranışları ve genital benliklerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
9. Çelik A, Yıldırım Y. (2016). Orem öz bakım eksikliği hemşirelik kuramına göre vazovagal senkop’u olan hastanın hemşirelik bakımı: olgu sunumu. Journal of Cardiovascular Nursing, 7(14), 182-186. Doi: 10.5543/khd.2016.38358
10. Durmuş, M. K., Zengin, N. (2020). Kadınların Genital Hijyen Davranışlarının İncelenmesi. Journal of Health Profession Research, 2(3), 113-120. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/jhpr/issue/57194/771837
11. Elgin, T. (2022). İdrar yolu enfeksiyonu (İYE) tanısı konulmuş gebe kadınlara verilen genital hijyen eğitiminin genital hijyen davranışı ve öz bakım gücüne etkisi (Yüksek Lisans Tezi). T.C. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
12. Ergün, S. (2022). The relationship between caregiver burden and self-care agency of pregnant women with 0-6-year-old children. Nursing Open, 9(2), 1052–1059. https://doi.org/10.1002/nop2.1142
13. George, D., & Mallery, P. (2003). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. 11.0 update (4 b.). Boston: Allyn & Bacon.
14. Gökçe, İ., & Öter, E. G. (2023). Bütünleşik Afet Yönetim Sisteminde Afetlerde Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hizmetleri. In International Conference on Frontiers in Academic Research (Vol. 1, pp. 523-529).
15. Gözüyeşil, E. (2020). Investigation of genital hygiene behavior: An example of slum area. Ortadoğu Tıp Dergisi, 12(2), 186–193. doi: https://doi.org/10.21601/ortadogutipdergisi.715599
16. Gül, S., & Yağmur, Y. (2023). The effect of web-based genital hygiene education provided to the women with disabilities on their self-care agency and genital hygiene behaviors: A randomized controlled trial. Health Care for Women International. 44(5), 670–688. https://doi.org/10.1080/07399332.2022.2128801
17. Gündüz, F. (2022). Afetlerde kadın ve toplumsal cinsiyet perspektifi ile çıkarılması gereken dersler (Haiti ve Japonya depremi örneği) . İBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 12 , 440-460. doi: 10.21733/ibad.1039215
18. İletişim Başkanlığı. (2023). Asrın Felaketi: 06 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremleri. Erişim adresi: https://www.iletisim.gov.tr/turkce/haberler/detay/iletisim-baskanliginca-asrin-felaketi-06-subat-2023-kahramanmaras-depremleri-kitabi-yayimlandi
19. Kahyaoğlu Süt, H. (2016). 18-49 yaş arası kadınlarda genital hijyen davranışları ile genital enfeksiyon arasındaki ilişkinin incelenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 8-13.
20. Karadeniz, H., Öztürk, R., Ertem, G. (2019). Analysis of genital hygiene behaviors of women who applied to women's ıllnesses and birth policlinic. Erciyes Medical Journal, 41(4), 402–8. doi: 10.14744/etd.2019.37132
21. Karahan, N. (2017). Genital hijyen davranışları ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik güvenirlik çalışması. Istanbul Medical Journal, 18(3), 157-62. Erişim adresi: https://toad.halileksi.net/olcek/genital-hijyen-davranislari-olcegi/
22. Kipay, S. S. (2023). Deprem Gerçeği ve Kadın Sağlığı Üzerine Etkileri. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 8(2), 855-860.
23. Lee, C. S., Westland, H., Faulkner, K. M., Iovino, P., Thompson, J. H., Sexton, J., Farry, E., Jaarsma, T., & Riegel, B. (2022). The effectiveness of self-care interventions in chronic illness: A meta-analysis of randomized controlled trials. International Journal of Nursing Studies, 134, 104322. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2022
24. Melaku, A., Addis, T., Mengistie, B., Kanno, GG, Adane, M., Kelly-Quinn, M., ... ve Ambelu, A. (2023). Addis Ababa, Etiyopya'daki kız öğrenciler arasında menstrüel hijyen yönetimi uygulamaları ve belirleyici faktörler: Darboğazlarla mücadelenin aciliyeti - Su ve sanitasyon hizmetleri. Heliyon , 9 (5).
25. Nahcivan, N.Ö (1994). Sağlıklı gençlerde öz-bakım gücü ve aile ortamının etkisi. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
26. Orem, D. E. (2012). Nursing concepts of practice. 6th ed. Mosby; pp:63–70.
27. Özkan, E. (2022). Kadın doğum polikliniğine başvuran kadınlarda genital hijyen davranışları ve ilişkili faktörlerin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). T.C. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hamidiye Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
28. Riyad Fatema, S., Islam, M. S., East, L., Usher, K. (2019). Women's health-related vulnerabilities in natural disasters: a systematic review protocol. BMJ Open, 9(12), https://doi.org/10.1136/bmjopen-2019-032079
29. Samouei, R., Shooshtari, S., Bahrami, M., Abedi, M. R., Maracy, M. R. (2019). Prioritization of factors related to mental health of women during an earthquake: A qualitative study. World Journal Of Emergency Medicine, 10(3), 160–168. https://doi.org/10.5847/wjem.j.1920-8642.2019.03.006
30. Sevinç, N., Korkut, B., Belgin, O.(2021). Doğurganlık Çağındaki Evli Kadınlarda Genital Hijjen Davranışları ve Cinsel Yaşam Kalitesi. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 18(2), 256-261.
31. Sohrabizadeh, S., Jahangiri, K., Jazani, R. K., Babaie, J., Moradian, M. J., Rastegarfar, B. (2017). Women's challenges and capabilities in disasters: a case report of the twin earthquakes of eastern Azerbaijan, Iran. PLoS currents, 9. https://doi.org/10.1371/currents.dis.2cff3d6e9e0c3a597f873bf29e712370
32. Sohrabizadeh, S., Tourani, PhD, S., Khankeh, H. R. (2016). Women and health consequences of natural disasters: challenge or opportunity?. Women & health, 56(8), 977-993. Doi: https://doi.org/10.1080/03630242.2016.1176101
33. Türkmen, H., Karagüzel, E. N. (2021). Gençlerin genital hijyen tutumlarını etkileyen faktörler. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 30(3), 190-199. doi: 10.17942/sted.767685
34. Usta, R. (2017). Mardin ili Ömerli ilçe devlet hastanesi toplum sağlığı merkezine başvuran kadınların genital hijyen davranışları ve etkileyen faktörler. (Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
35. Ünalan, D., Şenol, V., Öztürk, A., Erkorkmaz, Ü. (2007). Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of Turgut Ozal Medical Center, 14(2), 101-109.
36. Ünür, E. (2021). Afet yönetiminde toplumsal cinsiyet eşitsizliği: doğal afetlerde cinsiyete dayalı zarar görebilirlik farkı. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 351-381
37. Yazıcı, S., Çuvadar, A. (2019). Genital sistem enfeksiyonlarının önlenmesi ve ebelik. Sağlık Profesyonelleri Araştırma Dergisi, 1(1), 33-37. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/jhpr/issue/49226/581449
38. Yıldırım Şişman, N., Arslan Çakır, G. (2021). Adölesanlarda öz-bakım gücü - sağlığı geliştirme arasındaki ilişki ve öz-bakım gücünü etkileyen faktörler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 8(1), 29-34. doi: 10.31125/hunhemsire.906938
39. Yılmaz, S. D., Beji, N. K. (2010). Gebelikte öz bakım gücünün değerlendirilmesi. Genel Tip Dergisi, 20(4).
40. Yoosefi Lebni, J., Khorami, F., Ebadi Fard Azar, F., Khosravi, B., Safari, H., Ziapour, A. (2020). Experiences of rural women with damages resulting from an earthquake in Iran: a qualitative study. BMC public health, 20(1), 625. Doi: https://doi.org/10.1186/s12889-020-08752-z