Research Article
BibTex RIS Cite

Okul Yöneticileri Okulların Dijital Dönüşümünün Ne Kadar Farkında?

Year 2025, Volume: 5 Issue: 1, 10 - 23, 30.06.2025

Mustafa Çelik , Kürşad Yılmaz , Recep Serkan Arık

Abstract

Bu araştırmanın amacı okul yöneticilerinin okullardaki dijital dönüşüme ilişkin farkındalıklarını belirlemektir. Tarama modelindeki araştırmanın örnekleminde 320 okul yöneticisi bulunmaktadır. Araştırma verileri Dijital Dönüşüm Farkındalık Ölçeği (Batu ve Taşdan, 2025) ile toplanmıştır. Ölçek “dijital merak, dijital fayda, dijital eğilim, dijital kaygı ve dijital zorluk” alt ölçeklerinden oluşmaktadır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, t-testi ve ANOVA gibi istatistiksel analizler kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre okul yöneticileri en yüksek farkındalığa sırası ile dijital merak, dijital fayda ve dijital eğilim boyutlarında sahiptir. Katılımcılar, çok yüksek bir dijital kaygıya ve dijital zorluk hissine sahip değildir. Okul yöneticilerinin farkındalıkları cinsiyete göre farklılaşmazken; dijital fayda ve dijital eğilim boyutlarında yaşa; dijital merak ve dijital eğilim boyutlarında kıdeme; dijital merak, dijital fayda ve dijital eğilim boyutlarında eğitim durumuna göre farklılaşmaktadır. Okul yöneticilerinin dijital merak, dijital fayda ve dijital eğilim boyutlarındaki farkındalıklarının yüksek olması olumlu olarak değerlendirilebilir. Ayrıca katılımcıların düşük bir dijital kaygıya ve dijital zorluk hissine sahip olması da bu görüşü desteklemektedir.

Keywords

Okul Okul yöneticileri Dijital dönüşüm

Ethical Statement

“Okul Yöneticileri Okulların Dijital Dönüşümünün Ne Kadar Farkında?” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir. Gerekli olan etik kurul izinleri Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu’nun 04.10.2024 tarih ve 2024/09 sayılı toplantısında alınmıştır.

References

  • Alkan, A. (2024). Artificial intelligence: Its role and potential in education. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 13(1), 483–497. https://doi.org/10.15869/itobiad.1331201
  • Arslan, K. (2017). Eğitimde yapay zekâ ve uygulamaları. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 71-88.
  • Asandaş, N. ve Hacıcafereoğlu, S. (2021). Koronavirüs (Covid-19) döneminde uzaktan eğitim süreci. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(7), 213-223.
  • Atatanır, H. (2022). Dijitalleşme: İş yaşamında ve sosyal güvenlikte. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, Dijitalleşme Özel Sayısı, 77-92.
  • Başar, R. (2023). Dijital dönüşümde güncel yaklaşımlar: Türkiye ve dünya örnekleri. İçinde İ. Ç. Tekin (Edt.), Yönetim bilişim sistemleri: işletmelerde dijital dönüşüm yönetimi (ss. 125-162). Özgür Yayınları.
  • Batu, D. ve Taşdan, M. (2025). Okul yöneticilerinin okulların dijital dönüşümüne ilişkin farkındalıklarının incelenmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(1), 70-87. doi:10.33206/mjss.1540880
  • Beytekin, O. F. ve Ata-Çiğdem, F. (2020). Ortaokul yöneticilerinin dijital örgüt yeterliliklerinin endüstri 4.0 perspektifinden incelenmesi. 5th International Management and Social Research Conference, 17-18 Eylül, 2020, İstanbul.
  • Bozkurt, A., Hamutoğlu, N. B., Liman-Kaban, A., Taşçı, G. ve Aykul, M. (2021). Dijital bilgi çağı: Dijital toplum, dijital dönüşüm, dijital eğitim ve dijital yeterlilikler. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 7(2), 35-63.
  • Çelebi, F. (2023). Dijital dönüşüm ve liderlik 5.0. İçinde F. Çelebi (Edt.), Dijital Dönüşüm ve Dijitalleşme (ss. 68-76). Duvar Yayınları.
  • Çınar, B., Güngör, Y., Uyar, S. ve Tarhan, Ç. (2022). COVID19 pandemisinin Türkiye’deki dijital dönüşüm süreçlerine etkisi. Journal of Research in Business, 7(1), e91-e102.
  • Çiçek, İ., Tanhan, A. ve Tanrıverdi, S. (2020). COVID-19 ve eğitim. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 1091-1104.
  • Dağlı, G., Muhtaroglu, M. B., Baştaş, M., Altınay, F., & Altınay, Z. (2023). Evaluation of primary school managers' duties in digital transformation. Revista de Gestão e Secretariado, 14(9), 15227-15249.
  • Ersöz, B. ve Özmen, M. (2020). Dijitalleşme ve bilişim teknolojilerinin çalışanlar üzerindeki etkileri. AJIT-e: Academic Journal of Information Technology, 11(42), 170-179.
  • Gusliana, E., Karuru, P., Hendrajaya, H., Bashori, B., & Anggreni, M. A. (2023). Analysis of school principals’ strategic leadership strategies in the era of educational digital transformation. Jurnal Scientia, 12(4), 258-263.
  • Işık, M. ve Bahat, İ. (2021). COVID 19: Eğitimde yeni arayışlar. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 4(1), 82-89.
  • Jones-Lester, K. E. (2019). School leaders’ activity, implementation, and appropriation of digital integration [Doctoral dissertation]. Texas Wesleyan University, Texas.
  • Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayınları.
  • Kayri, M. (2009). Araştırmalarda gruplar arası farkın belirlenmesine yönelik çoklu karşılaştırma (post-hoc) teknikleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 51-64.
  • Köse, H. Ö. ve Polat, N. (2021). Dijital dönüşüm ve denetimin geleceğine etkisi. Sayıştay Dergisi, 32(123), 9-41.
  • Meinhardt, I., Cuthbert, S., Gibson, K., Fortune, S., & Hetrick, S. (2022). Young people and adult stakeholders' reflections on how school staff should support students who self-harm: A qualitative study. Journal of Adolescence, 94(7), 969-980. https://doi.org/10.1002/jad.12078
  • Ordu, A. ve Nayır, F. (2021). Dijital liderlik nedir? Bir tanım önerisi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(3), 68-81.
  • Öksüz-Gül, F. (2024). Eğitimde yapay zekâ: eğitim fakültesi akademisyenleri için fırsatlar ve riskler. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 71-97.
  • Öz, Ö. (2020). Dijital liderlik: Dijital dünyada okul lideri olmak. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3(1), 45-57.
  • Özdoğan, A. Ç. ve Berkant, H. G. (2020). Covid-19 pandemi dönemindeki uzaktan eğitime ilişkin paydaş görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 13-43.
  • Özen, E. (2019). Eğitimde dijital dönüşüm ve eğitim bilişim ağı (EBA) (editöre mektup). Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 5(1), 5-9.
  • Ruloff, M., & Petko, D. (2022). School principals’ educational goals and leadership styles for digital transformation: Results from case studies in upper secondary schools. International Journal of Leadership in Education, 25(1), 1-19.
  • Salmon, G., & Angood, R. (2013). Sleeping with the enemy. British Journal of Educational Technology, 44(6), 916-925.
  • Selwyn, N. (2018). Data points: Exploring data-driven reforms of education. British Journal of Sociology of Education, 39(5), 733-741. https://doi.org/10.1080/01425692.2018.1469255
  • Sezen, H. K. ve Eren-Şenaras, A. (2022). Dijitizasyon, dijitalizasyon, dijital dönüşüm kavramlarına ilişkin bir değerlendirme. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (51), 49-59.
  • Siljebo, J. (2020). Digitalization and digital transformation in schools: A challenge to educational theory? Education in the North, 27(2), 24-37.
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th Edition). Pearson Education.
  • Taşkıran, A. (2017). Dijital çağda yükseköğretim. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(1), 96-109.
  • Töre, E. ve Kırlıoğlu, İ. (2022). Okul müdürlerinin teknolojik liderlik düzeylerinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 11(4), 2205-2221.
  • Tunçel, H. ve Çelik, M. (2024). Okul yöneticilerinin paternalist liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(4), 1225-1246.
  • Turan, S. (2002). Teknolojinin okul yönetiminde etkin kullanımında eğitim yöneticisinin rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 30(30), 271-281.
  • Vural, M., Koç, T., Geçal, R., Erol, A., Çetinel, A. ve Kızılöz, N. (2023). Öğretmenlerin dijital liderlik algıları. International Journal of Social and Humanities Sciences Research, 10(97), 1586-1598.
  • Yankın, F. B. (2019). Dijital dönüşüm sürecinde çalışma yaşamı. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergi, 7(2), 1-38.
  • Yılmaz, K. (2021). Öğretmen görüşlerine göre okul müdürlerinin 21. yüzyıl becerileri [Yüksek lisans tezi]. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
  • Yılmaz, K., Çelik, M. ve Arık, R. S. (2024). Eğitim örgütlerinde yapılan teknoloji liderliği araştırmalarının değerlendirilmesi. 15. Eğitimde Yeni Yönelimler Kongresi [ICONTE - International Congress on New Trends in Education]. Eğitimde Mükemmellik Derneği, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi. 13-15 Aralık 2024, Aydın, Türkiye.
  • Yuliandari, T. M., Putri, A., & Rosmansyah, Y. (2023). Digital transformation in secondary schools: a systematic literature review. IEEE Access, (11), 90459-90476.
  • Yücel, G. ve Adiloğlu, B. (2019). Dijitalleşme-yapay zekâ ve muhasebe beklentiler. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, 17, 47-60.
  • Zhong, L. (2017). Indicators of digital leadership in the context of K-12 education. Journal of Educational Technology Development and Exchange, 10(1), 27-40.

Year 2025, Volume: 5 Issue: 1, 10 - 23, 30.06.2025

Mustafa Çelik , Kürşad Yılmaz , Recep Serkan Arık

Abstract

References

  • Alkan, A. (2024). Artificial intelligence: Its role and potential in education. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 13(1), 483–497. https://doi.org/10.15869/itobiad.1331201
  • Arslan, K. (2017). Eğitimde yapay zekâ ve uygulamaları. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 71-88.
  • Asandaş, N. ve Hacıcafereoğlu, S. (2021). Koronavirüs (Covid-19) döneminde uzaktan eğitim süreci. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(7), 213-223.
  • Atatanır, H. (2022). Dijitalleşme: İş yaşamında ve sosyal güvenlikte. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, Dijitalleşme Özel Sayısı, 77-92.
  • Başar, R. (2023). Dijital dönüşümde güncel yaklaşımlar: Türkiye ve dünya örnekleri. İçinde İ. Ç. Tekin (Edt.), Yönetim bilişim sistemleri: işletmelerde dijital dönüşüm yönetimi (ss. 125-162). Özgür Yayınları.
  • Batu, D. ve Taşdan, M. (2025). Okul yöneticilerinin okulların dijital dönüşümüne ilişkin farkındalıklarının incelenmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(1), 70-87. doi:10.33206/mjss.1540880
  • Beytekin, O. F. ve Ata-Çiğdem, F. (2020). Ortaokul yöneticilerinin dijital örgüt yeterliliklerinin endüstri 4.0 perspektifinden incelenmesi. 5th International Management and Social Research Conference, 17-18 Eylül, 2020, İstanbul.
  • Bozkurt, A., Hamutoğlu, N. B., Liman-Kaban, A., Taşçı, G. ve Aykul, M. (2021). Dijital bilgi çağı: Dijital toplum, dijital dönüşüm, dijital eğitim ve dijital yeterlilikler. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 7(2), 35-63.
  • Çelebi, F. (2023). Dijital dönüşüm ve liderlik 5.0. İçinde F. Çelebi (Edt.), Dijital Dönüşüm ve Dijitalleşme (ss. 68-76). Duvar Yayınları.
  • Çınar, B., Güngör, Y., Uyar, S. ve Tarhan, Ç. (2022). COVID19 pandemisinin Türkiye’deki dijital dönüşüm süreçlerine etkisi. Journal of Research in Business, 7(1), e91-e102.
  • Çiçek, İ., Tanhan, A. ve Tanrıverdi, S. (2020). COVID-19 ve eğitim. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 1091-1104.
  • Dağlı, G., Muhtaroglu, M. B., Baştaş, M., Altınay, F., & Altınay, Z. (2023). Evaluation of primary school managers' duties in digital transformation. Revista de Gestão e Secretariado, 14(9), 15227-15249.
  • Ersöz, B. ve Özmen, M. (2020). Dijitalleşme ve bilişim teknolojilerinin çalışanlar üzerindeki etkileri. AJIT-e: Academic Journal of Information Technology, 11(42), 170-179.
  • Gusliana, E., Karuru, P., Hendrajaya, H., Bashori, B., & Anggreni, M. A. (2023). Analysis of school principals’ strategic leadership strategies in the era of educational digital transformation. Jurnal Scientia, 12(4), 258-263.
  • Işık, M. ve Bahat, İ. (2021). COVID 19: Eğitimde yeni arayışlar. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 4(1), 82-89.
  • Jones-Lester, K. E. (2019). School leaders’ activity, implementation, and appropriation of digital integration [Doctoral dissertation]. Texas Wesleyan University, Texas.
  • Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayınları.
  • Kayri, M. (2009). Araştırmalarda gruplar arası farkın belirlenmesine yönelik çoklu karşılaştırma (post-hoc) teknikleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 51-64.
  • Köse, H. Ö. ve Polat, N. (2021). Dijital dönüşüm ve denetimin geleceğine etkisi. Sayıştay Dergisi, 32(123), 9-41.
  • Meinhardt, I., Cuthbert, S., Gibson, K., Fortune, S., & Hetrick, S. (2022). Young people and adult stakeholders' reflections on how school staff should support students who self-harm: A qualitative study. Journal of Adolescence, 94(7), 969-980. https://doi.org/10.1002/jad.12078
  • Ordu, A. ve Nayır, F. (2021). Dijital liderlik nedir? Bir tanım önerisi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(3), 68-81.
  • Öksüz-Gül, F. (2024). Eğitimde yapay zekâ: eğitim fakültesi akademisyenleri için fırsatlar ve riskler. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 71-97.
  • Öz, Ö. (2020). Dijital liderlik: Dijital dünyada okul lideri olmak. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3(1), 45-57.
  • Özdoğan, A. Ç. ve Berkant, H. G. (2020). Covid-19 pandemi dönemindeki uzaktan eğitime ilişkin paydaş görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 13-43.
  • Özen, E. (2019). Eğitimde dijital dönüşüm ve eğitim bilişim ağı (EBA) (editöre mektup). Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 5(1), 5-9.
  • Ruloff, M., & Petko, D. (2022). School principals’ educational goals and leadership styles for digital transformation: Results from case studies in upper secondary schools. International Journal of Leadership in Education, 25(1), 1-19.
  • Salmon, G., & Angood, R. (2013). Sleeping with the enemy. British Journal of Educational Technology, 44(6), 916-925.
  • Selwyn, N. (2018). Data points: Exploring data-driven reforms of education. British Journal of Sociology of Education, 39(5), 733-741. https://doi.org/10.1080/01425692.2018.1469255
  • Sezen, H. K. ve Eren-Şenaras, A. (2022). Dijitizasyon, dijitalizasyon, dijital dönüşüm kavramlarına ilişkin bir değerlendirme. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (51), 49-59.
  • Siljebo, J. (2020). Digitalization and digital transformation in schools: A challenge to educational theory? Education in the North, 27(2), 24-37.
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th Edition). Pearson Education.
  • Taşkıran, A. (2017). Dijital çağda yükseköğretim. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(1), 96-109.
  • Töre, E. ve Kırlıoğlu, İ. (2022). Okul müdürlerinin teknolojik liderlik düzeylerinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 11(4), 2205-2221.
  • Tunçel, H. ve Çelik, M. (2024). Okul yöneticilerinin paternalist liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(4), 1225-1246.
  • Turan, S. (2002). Teknolojinin okul yönetiminde etkin kullanımında eğitim yöneticisinin rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 30(30), 271-281.
  • Vural, M., Koç, T., Geçal, R., Erol, A., Çetinel, A. ve Kızılöz, N. (2023). Öğretmenlerin dijital liderlik algıları. International Journal of Social and Humanities Sciences Research, 10(97), 1586-1598.
  • Yankın, F. B. (2019). Dijital dönüşüm sürecinde çalışma yaşamı. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergi, 7(2), 1-38.
  • Yılmaz, K. (2021). Öğretmen görüşlerine göre okul müdürlerinin 21. yüzyıl becerileri [Yüksek lisans tezi]. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
  • Yılmaz, K., Çelik, M. ve Arık, R. S. (2024). Eğitim örgütlerinde yapılan teknoloji liderliği araştırmalarının değerlendirilmesi. 15. Eğitimde Yeni Yönelimler Kongresi [ICONTE - International Congress on New Trends in Education]. Eğitimde Mükemmellik Derneği, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi. 13-15 Aralık 2024, Aydın, Türkiye.
  • Yuliandari, T. M., Putri, A., & Rosmansyah, Y. (2023). Digital transformation in secondary schools: a systematic literature review. IEEE Access, (11), 90459-90476.
  • Yücel, G. ve Adiloğlu, B. (2019). Dijitalleşme-yapay zekâ ve muhasebe beklentiler. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, 17, 47-60.
  • Zhong, L. (2017). Indicators of digital leadership in the context of K-12 education. Journal of Educational Technology Development and Exchange, 10(1), 27-40.
There are 42 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Other Fields of Education (Other)
Journal Section Araştırma Makalesi
Authors

Mustafa Çelik 0000-0001-6825-315X

Kürşad Yılmaz 0000-0002-3705-5094

Recep Serkan Arık 0000-0003-3019-7417

Publication Date June 30, 2025
Submission Date February 11, 2025
Acceptance Date June 30, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 5 Issue: 1

Cite

APA Çelik, M., Yılmaz, K., & Arık, R. S. (2025). Okul Yöneticileri Okulların Dijital Dönüşümünün Ne Kadar Farkında?. Uluslararası Eğitimde Mükemmellik Arayışı Dergisi (UEMAD), 5(1), 10-23.
 Download Cover Image