Bu çalışma, Türkiye’de Kapadokya bölgesinde yer alan Avanos ilçesinde el sanatlarının somut olmayan kültürel miras kapsamında (SOKÜM) kentsel korunmasını ele almaktadır. Yapılı çevre ile kültürel pratikler arasındaki karşılıklı ilişki üzerinden Avanos’un özgün mimari dokusu ve mekânsal kimliğinin yüzyıllardır süregelen çömlekçilik geleneğiyle eşzamanlı olarak biçimlendiği görülmektedir. Bu çerçevede, Avanos’ta bulunan yerel üreticilerle yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelerin sonuçları tematik analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Bulgular, kentsel dokunun yıpranması, üretim mekânlarının kentsel dokunun canlılığını ve işlevselliğini yitirmesi ile atölyelerin görünürlüklerinin azalması, yapısal sürdürülebilirlik için gerekli altyapı eksiklikleri, kitle turizminin kültürel süreklilik ve üretimin özgün karakteri üzerindeki baskısı gibi temel sorunları ortaya koymaktadır. Ayrıca, kültürel pratiklerin üretime dayalı ticarileşmeye bağlı olarak mekânsal ve üretim yöntemleri açısından karşılaştıkları yapısal dönüşüm ve uyum baskısı yerel bilgi ve zanaatın sürdürülebilirliğini tehdit eden kırılganlıkları artırmaktadır. Mevcut koruma planlarına rağmen, ekonomik, sosyal ve mekânsal müdahalelerin atölyelerin ve kültürel üretimin devamlılığı için yeterli olmadığı görülmektedir. Bu bağlamda, çalışma kapsamında SOKÜM’ün korunması ve kent yaşamına dinamik bir şekilde entegre edilebilmesinin mekânı, üretimi ve topluluk katılımını içeren bütüncül stratejilerle sağlanabileceği savunulmaktadır. Bu kapsamda, geleneksel üretim akslarının canlandırılması, kültürel pratiklerin planlamaya entegrasyonu, kentsel dokunun restorasyonu, kentsel kamusal mekân ile SOKÜM ilişkisinin sağlanması, çok paydaşlı yönetişim yapılarının ve altyapının güçlendirilmesi gibi politika önerileri sunulmaktadır.
This study examines handicrafts in Avanos, located in the Cappadocia Region of Türkiye, within the framework of safeguarding intangible cultural heritage (ICH) in an urban context. The centuries-old pottery tradition has simultaneously influenced the distinctive architectural character and spatial identity of Avanos through the mutual interaction between the built environment and cultural practices. In this regard, the findings derived from semi-structured interviews with local producers in Avanos were analyzed using thematic analysis. The results indicate significant problem areas, including the degradation of the urban fabric, the loss of vitality and functionality of production spaces, the diminished visibility of workshops, the inadequacy of infrastructure necessary for sustaining the architectural character, and the pressure of mass tourism on cultural continuity and the distinctiveness of production. Moreover, the structural transformations and pressures for adaptation—driven by commercialization and production-based dynamics—intensify the vulnerabilities that jeopardize the sustainability of local knowledge and craftsmanship, particularly in terms of spatial configurations and production techniques. Despite the existence of protective measures, economic, social, and spatial interventions appear insufficient to ensure the continuity of ateliers and cultural production. Consequently, this study advocates that the safeguarding of ICH and its dynamic integration into urban life can be accomplished through comprehensive strategies that comprise structures, space, production, and community participation. In this context, policy recommendations include revitalizing traditional production hubs, incorporating cultural practices into urban planning, restoring the urban fabric, establishing connections between urban public spaces and Intangible Cultural Heritage (ICH), and enhancing multi-stakeholder governance structures and infrastructure.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Urban Economy |
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Publication Date | June 30, 2025 |
Submission Date | June 5, 2025 |
Acceptance Date | June 26, 2025 |
Published in Issue | Year 2025 Volume: 7 Issue: 1 |