ERKİN (Ondokuz Mayıs Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Uluslararası Sanat ve Tasarım Araştırmaları Dergisi)

Abstract

Süstaşları, tarih boyunca hem yaşam alanlarını estetik açıdan zenginleştirmek hem de insan bedenini süslemek amacıyla kullanılmaktadır. Arkeolojik çalışmalar sayesinde, geçmiş dönemlere ait temel el aletleri ve işleme teknikleri gün yüzüne çıkarılmış, bu da kuyumculuk ve mücevher tasarımının her dönemde önemini koruyan kadim bir el sanatı olduğunu ortaya koymuştur. Kuyumculuk sanatında süstaşlarının kullanımı, yalnızca estetik amaçla değil, aynı zamanda inanç sistemlerine hizmet eden sembolik anlamlar ve toplumsal statü göstergesi olarak da değerlendirilmiştir. Antik dönemde başlayan işleme teknikleri, günümüzde teknolojik gelişmelerin etkisiyle çeşitlenmiş ve süstaşlarının işlenme biçimleri daha sofistike hâle gelmiştir. Lapideri, çevremizde çevrede oluştuğu yerden çıkarılarak elde edilen yarı değerli süstaşlarına uygulanan kabaşon kesim, dilim kesim ve değerli süstaşlarına ve yarı değerliye uygulanan fasetin (şövalye tip) uygulandığı farklı işleme sanatıdır. Bu çalışmamızda çalışmada süstaşının jeoloji açısından oluşum şekli ile antik dönemde uygulanması araştırılmış ve güncel dönem süstaşı işleme tekniklerinden agat isimli süstaşına uygulanan dilim işleme teknikli kolye yapılmıştır. Bu çalışmanın amacı, süstaşlarının jeolojik oluşum özelliklerini ve antik dönemden günümüze uzanan işlenme süreçlerini inceleyerek, tarihsel bağlamda süstaşlarının kültürel ve estetik işlevlerini ortaya koymaktır. Ayrıca, günümüzde yaygın olarak kullanılan süstaşı işleme tekniklerinden biri olan dilim kesim yöntemi üzerinden agat taşına uygulamalı bir örnek gerçekleştirilerek, çağdaş takı tasarımında süstaşlarının kullanım biçimlerine dair somut veriler elde edilmesi hedeflenmektedir. Bu doğrultuda çalışma, süstaşlarının hem geleneksel hem de modern üretim teknikleriyle nasıl biçimlendirildiğine ışık tutmayı amaçlamaktadır.