Research Article
BibTex RIS Cite

İl Özel İdaresinin Mali Denetimi Hakkında Bir Değerlendirme

Year 2025, Volume: 24 Issue: 2, 745 - 763, 17.04.2025
https://doi.org/10.17755/esosder.1558604

Abstract

Kamu hizmet ve faaliyetlerinin yürütülmesinde asıl sorumluluk devlete aittir. Fakat bu hizmet ve faaliyetlerin hepsinin bizzat devlet tarafından yapılması mecburiyeti bulunmamaktadır. Devlet, kamu hizmet ve faaliyetlerinin bir kısmını bizzat yerine getirmekte bir kısmını ise kendi dışında örgütlediği birimlere tevdi etmektedir. Dolayısıyla kamu hizmetlerinin bir kısmı devlet tarafından bir kısmı da yerinden yönetim kuruluşları tarafından ifa edilmektedir. Fakat kamu hizmet ve faaliyetlerinin yürütülmesinde asıl sorumluluk devlete ait olduğu için devletin yerinden yönetim kuruluşlarını denetleme yetkisi bulunmaktadır. Çalışmanın temel amacı, mahalli idarelerden olan il özel idaresi teşkilatını ele almak ve mali denetimini inceleyerek bu denetimde Sayıştay’ın dış denetim görevinin teorik ve pratik düzlemde önemini ortaya koymaktır. Denetim, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na göre iç ve dış denetimden oluşmaktadır. Başka deyişle il özel idarelerinin mali yönetimi, 5018 sayılı Kanun kapsamındadır. Bu anlamda Sayıştay tek dış denetim organıdır. Sayıştay hukuka uygunluk ve performans denetimi yapar, fakat yerindelik denetimi yapamaz. Bu yolla hesap denetimi ile mali işlemler üzerinde bir hukuka uygunluk incelemesi yapılması sistemi, keyfiliğe karşı korumaktadır.

References

  • Akyılmaz, Bahtiyar, Sezginer, Murat ve Kaya, Cemil (2023). Türk İdare Hukuku. Genişletilmiş ve Güncellenmiş 17. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları.
  • Arslan, Süleyman (1978). Türkiye ve İngiltere’de Merkezi İdarenin Mahalli İdareler Üzerindeki Denetimi. Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayını No: 109, Ankara: Kalite Matbaası.
  • Batırel, Ömer Faruk (2003). Devlet Bütçesi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi Yayınları.
  • Bilici, Nurettin (2019). Kamu Maliyesi, 10. Baskı, Ankara: Savaş Yayınevi.
  • Bilici, Nurettin (2021). Kamu Ekonomisi. 11. Baskı, Ankara: Savaş Yayınevi.
  • Çağlayan, Ramazan (2018). İdare Hukuku Dersleri. Yeni Sisteme Göre Güncellenmiş 6. Baskı, Ankara: Adalet Yayınevi.
  • Derbil, Süheyp (1940). İdare Hukuku. Cilt I, Ankara: Recep Ulusoğlu Basımevi.
  • Duran, Lütfi (1982). İdare Hukuku Ders Notları. İstanbul: Fakülteler Matbaası.
  • Gözler Kemal (2018) . Mahalli İdareler Hukuku. 1. Baskı, Bursa: Ekin Basın Yayın Dağıtım.
  • Gözler, Kemal ve Kaplan, Gürsel (2022). İdare Hukuku Dersleri. Güncellenmiş 24. Baskı, Bursa: Ekin Basın Yayın Dağıtım.
  • Gözübüyük, Şeref (2010). Yönetsel Yargı. 30. Bası, Ankara: Turhan Kitabevi.
  • Günday, Metin (2004). İdare Hukuku. 9. Baskı, Ankara: İmaj Yayınevi.
  • Hakyemez, Yusuf Şevki (1998). İl Özel İdarelerinin İşlevi, Organları ve Rolleri. Sayıştay Dergisi (No:31), 169-183.
  • İnal, Mustafa (2008). Açıklamalı 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu El Kitabı. 1. Baskı, Ankara: Muhasebat Kontrolörleri Derneği.
  • Kalabalık Halil (2005). Avrupa Birliği Ülkeleriyle Karşılaştırmalı Yerel Yönetim Hukuku Teori-Uygulama. 1. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları.
  • Kaplan, Gürsel (2024). İdari Yargılama Hukuku. 10. Baskı, Bursa: Ekin Yayınevi.
  • Koçak, Süleyman Yaman ve Kavsara, Veli (2012). 5302 sayılı Kanun sonrasında İl Özel İdarelerinde Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Yönetim Bilimleri Dergisi, 10 (20), 61-92.
  • Onar, Sıddık Sami Onar (1966). İdare Hukukunun Umumi Esasları. Cilt II, 3. Bası, İstanbul: İsmail Akgün Matbaası.
  • Uluğ, Fevzi (2003). Kamu Yönetimi ve Denetim. Kamu Yönetimi Paneli. Düzenleyen: Türkiye Barolar Birliği, Ankara: Şen Matbaa, 119-134.
  • Ulusoy Ahmet ve Akdemir Tekin (2004). Mahalli İdareler. 2. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Ulusoy, Ali D. (2023). Türk İdare Hukuku. Gözden Geçirilmiş 6. Baskı, Ankara: Yetkin Yayınları.
  • Ulutam, Özhan (2001). Kamu Maliyesi. 7. Baskı, Ankara: İmaj Yayınevi.
  • Yılmaz, Ejder (1992). Hukuk Sözlüğü. Genişletilmiş 4. Baskı, Ankara: Yetkin Hukuk Yayınları.
  • Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü.. “Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporları”. Erişim Tarihi: Mart 31, 2024. https://yerelyonetimler.csb.gov.tr/faaliyet-raporlari (Erişim Tarihi: Mart 31, 2024).
  • Hazine ve Maliye Bakanlığı “İç kontrol Sistemi İzleme ve Değerlendirme Rehberi ve Eki İç Kontrol Olgunluk Modeli”. Onay Sayısı: 3036727 Tarih: 4.4.2024. www.hmb.gov.tr (Erişim Tarihi: Mart 31, 2024).
  • https://tdk.gov.tr, (Erişim Tarihi: Mart 31, 2024).
  • https://tr.wikipedia.org, (Erişim Tarihi: Mart 31, 2024).
  • Maliye Bakanlığı 1 Seri No’lu Harcama Yetkilileri Hakkında Genel Tebliğ. Resmi Gazete (26040, 31.12.2005).
  • Muhasebat Genel Müdürlüğü, https://muhasebat.hmb.gov.tr (Erişim Tarihi: Kasım 30, 2024).
  • www.hmb.gov.tr, (Erişim Tarihi: Mart 31, 2024).
  • www.sayistay.gov.tr, (Erişim Tarihi: Ekim 31, 2024).
  • Anayasa Mahkemesi Kararı 18/23 (1988) Resmi Gazete (20001, 26.11.1988, 17). https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/20001.pdf (Erişim Tarihi: Mart 31, 2024).
  • Anayasa Mahkemesi Kararı 18/23 (1988) Resmi Gazete (20001, 26.11.1988, 15). https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/20001.pdf (Erişim Tarihi: Mart 31, 2024).
  • Anayasa Mahkemesi Kararı 19/100 (2013) Resmi Gazete (29123, 18.09.2013). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/09/20140918-22.pdf (Erişim Tarihi: Mart 31, 2024).
  • Anayasa Mahkemesi Kararı 172/170 (2014) Resmi Gazete (29232, 10.01.2015).
  • Anayasa Mahkemesi Kararı Başvuru Numarası: 2019/6074 (2024) Resmi Gazete (32716, 8.11.2024).
  • Anayasa Mahkemesi Kararı Başvuru Numarası: 2019/6074 (2024) Resmi Gazete (32716, 8.11.2024).

An Evaluation On the Financial Audit of Special Provincial Administration

Year 2025, Volume: 24 Issue: 2, 745 - 763, 17.04.2025
https://doi.org/10.17755/esosder.1558604

Abstract

The main responsibility for the execution of public services and public activities belongs to the state. However, it is not mandatory for all of these public services and activities to be carried out by the state itself. The state carries out some of its public services and activities itself and entrusts some of them to the state units it organizes outside itself. Therefore, some of the public services are provided by the state itself and some by local government organizations. However, since the main responsibility for the execution of public services and activities belongs to the state, the state has the authority to supervise decentralized institutions. The main purpose of the study is to examine the special provincial administration organization, which is one of the local governments, and to examine its financial audit and to reveal the importance of the external audit role of the Court of Accounts in this audit on a theoretical and practical level. The audit consists of internal and external audit in accordance with the Public Financial Management and Control Law No. 5018. In other words, the financial management of special provincial administrations is within the scope of Law No. 5018. In this sense, the Court of Accounts is the only external audit institution. The Court of Accounts carries out legality and performance audits, but can’t review of expediency. The system is protected against arbitrariness by accounting auditing and a legality review of financial transactions.

References

  • Akyılmaz, Bahtiyar, Sezginer, Murat ve Kaya, Cemil (2023). Türk İdare Hukuku. Genişletilmiş ve Güncellenmiş 17. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları.
  • Arslan, Süleyman (1978). Türkiye ve İngiltere’de Merkezi İdarenin Mahalli İdareler Üzerindeki Denetimi. Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayını No: 109, Ankara: Kalite Matbaası.
  • Batırel, Ömer Faruk (2003). Devlet Bütçesi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi Yayınları.
  • Bilici, Nurettin (2019). Kamu Maliyesi, 10. Baskı, Ankara: Savaş Yayınevi.
  • Bilici, Nurettin (2021). Kamu Ekonomisi. 11. Baskı, Ankara: Savaş Yayınevi.
  • Çağlayan, Ramazan (2018). İdare Hukuku Dersleri. Yeni Sisteme Göre Güncellenmiş 6. Baskı, Ankara: Adalet Yayınevi.
  • Derbil, Süheyp (1940). İdare Hukuku. Cilt I, Ankara: Recep Ulusoğlu Basımevi.
  • Duran, Lütfi (1982). İdare Hukuku Ders Notları. İstanbul: Fakülteler Matbaası.
  • Gözler Kemal (2018) . Mahalli İdareler Hukuku. 1. Baskı, Bursa: Ekin Basın Yayın Dağıtım.
  • Gözler, Kemal ve Kaplan, Gürsel (2022). İdare Hukuku Dersleri. Güncellenmiş 24. Baskı, Bursa: Ekin Basın Yayın Dağıtım.
  • Gözübüyük, Şeref (2010). Yönetsel Yargı. 30. Bası, Ankara: Turhan Kitabevi.
  • Günday, Metin (2004). İdare Hukuku. 9. Baskı, Ankara: İmaj Yayınevi.
  • Hakyemez, Yusuf Şevki (1998). İl Özel İdarelerinin İşlevi, Organları ve Rolleri. Sayıştay Dergisi (No:31), 169-183.
  • İnal, Mustafa (2008). Açıklamalı 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu El Kitabı. 1. Baskı, Ankara: Muhasebat Kontrolörleri Derneği.
  • Kalabalık Halil (2005). Avrupa Birliği Ülkeleriyle Karşılaştırmalı Yerel Yönetim Hukuku Teori-Uygulama. 1. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları.
  • Kaplan, Gürsel (2024). İdari Yargılama Hukuku. 10. Baskı, Bursa: Ekin Yayınevi.
  • Koçak, Süleyman Yaman ve Kavsara, Veli (2012). 5302 sayılı Kanun sonrasında İl Özel İdarelerinde Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Yönetim Bilimleri Dergisi, 10 (20), 61-92.
  • Onar, Sıddık Sami Onar (1966). İdare Hukukunun Umumi Esasları. Cilt II, 3. Bası, İstanbul: İsmail Akgün Matbaası.
  • Uluğ, Fevzi (2003). Kamu Yönetimi ve Denetim. Kamu Yönetimi Paneli. Düzenleyen: Türkiye Barolar Birliği, Ankara: Şen Matbaa, 119-134.
  • Ulusoy Ahmet ve Akdemir Tekin (2004). Mahalli İdareler. 2. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Ulusoy, Ali D. (2023). Türk İdare Hukuku. Gözden Geçirilmiş 6. Baskı, Ankara: Yetkin Yayınları.
  • Ulutam, Özhan (2001). Kamu Maliyesi. 7. Baskı, Ankara: İmaj Yayınevi.
  • Yılmaz, Ejder (1992). Hukuk Sözlüğü. Genişletilmiş 4. Baskı, Ankara: Yetkin Hukuk Yayınları.
  • Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü.. “Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporları”. Erişim Tarihi: Mart 31, 2024. https://yerelyonetimler.csb.gov.tr/faaliyet-raporlari (Erişim Tarihi: Mart 31, 2024).
  • Hazine ve Maliye Bakanlığı “İç kontrol Sistemi İzleme ve Değerlendirme Rehberi ve Eki İç Kontrol Olgunluk Modeli”. Onay Sayısı: 3036727 Tarih: 4.4.2024. www.hmb.gov.tr (Erişim Tarihi: Mart 31, 2024).
  • https://tdk.gov.tr, (Erişim Tarihi: Mart 31, 2024).
  • https://tr.wikipedia.org, (Erişim Tarihi: Mart 31, 2024).
  • Maliye Bakanlığı 1 Seri No’lu Harcama Yetkilileri Hakkında Genel Tebliğ. Resmi Gazete (26040, 31.12.2005).
  • Muhasebat Genel Müdürlüğü, https://muhasebat.hmb.gov.tr (Erişim Tarihi: Kasım 30, 2024).
  • www.hmb.gov.tr, (Erişim Tarihi: Mart 31, 2024).
  • www.sayistay.gov.tr, (Erişim Tarihi: Ekim 31, 2024).
  • Anayasa Mahkemesi Kararı 18/23 (1988) Resmi Gazete (20001, 26.11.1988, 17). https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/20001.pdf (Erişim Tarihi: Mart 31, 2024).
  • Anayasa Mahkemesi Kararı 18/23 (1988) Resmi Gazete (20001, 26.11.1988, 15). https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/20001.pdf (Erişim Tarihi: Mart 31, 2024).
  • Anayasa Mahkemesi Kararı 19/100 (2013) Resmi Gazete (29123, 18.09.2013). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/09/20140918-22.pdf (Erişim Tarihi: Mart 31, 2024).
  • Anayasa Mahkemesi Kararı 172/170 (2014) Resmi Gazete (29232, 10.01.2015).
  • Anayasa Mahkemesi Kararı Başvuru Numarası: 2019/6074 (2024) Resmi Gazete (32716, 8.11.2024).
  • Anayasa Mahkemesi Kararı Başvuru Numarası: 2019/6074 (2024) Resmi Gazete (32716, 8.11.2024).
There are 37 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Law in Context (Other)
Journal Section Research Article
Authors

Adil Bucaktepe 0000-0002-4154-7032

Nilüfer Coşkun Mert 0000-0002-9717-0131

Early Pub Date March 27, 2025
Publication Date April 17, 2025
Submission Date September 30, 2024
Acceptance Date December 24, 2024
Published in Issue Year 2025 Volume: 24 Issue: 2

Cite

APA Bucaktepe, A., & Coşkun Mert, N. (2025). İl Özel İdaresinin Mali Denetimi Hakkında Bir Değerlendirme. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 24(2), 745-763. https://doi.org/10.17755/esosder.1558604

   21765     

Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (Electronic Journal of Social Sciences), Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

ESBD Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (Electronic Journal of Social Sciences), Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescil edilmiştir. Marka No:2011/119849.