Research Article
BibTex RIS Cite

Halikarnas Balıkçısı’nın Bodrum’daki Miras ve Kalıtlarının İzini Sürmek ve Güncel Bir Sunum Önerisi

Year 2025, Volume: 31 Issue: 122, 487 - 516, 01.05.2025
https://doi.org/10.22559/folklor.3873

Abstract

Halikarnas Balıkçısı adıyla bilinen ve çok yönlü bir sanatçı olan Cevat Şakir Kabaağaçlı
(1890-1973), 1925’te sürgün olarak geldiği Bodrum’da hayatının önemli
bir bölümünü (1925-1947) geçirmiş, Bodrum’un küçük bir kasaba olduğu bu dönemde
kente birçok katkıda bulunmuştur. Gerek kentte yaşadığı dönemde gerekse
hayatının geri kalanında Bodrum’a çok çeşitli ve değerli kazanımlar sunmuştur.
Çalışmada ilk olarak araştırmacıların bu konuda daha önce ürettiği araştırmalar
temel alınarak Halikarnas Balıkçısı’nın farklı yönleri aktarılmakta; yazarın Bodrum
kentine kazandırdıkları “mimari, kentsel peyzaj ve kentin tanıtımı” olarak üç
başlıkla anlatılmaktadır. Bu başlıkların ardından “kent mirası” tanımı yapılarak
Halikarnas Balıkçısı’nın kentsel mekânlara bıraktıkları bir miras olarak kabul
edilmektedir. Bu bağlamda çalışmada yazarın Bodrum’da bulunduğu dönemlerde
deneyimlediği yapı ve mekânların; ardından günümüzde Bodrum Kent Merkezinde
bulunan fiziksel mekâna ait izlerinin neler olduğu listelenmektedir. Temelinde
gözleme dayalı bu tespitler; yazarla birebir ilişkisi olmuş kişilerle yapılan görüşmeler,
yazar ve Bodrum ilişkisi üzerine yazılan anılar ve yazarın kendi yazdığı
Bodrum’da geçen anılarıyla karşılaştırılarak oluşturulmuştur. Çalışmanın amacı,
Cevat Şakir Kabaağaçlı gibi önemli bir sanatçının kente bıraktıklarının sadece bir
kent mirası olarak kabul edilmemesi, “bir kalıt (somut miras)” hâline dönüştürülerek
bu izlerin sürdürülmesi gerektiğine vurgu yapmaktır. Bu nedenle çalışmada;
yazarın (Halikarnas Balıkçısı’nın) kentsel mekânlarda nasıl yaşatılmaya
çalışıldığı da sunulmakta; yapılan bu girişimlerin etkinliği tartışmaya
açılmaktadır. Çalışma sonunda araştırmada elde edilen saptamaların Bodrum kent
haritası üzerine işlen-mesiyle dijital bir sunum geliştirilmiştir. “Balıkçı Rotası”
ismi verilen güncel bir kültürel rota önerisi, mirasın kalıta dönüşümünü
hızlandırıcı ve kolaylaştırıcı bir arayüz olarak kent kültürünün sürdürülebilirliği
açısından önemlidir.

Ethical Statement

Araştırma ve yayın etiği beyanı: Bu makale, orijinal veriler temelinde hazırlanmış özgün bir araştırma makalesidir. Daha önce hiçbir yerde yayımlanmamış olup başka bir yere yayımlanmak üzere gönderilmemiştir. Yazarlar, araştırma sürecinde etik ilkelere ve kurallara uymuştur. Yazarların katkı düzeyleri: Birinci yazar %60, ikinci yazar %40 Etik komite onayı: Bu çalışma için etik kurul onayı gerekmemektedir. Finansal destek: Bu araştırma için herhangi bir finansal destek alınmamıştır. Çıkar çatışması: Bu çalışma ile ilgili herhangi bir çıkar çatışması bulunmamaktadır.

References

  • Anter, Y. (2021). Halikarnas Balıkçısı için UNESCO’ya başvurulacak. Anter Haber. https:/anterhaber. com/halikarnas-balikcisi-nin-heykeli-dikildi-anilmasi-icin-unesco-ya-basvuruldu/11709/
  • Arapoğlu, F. (2019). Disiplinlerarası sanat bağlamında mekânsal iletişim. Aurum Journal of Social Sciences, 4(1), 27-54.
  • Atılgan, Z ve Çoban, C. (der) (2019). Cevat Şakir “Bodrum’un Mavi Merhabası”, Bodrum Belediyesi Yayınları.
  • Bilgili, S. (2020). Bodrumlulardan ‘Halikarnas Balıkçısı’nın evinin köfteciden müzeye döndürülmesi için belediyeye çağrı. T24. https://t24.com.tr/haber/bodrumlulardan-halikarnas-balikcisi-nin evinin-kofteciden-muzeye-dondurulmesi-icin-belediyeye-cagri,903739
  • Bodrum Belediyesi (2022). Eski Bodrum fotoğrafları. https://bodrum.bel.tr/eski_bodrum
  • Bodrum Ekspres (2021). Halikarnas Balıkçısı Cevat Şakir Kabaağaçlı Doğum Gününde Anılıyor.
  • https://www.bodrumekspres.com/kultur-sanat/halikarnas-balikcisi-cevat-sakir-kabaagacli-dogumgununde-aniliyor.html
  • Bodrum Belediyesi Yayın Kurulu (2021). Halikarnasos’tan Bodrum’a iz bırakanlar. Bodrum Belediyesi Yayınları, 192-213.
  • Bodrum Belediyesi (2023). Halikarnas Balıkçısı Bodrum Belgeliği ve Kafeteryası Açılıyor. https:// www.bodrum.bel.tr/haber.php?id=9153
  • Bodrum Deniz Müzesi (2022). Cevat Şakir Kabaağaçlı. https://bodrumdenizmuzesi.org/cevat-sakirkabaagacli
  • Cumhuriyet (2021). Bodrum’da ‘Halikarnas Balıkçısı Seyir Terası’ açıldı. https://www.cumhuriyet.
  • com.tr/haber/bodrumda-halikarnas-balikcisi-seyir-terasi-acildi-1806053
  • Erdoğan, M. ve Cambazoğlu, S. (2021). Akdeniz’in ebedi genci Halikarnas Balıkçısı, Bodrum Deniz Müzesi Yayınları.
  • Gür, R. (2002). Bodrum 1930-1980. Celsus Yayıncılık.
  • Henry, S. (2018). Beyond interdisciplinary theory: Revisiting William H. Newell’s Integrative Theory from a Critical Realist Perspective. Issues in Interdisciplinary Studies. 36(2), 66-107.
  • İnci, S., ve Kaya, V. H. (2022). Eğitimde multidisipliner, disiplinlerarası ve transdisipliner kavramları. Journal of National Education, 51(235).
  • Kabaağaçlı, C. Ş. (1981). Mavi Sürgün, Halikarnas Balıkçısı Tüm Eserleri-3, Bilgi.
  • Yayınevi. Keleş, R. (2005). Kent ve kültür üzerine. Mülkiye Dergisi, 29(246), 9-18.
  • Kent TV (2014). Bodrum’un 150 Yıllık Tarihi Kütüphanesi. https://kenttv.net/bodrumun-150-yilliktarihi-kutuphanesi
  • Laverius, A., Dewayani, E. (2020). Website application for visualizing intangible cultural heritage integrated with google maps: Case study in balai pelestarian nilai budaya jawa barat. In IOP c onference series: Materials science and engineering, 852 (1), 012162) IOP Publishing.
  • Leonard N., Ambrose, G. (2012). Idea Generation. AVA Publishing.
  • Mansur Coşar, F. (2015). Ege’de Bir Kasaba: Bodrum, Deniz Ticaret Odası Bodrum Şubesi, Bodrum Kitapları Dizisi 1.
  • Metafor Filmcilik (2015). Anadolu’nun Avukatı, Halikarnas Balıkçısı Belgeseli, Bölüm II. (Video).
  • Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=Y6TbP6WdDQs
  • Orman, H. (2018). Cevat Şakir’in Bodrum’u, Bilgi Yayınevi.
  • Özbay, A. (2022). Bodrum Ellerimizden Kayıp Gidiyor, 11.04.2022.
  • https://bi-ozet.com/2022/04/11/ayin-yorumu-asli-ozbay-bodrum-ellerimizden-kayip-gidiyor/ (Erişim Tarihi: 18.04.2022)
  • Sevilla, J., Casanova-Salas, P., Samper, J. J., & Portalés, C. (2022). SeMap: A project on semantisation and visualisation of cultural heritage data. Proceedings of the 11th Euro American Conference on Telematics and Information Systems.
  • Sinan’a Saygı (2006). Sinan’ın Ayakta Kalan Eserleri. https://sinanasaygi.org/icerik.asp?ID=26
  • Songür Dağ, E. (2016) Halikarnas Balıkçısı ve resimlemeleri. Sanat ve Tasarım Dergisi, (18), 147-166.
  • Şakar, H. Y. (2020). Mazimdeki Bodrum ve Bodrumlular. Bodrum Belediyesi Kültür Yayınları.
  • Taner S. ve Tezcan R. (2019). Halikarnas Balıkçısı’nın mirası. Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
  • Taşcıoğlu, M. (2013). Kartografiden günümüz harita tasarımına yeryüzünün kağıttaki grafik yansıması. Art-E Sanat Dergisi, 6(12), 1-24.
  • TDK (Türk Dil Kurumu) Sözlüğü (2023). Miras. https://sozluk.gov.tr
  • Teslenok, K. S., Teslenok, S. A., Tereshkin, I. P. ve Dimitriev, P. S. (2021). Turist rotalarının kartografik görselleştirilmesi için google hizmetini (haritalarım) kullanma imkânı. Bölgelerin Sürdürülebilir Gelişimini Sağlayan Coğrafi Bilgi, 379.
  • Tuzlacı, E. (2003). Bodrum Yarımadası’nın çiçekleri ve yararlı bitkileri. Celsus Yayıncılık.
  • Yücel, H. (2019). Arşipel’den Ege’den merhaba. Bodrum Gündem Dergisi, 14,131.
  • Yücel Besim, D., Akata, E. T. (2007). Determining hans in Bodrum, functional changes, and a proposal (Bildiri sunumu). International Hans and Caravanserai Symposium, 29-30 November 2007, Antalya, 221-229.
  • Yücel Besim, D. (2010). An analytical research on reading and determination of original urban spaces: Bodrum Türkkuyusu district. I. International Graduate Research Symposium on the Built Environment, 1, Ankara, 191-196.
  • Yücel Besim, D. (2013a). Halikarnas Balıkçısı ve Bodrum Kenti’ne katkıları (Bildiri sunumu). Ulusal Halikarnas Balıkçısı Sempozyumu, Bodrum, 85-96.
  • Yücel Besim, D. (2013b). Bodrum Eski Belediye Binası. Türkiye Mimarlığında Modernizmin Yerel Açılımları (Bildiri sunumu). DOCOMOMO-TR IX. Proje Sunum ve Sergisi, 153.
  • Yücel Besim, D. (2019). Bodrum’da pansiyonculuk ve turizm ile başlayan yapısal değişiklikler (Bildiri sunumu). XI. Uluslararası Sinan Sempozyumu, 11-12 Nisan 2019, Trakya Üniversitesi, Edirne, 365-378.

Tracing the Heritage and Legacy of the Fisherman of Halicarnassus (Cevat Şakir Kabaağaçlı) in Bodrum and a Proposal of Presentation

Year 2025, Volume: 31 Issue: 122, 487 - 516, 01.05.2025
https://doi.org/10.22559/folklor.3873

Abstract

Cevat Şakir Kabaağaçlı (1890-1973), known as the Fisherman of Halicarnassus is
a well-known Turkish writer. This intellectual man lived in Bodrum between 1925
and 1947 since he came there as an exile in 1925. He also had a close relationship
with the city for the rest of his life; his grave is also in Bodrum since 1973. He made
many diverse and valuable contributions to the city. This study firstly explains his
various attributions based on previous studies of the researchers. The contributions
are described under three headings: “architecture, urban landscape, and publicity
of the city”. Secondly, it defines the “urban heritage” to clarify the acceptance
of the legacy the Fisherman of Halicarnassus left to urban spaces in Bodrum. In
this context, the study examines not only the places (buildings, facilities, etc) that
he experienced in Bodrum; but also, how he put an effort and change it which
can be accepted as the traces in the city center today. These findings of the study,
mainly based on observation, are constituted by comparing the collected data
from interviews with people who had a memory of the writer, written memoirs
focusing on him and Bodrum, and/or his memoirs about the city. The study aims
to emphasize that the contributions of such an important artist, Cevat Şakir to the
city should not be accepted just as an urban heritage, but should be continued
by transforming them into a legacy. The study criticizes the effectiveness of the
initiatives while presenting how the Halicarnassus Fisherman is tried to be kept
alive in urban spaces. The study is concluded with a proposal, a digital presentation
which was developed by processing the findings obtained in the research on the
Bodrum city map. This sharing platform, called “Fisherman’s Route”, is important
for the sustainability of urban culture as an interface that accelerates and facilitates
the transformation of heritage into a continuous cultural legacy.

References

  • Anter, Y. (2021). Halikarnas Balıkçısı için UNESCO’ya başvurulacak. Anter Haber. https:/anterhaber. com/halikarnas-balikcisi-nin-heykeli-dikildi-anilmasi-icin-unesco-ya-basvuruldu/11709/
  • Arapoğlu, F. (2019). Disiplinlerarası sanat bağlamında mekânsal iletişim. Aurum Journal of Social Sciences, 4(1), 27-54.
  • Atılgan, Z ve Çoban, C. (der) (2019). Cevat Şakir “Bodrum’un Mavi Merhabası”, Bodrum Belediyesi Yayınları.
  • Bilgili, S. (2020). Bodrumlulardan ‘Halikarnas Balıkçısı’nın evinin köfteciden müzeye döndürülmesi için belediyeye çağrı. T24. https://t24.com.tr/haber/bodrumlulardan-halikarnas-balikcisi-nin evinin-kofteciden-muzeye-dondurulmesi-icin-belediyeye-cagri,903739
  • Bodrum Belediyesi (2022). Eski Bodrum fotoğrafları. https://bodrum.bel.tr/eski_bodrum
  • Bodrum Ekspres (2021). Halikarnas Balıkçısı Cevat Şakir Kabaağaçlı Doğum Gününde Anılıyor.
  • https://www.bodrumekspres.com/kultur-sanat/halikarnas-balikcisi-cevat-sakir-kabaagacli-dogumgununde-aniliyor.html
  • Bodrum Belediyesi Yayın Kurulu (2021). Halikarnasos’tan Bodrum’a iz bırakanlar. Bodrum Belediyesi Yayınları, 192-213.
  • Bodrum Belediyesi (2023). Halikarnas Balıkçısı Bodrum Belgeliği ve Kafeteryası Açılıyor. https:// www.bodrum.bel.tr/haber.php?id=9153
  • Bodrum Deniz Müzesi (2022). Cevat Şakir Kabaağaçlı. https://bodrumdenizmuzesi.org/cevat-sakirkabaagacli
  • Cumhuriyet (2021). Bodrum’da ‘Halikarnas Balıkçısı Seyir Terası’ açıldı. https://www.cumhuriyet.
  • com.tr/haber/bodrumda-halikarnas-balikcisi-seyir-terasi-acildi-1806053
  • Erdoğan, M. ve Cambazoğlu, S. (2021). Akdeniz’in ebedi genci Halikarnas Balıkçısı, Bodrum Deniz Müzesi Yayınları.
  • Gür, R. (2002). Bodrum 1930-1980. Celsus Yayıncılık.
  • Henry, S. (2018). Beyond interdisciplinary theory: Revisiting William H. Newell’s Integrative Theory from a Critical Realist Perspective. Issues in Interdisciplinary Studies. 36(2), 66-107.
  • İnci, S., ve Kaya, V. H. (2022). Eğitimde multidisipliner, disiplinlerarası ve transdisipliner kavramları. Journal of National Education, 51(235).
  • Kabaağaçlı, C. Ş. (1981). Mavi Sürgün, Halikarnas Balıkçısı Tüm Eserleri-3, Bilgi.
  • Yayınevi. Keleş, R. (2005). Kent ve kültür üzerine. Mülkiye Dergisi, 29(246), 9-18.
  • Kent TV (2014). Bodrum’un 150 Yıllık Tarihi Kütüphanesi. https://kenttv.net/bodrumun-150-yilliktarihi-kutuphanesi
  • Laverius, A., Dewayani, E. (2020). Website application for visualizing intangible cultural heritage integrated with google maps: Case study in balai pelestarian nilai budaya jawa barat. In IOP c onference series: Materials science and engineering, 852 (1), 012162) IOP Publishing.
  • Leonard N., Ambrose, G. (2012). Idea Generation. AVA Publishing.
  • Mansur Coşar, F. (2015). Ege’de Bir Kasaba: Bodrum, Deniz Ticaret Odası Bodrum Şubesi, Bodrum Kitapları Dizisi 1.
  • Metafor Filmcilik (2015). Anadolu’nun Avukatı, Halikarnas Balıkçısı Belgeseli, Bölüm II. (Video).
  • Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=Y6TbP6WdDQs
  • Orman, H. (2018). Cevat Şakir’in Bodrum’u, Bilgi Yayınevi.
  • Özbay, A. (2022). Bodrum Ellerimizden Kayıp Gidiyor, 11.04.2022.
  • https://bi-ozet.com/2022/04/11/ayin-yorumu-asli-ozbay-bodrum-ellerimizden-kayip-gidiyor/ (Erişim Tarihi: 18.04.2022)
  • Sevilla, J., Casanova-Salas, P., Samper, J. J., & Portalés, C. (2022). SeMap: A project on semantisation and visualisation of cultural heritage data. Proceedings of the 11th Euro American Conference on Telematics and Information Systems.
  • Sinan’a Saygı (2006). Sinan’ın Ayakta Kalan Eserleri. https://sinanasaygi.org/icerik.asp?ID=26
  • Songür Dağ, E. (2016) Halikarnas Balıkçısı ve resimlemeleri. Sanat ve Tasarım Dergisi, (18), 147-166.
  • Şakar, H. Y. (2020). Mazimdeki Bodrum ve Bodrumlular. Bodrum Belediyesi Kültür Yayınları.
  • Taner S. ve Tezcan R. (2019). Halikarnas Balıkçısı’nın mirası. Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
  • Taşcıoğlu, M. (2013). Kartografiden günümüz harita tasarımına yeryüzünün kağıttaki grafik yansıması. Art-E Sanat Dergisi, 6(12), 1-24.
  • TDK (Türk Dil Kurumu) Sözlüğü (2023). Miras. https://sozluk.gov.tr
  • Teslenok, K. S., Teslenok, S. A., Tereshkin, I. P. ve Dimitriev, P. S. (2021). Turist rotalarının kartografik görselleştirilmesi için google hizmetini (haritalarım) kullanma imkânı. Bölgelerin Sürdürülebilir Gelişimini Sağlayan Coğrafi Bilgi, 379.
  • Tuzlacı, E. (2003). Bodrum Yarımadası’nın çiçekleri ve yararlı bitkileri. Celsus Yayıncılık.
  • Yücel, H. (2019). Arşipel’den Ege’den merhaba. Bodrum Gündem Dergisi, 14,131.
  • Yücel Besim, D., Akata, E. T. (2007). Determining hans in Bodrum, functional changes, and a proposal (Bildiri sunumu). International Hans and Caravanserai Symposium, 29-30 November 2007, Antalya, 221-229.
  • Yücel Besim, D. (2010). An analytical research on reading and determination of original urban spaces: Bodrum Türkkuyusu district. I. International Graduate Research Symposium on the Built Environment, 1, Ankara, 191-196.
  • Yücel Besim, D. (2013a). Halikarnas Balıkçısı ve Bodrum Kenti’ne katkıları (Bildiri sunumu). Ulusal Halikarnas Balıkçısı Sempozyumu, Bodrum, 85-96.
  • Yücel Besim, D. (2013b). Bodrum Eski Belediye Binası. Türkiye Mimarlığında Modernizmin Yerel Açılımları (Bildiri sunumu). DOCOMOMO-TR IX. Proje Sunum ve Sergisi, 153.
  • Yücel Besim, D. (2019). Bodrum’da pansiyonculuk ve turizm ile başlayan yapısal değişiklikler (Bildiri sunumu). XI. Uluslararası Sinan Sempozyumu, 11-12 Nisan 2019, Trakya Üniversitesi, Edirne, 365-378.
There are 42 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Modern Turkish Literature
Journal Section Article
Authors

Devrim Yücel Besim 0000-0003-0435-5194

Elif Songür Dağ 0000-0002-8854-2757

Publication Date May 1, 2025
Submission Date May 14, 2024
Acceptance Date December 30, 2024
Published in Issue Year 2025 Volume: 31 Issue: 122

Cite

APA Yücel Besim, D., & Songür Dağ, E. (2025). Halikarnas Balıkçısı’nın Bodrum’daki Miras ve Kalıtlarının İzini Sürmek ve Güncel Bir Sunum Önerisi. Folklor/Edebiyat, 31(122), 487-516. https://doi.org/10.22559/folklor.3873

Derginin yayım dili Türkçe ve İngilizce’dir, ayrıca Türkçe de olsa tüm basılan makalelerin başlık, öz ve anahtar sözcükleri İngilizce olarak da makalede bulunur. Hakemlerden onay almış Türkçe makaleler için 750-1000 sözcükten oluşan genişletilmiş özet (extended summary) gereklidir. Elektronik çeviriler kabul edilmez.
Dergi TR-Dizin, Web of Science (ESCI), DOAJ ile diğer pek çok dizin tarafından taranmaktadır. Scimagoe quartile değeri: Q2 'dir:

TR DIZIN 2020 Etik Kriterleri kapsamında, dergimize 2020 yılından itibaren etik kurul izni gerektiren çalışmalar için makalenin yöntem bölümünde ilgili Etik Kurul Onayı ile ilgili bilgilere (kurul-tarih-sayı) yer verilmesi gerekecektir. Bu nedenle dergimize makale gönderecek olan yazarlarımızın ilgili kriteri göz önünde bulundurarak makalelerini düzenlemeleri önemle rica olunur.

Alan Editörleri/ Field Editörs

Halkbilimi/Folklore
Prof.Dr. Hande Birkalan-Gedik (JohannWolfgang-Goethe İniversitet-birkalan-gedik@m.uni-frankfurt.de)
Prof.Dr. Ali Yakıcı (Gazi Üniversitesi-yakici@gazi.edu.tr)
Prof.Dr. Aynur Koçak (Yıldız Teknik Üniversitesi-nurkocak@yildiz.edu.tr)
Prof.Dr. Işıl Altun (Regensburg Üniversitesi/Kocaeli Üniversitesi-İsil.Altun@zsk.uni-regensburg.de)

Doç.Dr. Ahmet Keskin (Samsun Üniversitesi-ahmet.keskin@samsun.edu.tr)

Edebiyat/Literature
Prof.Dr. Abdullah Uçman (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi -emekli-29 MayısÜniversitesi-abdullahucman@29mayis.edu.tr
Prof. Dr. Ramazan Korkmaz (Ardahan Üniversitesi-emekli-Kafkasya Üniversiteler Birliği -KÜNİB-r_korkmaz@hotmail.com)
Prof.Dr. Emel Kefeli (Marmara Üniversitesi-emekli-İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi-ayseemelkefeli @gmail.com)

Prof.Dr. Zekiye Antakyalıoğlu ( İstanbul Aydın Üniversitesi-zekabe@hotmail.com)
Antropoloji/Anthropology
Prof.Dr. Hanife Aliefendioğlu (Doğu Akdeniz Üniversitesi-hanife.aliefendioglu@emu.edu.tr)
Prof. Dr. Şebnem Pala Güzel (Başkent Üniversitesi-sebnempa@baskent.edu.tr)
Prof.Dr. Derya Atamtürk Duyar (İstanbul Üniversitesi-datamturk@istanbul.edu.tr)
Prof.Dr. Meryem Bulut (Ankara Üniversitesi-meryem.bulut@gmail.com)
Dil-Dilbilim/Language-Linguistics
Prof.Dr. Nurettin Demir (Hacettepe Üniversitesi-demir@hacettepe.edu.tr)
Prof. Dr. Aysu Erden (Maltepe Üniversitesi-aysuerden777@gmail.com)
Prof.Dr. Sema Aslan Demir (Hacettepe Üniversitesi-semaaslan@hacettepe.edu.tr)