Research Article
BibTex RIS Cite

The Origin of the Seljuk Family According to the Oguznāmes

Year 2025, Volume: 35 Issue: 2, 503 - 518

Ömer Çiftçi , Yunus Emre Tansü

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1572796

Abstract

After the resistance of Dukak, the first known member of the dynasty, against the Oguz Yabgus, the first movement in the Seljuk family, whose dream of establishing a state was formed, started with the migration of his son Selçuk to Djand. The political activities of these two names, who were the first members of the family, directly determined the future of the state. However, due to the inconsistencies between the sources written at different times to illuminate their political activities, different rumours were put forward about them and created a confusion of information. Some historians took advantage of this gap and tried to convey the origin of the Seljuk family with exaggerated and ambiguous expressions. The first issue that draws our attention in this regard is the ambiguous statements about the origin of the family narrated by Oguznāmeh based works. The narrations of the Oguznāmeh based works are very valuable for our understanding of the activities of the Seljuk family. However, when we compare the Oguznāmeh based works among themselves and with other medieval sources, we see that there are serious inconsistencies in the narrations. Therefore, it is essential to examine the narratives put forward by the works written under the name of Oguznāmeh for the Seljuk family by comparing them with other medieval sources. In this way, it will be better understood for what purposes the rumours put forward for the Seljuk family were put forward. In this study, it will be tried to explain for what purpose the Oguznāmeh variant works, which provide information about the origin of the Seljuk family, convey the information they narrate.

Keywords

Seljuk Origin Oguznāmeh

References

  • Ali b. Hüseyin Mesûdî (1948). Mürûc ez-Zeheb. Cilt IV. (Thk. Muhammed Muhyiddin Abdülhamîd). Kahire.
  • Anonim (1978). Târîh-i Âl-i Selcûk der Ânâtûlî. (Thk. Nâdire Celâlî). Tahran.
  • Anonim (1981). Târîh-i Sistân. (Thk. Muhammed Tâki Bahâr). Tahran.
  • Azîmî (2006). Târîhu’l-Azîmî. (Thk. Ali Sevim). Ankara.
  • Bayatî Hasan b. Mahmud (1331). Câm-ı Cem-Âyîn. (Thk. Ali Emîrî, İstanbul.
  • Bayatî Hasan b. Mahmud (1949). Câm-ı Cem-Âyîn (Osmanlı Tarihleri içinde). (Sad. Fahrettin Kırzıoğlu), İstanbul.
  • Bedreddin el-Aynî (1370). er-Ravzü’z-Zâhir fî Sîreti’l-Meliki’z-Zâhir. (Thk. Muhammad Zahid Al-Kifsarî). Kahire.
  • Bedreddin el-Aynî (1998). es-Seyfü’l-Mühenned fî Sîreti’l-Meliki’l-Müʾeyyed. (Thk. Fehim Muhammed Şeltût ve Muhammed Mustafa Ziyâde). Kahire.
  • Benâkitî (1348). Târîh-i Benâkitî. (Thk. Ca’fer Şuâr). Tahran.
  • Bursalı Mehmed Tâhir (1975). Osmanlı Müellifleri. Cilt III. (Haz. İsmail Özen). İstanbul: Meral Yayınları.
  • Bündârî (1889). Zübdetü’n-Nusra ve Nuhbetü’l-Usra. (Thk. M. Th. Houtsma). Leiden.
  • Cemâl-i Karşî (1898). Mülhakatü’s-Surâh. (Thk. V. V. Barthold). Turkestan v Epoxu Mongol’skago Naşestviya. I. St. Petersburg.
  • Düstûrnâme-i Enverî (1928). (Thk. Mükrimin Halil (Yinanç). İstanbul.
  • Ebû Saîd Abdülhay b. ed-Dahhâk b. Mahmûd Gerdîzî (1363). Zeynü’l-Ahbâr. (Thk. Abdülhay Habîbî). Tahran.
  • Ebû’l-Ferec (İbnü’l-İbrî) (1945). Ebû’l-Ferec Tarihi. (Çev. Ö. R. Doğrul). Ankara: TTK Yayınları.
  • Ebü’l-Fazl Muhammed b. Hüseyin-i Beyhakî (1383). Târîh-i Beyhakî. (Thk. Kâsım Ganî ve Ali Ekber Feyyâz). Meşhed.
  • Ebü’l-Mekârim el-Mekîn (1625). el-Mecmûʿul-Mübârek. (Thk. Thomas Erpenius). Leiden.
  • Ebü’l-Mekârim el-Mekîn (1657). Histoire Mahométane Oules Quaranteneuf Chalifer de Macine. (Çev. P. Vattier). Paris.
  • Ebülgazi Bahadır Han (1958). Şecere-i Terâkime. (Thk. A. N. Kononov). Moskova-Leningrad; Ebülgazi Bahadır Han (Tarihsiz). Şecere-i Terâkime. (Çev. Muharrem Ergin). İstanbul.
  • Fahreddin Mübârek Şah (1927). Şecere-i Ensâb-ı Mübârek Şâh. (Thk. E. Denison Ross). London.
  • Fahrî-i Herevî (1345). Tezkire-i Ravzatu’s-Selâtîn. (Thk. A. Hayyâmpûr). Tebriz.
  • Fahrî-i Herevî (1347). Tezkire-i Ravzatu’s-Selâtîn. (Thk. Hüsâmeddîn Râşidî). Haydarâbâd.
  • Hamdullâh el-Müstevfî el-Kazvînî (1387). Târîh-i Güzîde. (Thk. Abdülhüseyin Nevâî). Tahran.
  • Hândmîr (1317). Düstûrü’l-Vüzerâ. (Thk. Saîd-i Nefîsî). Tahran.
  • Hândmîr (1380). Habîbü’s-Siyer Fî Ahbâri Efrâdi’l Beşer. Cilt II. (Thk. Muhammed Debîr-i Siyâkî). Tahran.
  • Hasan-ı Yezdî (1399). Câmi’ü’t-Tevârîh-i Hasenî (Târîh-i Selcûkiyan). (Thk. Bülent Özkuzugüdenli). Tahran.
  • İbn Bîbî (1996). el-Evâmirü’l-Alâʾiyye fi’l-Umûri’l-Alâʾiyye. Cilt I. (Çev. Mürsel Öztürk). Ankara.
  • İbn Fadlân (1975). Seyahatnâme. (Çev. Ramazan Şeşen). İstanbul.
  • İbn Fadlân (1987). Risâletü İbn Fadlân fî Vasfi’r-Rihle. (Thk. Sâmî ed-Dehhân). Beyrut.
  • İbn Hallikân (1977). Vefeyâtü’l-Ayân. Cilt V. (Thk. İhsan Abbas). Beyrut.
  • İbn Hassûl (1940). Kitâbü Tafzîli’l-Etrâk alâ Sâiri’l-Ecnâd. (Thk. Abbas el-Azzâvî). Ankara.
  • İdrîs-i Bitlisî (2008). Heşt Bihişt. I. (Haz. M. Karataş, S. Kaya ve Y. Baş). Ankara.
  • Kâşgarlı Mahmud (1985). Dîvânü Lugâti't-Türk. (Çev. B. Atalay). Ankara: TDK Yayınları.
  • Kerîmüddin Aksarâyî (1944). Müsâmeretü’l-Ahbâr ve Müsâyeretü’l-Ahyâr. (Thk. Osman Turan). Ankara.
  • Kitâb-ı Dedem Korkud alâ Lisân-ı Tâife-i Oğuzân (1916). (Thk. Kilisli Rıfat Bilge). İstanbul.
  • Mehmed Neşrî (1949). Kitâb-ı Cihân-Nümâ. Cilt I. (Thk. F. R. Unat ve M. A. Köymen). Ankara.
  • Mîr Yahyâ Kazvînî (1314). Lübbü’t-Tevârîh. (Thk. Seyyid Celâleddîn-i Tahrânî). Tahran.
  • Muhammed b. Ali Râvendî (2020). Râhatü’s-Sudûr ve Âyetü’s-Sürûr (Gönüllerin Rahatı ve Sevinç Alâmeti). Cilt I-II. (Çev. Ahmed Ateş). Ankara: TTK Yayınları.
  • Muhammed b. Hâvendşâh b. Mahmûd Mîrhând (1959). Ravzatü’s-Safâ fî Sîreti’l-Enbiyâ ve’l-Mülûk ve’l-Hulefâ. Cilt IV. (Thk. Abbas Pervîz). Tahran.
  • Muhammed el-Hüseynî el-Yezdî (1909). el-Urâza fi’l-Hikâyeti’s-Selcûkıyye. (Thk. Karl Süssheim). Leiden.
  • Muslihuddîn Lârî (2014). Mirʾâtü’l-Edvâr ve Mirkâtü’l-Ahbâr. Cilt I-II. (Thk. Seyyid Celil Sagrevaniyan). Tahran.
  • Müntecebüddin Bedî (1329). Atebetü’l-Ketebe. (Thk. Muhammed Kazvînî ve Abbas İkbâl). Tahran.
  • Nerşahî (1984). Târîhu Buhârâ. (Thk. Muhammed Takî Müderris-i Razavî). Tahran.
  • Nizâmülmülk (1891). Siyâsetnâme. (Thk. Ch. Schefer). Paris.
  • Nizâmülmülk (1310). Siyâsetnâme. (Thk. Seyyid Abdürrahim Halhâlî). Tahran.
  • Reşîdüddin Fazlullâh-ı Hemedânî (1338). Câmiu’t-Tevârîh. Cilt I. (Thk. Behmen Kerîmî). Tahran.
  • Reşîdüddin Fazlullâh-ı Hemedânî (1999). Câmiu’t-Tevârîh: Selçuklular Tarihi. II/5. (Thk. Ahmed Ateş). Ankara.
  • Reşîdüddin Fazlullâh-ı Hemedânî (2005). Câmiu’t-Tevârîh: Târîh-i Oğûz. (Thk. Muhammed Rûshan). Tahran.
  • Reşîdüddin Fazlullâh-ı Hemedânî (2010). Câmiu’t-Tevârîh. (Çev. E. Göksu ve H. H. Güneş). İstanbul: Selenge Yayınları.
  • Sadruddîn el-Hüseynî (1933). Ahbârü’d-Devleti’s-Selcûkıyye. (Thk. Muhammed İkbal). Lahor.
  • Salar Baba (2022). Oğuznâme. (Haz. Mehmet Güler). İstanbul: DBY Yayınları.
  • Seyyid Lokmân b. Hüseyin (1854). Oğuznâme. (Thk. J. J. Wilhelm Lagus). Helsiogforsiae. Vardan Areveltsi (1862). History. (Thk. Venetian Mxit’arists). Venedik.
  • Yazıcızâde Ali (2017). Tevârîh-i Âl-i Selçuk (Oğuznâme-Selçuklu Târihi). (Haz. Abdullah Bakır). İstanbul: Çamlıca Yayınları.
  • Yazıcızâde Ali (2019). Oğuznâme. (Haz. Sevim Y. Önder). İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Zahîrüddîn-i Nîsâbûrî (2004). Selcûknâme. (Thk. A. H. Morton). Chippenham.
  • Zehebî (1984). Siyeru Alâmi’n-Nübelâ. Cilt XVIII. (Thk. Şuayb el-Arnaût vd.). Beyrut.
  • 2. Tetkikler
  • Anonim, (1934). Oğuz Destanından Bir Parça. Türk Tarih, Arkeologya ve Etnografya Dergisi, II, 243-249.
  • Agacanov, S. G. (1969). Ocherki istorii oguzov i turkmen Sredneĭ Azii IX-XIII vv., Aşhabad.
  • Agacanov, S. G. (2002), Oğuzlar. (Çev. E. N. Necef ve A. Annaberdiyev), İstanbul: Selenge Yayınları.
  • Babinger, F. (1982), Osmanlı tarih yazarları ve eserleri, (Çev. Coşkun Üçok), Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Barthold, V. V. (1963). Oçerk istorii Türkmenskogo naroda, II/1, Moskova.
  • Barthold, V. V. Moğol istilasına kadar Türkistan, (Çev. Hakkı D. Yıldız). Ankara: TTK Yayınları.
  • Bayat, F. (2006). Oğuz destan dünyası. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Bayat, F. (2019). Oğuznâme. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt. EK-2, 371-372, ss.), Ankara, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Bosworth, C. E. (1967). The Islamic dynasties: A chronological and genealogical handbook, Edinburgh.
  • Cahen, C. (1948). Les Tribus Turques d’Asie Occidentale Pendant la Période Seljukide. Wiener Zeitschrift für die Kunde des Morgenlandes, 51, 178-187.
  • Çetin, A. (2008). Bir Memlûk Kaynağında Yer Alan Oğuz/Türkmen Boyları ve Damgalarına Dâir Bir Değerlendirme, Belleten, 72(264), 483-490.
  • Çınar, H. (2015). Kınıklar ve Kınık Yerleşimleri. T. Gündüz ve M. Cengiz (Ed.), Oğuzlar (Dilleri, Tarihleri ve Kültürleri) içinde (301-320. ss.). Ankara.
  • Divitçioğlu, S. (2000). Oğuz’dan Selçuklu’ya (boy, kanat ve devlet). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Enverî, H. (1373). Istılâhât-ı dîvânî devre-i Gaznevî ve Selçukî. Tahran.
  • Ercilesun, A. B. (1986). Oğuz Kağan Destanı Üzerine Bazı Düşünceler. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten, 34, 13-16.
  • Gabain, A. V. (1950). Alttürkische grammatik. Leipzig.
  • Golden, P. B. (1990). The Oghuz Yabghu state and the Saljuk origins. Denis Sinor (Ed.), The Cambridge History of Early Inner Assia içinde ( 354-357. ss.). Cambridge, 354-357.
  • Golden, P. B. (1992), An Introduction to the History of the Turkic Peoples, Wiesbaden.
  • Günaltay, Ş. (1991), İslam Tarihinin Kaynakları (Tarih ve Müverrihler), İstanbul.
  • Hasan, S. A. (1965), Some Observations on the Problems Concerning the Origin of the Saljuqids, Islamic Culture, 39, 195-204.
  • İnan, A. (1954). Tarihte ve bugün şamanizm. Ankara: TTK Yayınları.
  • Kafalı, M. (1994). Ebülgazi Bahadır Han. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 10, 258-360, ss.) İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Kafesoğlu, İ. (1955). Selçuklu ailesinin menşei hakkında. İstanbul.
  • Kafesoğlu, İ. (2014). Selçuklular ve Selçuklu tarihi üzerine araştırmalar. İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • Korkmaz, Z. (2020). Yine Oğuznâmeler üzerine. Türk Dili Dergisi, 69(824), 14-31.
  • Kouymjian, D. K. (1969). Mxit’ar (Mekhithar) of Ani on the Rise of the Seljuqs. Revue des Études Arméniennes, 6, 331-353.
  • Köprülü, M. Fuad (1987). Hâce. İslam Ansiklopedisi. (Cilt 5/I, 20-24, ss.). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Köymen, M. A. (1957a). Büyük Selçuklu İmparatorluğunun Kuruluşu I. DTCF Dergisi, 15(1-3), 97-108.
  • Köymen, M. A. (1957b). Büyük Selçuklu İmparatorluğunun Kuruluşu II. DTCF Dergisi, 15(4), 1-107.
  • Köymen, M. A. (1958). Büyük Selçuklu İmparatorluğunun Kuruluşu III. DTCF Dergisi, 16(3-4), 1-42.
  • Köymen, M. A. (2010). Büyük Selçuklu imparatorluğu tarihi: kuruluş devri. Cilt I, Ankara: TTK Yayınları.
  • Kucur, S. S. (1999). İbn Hassûl. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 10, 29, s.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Merçil, E. (1989). Alp Tegin. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 2, 525-2526, ss.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Merçil, E. (2009). Sebük Tegin. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 36, 262-263, ss.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Ögel, B. (1993). Türk mitolojisi. Cilt I. Ankara: TTK Yayınları.
  • Özcan, A. (1993). Câm-ı Cem-Âyîn. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 7, 43, s.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Özcan, A. (1994). Düstûrnâme-i Enverî. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 10, 49-50, ss.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Özgüdenli, O. G. (2008). Reşîdüddin Fazlullâh-ı Hemedânî. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 35, 19-21, ss.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Özgüdenli, O. G. (2013). Zahîrüddîn-i Nîsâbûrî. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 44, 102-103, ss.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Safi, O. (2002). Oğuz Boyu ve 1040 Yılına Kadarki Yükselişi. Türkler Ansiklopedisi (Cilt IV, 585-594, ss.). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
  • Sevim, A. (1996). Garsünni‘me. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 13, 386-387, ss.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Sümer, F. (1958). X. Yüzyılda Oğuzlar. DTCF Dergisi, 16(3-4), 131-163.
  • Sümer, F. (1959). Oğuzlara Ait Destani Mahîyetde Eserler. DTCF Dergisi, 27(3-4), 359-456.
  • Sümer, F. (1972). Oğuzlar (Türkmenler). Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
  • Sümer, F. (2001). Karkın. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 24, 489-499, ss.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Sümer, F. (2007). Oğuzlar. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 33, 325-330, ss.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Sümer, F. (2022a). Kınık. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 25, 417-419, ss.). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Sümer, F. (2022b). Kızık. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 25, 541-542, ss.). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Şeşen, R. (1993). Câmiu’t-Tevârîh. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 7, 132-134, ss.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Togan, Z. V. (1981). Umumi Türk tarihine giriş. Cilt I. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
  • Togan, Z. V. (1982). Oğuz destanı: Reşideddin Oğuznâmesi, tercüme ve tahlili. İstanbul: Enderun Yayınları.
  • Turan, O. (2014). Selçuklular tarihi ve Türk-İslam medeniyeti. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Türkmen Dilinin Düşündirişli Sözlüğü (2016). Aşgabat.
  • Yuvalı, A. (2000). İlhanlılar. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 22, 102-105, ss.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.

Oğuznâme’lere Göre Selçuklu Ailesinin Menşei

Year 2025, Volume: 35 Issue: 2, 503 - 518

Ömer Çiftçi , Yunus Emre Tansü

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1572796

Abstract

Hanedanlığın bilinen ilk üyesi olan Dukak’ın Oğuz Yabgusuna karşı gösterdiği mukavemetten sonra, bir devlet kurma hayali oluşan Selçuklu ailesinde ilk hareket oğlu Selçuk’un Cend’e göç etmesi ile başlamıştır. Ailenin ilk üyeleri konumunda olan bu iki ismin siyasî faaliyetleri devletin geleceğini doğrudan belirlemiştir. Ancak siyasî faaliyetlerini aydınlatacak farklı zamanlarda yazılmış kaynakların, birbirleri arasındaki tutarsızlıkları sebebiyle kendileri hakkında farklı rivayetler ortaya atılmış ve bir bilgi karmaşasını meydana getirmiştir. Birtakım müverrihlerde var olan bu boşluktan yararlanmak suretiyle kendilerince Selçuklu ailesinin menşeini, abartılı ve müphem olan ifadelerle aktarmaya çalışmışlardır. Bu hususta dikkatimizi çeken ilk konu, Oğuznâme tabanlı eserlerin ailenin menşei hakkındaki rivayet ettikleri müphem ifadeler olmuştur. Oğuznâme temelli eserlerin nakilleri Selçuklu ailesinin faaliyetlerini anlamamız bakımından çok değerlidir. Fakat Oğuznâme tabanlı eserleri kendi aralarında ve diğer Orta Çağ kaynakları ile karşılaştırdığımız taktirde, rivayetlerde ciddi tutarsızlıkların olduğu görülmektedir. Bundan dolayı Oğuznâme adı altında kaleme alınan eserlerin Selçuklu ailesi için öne attıkları rivayetleri, diğer Orta Çağ kaynakları ile karşılaştırılarak incelenmesi elzemdir. Bu sayede Selçuklu ailesi için ortaya atılan rivayetlerin ne gibi amaçlar doğrultusunda ortaya atıldığı daha iyi anlaşılacaktır. Bu çalışmamızda Selçuklu ailesinin menşei hakkında bilgiler veren Oğuznâme varyantlı eserlerin, rivayet ettikleri bilgilerin ne gibi bir amaç doğrultusunda naklettikleri açıklanmaya çalışılacaktır.

Keywords

Selçuklular Menşe Oğuznâme

References

  • Ali b. Hüseyin Mesûdî (1948). Mürûc ez-Zeheb. Cilt IV. (Thk. Muhammed Muhyiddin Abdülhamîd). Kahire.
  • Anonim (1978). Târîh-i Âl-i Selcûk der Ânâtûlî. (Thk. Nâdire Celâlî). Tahran.
  • Anonim (1981). Târîh-i Sistân. (Thk. Muhammed Tâki Bahâr). Tahran.
  • Azîmî (2006). Târîhu’l-Azîmî. (Thk. Ali Sevim). Ankara.
  • Bayatî Hasan b. Mahmud (1331). Câm-ı Cem-Âyîn. (Thk. Ali Emîrî, İstanbul.
  • Bayatî Hasan b. Mahmud (1949). Câm-ı Cem-Âyîn (Osmanlı Tarihleri içinde). (Sad. Fahrettin Kırzıoğlu), İstanbul.
  • Bedreddin el-Aynî (1370). er-Ravzü’z-Zâhir fî Sîreti’l-Meliki’z-Zâhir. (Thk. Muhammad Zahid Al-Kifsarî). Kahire.
  • Bedreddin el-Aynî (1998). es-Seyfü’l-Mühenned fî Sîreti’l-Meliki’l-Müʾeyyed. (Thk. Fehim Muhammed Şeltût ve Muhammed Mustafa Ziyâde). Kahire.
  • Benâkitî (1348). Târîh-i Benâkitî. (Thk. Ca’fer Şuâr). Tahran.
  • Bursalı Mehmed Tâhir (1975). Osmanlı Müellifleri. Cilt III. (Haz. İsmail Özen). İstanbul: Meral Yayınları.
  • Bündârî (1889). Zübdetü’n-Nusra ve Nuhbetü’l-Usra. (Thk. M. Th. Houtsma). Leiden.
  • Cemâl-i Karşî (1898). Mülhakatü’s-Surâh. (Thk. V. V. Barthold). Turkestan v Epoxu Mongol’skago Naşestviya. I. St. Petersburg.
  • Düstûrnâme-i Enverî (1928). (Thk. Mükrimin Halil (Yinanç). İstanbul.
  • Ebû Saîd Abdülhay b. ed-Dahhâk b. Mahmûd Gerdîzî (1363). Zeynü’l-Ahbâr. (Thk. Abdülhay Habîbî). Tahran.
  • Ebû’l-Ferec (İbnü’l-İbrî) (1945). Ebû’l-Ferec Tarihi. (Çev. Ö. R. Doğrul). Ankara: TTK Yayınları.
  • Ebü’l-Fazl Muhammed b. Hüseyin-i Beyhakî (1383). Târîh-i Beyhakî. (Thk. Kâsım Ganî ve Ali Ekber Feyyâz). Meşhed.
  • Ebü’l-Mekârim el-Mekîn (1625). el-Mecmûʿul-Mübârek. (Thk. Thomas Erpenius). Leiden.
  • Ebü’l-Mekârim el-Mekîn (1657). Histoire Mahométane Oules Quaranteneuf Chalifer de Macine. (Çev. P. Vattier). Paris.
  • Ebülgazi Bahadır Han (1958). Şecere-i Terâkime. (Thk. A. N. Kononov). Moskova-Leningrad; Ebülgazi Bahadır Han (Tarihsiz). Şecere-i Terâkime. (Çev. Muharrem Ergin). İstanbul.
  • Fahreddin Mübârek Şah (1927). Şecere-i Ensâb-ı Mübârek Şâh. (Thk. E. Denison Ross). London.
  • Fahrî-i Herevî (1345). Tezkire-i Ravzatu’s-Selâtîn. (Thk. A. Hayyâmpûr). Tebriz.
  • Fahrî-i Herevî (1347). Tezkire-i Ravzatu’s-Selâtîn. (Thk. Hüsâmeddîn Râşidî). Haydarâbâd.
  • Hamdullâh el-Müstevfî el-Kazvînî (1387). Târîh-i Güzîde. (Thk. Abdülhüseyin Nevâî). Tahran.
  • Hândmîr (1317). Düstûrü’l-Vüzerâ. (Thk. Saîd-i Nefîsî). Tahran.
  • Hândmîr (1380). Habîbü’s-Siyer Fî Ahbâri Efrâdi’l Beşer. Cilt II. (Thk. Muhammed Debîr-i Siyâkî). Tahran.
  • Hasan-ı Yezdî (1399). Câmi’ü’t-Tevârîh-i Hasenî (Târîh-i Selcûkiyan). (Thk. Bülent Özkuzugüdenli). Tahran.
  • İbn Bîbî (1996). el-Evâmirü’l-Alâʾiyye fi’l-Umûri’l-Alâʾiyye. Cilt I. (Çev. Mürsel Öztürk). Ankara.
  • İbn Fadlân (1975). Seyahatnâme. (Çev. Ramazan Şeşen). İstanbul.
  • İbn Fadlân (1987). Risâletü İbn Fadlân fî Vasfi’r-Rihle. (Thk. Sâmî ed-Dehhân). Beyrut.
  • İbn Hallikân (1977). Vefeyâtü’l-Ayân. Cilt V. (Thk. İhsan Abbas). Beyrut.
  • İbn Hassûl (1940). Kitâbü Tafzîli’l-Etrâk alâ Sâiri’l-Ecnâd. (Thk. Abbas el-Azzâvî). Ankara.
  • İdrîs-i Bitlisî (2008). Heşt Bihişt. I. (Haz. M. Karataş, S. Kaya ve Y. Baş). Ankara.
  • Kâşgarlı Mahmud (1985). Dîvânü Lugâti't-Türk. (Çev. B. Atalay). Ankara: TDK Yayınları.
  • Kerîmüddin Aksarâyî (1944). Müsâmeretü’l-Ahbâr ve Müsâyeretü’l-Ahyâr. (Thk. Osman Turan). Ankara.
  • Kitâb-ı Dedem Korkud alâ Lisân-ı Tâife-i Oğuzân (1916). (Thk. Kilisli Rıfat Bilge). İstanbul.
  • Mehmed Neşrî (1949). Kitâb-ı Cihân-Nümâ. Cilt I. (Thk. F. R. Unat ve M. A. Köymen). Ankara.
  • Mîr Yahyâ Kazvînî (1314). Lübbü’t-Tevârîh. (Thk. Seyyid Celâleddîn-i Tahrânî). Tahran.
  • Muhammed b. Ali Râvendî (2020). Râhatü’s-Sudûr ve Âyetü’s-Sürûr (Gönüllerin Rahatı ve Sevinç Alâmeti). Cilt I-II. (Çev. Ahmed Ateş). Ankara: TTK Yayınları.
  • Muhammed b. Hâvendşâh b. Mahmûd Mîrhând (1959). Ravzatü’s-Safâ fî Sîreti’l-Enbiyâ ve’l-Mülûk ve’l-Hulefâ. Cilt IV. (Thk. Abbas Pervîz). Tahran.
  • Muhammed el-Hüseynî el-Yezdî (1909). el-Urâza fi’l-Hikâyeti’s-Selcûkıyye. (Thk. Karl Süssheim). Leiden.
  • Muslihuddîn Lârî (2014). Mirʾâtü’l-Edvâr ve Mirkâtü’l-Ahbâr. Cilt I-II. (Thk. Seyyid Celil Sagrevaniyan). Tahran.
  • Müntecebüddin Bedî (1329). Atebetü’l-Ketebe. (Thk. Muhammed Kazvînî ve Abbas İkbâl). Tahran.
  • Nerşahî (1984). Târîhu Buhârâ. (Thk. Muhammed Takî Müderris-i Razavî). Tahran.
  • Nizâmülmülk (1891). Siyâsetnâme. (Thk. Ch. Schefer). Paris.
  • Nizâmülmülk (1310). Siyâsetnâme. (Thk. Seyyid Abdürrahim Halhâlî). Tahran.
  • Reşîdüddin Fazlullâh-ı Hemedânî (1338). Câmiu’t-Tevârîh. Cilt I. (Thk. Behmen Kerîmî). Tahran.
  • Reşîdüddin Fazlullâh-ı Hemedânî (1999). Câmiu’t-Tevârîh: Selçuklular Tarihi. II/5. (Thk. Ahmed Ateş). Ankara.
  • Reşîdüddin Fazlullâh-ı Hemedânî (2005). Câmiu’t-Tevârîh: Târîh-i Oğûz. (Thk. Muhammed Rûshan). Tahran.
  • Reşîdüddin Fazlullâh-ı Hemedânî (2010). Câmiu’t-Tevârîh. (Çev. E. Göksu ve H. H. Güneş). İstanbul: Selenge Yayınları.
  • Sadruddîn el-Hüseynî (1933). Ahbârü’d-Devleti’s-Selcûkıyye. (Thk. Muhammed İkbal). Lahor.
  • Salar Baba (2022). Oğuznâme. (Haz. Mehmet Güler). İstanbul: DBY Yayınları.
  • Seyyid Lokmân b. Hüseyin (1854). Oğuznâme. (Thk. J. J. Wilhelm Lagus). Helsiogforsiae. Vardan Areveltsi (1862). History. (Thk. Venetian Mxit’arists). Venedik.
  • Yazıcızâde Ali (2017). Tevârîh-i Âl-i Selçuk (Oğuznâme-Selçuklu Târihi). (Haz. Abdullah Bakır). İstanbul: Çamlıca Yayınları.
  • Yazıcızâde Ali (2019). Oğuznâme. (Haz. Sevim Y. Önder). İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Zahîrüddîn-i Nîsâbûrî (2004). Selcûknâme. (Thk. A. H. Morton). Chippenham.
  • Zehebî (1984). Siyeru Alâmi’n-Nübelâ. Cilt XVIII. (Thk. Şuayb el-Arnaût vd.). Beyrut.
  • 2. Tetkikler
  • Anonim, (1934). Oğuz Destanından Bir Parça. Türk Tarih, Arkeologya ve Etnografya Dergisi, II, 243-249.
  • Agacanov, S. G. (1969). Ocherki istorii oguzov i turkmen Sredneĭ Azii IX-XIII vv., Aşhabad.
  • Agacanov, S. G. (2002), Oğuzlar. (Çev. E. N. Necef ve A. Annaberdiyev), İstanbul: Selenge Yayınları.
  • Babinger, F. (1982), Osmanlı tarih yazarları ve eserleri, (Çev. Coşkun Üçok), Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Barthold, V. V. (1963). Oçerk istorii Türkmenskogo naroda, II/1, Moskova.
  • Barthold, V. V. Moğol istilasına kadar Türkistan, (Çev. Hakkı D. Yıldız). Ankara: TTK Yayınları.
  • Bayat, F. (2006). Oğuz destan dünyası. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Bayat, F. (2019). Oğuznâme. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt. EK-2, 371-372, ss.), Ankara, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Bosworth, C. E. (1967). The Islamic dynasties: A chronological and genealogical handbook, Edinburgh.
  • Cahen, C. (1948). Les Tribus Turques d’Asie Occidentale Pendant la Période Seljukide. Wiener Zeitschrift für die Kunde des Morgenlandes, 51, 178-187.
  • Çetin, A. (2008). Bir Memlûk Kaynağında Yer Alan Oğuz/Türkmen Boyları ve Damgalarına Dâir Bir Değerlendirme, Belleten, 72(264), 483-490.
  • Çınar, H. (2015). Kınıklar ve Kınık Yerleşimleri. T. Gündüz ve M. Cengiz (Ed.), Oğuzlar (Dilleri, Tarihleri ve Kültürleri) içinde (301-320. ss.). Ankara.
  • Divitçioğlu, S. (2000). Oğuz’dan Selçuklu’ya (boy, kanat ve devlet). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Enverî, H. (1373). Istılâhât-ı dîvânî devre-i Gaznevî ve Selçukî. Tahran.
  • Ercilesun, A. B. (1986). Oğuz Kağan Destanı Üzerine Bazı Düşünceler. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten, 34, 13-16.
  • Gabain, A. V. (1950). Alttürkische grammatik. Leipzig.
  • Golden, P. B. (1990). The Oghuz Yabghu state and the Saljuk origins. Denis Sinor (Ed.), The Cambridge History of Early Inner Assia içinde ( 354-357. ss.). Cambridge, 354-357.
  • Golden, P. B. (1992), An Introduction to the History of the Turkic Peoples, Wiesbaden.
  • Günaltay, Ş. (1991), İslam Tarihinin Kaynakları (Tarih ve Müverrihler), İstanbul.
  • Hasan, S. A. (1965), Some Observations on the Problems Concerning the Origin of the Saljuqids, Islamic Culture, 39, 195-204.
  • İnan, A. (1954). Tarihte ve bugün şamanizm. Ankara: TTK Yayınları.
  • Kafalı, M. (1994). Ebülgazi Bahadır Han. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 10, 258-360, ss.) İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Kafesoğlu, İ. (1955). Selçuklu ailesinin menşei hakkında. İstanbul.
  • Kafesoğlu, İ. (2014). Selçuklular ve Selçuklu tarihi üzerine araştırmalar. İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • Korkmaz, Z. (2020). Yine Oğuznâmeler üzerine. Türk Dili Dergisi, 69(824), 14-31.
  • Kouymjian, D. K. (1969). Mxit’ar (Mekhithar) of Ani on the Rise of the Seljuqs. Revue des Études Arméniennes, 6, 331-353.
  • Köprülü, M. Fuad (1987). Hâce. İslam Ansiklopedisi. (Cilt 5/I, 20-24, ss.). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Köymen, M. A. (1957a). Büyük Selçuklu İmparatorluğunun Kuruluşu I. DTCF Dergisi, 15(1-3), 97-108.
  • Köymen, M. A. (1957b). Büyük Selçuklu İmparatorluğunun Kuruluşu II. DTCF Dergisi, 15(4), 1-107.
  • Köymen, M. A. (1958). Büyük Selçuklu İmparatorluğunun Kuruluşu III. DTCF Dergisi, 16(3-4), 1-42.
  • Köymen, M. A. (2010). Büyük Selçuklu imparatorluğu tarihi: kuruluş devri. Cilt I, Ankara: TTK Yayınları.
  • Kucur, S. S. (1999). İbn Hassûl. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 10, 29, s.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Merçil, E. (1989). Alp Tegin. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 2, 525-2526, ss.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Merçil, E. (2009). Sebük Tegin. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 36, 262-263, ss.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Ögel, B. (1993). Türk mitolojisi. Cilt I. Ankara: TTK Yayınları.
  • Özcan, A. (1993). Câm-ı Cem-Âyîn. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 7, 43, s.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Özcan, A. (1994). Düstûrnâme-i Enverî. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 10, 49-50, ss.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Özgüdenli, O. G. (2008). Reşîdüddin Fazlullâh-ı Hemedânî. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 35, 19-21, ss.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Özgüdenli, O. G. (2013). Zahîrüddîn-i Nîsâbûrî. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 44, 102-103, ss.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Safi, O. (2002). Oğuz Boyu ve 1040 Yılına Kadarki Yükselişi. Türkler Ansiklopedisi (Cilt IV, 585-594, ss.). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
  • Sevim, A. (1996). Garsünni‘me. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 13, 386-387, ss.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Sümer, F. (1958). X. Yüzyılda Oğuzlar. DTCF Dergisi, 16(3-4), 131-163.
  • Sümer, F. (1959). Oğuzlara Ait Destani Mahîyetde Eserler. DTCF Dergisi, 27(3-4), 359-456.
  • Sümer, F. (1972). Oğuzlar (Türkmenler). Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
  • Sümer, F. (2001). Karkın. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 24, 489-499, ss.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Sümer, F. (2007). Oğuzlar. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 33, 325-330, ss.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Sümer, F. (2022a). Kınık. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 25, 417-419, ss.). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Sümer, F. (2022b). Kızık. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 25, 541-542, ss.). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Şeşen, R. (1993). Câmiu’t-Tevârîh. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 7, 132-134, ss.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Togan, Z. V. (1981). Umumi Türk tarihine giriş. Cilt I. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
  • Togan, Z. V. (1982). Oğuz destanı: Reşideddin Oğuznâmesi, tercüme ve tahlili. İstanbul: Enderun Yayınları.
  • Turan, O. (2014). Selçuklular tarihi ve Türk-İslam medeniyeti. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Türkmen Dilinin Düşündirişli Sözlüğü (2016). Aşgabat.
  • Yuvalı, A. (2000). İlhanlılar. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 22, 102-105, ss.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
There are 111 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects History of Central Asia, History of Seljuk
Journal Section Articles
Authors

Ömer Çiftçi 0000-0002-8057-4615

Yunus Emre Tansü 0000-0002-6183-5306

Early Pub Date May 6, 2025
Publication Date
Submission Date October 24, 2024
Acceptance Date April 14, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 35 Issue: 2

Cite

APA Çiftçi, Ö., & Tansü, Y. E. (2025). Oğuznâme’lere Göre Selçuklu Ailesinin Menşei. Firat University Journal of Social Sciences, 35(2), 503-518. https://doi.org/10.18069/firatsbed.1572796
 Download Cover Image