Research Article
BibTex RIS Cite

Fen ve Matematik Öğretmenlerinin Teknostres Düzeylerinin İncelenmesi

Year 2025, Volume: 45 Issue: 1, 201 - 227, 30.04.2025

Mahmut Tekelioğlu , Nezih Önal

https://doi.org/10.17152/gefad.1359747

Abstract

Eğitim-öğretim sürecinin temel aktörlerinden biri olan öğretmenlerin, eğitimde kaliteyi artırmak ve çağın gerekliliklerine uyum sağlamak amacıyla öğretim sürecine teknolojiyi entegre etmeleri beklenir. Ancak bazı öğretmenlerin teknolojik bilgi eksikliği, özellikle acil uzaktan eğitim döneminde korku, kaygı gibi olumsuz duygulara ve psikolojik sorunlara yol açmıştır. Bu bağlamda mevcut çalışmanın amacı, eğitime teknoloji entegrasyonu süreci ile birlikte günümüzde neredeyse zorunlu olarak bilişim teknolojilerini kullanmaları gereken fen ve matematik öğretmenlerinin yaşadıkları teknostres düzeylerini belirlemek ve bu düzeylerin çeşitli değişkenler açısından değişimini incelemektir. Bu doğrultuda Kayseri ilinde görev yapan 213 fen ve matematik öğretmenine 'Öğretmenlerin Teknostres Düzeylerini Belirleme Ölçeği', 8 fen bilimleri ve 8 matematik öğretmenine de görüşme formu uygulanarak veriler toplanmıştır. İstatistiksel analizlerle çözümlenen nicel bulgular ve betimsel analiz ile elde edilen nitel bulgular çerçevesinde sonuçlar değerlendirilmiştir. Buna göre fen bilimleri ve matematik öğretmenlerinin teknostres ve alt boyutları açısından orta düzeyde oldukları tespit edilmiştir. Öğretmenlerin teknostres düzeyleri cinsiyet, yaş, branş gibi değişkenler açısından anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Görüşmelerden elde edilen bulgular da bu durumu destekler niteliktedir. Öğretmenlerin en yüksek teknostres ortalamasına sahip olduğu sosyal odaklı adı verilen alt boyutta, güvenli internet kullanımı ve bilgisayar kullanım ergonomisi gibi konularda bilinçlendirme seminerlerinin düzenlenmesi önerilmektedir.

Keywords

Teknoloji Teknostres Fen ve matematik öğretmenleri

Ethical Statement

Etik Değerlendirme Kurulu: Nİğde Ömer Halisdermir Üniversitesi Etik Kurulu Etik Değerlendirme Belgesinin Tarihi: 07/06/2023 Etik Değerlendirme Belgesinin Sayı Numarası: 369937 Bu çalışmanın planlanması, yürütülmesi ve yazılı hale getirilmesinde araştırmacılar eşit oranda katkı sağlamıştır.

Supporting Institution

Bu araştırmada herhangi bir kurum, kuruluş ya da kişiden destek alınmamıştır.

References

  • Akgün, F. (2019). Öğretim elemanlarının bilgi ve iletişim teknolojilerine yönelik kabulleri ve teknostres algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(2), 40-66. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ebader/issue/49386/558622
  • Akgündüz, D., Aydeniz, M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu, M. S., Öner, T., & Özdemir, S. (2015). STEM Eğitimi Türkiye Raporu. İstanbul: Scala Basım
  • Akman, E., & Durgun, B. (2022). Öğretmenlerin meslekî motivasyon ve teknostres düzeylerinin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2),487-500. doi:10.18069/firatsbed.1025152
  • Al-Fudail, M., & Mellar, H. (2008). Investigating teacher stress when using technology. Computers & Education, 51(3), 1103-1110.
  • Brod, C. (1984). Technostress: the human cost of the computer revolution. Addison-Wesley Publishing Company, Reading, USA.
  • Çalışkan, M., & Çoklar, A.N. (2022). Öğretmen adaylarının teknostres düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (AUJEF), 6(3), 341-354. doi:10.34056/aujef.1106453
  • Çelik, G., & Çobanoğlu, F. (2022) Okul yöneticilerinde teknostres. Ulakbilge, 78 s. 1149–1167. https://www.ulakbilge.com/makale/pdf/1669299267.pdf
  • Çetin, D., & Bülbül, T. (2017). Okul yöneticilerinin teknostres algıları ile bireysel yenilikçilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 1241-1264. doi:10.17240/aibuefd.2017.17.31178-338821
  • Çoklar, A.N., & Bozyiğit, R. (2021). Determination of technology attitudes and technostress levels of geography teacher candidates. lnternational Journal of Geography and Geography Education, (44), 102-111. doi:10.32003/igge.933183
  • Çoklar, A. N., Efilti, E., Şahin, Y. L., & Akçay, A. (2016). Investigation of techno-stress levels of teachers who were included in technology integration processes. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, Technology, (Special Issue), 1331-1339. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED575012.pdf
  • Çoklar, A. N., & Şahin, Y. L. (2011). Technostress levels of social network users based on ICTs in Turkey. European Journal of Social Sciences, 23(2), 171-182. https://www.tecnostress.it/wp-content/uploads/2011/09/Technostress-in-Social-Turkey.pdf
  • Çoklar, A. N., Efilti, E., & Şahin, Y. L. (2017). Defining teachers' technostress levels: A scale development. Journal of Education and Practice, 8(21), 28-41. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED579062.pdf
  • Ennis, L. A. (2005). The evolution of technostress. Computers in libraries, 25(8), 10-12. Estrada-Muñoz, C., Castillo, D., Vega-Muñoz, A. ve Boada-Grau, J. (2020). Teacher technostress in the Chilean school system. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(15), 5280.
  • Gökbulut, B. (2021). Öğretmenlerin teknostres ve teknopedagojik yeterlikleri arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 472-496. doi:10.29299/kefad.929603
  • Hsiao, K. L. (2017). Compulsive mobile application usage and technostress: The role of personality traits. Online Information Review, 41(2), 272–295. doi:10.1108/OIR-03-2016-0091
  • Jena, R.K. (2015). Technostress in ıct enabled collaborative learning environment: an empirical study among ındian academician. Computers in Human Behavior, 51, 1116-1123. doi:10.1016/j.chb.2015.03.020
  • Kıncı, C., & Özgür, H. (2022). Öğretmenlerin teknostres düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi: Edirne ili örneği. Trakya Eğitim Dergisi, 12(2), 1106-1132. doi:10.24315/tred.1033278
  • Khademorezaian, K., Kosmopoulou, G., Connelly, S., Fichtel, M., Gujar, Y., & Sun, H. (2023). Technology use, work adaptation, and economic vulnerability during covid‐ 19. Southern Economic Journal, 90(1), 31-43. https://doi.org/10.1002/soej.12634
  • Krishnan, S. (2017). Personality and espoused cultural differences in technostress creators. Computers in Human Behavior, 66, 154–167. doi:10.1016/j.chb.2016.09.039.
  • Lee, J.Y. (2018). Mediating effect of stress coping in the relationship between technostress and teacher efficacy of early childhood teachers. Korean Journal of Stress Research, 26(1), 46-51. doi:10.17547/kjsr.2018.26.1.46
  • Lee, J., & Kim, S. (2019). The moderating effects of ego-resilience and relationship with colleague teachers on the association between the effects of technostress and teaching efficacy of early childhood teachers. Korean Journal of Stress Research, 27(3), 251-258. doi:10.17547/kjsr.2019.27.3.251
  • Li, L., & Wang, X. (2021). Technostress inhibitors and creators and their impacts on university teachers’ work performance in higher education. Cognition, Technology & Work, 23(2),315-330. doi:10.1007/s10111-020-00625-0
  • Mokh, A. J. A., Shayeb, S. J., Badah, A., Ismail, I. A., Ahmed, Y., Dawoud, L. K., & Ayoub, H. E. (2021). Levels of technostress resulting from online learning among language teachers in palestine during Covid-19 pandemic. American Journal of Educational Research, 9(5), 243-254. doi:10.12691/eğitim-9-5-1
  • Özgür, H. (2020). Relationships between teachers’ technostress, technological pedagogical content knowledge (TPACK), school support and demographic variables: A structural equation modeling. Computers in Human Behavior, 112, 106468. doi:10.1016/j.chb.2020.106468
  • Shu, Q., Tu, Q., & Wang, K. (2011). The impact of computer self-efficacy and technology dependence on computer-related technostress: A social cognitive theory perspective. International Journal of Human-Computer Interaction, 27(10),923-939. doi:10.1080/10447318.2011.555313
  • Syvänen, A., Mäkiniemi, J. P., Syrjä, S., Heikkilä-Tammi, K., & Viteli, J. (2016). When does the educational use of ICT become a source of technostress for Finnish teachers? Seminar.Net, 12(2), 95–109.
  • Tarafdar, M., Cooper, C. L., & Stich, J. F. (2019). The technostress trifecta: Techno eustress, techno distress and design: Theoretical directions and an agenda for research. Information Systems Journal, 29(1), 6-42.
  • Toraman, S. (2021). Karma yöntemler araştırması: Kısa tarihi, tanımı, bakış açıları ve temel kavramlar. Nitel Sosyal Bilimler, 3(1), 1-29. doi:10.47105/nsb.847688
  • Tunç, N. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin teknostres yaşama düzeylerinin belirlenmesi. Route Education and Social Science Journal, 75,p. 119-128. doi:10.17121/ressjournal.3271
  • Vural, M. & Tuncer, M. (2024). Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin teknostres düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(25), 34-53. DOI: 10.55605/ejedus.1390593
  • Wang, K., Shu, Q., & Tu, Q. (2008). Technostress under different organizational environments: an empirical investigation. Computers in Human Behavior, 24(6), 3002-3013. doi:10.1016/j.chb.2008.05.007
  • Yang, R. J., Yang, J. Y., Yuan, H. R., & Li, J. T. (2017). Technostress of teachers: An empirical investigation from China. Education and Human Science, 3, 603-608. doi:10.12783/dtssehs/icesd2017/11619

Investigation of Science and Mathematics Teachers' Technostress Levels

Year 2025, Volume: 45 Issue: 1, 201 - 227, 30.04.2025

Mahmut Tekelioğlu , Nezih Önal

https://doi.org/10.17152/gefad.1359747

Abstract

Teachers, as one of the main actors of the education and training process, are expected to integrate technology into the teaching process in order to increase the quality of education and to adapt to the requirements of the age. However, some teachers' lack of technological knowledge has led to negative emotions such as fear, anxiety and psychological problems, especially during the emergency distance education period. In this context, the aim of the present study is to determine the technostress levels experienced by science and mathematics teachers who are almost obliged to use information technologies today with the process of technology integration into education and to examine the change of these levels in terms of various variables. In this direction, data were collected by applying the 'Scale for Determining Teachers' Technostress Levels' to 213 science and mathematics teachers working in Kayseri province and an interview form to 8 science and 8 mathematics teachers. The results were evaluated within the framework of quantitative findings analyzed by statistical analysis and qualitative findings obtained by descriptive analysis. Accordingly, it was determined that science and mathematics teachers were at a medium level in terms of technostress and its sub-dimensions. Teachers' technostress levels do not show a significant difference in terms of variables such as gender, age and branch. The findings obtained from the interviews also support this situation. In the sub-dimension called social-oriented, where teachers have the highest mean technostress, it is recommended to organize awareness-raising seminars on issues such as safe internet use and computer use ergonomics.

Keywords

Technology Technostress Science and mathematics teachers

References

  • Akgün, F. (2019). Öğretim elemanlarının bilgi ve iletişim teknolojilerine yönelik kabulleri ve teknostres algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(2), 40-66. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ebader/issue/49386/558622
  • Akgündüz, D., Aydeniz, M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu, M. S., Öner, T., & Özdemir, S. (2015). STEM Eğitimi Türkiye Raporu. İstanbul: Scala Basım
  • Akman, E., & Durgun, B. (2022). Öğretmenlerin meslekî motivasyon ve teknostres düzeylerinin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2),487-500. doi:10.18069/firatsbed.1025152
  • Al-Fudail, M., & Mellar, H. (2008). Investigating teacher stress when using technology. Computers & Education, 51(3), 1103-1110.
  • Brod, C. (1984). Technostress: the human cost of the computer revolution. Addison-Wesley Publishing Company, Reading, USA.
  • Çalışkan, M., & Çoklar, A.N. (2022). Öğretmen adaylarının teknostres düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (AUJEF), 6(3), 341-354. doi:10.34056/aujef.1106453
  • Çelik, G., & Çobanoğlu, F. (2022) Okul yöneticilerinde teknostres. Ulakbilge, 78 s. 1149–1167. https://www.ulakbilge.com/makale/pdf/1669299267.pdf
  • Çetin, D., & Bülbül, T. (2017). Okul yöneticilerinin teknostres algıları ile bireysel yenilikçilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 1241-1264. doi:10.17240/aibuefd.2017.17.31178-338821
  • Çoklar, A.N., & Bozyiğit, R. (2021). Determination of technology attitudes and technostress levels of geography teacher candidates. lnternational Journal of Geography and Geography Education, (44), 102-111. doi:10.32003/igge.933183
  • Çoklar, A. N., Efilti, E., Şahin, Y. L., & Akçay, A. (2016). Investigation of techno-stress levels of teachers who were included in technology integration processes. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, Technology, (Special Issue), 1331-1339. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED575012.pdf
  • Çoklar, A. N., & Şahin, Y. L. (2011). Technostress levels of social network users based on ICTs in Turkey. European Journal of Social Sciences, 23(2), 171-182. https://www.tecnostress.it/wp-content/uploads/2011/09/Technostress-in-Social-Turkey.pdf
  • Çoklar, A. N., Efilti, E., & Şahin, Y. L. (2017). Defining teachers' technostress levels: A scale development. Journal of Education and Practice, 8(21), 28-41. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED579062.pdf
  • Ennis, L. A. (2005). The evolution of technostress. Computers in libraries, 25(8), 10-12. Estrada-Muñoz, C., Castillo, D., Vega-Muñoz, A. ve Boada-Grau, J. (2020). Teacher technostress in the Chilean school system. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(15), 5280.
  • Gökbulut, B. (2021). Öğretmenlerin teknostres ve teknopedagojik yeterlikleri arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 472-496. doi:10.29299/kefad.929603
  • Hsiao, K. L. (2017). Compulsive mobile application usage and technostress: The role of personality traits. Online Information Review, 41(2), 272–295. doi:10.1108/OIR-03-2016-0091
  • Jena, R.K. (2015). Technostress in ıct enabled collaborative learning environment: an empirical study among ındian academician. Computers in Human Behavior, 51, 1116-1123. doi:10.1016/j.chb.2015.03.020
  • Kıncı, C., & Özgür, H. (2022). Öğretmenlerin teknostres düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi: Edirne ili örneği. Trakya Eğitim Dergisi, 12(2), 1106-1132. doi:10.24315/tred.1033278
  • Khademorezaian, K., Kosmopoulou, G., Connelly, S., Fichtel, M., Gujar, Y., & Sun, H. (2023). Technology use, work adaptation, and economic vulnerability during covid‐ 19. Southern Economic Journal, 90(1), 31-43. https://doi.org/10.1002/soej.12634
  • Krishnan, S. (2017). Personality and espoused cultural differences in technostress creators. Computers in Human Behavior, 66, 154–167. doi:10.1016/j.chb.2016.09.039.
  • Lee, J.Y. (2018). Mediating effect of stress coping in the relationship between technostress and teacher efficacy of early childhood teachers. Korean Journal of Stress Research, 26(1), 46-51. doi:10.17547/kjsr.2018.26.1.46
  • Lee, J., & Kim, S. (2019). The moderating effects of ego-resilience and relationship with colleague teachers on the association between the effects of technostress and teaching efficacy of early childhood teachers. Korean Journal of Stress Research, 27(3), 251-258. doi:10.17547/kjsr.2019.27.3.251
  • Li, L., & Wang, X. (2021). Technostress inhibitors and creators and their impacts on university teachers’ work performance in higher education. Cognition, Technology & Work, 23(2),315-330. doi:10.1007/s10111-020-00625-0
  • Mokh, A. J. A., Shayeb, S. J., Badah, A., Ismail, I. A., Ahmed, Y., Dawoud, L. K., & Ayoub, H. E. (2021). Levels of technostress resulting from online learning among language teachers in palestine during Covid-19 pandemic. American Journal of Educational Research, 9(5), 243-254. doi:10.12691/eğitim-9-5-1
  • Özgür, H. (2020). Relationships between teachers’ technostress, technological pedagogical content knowledge (TPACK), school support and demographic variables: A structural equation modeling. Computers in Human Behavior, 112, 106468. doi:10.1016/j.chb.2020.106468
  • Shu, Q., Tu, Q., & Wang, K. (2011). The impact of computer self-efficacy and technology dependence on computer-related technostress: A social cognitive theory perspective. International Journal of Human-Computer Interaction, 27(10),923-939. doi:10.1080/10447318.2011.555313
  • Syvänen, A., Mäkiniemi, J. P., Syrjä, S., Heikkilä-Tammi, K., & Viteli, J. (2016). When does the educational use of ICT become a source of technostress for Finnish teachers? Seminar.Net, 12(2), 95–109.
  • Tarafdar, M., Cooper, C. L., & Stich, J. F. (2019). The technostress trifecta: Techno eustress, techno distress and design: Theoretical directions and an agenda for research. Information Systems Journal, 29(1), 6-42.
  • Toraman, S. (2021). Karma yöntemler araştırması: Kısa tarihi, tanımı, bakış açıları ve temel kavramlar. Nitel Sosyal Bilimler, 3(1), 1-29. doi:10.47105/nsb.847688
  • Tunç, N. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin teknostres yaşama düzeylerinin belirlenmesi. Route Education and Social Science Journal, 75,p. 119-128. doi:10.17121/ressjournal.3271
  • Vural, M. & Tuncer, M. (2024). Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin teknostres düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(25), 34-53. DOI: 10.55605/ejedus.1390593
  • Wang, K., Shu, Q., & Tu, Q. (2008). Technostress under different organizational environments: an empirical investigation. Computers in Human Behavior, 24(6), 3002-3013. doi:10.1016/j.chb.2008.05.007
  • Yang, R. J., Yang, J. Y., Yuan, H. R., & Li, J. T. (2017). Technostress of teachers: An empirical investigation from China. Education and Human Science, 3, 603-608. doi:10.12783/dtssehs/icesd2017/11619
There are 32 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Other Fields of Education (Other), Educational Technology and Computing
Journal Section Articles
Authors

Mahmut Tekelioğlu 0000-0003-4992-4506

Nezih Önal 0000-0002-1103-8771

Publication Date April 30, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 45 Issue: 1

Cite

APA Tekelioğlu, M., & Önal, N. (2025). Fen ve Matematik Öğretmenlerinin Teknostres Düzeylerinin İncelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 45(1), 201-227. https://doi.org/10.17152/gefad.1359747
AMA Tekelioğlu M, Önal N. Fen ve Matematik Öğretmenlerinin Teknostres Düzeylerinin İncelenmesi. GUJGEF. April 2025;45(1):201-227. doi:10.17152/gefad.1359747
Chicago Tekelioğlu, Mahmut, and Nezih Önal. “Fen Ve Matematik Öğretmenlerinin Teknostres Düzeylerinin İncelenmesi”. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 45, no. 1 (April 2025): 201-27. https://doi.org/10.17152/gefad.1359747.
EndNote Tekelioğlu M, Önal N (April 1, 2025) Fen ve Matematik Öğretmenlerinin Teknostres Düzeylerinin İncelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 45 1 201–227.
IEEE M. Tekelioğlu and N. Önal, “Fen ve Matematik Öğretmenlerinin Teknostres Düzeylerinin İncelenmesi”, GUJGEF, vol. 45, no. 1, pp. 201–227, 2025, doi: 10.17152/gefad.1359747.
ISNAD Tekelioğlu, Mahmut - Önal, Nezih. “Fen Ve Matematik Öğretmenlerinin Teknostres Düzeylerinin İncelenmesi”. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 45/1 (April 2025), 201-227. https://doi.org/10.17152/gefad.1359747.
JAMA Tekelioğlu M, Önal N. Fen ve Matematik Öğretmenlerinin Teknostres Düzeylerinin İncelenmesi. GUJGEF. 2025;45:201–227.
MLA Tekelioğlu, Mahmut and Nezih Önal. “Fen Ve Matematik Öğretmenlerinin Teknostres Düzeylerinin İncelenmesi”. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol. 45, no. 1, 2025, pp. 201-27, doi:10.17152/gefad.1359747.
Vancouver Tekelioğlu M, Önal N. Fen ve Matematik Öğretmenlerinin Teknostres Düzeylerinin İncelenmesi. GUJGEF. 2025;45(1):201-27.
 Download Cover Image