Research Article
Year 2025,
Volume: 8 Issue: 1, 150 - 172, 29.04.2025
Abstract
Simülasyon Kuramı ile tanınan Fransız sosyolog ve filozof Jean Baudrillard, döneminde düşünce sistemine aykırı düşünceleri ile dikkatleri üzerine çekmiştir. Baudrillard, gerçek kavramının için zamanla değişime uğradığını söylemiş ve hipergerçek bir evrende yaşadığımızı belirtmiştir. Gerçek algısının değiştiği hipergerçek bir evrende mekân kavramının da değişime uğradığı yadsınamaz bir gerçektir. Araştırma amacı; Jean Baudrillard’ın basılı eserlerindeki gerçek kavramına dair söylemleri ve eserlerinde mekân özelinde yer verdiği binalar üzerinden mekân gerçekliğini okumak ve tanımlamaktır. Araştırma; nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi yöntemini kullanmaktadır. Çalışmanın amacı doğrultusunda, örneklemi belirlenmek üzere MAXQDA programı kullanılarak frekans analizleri yapılmıştır. Bu doğrultuda mimarlık özelindeki eserlerde yer alan binalar üzerinden Baudrillard’ın söylemleriyle mekân gerçekliği kavramının tanımı tartışılarak; gerçeğin değişimi üzerinden nesnel gerçek ve bütünsel gerçek adında bir ayrım yapılmıştır. Sonuç olarak Baudrillard’a göre mekân gerçekliği; tasarım kurgusu, tasarımın bir bütün olarak var oluşunun düşündürdükleri ve yapılış amacı üzerinden kendisini göstermektedir.
Ethical Statement
Etik kurul izni gerekmemiştir.
References
- Abdullayev, B. (2022). Sanal ve Artırılmış Gerçeklik Ürünlerinin Ülkemizde Kullanımının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul.
- Adanır, O. (2004). Baudrillard’ın Simülasyon Kuramı Üzerine Notlar ve Söyleşiler. 2. Baskı, İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.
- Adanır, O. (2008). Simülasyon Kuramı Üzerine Notlar ve Söyleyişiler. İstanbul: Hayal Et Kitap Yayınları.
- Anık, M. (2016). Aykırı Bir Düşünür Olarak J. Baudrillard ve Gösteriş Amaçlı Tüketim. Journal of International Social Research, 9(47), 441-453.
- Bacon, F. (2015). Novum Organum (Çev. T. Kabadayı). Ankara: Bilgesu Yayınları.
- Barthes, R. (2013). Gerçek Etkisi (Çev. Ayşe Ece & Necmettin Kâmil Sevil & Elif Gökteke). Dilin Çalışma Sesi içinde (s. 167-174). 2. Basım, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Baudrillard, J. (2005). Bir Parçadan Diğerine Francois L’Yvonnet ile Söyleşi. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
- Baudrillard, J. (2011). Simgesel Değiş Tokuş ve Ölüm (Çev.: Oğuz Adanır). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
- Baudrillard, J. (2012). Karnaval ve Yamyam (Çev.: Oğuz Adanır), İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
- Baudrillard, J. (2013a). Üretimin Aynası: Ya da Tarihi Materyalist Eleştiri Yanılsaması (Çev.. Oğuz Adanır). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
- Baudrillard, J. (2013b). Hakikat mi Radikallik mi? Mimarlığın Geleceği (orj. Vérité ou Radicalité de L’architecture suivi de y-a-t-il un Pacte de L’architecture. Paris: Sens ve Tonka, 1999) (Türkçeye çeviren: Semiha İsmailoğlu).
- Baudrillard, J. (2014). Cool Anılar I-II 1980-1990 (Çev.: Ayşegül Sönmezay). 2. Baskı. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Baudrillard, J. (2017a). Simülakrlar ve Simülasyon (Çev. Oğuz Adanır). 11. Baskı, Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
- Baudrillard, J. (2017b). Can Çekişen Küresel Güç (Çev. Oğuz Adanır), Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
- Baudrillard, J. (2019a). Kusursuz Cinayet (Çev.: Necmettin Sevil). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Baudrillard, J, (2019b). Şeytana Satılan Ruh ya da Kötülüğün Egemenliği (Çev. Oğuz Adanır). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- Baudrillard, J. ve Nouvel, J. (2011). Tekil Nesneler: Mimarlık ve Felsefe (Çev. Aziz Ufuk Kılıç). İstanbul: YEM Yayınları.
- Bauman, Z. (1997). Postmodernity and its Discontents. Oxford: Blackwell Publishers Ltd.
- Cengiz, A. (2005). Baudrillard’ın Simülasyon Kuramı ve Küresel (Evrensel) İnsanın Çıkmazları, İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi. (21), 117-125.
- Clarke, D. B., Doel, M., Merrin, W., & Smith, R.G. (Eds.). (2009). Jean Baudrillard: Fatal Theories (1st ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203927052 (Erişim tarihi: 24.10.2023)
- Clark, M. (2001). The Development of Nietzsche’s Later Position on Truth. Nietzsche, Ed. John Richardson and Brian Leiter, Oxford: Oxford University Press, 59-84.
- Craig, A. B. (2013). Understanding Augmented Reality: Concepts and Applications. Massachusetts: Morgan-Kaufmann Publishers.
- Dağ, A. (2014). Ölümcül Şiddet: Baudrillard’ın Düşüncesi. 2. Baskı. İstanbul: Külliyat Yayınları.
- Demir, N. (2023). Çağdaş gerçeklik teknolojilerinin mimari anlatım ve tasarımla etkileşimi üzerine bir değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi, Ankara.
- Ecevit, Y. (2016). Türk Romanında Postmodernist Açılımlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Ercan, S. (2022). Gerçeklik kavramının bir ara-mekân tasarımı olarak artırılmış gerçeklik üzerinden deneyimlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Eroğlu, Ö. (2007). Jean Baudrillard’a Saygı. İstanbul: Kendi Yayıncılık.
- Gane, M. (2007). Baudrillard's Lucidity Pact. Theory, Culture & Society, 24(5), 127-133.
- Gane, M. (Ed.). (1993). Baudrillard Live: Selected Interviews (1st ed.). London: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203415856 (Erişim tarihi: 24.09.2022)
- Gürsel, İ. (2002). The limits of virtuality in space: the transformative relations between architecture and immateriality. Master's thesis, Middle East Technical University, Ankara.
- Güzel, M. (2015). Gerçeklik İlkesinin Yitimi: Baudrillard’ın Simülasyon Teorisinin Temel Kavramları. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi (FLSF). (19), 65-84.
- Kara, M. (2023). Yavuz gemisinin karma gerçeklik ortamında yeniden inşası. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
- Karadallı, Ş. G. (2022). Tarihsel Çevrenin Korunması Alanında Sanal Gerçeklik Kullanımı. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
- Kellner, D. (1989). Jean Baudrillard, From Mamism to Postmodernism and Beyond, California: Stanford University Press.
- Kepes, G. (1995). Language of vision. New York: Dover Publications.
- Kınayoğlu, G. (2002). Re-interpreting depth: Architectural representation and virtual reality. Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
- Kızılçelik, S. (1996). Postmodernizm Dedikleri. İzmir: Saray Medikal Yayıncılık.
- Narlı, M. (2009). Postmodern Roman ve Modern Gerçekliğin Yitimi. Türkbilig. (18), 122-132.
- Perec, G. (2020). Mekân Feşmekân (Çev. Ayberk Erkay). İstanbul: Everest Yayınları.
- Platon. (1995). Devlet (Çev: Sabahattin Eyüboğlu ve M. Ali Cimcoz). İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Rowe, C., & Slutzky, R. (1963). Transparency: literal and phenomenal. Perspecta, 8, 45-54.
- Russell, B. (2000). Felsefe Sorunları (Çev: Kabalcı Hacıkadiroğlu). İstanbul: Vehbi Yayınevi.
- Sım, S. (2006). Postmodern Düşüncenin Eleştirel Sözlüğü (Çev.: Mukadder Erkan, Ali Utku). Ankara: Ebabil Yayınları.
- Şaylan, G. (1999). Postmodernizm. Ankara: İmge Kitabevi.
- Şentürk, L. (2020). Pandeminin Patafiziği Üzerine Fragmanlar, Spektrum. (3), 1-4.
- Tanbour, R. (2023). Etkileşimli gerçekliklerin tasarım sürecine entegre edilmesi önerisi: Mimar-kullanıcı iletişim boşluklarının daraltılması. Doktora Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.
- Taştan, H. (2023). Mimarlık eğitiminde yapı ürünleri öğretimi için sarmalayıcı sanal gerçeklik sisteminin incelenmesi: Bir öğretim modeli yaklaşım. Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
- Terzioğlu, S. V. (2023). Bilgisayar destekli görselleştirmede fotogerçekçiliğin yapılı mekânlar üzerinden incelenmesi: The Vessel, Salesforce Tower, 111W57, Bosco Vertıcale, Bırmıngham Kütüphanesi. Yüksek Lisans Tezi, Antalya Bilim Üniversitesi, Antalya.
- Tortulu, H. (2024). Dijital araçların kentsel koruma açısından kullanım potansiyeli. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
- Usta, B. H. (2023). Bulunuşluluk ve eylemlilik kavramları bağlamında mimari tasarım sürecinde sanal gerçeklik kullanımı. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
- Wernick, A. (2010). Real. The Baudrillard Dictionary. Ed. Richard G. Smith. Edinburgh University Press Ltd.
- West, D. (2005). Kıta Avrupası Felsefesine Giriş: Rousseau, Kant, Hegel’den Foucault ve Derrida’ya (Çev.: Ahmet Cevizci), İstanbul: Paradigma Yayınları.
- Yavaş, H. (2023). Mekânsal gerçekliğin dönüşüm halleri: Ücra zihinlerin ücra mekânları. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Year 2025,
Volume: 8 Issue: 1, 150 - 172, 29.04.2025
Abstract
French sociologist and philosopher Jean Baudrillard, known for his simulation theory, attracted attention with his contrary ideas in his time. Baudrillard said that the concept of reality has changed over time and that we live in a hyperreal universe. It is an undeniable fact that in a hyperrealistic universe where the perception of reality changes, the concept of space also changes. Research purpose: to read and define the reality of space through Jean Baudrillard's discourses on the concept of reality in his printed works and the buildings he includes in his works. Research uses the content analysis method, one of the qualitative research methods. In line with the purpose of the study, frequency analyses were performed using the MAXQDA program to determine the sample. In this regard, the definition of the concept of space reality in Baudrillard's discourses is discussed through the buildings in the works of architecture. A distinction has been made between objective truth and holistic truth based on the change of reality. As a result, according to Baudrillard, the reality of space is that design fiction reveals itself through the implications of the design's existence as a whole and the purpose of its construction.
References
- Abdullayev, B. (2022). Sanal ve Artırılmış Gerçeklik Ürünlerinin Ülkemizde Kullanımının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul.
- Adanır, O. (2004). Baudrillard’ın Simülasyon Kuramı Üzerine Notlar ve Söyleşiler. 2. Baskı, İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.
- Adanır, O. (2008). Simülasyon Kuramı Üzerine Notlar ve Söyleyişiler. İstanbul: Hayal Et Kitap Yayınları.
- Anık, M. (2016). Aykırı Bir Düşünür Olarak J. Baudrillard ve Gösteriş Amaçlı Tüketim. Journal of International Social Research, 9(47), 441-453.
- Bacon, F. (2015). Novum Organum (Çev. T. Kabadayı). Ankara: Bilgesu Yayınları.
- Barthes, R. (2013). Gerçek Etkisi (Çev. Ayşe Ece & Necmettin Kâmil Sevil & Elif Gökteke). Dilin Çalışma Sesi içinde (s. 167-174). 2. Basım, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Baudrillard, J. (2005). Bir Parçadan Diğerine Francois L’Yvonnet ile Söyleşi. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
- Baudrillard, J. (2011). Simgesel Değiş Tokuş ve Ölüm (Çev.: Oğuz Adanır). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
- Baudrillard, J. (2012). Karnaval ve Yamyam (Çev.: Oğuz Adanır), İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
- Baudrillard, J. (2013a). Üretimin Aynası: Ya da Tarihi Materyalist Eleştiri Yanılsaması (Çev.. Oğuz Adanır). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
- Baudrillard, J. (2013b). Hakikat mi Radikallik mi? Mimarlığın Geleceği (orj. Vérité ou Radicalité de L’architecture suivi de y-a-t-il un Pacte de L’architecture. Paris: Sens ve Tonka, 1999) (Türkçeye çeviren: Semiha İsmailoğlu).
- Baudrillard, J. (2014). Cool Anılar I-II 1980-1990 (Çev.: Ayşegül Sönmezay). 2. Baskı. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Baudrillard, J. (2017a). Simülakrlar ve Simülasyon (Çev. Oğuz Adanır). 11. Baskı, Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
- Baudrillard, J. (2017b). Can Çekişen Küresel Güç (Çev. Oğuz Adanır), Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
- Baudrillard, J. (2019a). Kusursuz Cinayet (Çev.: Necmettin Sevil). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Baudrillard, J, (2019b). Şeytana Satılan Ruh ya da Kötülüğün Egemenliği (Çev. Oğuz Adanır). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- Baudrillard, J. ve Nouvel, J. (2011). Tekil Nesneler: Mimarlık ve Felsefe (Çev. Aziz Ufuk Kılıç). İstanbul: YEM Yayınları.
- Bauman, Z. (1997). Postmodernity and its Discontents. Oxford: Blackwell Publishers Ltd.
- Cengiz, A. (2005). Baudrillard’ın Simülasyon Kuramı ve Küresel (Evrensel) İnsanın Çıkmazları, İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi. (21), 117-125.
- Clarke, D. B., Doel, M., Merrin, W., & Smith, R.G. (Eds.). (2009). Jean Baudrillard: Fatal Theories (1st ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203927052 (Erişim tarihi: 24.10.2023)
- Clark, M. (2001). The Development of Nietzsche’s Later Position on Truth. Nietzsche, Ed. John Richardson and Brian Leiter, Oxford: Oxford University Press, 59-84.
- Craig, A. B. (2013). Understanding Augmented Reality: Concepts and Applications. Massachusetts: Morgan-Kaufmann Publishers.
- Dağ, A. (2014). Ölümcül Şiddet: Baudrillard’ın Düşüncesi. 2. Baskı. İstanbul: Külliyat Yayınları.
- Demir, N. (2023). Çağdaş gerçeklik teknolojilerinin mimari anlatım ve tasarımla etkileşimi üzerine bir değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi, Ankara.
- Ecevit, Y. (2016). Türk Romanında Postmodernist Açılımlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Ercan, S. (2022). Gerçeklik kavramının bir ara-mekân tasarımı olarak artırılmış gerçeklik üzerinden deneyimlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Eroğlu, Ö. (2007). Jean Baudrillard’a Saygı. İstanbul: Kendi Yayıncılık.
- Gane, M. (2007). Baudrillard's Lucidity Pact. Theory, Culture & Society, 24(5), 127-133.
- Gane, M. (Ed.). (1993). Baudrillard Live: Selected Interviews (1st ed.). London: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203415856 (Erişim tarihi: 24.09.2022)
- Gürsel, İ. (2002). The limits of virtuality in space: the transformative relations between architecture and immateriality. Master's thesis, Middle East Technical University, Ankara.
- Güzel, M. (2015). Gerçeklik İlkesinin Yitimi: Baudrillard’ın Simülasyon Teorisinin Temel Kavramları. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi (FLSF). (19), 65-84.
- Kara, M. (2023). Yavuz gemisinin karma gerçeklik ortamında yeniden inşası. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
- Karadallı, Ş. G. (2022). Tarihsel Çevrenin Korunması Alanında Sanal Gerçeklik Kullanımı. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
- Kellner, D. (1989). Jean Baudrillard, From Mamism to Postmodernism and Beyond, California: Stanford University Press.
- Kepes, G. (1995). Language of vision. New York: Dover Publications.
- Kınayoğlu, G. (2002). Re-interpreting depth: Architectural representation and virtual reality. Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
- Kızılçelik, S. (1996). Postmodernizm Dedikleri. İzmir: Saray Medikal Yayıncılık.
- Narlı, M. (2009). Postmodern Roman ve Modern Gerçekliğin Yitimi. Türkbilig. (18), 122-132.
- Perec, G. (2020). Mekân Feşmekân (Çev. Ayberk Erkay). İstanbul: Everest Yayınları.
- Platon. (1995). Devlet (Çev: Sabahattin Eyüboğlu ve M. Ali Cimcoz). İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Rowe, C., & Slutzky, R. (1963). Transparency: literal and phenomenal. Perspecta, 8, 45-54.
- Russell, B. (2000). Felsefe Sorunları (Çev: Kabalcı Hacıkadiroğlu). İstanbul: Vehbi Yayınevi.
- Sım, S. (2006). Postmodern Düşüncenin Eleştirel Sözlüğü (Çev.: Mukadder Erkan, Ali Utku). Ankara: Ebabil Yayınları.
- Şaylan, G. (1999). Postmodernizm. Ankara: İmge Kitabevi.
- Şentürk, L. (2020). Pandeminin Patafiziği Üzerine Fragmanlar, Spektrum. (3), 1-4.
- Tanbour, R. (2023). Etkileşimli gerçekliklerin tasarım sürecine entegre edilmesi önerisi: Mimar-kullanıcı iletişim boşluklarının daraltılması. Doktora Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.
- Taştan, H. (2023). Mimarlık eğitiminde yapı ürünleri öğretimi için sarmalayıcı sanal gerçeklik sisteminin incelenmesi: Bir öğretim modeli yaklaşım. Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
- Terzioğlu, S. V. (2023). Bilgisayar destekli görselleştirmede fotogerçekçiliğin yapılı mekânlar üzerinden incelenmesi: The Vessel, Salesforce Tower, 111W57, Bosco Vertıcale, Bırmıngham Kütüphanesi. Yüksek Lisans Tezi, Antalya Bilim Üniversitesi, Antalya.
- Tortulu, H. (2024). Dijital araçların kentsel koruma açısından kullanım potansiyeli. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
- Usta, B. H. (2023). Bulunuşluluk ve eylemlilik kavramları bağlamında mimari tasarım sürecinde sanal gerçeklik kullanımı. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
- Wernick, A. (2010). Real. The Baudrillard Dictionary. Ed. Richard G. Smith. Edinburgh University Press Ltd.
- West, D. (2005). Kıta Avrupası Felsefesine Giriş: Rousseau, Kant, Hegel’den Foucault ve Derrida’ya (Çev.: Ahmet Cevizci), İstanbul: Paradigma Yayınları.
- Yavaş, H. (2023). Mekânsal gerçekliğin dönüşüm halleri: Ücra zihinlerin ücra mekânları. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
There are 53 citations in total.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Architectural History, Theory and Criticism |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Publication Date | April 29, 2025 |
| Submission Date | December 25, 2023 |
| Acceptance Date | May 10, 2024 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 8 Issue: 1 |
