Research Article
Year 2025,
Volume: 66 Issue: 1, 32 - 42, 30.06.2025
Abstract
Objective: Bu çalışmanın amacı 1996-2024 yılları arasında etlik piliç sektörüne ait verileri değerlendirerek aralarındaki ilişkileri saptamaktır.
Materials and Methods: Çalışmada Tarın ve Köy işleri Bakanlığı ile Tuik verilerinden elde edilen 1996-2024 yılları arasındaki etlik piliç karma yemi (ton), karma yem fiyatı (dolar), kesilen hayvan sayısı (adet) ve beyaz et tüketimi (kişi başı /kg) değerlendirilmiştir.
Results: , Karma yem üretimi ve kişi başına beyaz et tüketimi arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0,005). Kurulan model karma yem üretimi üzerine beyaz et tüketimi etkisini iyi bir şekilde açıklamaktadır (R2:0,96). Karma yem üretimi artarken kişi başı tüketilen beyaz et miktarı da artmaktadır.
Conclusion: Üretilen karma yem miktarı ile kişi başına tüketilen beyaz et miktarı arasında kuvvetli bir ilişki olduğu için karma yem üretimindeki artış kişi başına tüketimine olumlu yönde etkileyebileceği sonucuna varılmıştır.
Keywords
per capita poultry meat consumption broiler chicken compound feed production number of slaughtered animals poultry meat
Ethical Statement
etik belgesi gerekmemektedir.
References
- Akdeniz, R.C., Ak, İ., Boyar, S. 2005. Türkiye Karma Yem Endüstrisi ve Sorunları.
- Aksoy, T. 2017. Türkiye’de Gıda Tüketim Alışkanlıkları.
- Akyıldız, R. 1979. Karma Yemler Endüstrisi. Ankara: San Matbaası.
- Alltech Agrifood Outlook 2023. Dünya’da Karma Yem Üretimi.
- Altech Outlook son erişim 23,04,2025. https://feedplanetmagazine.com/tr/blog/dunya-yem-uretimi-23-artisla-1235-milyar-ton-oldu-2022-alltech-outlook-1625#:~:text=2022%20Alltech%20Agri%2DFood%20Outlook,65'ini%20%C3%BCstlendi%C4%9Fini%20ortaya%20koyuyor
- Anonim 1973. 1734 Sayılı Yem Kanunu. Resmi Gazete, 14557, 07.07.1973.
- Anonim 1974. 1734 Sayılı Yem Yönetmeliği. Resmi Gazete, 14967, 05.08.1974.
- Anonim 2004. Türkiye’de Yem Sanayi ve Bugünkü Durumu. http://www.atb.gov.tr/BorsaDergi/Mayis2004
- Anonim 2022. Türkiye’de Yem ve Kanatlı Sektörü Raporu.
- Aral Y, Aydın E, Demir P, Akın A.C, İşbilir S, Cevger Y. 2011. Piliç eti Tüketmini Etkileyen Faktörler ve Tüketici Eğilimleri. Ankara İli Örneği. 1. Uluslararası Beyaz Et Kongresi, Kongre Kitabı, 11-15 Mayıs 2011, Antalya
- Barbut, S. 2015. The Science of Poultry and Meat Processing.
- Baysal A. 2007 Beslenme. Hatipoğlu Yayınevi. Yenilenmiş 11. Baskı Ankara
- Besd-Bir son erişim tarihi 24/05/2025 https://besd-bir.org/tr/retim
- Cevger Y., Aralı, Y., Deemir, P., Sarıözkan, S. 2008. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi intern öğrencilerinde hayvansal ürünlerin tüketim durumu ve tüketici tercihleri Ankara. Üniv Vet Fak Derg, 55, 189-194, 2008
- Çınar, A. & Çelik, A. 2020. Kanatlı Etlerinin Besin Değeri. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi.
- Demir P.A., Aydın, E. 2018. Veteriner Fakültesi Öğrencilerinin Beyaz Et ile Yumurta Tüketim Durumları ve Tercihleri. Animal Health Prod and Hyg (2018) 7(1) : 563 – 568
- Demirbaş, N. 2001. Türkiye yem sektöründe küreselleşme ve uluslararası standartlara uyum. Tarım Ekonomisi Dergisi, 13(2), 67–78.
- E. Şengör. 2024. Türkiye’de tavukçuluk ve beyaz et üretiminin tarihi 5. Son erişim 17 03 2025. https://www.ciftlikdergisi.com.tr/turkiyede-tavukculuk-ve-beyaz-et-uretiminin-tarihi-5/
- FAO (2013). Tackling Climate Change Through Livestock.
- FAO 2020. The State of Food and Agriculture.
- Goddard, E. Hartmann M. Klink-Lehmann J. 2017. Public acceptance of antibiotic use livestock production Canada and Germany. Proceedings system dynamics and innovation in food networks.
- Gökalp, İ. 1990. Türkiye’de yem sanayinin gelişimi ve ekonomik etkileri. Ziraat Mühendisliği Dergisi, 12(3), 45–56.
- Gürer B. 2021. Türkiye’de Nüfusun Yeterli Ve Dengeli Beslenmesi Açısından Hayvansal Gıda Arz Ve Talebinin Değerlendirilmesi. The Journal Of Food E-Issn 1309-6273, Issn 1300-3070 Research (2021) 46 (6) 1450-1466 Doi: 10.15237/Gida.Gd21083
- Kara, H., & Öztürk, M. 2023. Türkiye karma yem sektörünün güncel durumu ve üretim kapasitesi. Hayvansal Üretim Dergisi, 64(1), 12–20.
- Karacan R. 2017 Türkiye’de Kırmızı Et Talebinin, Beyaz Et Tüketimi ve Gelir Dağılımı Açısından Değerlendirilmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 2017 Cilt: 54 Sayı: 630
- Keskin, B. & Demirbaş, N. 2016. Türkiye’de Kanatlı Hayvancılık Sektörünün Gelişimi. Tarım Ekonomisi Dergisi.
- Kır H. 2025 Türkiye’de Kaba Yem Üretimi ve İhtiyaç Analizi: TR71 Bölgesi Örneği.Fen bilimleri ziraat ve mühendislik alanındaki bilimsel araştırmalar.
- Kocagöz, S. 2005. Erken Cumhuriyet döneminde tarım politikaları ve hayvancılık. Türk Tarım Tarihi Dergisi, 4(1), 22–35.
- Marangoni, F. Corsello G. Cricelli C. Ferrara N. Ghiselli A. Lucchin L. Poli A. 2015. Role of poultry meat in a balanced diet aimed at maintaining health and wellbeing: an Italian consensus document. Food and Nutrition Research.
- Mc Cance and Widdowson’s: 1998. The Composition of Foods. Ministry of Agriculture, Fisheriesand Food Medical Research Center. 4th Edition. New York NY 1998
- Mintel 2021. Global Meat Trends. Our Word in data 2025 son erişim 22/04/2025 https://ourworldindata.org/grapher/per-capita-meat-type?time=latest&country=CHN~USA~IND~ARG~PRT~ETH~JPN~BRA~OWID_WRL~ESP~DEU~TUR~OWID_EUR
- Özertan, G. 2008. Türkiye’de Kanatlı Sektörü. İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
- Özkan, U. 2020. Türkiye yem bitkileri tarımına karşılaştırmalı genel bakış ve değerlendirme. Türk Ziraat Mühendisliği Araştırmaları Dergisi. Cilt: 1 sayı 1 (29-43)
- ResearchGate. 2024. Bölüm 7: Türkiye ve Dünya’da Karma Yem Sektörü.
- Sayılı, M. 2006. Kuş gribinin tüketicilerin tavuk eti tüketim alışkanlıklarına etkisi. (Tokat ili örneği. Gaziosmanpaşa üniversitesi ziraat fakültesi dergisi. Cilt 2006 sayı2.
- Smith, D.P. 2014. Poultry Processing and Products. Poultry Science.
- Stamatopoulou, M. and Tzimitra-Kalogianni, I. 2022. Consumers' profile analysis for chicken meat, during the first wave of COVID-19 pandemic: Case of Northern Greece. Journal of Agricultural Science, 33(1): 162- 175
- Steinfeld, H. et al. 2006. Livestock’s Long Shadow.
- Şahin, A., & Ergun, A. 2005. Avrupa Birliği uyum sürecinde Türkiye’de yem mevzuatı ve standartları. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 76(4), 33–40.
- Şengül, T. Zeybek, S. 2020. Diyarbakır İl Merkezinde Yaşayan Tüketicilerin Tavuk Eti Algıları ve Bu Algıları Etkileyen Faktörler Üzerinde Bir Araştırma. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 7(2): 433–444, 2020
- Topcu Y. 2014. Tüketicilerin beyaz et tüketimi ile ilgili tutum ve davranışlarını etkileyen faktörlerin analizi: Erzurum ili örneği.," İç Anadolu Bölgesi 1. Tarım ve Gıda Kongresi , Niğde, Turkey, pp.60-71.
- Tuncer, B. 2019. Türkiye’de Gıda Endüstrisi ve Kanatlı Ürünleri. Gıda Teknolojisi Dergisi.
- Tümer E.İ., Akbay, C., Koşum T., Ünal S.A. 2016. Kahramanmaraş ili kent merkezinde tavuk eti tüketim alışkanlıkları ve tüketimi etkileyen faktörler. KSÜ doğa bilimleri dergisi. C:19 sayı 4 433-437.
- Tümer, E. 2018. Türkiye’de karma yem sektörünün tarihsel gelişimi ve ekonomik önemi. Ziraat Mühendisliği Dergisi, 25(2), 78–89.
- Türker, A., & Kocaman, İ. 2020. Türkiye yem sektöründe Ar-Ge ve inovasyon: Üniversite-sanayi iş birliği. Hayvansal Üretim Dergisi, 61(1), 34–42.
- USDA 2023. Livestock and Poultry: World Markets and Trade
- Uzundumlu A.S, Işık H.B, Kırlı M.H. 2011 İstanbul İli Küçük Çekmece İlçesinde Kırmızı ve Beyaz Et Tüketiminde Etkili Faktörlerin Analizi. Alınteri Journal of Agriculture Science., Cilt: 21 Sayı: 2, 20 - 31, 23.03.2012
- WHO 2018. Healthy Diet Fact Sheet.
- Yılmaz, H., and Aydın, F. 2015. Türkiye’de karma yem sanayinin oluşumu ve 1960’lı yıllardaki gelişimi. Tarım ve Hayvancılık Araştırmaları Dergisi, 8(3), 55–64.
Year 2025,
Volume: 66 Issue: 1, 32 - 42, 30.06.2025
Abstract
Amaç: Bu çalışmanın amacı 1996-2024 yılları arasında etlik piliç sektörüne ait verileri değerlendirerek aralarındaki ilişkileri saptamaktır.
materyal ve metot: Çalışmada Tarın ve Köy işleri Bakanlığı ile Tuik verilerinden elde edilen 1996-2024 yılları arasındaki etlik piliç karma yemi (ton), karma yem fiyatı (dolar), kesilen hayvan sayısı (adet) ve beyaz et tüketimi (kişi başı /kg) değerlendirilmiştir.
Bulgular: , Karma yem üretimi ve kişi başına beyaz et tüketimi arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0,005). Kurulan model karma yem üretimi üzerine beyaz et tüketimi etkisini iyi bir şekilde açıklamaktadır (R2:0,96). Karma yem üretimi artarken kişi başı tüketilen beyaz et miktarı da artmaktadır.
Sonuç: Üretilen karma yem miktarı ile kişi başına tüketilen beyaz et miktarı arasında kuvvetli bir ilişki olduğu için karma yem üretimindeki artış kişi başına tüketimine olumlu yönde etkileyebileceği sonucuna varılmıştır.
References
- Akdeniz, R.C., Ak, İ., Boyar, S. 2005. Türkiye Karma Yem Endüstrisi ve Sorunları.
- Aksoy, T. 2017. Türkiye’de Gıda Tüketim Alışkanlıkları.
- Akyıldız, R. 1979. Karma Yemler Endüstrisi. Ankara: San Matbaası.
- Alltech Agrifood Outlook 2023. Dünya’da Karma Yem Üretimi.
- Altech Outlook son erişim 23,04,2025. https://feedplanetmagazine.com/tr/blog/dunya-yem-uretimi-23-artisla-1235-milyar-ton-oldu-2022-alltech-outlook-1625#:~:text=2022%20Alltech%20Agri%2DFood%20Outlook,65'ini%20%C3%BCstlendi%C4%9Fini%20ortaya%20koyuyor
- Anonim 1973. 1734 Sayılı Yem Kanunu. Resmi Gazete, 14557, 07.07.1973.
- Anonim 1974. 1734 Sayılı Yem Yönetmeliği. Resmi Gazete, 14967, 05.08.1974.
- Anonim 2004. Türkiye’de Yem Sanayi ve Bugünkü Durumu. http://www.atb.gov.tr/BorsaDergi/Mayis2004
- Anonim 2022. Türkiye’de Yem ve Kanatlı Sektörü Raporu.
- Aral Y, Aydın E, Demir P, Akın A.C, İşbilir S, Cevger Y. 2011. Piliç eti Tüketmini Etkileyen Faktörler ve Tüketici Eğilimleri. Ankara İli Örneği. 1. Uluslararası Beyaz Et Kongresi, Kongre Kitabı, 11-15 Mayıs 2011, Antalya
- Barbut, S. 2015. The Science of Poultry and Meat Processing.
- Baysal A. 2007 Beslenme. Hatipoğlu Yayınevi. Yenilenmiş 11. Baskı Ankara
- Besd-Bir son erişim tarihi 24/05/2025 https://besd-bir.org/tr/retim
- Cevger Y., Aralı, Y., Deemir, P., Sarıözkan, S. 2008. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi intern öğrencilerinde hayvansal ürünlerin tüketim durumu ve tüketici tercihleri Ankara. Üniv Vet Fak Derg, 55, 189-194, 2008
- Çınar, A. & Çelik, A. 2020. Kanatlı Etlerinin Besin Değeri. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi.
- Demir P.A., Aydın, E. 2018. Veteriner Fakültesi Öğrencilerinin Beyaz Et ile Yumurta Tüketim Durumları ve Tercihleri. Animal Health Prod and Hyg (2018) 7(1) : 563 – 568
- Demirbaş, N. 2001. Türkiye yem sektöründe küreselleşme ve uluslararası standartlara uyum. Tarım Ekonomisi Dergisi, 13(2), 67–78.
- E. Şengör. 2024. Türkiye’de tavukçuluk ve beyaz et üretiminin tarihi 5. Son erişim 17 03 2025. https://www.ciftlikdergisi.com.tr/turkiyede-tavukculuk-ve-beyaz-et-uretiminin-tarihi-5/
- FAO (2013). Tackling Climate Change Through Livestock.
- FAO 2020. The State of Food and Agriculture.
- Goddard, E. Hartmann M. Klink-Lehmann J. 2017. Public acceptance of antibiotic use livestock production Canada and Germany. Proceedings system dynamics and innovation in food networks.
- Gökalp, İ. 1990. Türkiye’de yem sanayinin gelişimi ve ekonomik etkileri. Ziraat Mühendisliği Dergisi, 12(3), 45–56.
- Gürer B. 2021. Türkiye’de Nüfusun Yeterli Ve Dengeli Beslenmesi Açısından Hayvansal Gıda Arz Ve Talebinin Değerlendirilmesi. The Journal Of Food E-Issn 1309-6273, Issn 1300-3070 Research (2021) 46 (6) 1450-1466 Doi: 10.15237/Gida.Gd21083
- Kara, H., & Öztürk, M. 2023. Türkiye karma yem sektörünün güncel durumu ve üretim kapasitesi. Hayvansal Üretim Dergisi, 64(1), 12–20.
- Karacan R. 2017 Türkiye’de Kırmızı Et Talebinin, Beyaz Et Tüketimi ve Gelir Dağılımı Açısından Değerlendirilmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 2017 Cilt: 54 Sayı: 630
- Keskin, B. & Demirbaş, N. 2016. Türkiye’de Kanatlı Hayvancılık Sektörünün Gelişimi. Tarım Ekonomisi Dergisi.
- Kır H. 2025 Türkiye’de Kaba Yem Üretimi ve İhtiyaç Analizi: TR71 Bölgesi Örneği.Fen bilimleri ziraat ve mühendislik alanındaki bilimsel araştırmalar.
- Kocagöz, S. 2005. Erken Cumhuriyet döneminde tarım politikaları ve hayvancılık. Türk Tarım Tarihi Dergisi, 4(1), 22–35.
- Marangoni, F. Corsello G. Cricelli C. Ferrara N. Ghiselli A. Lucchin L. Poli A. 2015. Role of poultry meat in a balanced diet aimed at maintaining health and wellbeing: an Italian consensus document. Food and Nutrition Research.
- Mc Cance and Widdowson’s: 1998. The Composition of Foods. Ministry of Agriculture, Fisheriesand Food Medical Research Center. 4th Edition. New York NY 1998
- Mintel 2021. Global Meat Trends. Our Word in data 2025 son erişim 22/04/2025 https://ourworldindata.org/grapher/per-capita-meat-type?time=latest&country=CHN~USA~IND~ARG~PRT~ETH~JPN~BRA~OWID_WRL~ESP~DEU~TUR~OWID_EUR
- Özertan, G. 2008. Türkiye’de Kanatlı Sektörü. İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
- Özkan, U. 2020. Türkiye yem bitkileri tarımına karşılaştırmalı genel bakış ve değerlendirme. Türk Ziraat Mühendisliği Araştırmaları Dergisi. Cilt: 1 sayı 1 (29-43)
- ResearchGate. 2024. Bölüm 7: Türkiye ve Dünya’da Karma Yem Sektörü.
- Sayılı, M. 2006. Kuş gribinin tüketicilerin tavuk eti tüketim alışkanlıklarına etkisi. (Tokat ili örneği. Gaziosmanpaşa üniversitesi ziraat fakültesi dergisi. Cilt 2006 sayı2.
- Smith, D.P. 2014. Poultry Processing and Products. Poultry Science.
- Stamatopoulou, M. and Tzimitra-Kalogianni, I. 2022. Consumers' profile analysis for chicken meat, during the first wave of COVID-19 pandemic: Case of Northern Greece. Journal of Agricultural Science, 33(1): 162- 175
- Steinfeld, H. et al. 2006. Livestock’s Long Shadow.
- Şahin, A., & Ergun, A. 2005. Avrupa Birliği uyum sürecinde Türkiye’de yem mevzuatı ve standartları. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 76(4), 33–40.
- Şengül, T. Zeybek, S. 2020. Diyarbakır İl Merkezinde Yaşayan Tüketicilerin Tavuk Eti Algıları ve Bu Algıları Etkileyen Faktörler Üzerinde Bir Araştırma. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 7(2): 433–444, 2020
- Topcu Y. 2014. Tüketicilerin beyaz et tüketimi ile ilgili tutum ve davranışlarını etkileyen faktörlerin analizi: Erzurum ili örneği.," İç Anadolu Bölgesi 1. Tarım ve Gıda Kongresi , Niğde, Turkey, pp.60-71.
- Tuncer, B. 2019. Türkiye’de Gıda Endüstrisi ve Kanatlı Ürünleri. Gıda Teknolojisi Dergisi.
- Tümer E.İ., Akbay, C., Koşum T., Ünal S.A. 2016. Kahramanmaraş ili kent merkezinde tavuk eti tüketim alışkanlıkları ve tüketimi etkileyen faktörler. KSÜ doğa bilimleri dergisi. C:19 sayı 4 433-437.
- Tümer, E. 2018. Türkiye’de karma yem sektörünün tarihsel gelişimi ve ekonomik önemi. Ziraat Mühendisliği Dergisi, 25(2), 78–89.
- Türker, A., & Kocaman, İ. 2020. Türkiye yem sektöründe Ar-Ge ve inovasyon: Üniversite-sanayi iş birliği. Hayvansal Üretim Dergisi, 61(1), 34–42.
- USDA 2023. Livestock and Poultry: World Markets and Trade
- Uzundumlu A.S, Işık H.B, Kırlı M.H. 2011 İstanbul İli Küçük Çekmece İlçesinde Kırmızı ve Beyaz Et Tüketiminde Etkili Faktörlerin Analizi. Alınteri Journal of Agriculture Science., Cilt: 21 Sayı: 2, 20 - 31, 23.03.2012
- WHO 2018. Healthy Diet Fact Sheet.
- Yılmaz, H., and Aydın, F. 2015. Türkiye’de karma yem sanayinin oluşumu ve 1960’lı yıllardaki gelişimi. Tarım ve Hayvancılık Araştırmaları Dergisi, 8(3), 55–64.
There are 49 citations in total.
Details
| Primary Language | English |
|---|---|
| Subjects | Animal Feeding |
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Publication Date | June 30, 2025 |
| Submission Date | April 30, 2025 |
| Acceptance Date | June 30, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 66 Issue: 1 |
Creative Commons License Journal of Animal Production is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.