Research Article
BibTex RIS Cite

Contribution of Biographical Works to Literature History and Text Publishing Studies: He Example of Vekayi’u’l-Fuzala

Year 2025, Issue: 22 [BAHAR 2025], 82 - 98, 30.04.2025

Abstract

In studies in the field of classical Turkish literature, the most important sources of reference for gathering information about the lives and works of poets can be considered as biographies and peonies. The information in these sources on subjects such as the birth and death dates and places of the poets, their family circles, education, professions, works and poetic talents contain important data for researchers. The information in these sources is of utmost importance, especially when providing information about the poet's life and works. The information here is compared and confirmed with the existing works and data at hand to form the final information about the poet's life and works. The information in such works has special importance in several senses. First, mentioning the poet in biographical sources from his own time or immediately after and finding information about him allows his life to be written in a more reliable way. Secondly, mentioning the names of the poet's works and providing information about them allows us to have information about works that have been lost in the historical process or have not survived to the present day in some way or have not yet been discovered. In addition, in biographical books, the presence of examples of poems by poets whose works have not survived to the present day helps us to have information and ideas about their poems and aspects of poetry. In this study, poet biographies in Vekayi’u’l-fuzala were scanned; their lives, works and examples of poetry were examined and their contributions to poet biography and text publication studies were examined. Based on this, the importance of biographical studies in terms of literary history and text publication studies was evaluated.

References

  • Alpaydın, Bilal - Odunkıran, Fatih. Hada’iku’ş-Şaka’ik. 2 Cilt. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu, 2022.
  • Donuk, Suat. Hada’iku’l-Haka’ik fi Tekmileti’ş-Şaka’ik: Nev’izade Atayi’nin Şaka’ik Zeyli. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu, 2017. http://ktp.isam.org.tr/detayzt.php?navdil=tr&idno=364596&wYazarlar=suat+donuk
  • Ekinci, Ramazan. “Bursalı Haylî Ahmed Çelebi̇ Ve Şi̇i̇rleri̇”. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature 6/3 (31 Ağustos 2020), 356-390. https://doi.org/10.20322/littera.734777
  • Ekinci, Ramazan. “Edebiyat Tarihi Kaynağı Olarak Vekâyiu’l-Fuzalâ”. Prof. Dr. Mehmet Arslan’a Armağan. 331-342. Sivas: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları, 2019.
  • Ekinci, Ramazan. “Şeyhî, Sîmkeş-Zâde Mehmed Efendi”. Ankara: Ahmet Yesevi Üniversitesi, 2013. https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/seyhi-simkeszade-mehmed-efendi
  • Ekinci, Ramazan. Uşşâkîzâde İbrahim Hasîb Efendi Zeyl-i Şakâ’ik. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2017.
  • Ekinci, Ramazan. Vekayi’u’l-Fuzalâ: Şeyhi’nin Şaka’ik Zeyli. 4 Cilt. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2018.
  • Eliaçık, Muhittin. “Hocazâde Şeyhüli̇slam Ebu Saîd Mehmed Efendi̇ Ve Manzum Fetvâlari”. Tarih Okulu Dergisi 2013/XVI (2013), 339-350. https://doi.org/10.14225/Joh366
  • Hekimoğlu, Muhammet. Teti̇mmetü’ş-Şakâ’i̇ki̇’n-Nu‘mâni̇yye. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2022.
  • Karaköse, Saadet. Nev’i-zade Atayi Divanı (Kısmi Tahlil Metin). Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1994.
  • Kavruk, Hasan. Şeyhülislam Yahyâ Dîvânı. e-kitap: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, ts.
  • Kaya, Bilge. XVII. yüzyıl divan şairi Mantıki Ahmet Efendi ve Divançesi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1991.
  • Özcan, Abdülkadir. “Eş-Şekâi̇ku’n-Nu‘mâni̇yye”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 38/485-486. Türkiye Diyanet Vakfı, 2021. https://islamansiklopedisi.org.tr/es-sekaikun-numaniyye
  • Öztürk, Erdem Can. “Bir Gazel İki Şair: Nev‘î-zâde Atâyî ve Nevâlîzâde Atâyî Divanlarındaki Aynı Gazel Üzerine Notlar”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 22/22 (2019), 643-668.
  • Yıldırım, İsmail. Tekmiletü’ş-Şakâ’ik Fî Hakki Ehli’l-Hakâik Fındıklılı İsmet Efendi’nin Şakaî’ik Zeyli. haz. İsmail Yıldırım. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2021.
  • Yüce, Süleyman. Atâyî (Nevâlîzâde) Dîvânı. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2010.

BİYOGRAFİK ESERLERİN EDEBİYAT TARİHİ VE METİN NEŞRİ ÇALIŞMALARINA KATKILARI: VEKÂYİ’U’L-FUZALÂ ÖRNEĞİ

Year 2025, Issue: 22 [BAHAR 2025], 82 - 98, 30.04.2025

Abstract

Klasik Türk edebiyatı alanındaki çalışmalarda, şairlerin hayatı ve eserleri hakkındaki bilgilerin toplanması noktasında en önemli müracaat kaynakları olarak tezkireler ve şakayıklar sayılabilir. Şairlerin doğum-ölüm tarih ve yerleri, aile çevreleri, eğitimleri, meslekleri, eserleri ve şairlik kudretleri gibi konularda bu kaynaklarda yer alan bilgiler araştırmacılar için önemli veriler ihtiva eder. Bilhassa şairin hayatı ve eserleri hakkında bilgi verilirken bu kaynaklardaki bilgiler son derece önem arz ederler. Buradaki bilgiler eldeki mevcut eser ve verilerle mukayese ve teyit edilerek şairin hayatı ve eserleri hakkındaki nihai bilgiler oluşturulur. Bu tür eserlerde yer alan bilgiler birkaç manada özel önem taşırlar. İlki şairin kendi devrinden veya hemen sonrasından itibaren biyografik kaynaklarda anılması ve hakkında bilgiler bulunması, hayatının daha sağlıklı bir şekilde yazılmasına imkân tanır. İkinci olarak şairin, eserlerinin isimlerinin anılması ve haklarında bilgiler verilmesi, tarihi süreç içerisinde kaybolmuş veya bir şekilde günümüze ulaşamamış yahut henüz keşfedilememiş eserler hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlar. Buna ek olarak biyografik kitaplarda, eserleri günümüze ulaşamamış şairlerin şiirlerinden örneklerin bulunması, onların şiirleri ve şairlik yönleri hakkında bilgi ve fikir sahibi olmamıza yardımcı olur. Bu çalışmada, Vekâyi’u’l-fuzala’daki şair biyografileri taranmış; hayatları, eserleri ve şiir örnekleri incelenerek bunların şair biyografisi ve metin neşri çalışmalarına katkıları incelenmiştir. Buradan hareketle biyografik çalışmaların edebiyat tarihi ve metin neşri çalışmaları açısından önemi değerlendirilmiştir.

References

  • Alpaydın, Bilal - Odunkıran, Fatih. Hada’iku’ş-Şaka’ik. 2 Cilt. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu, 2022.
  • Donuk, Suat. Hada’iku’l-Haka’ik fi Tekmileti’ş-Şaka’ik: Nev’izade Atayi’nin Şaka’ik Zeyli. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu, 2017. http://ktp.isam.org.tr/detayzt.php?navdil=tr&idno=364596&wYazarlar=suat+donuk
  • Ekinci, Ramazan. “Bursalı Haylî Ahmed Çelebi̇ Ve Şi̇i̇rleri̇”. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature 6/3 (31 Ağustos 2020), 356-390. https://doi.org/10.20322/littera.734777
  • Ekinci, Ramazan. “Edebiyat Tarihi Kaynağı Olarak Vekâyiu’l-Fuzalâ”. Prof. Dr. Mehmet Arslan’a Armağan. 331-342. Sivas: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları, 2019.
  • Ekinci, Ramazan. “Şeyhî, Sîmkeş-Zâde Mehmed Efendi”. Ankara: Ahmet Yesevi Üniversitesi, 2013. https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/seyhi-simkeszade-mehmed-efendi
  • Ekinci, Ramazan. Uşşâkîzâde İbrahim Hasîb Efendi Zeyl-i Şakâ’ik. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2017.
  • Ekinci, Ramazan. Vekayi’u’l-Fuzalâ: Şeyhi’nin Şaka’ik Zeyli. 4 Cilt. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2018.
  • Eliaçık, Muhittin. “Hocazâde Şeyhüli̇slam Ebu Saîd Mehmed Efendi̇ Ve Manzum Fetvâlari”. Tarih Okulu Dergisi 2013/XVI (2013), 339-350. https://doi.org/10.14225/Joh366
  • Hekimoğlu, Muhammet. Teti̇mmetü’ş-Şakâ’i̇ki̇’n-Nu‘mâni̇yye. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2022.
  • Karaköse, Saadet. Nev’i-zade Atayi Divanı (Kısmi Tahlil Metin). Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1994.
  • Kavruk, Hasan. Şeyhülislam Yahyâ Dîvânı. e-kitap: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, ts.
  • Kaya, Bilge. XVII. yüzyıl divan şairi Mantıki Ahmet Efendi ve Divançesi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1991.
  • Özcan, Abdülkadir. “Eş-Şekâi̇ku’n-Nu‘mâni̇yye”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 38/485-486. Türkiye Diyanet Vakfı, 2021. https://islamansiklopedisi.org.tr/es-sekaikun-numaniyye
  • Öztürk, Erdem Can. “Bir Gazel İki Şair: Nev‘î-zâde Atâyî ve Nevâlîzâde Atâyî Divanlarındaki Aynı Gazel Üzerine Notlar”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 22/22 (2019), 643-668.
  • Yıldırım, İsmail. Tekmiletü’ş-Şakâ’ik Fî Hakki Ehli’l-Hakâik Fındıklılı İsmet Efendi’nin Şakaî’ik Zeyli. haz. İsmail Yıldırım. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2021.
  • Yüce, Süleyman. Atâyî (Nevâlîzâde) Dîvânı. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2010.
There are 16 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Turkish Islamic Literature, Classical Turkish Literature of Ottoman Field
Journal Section ARAŞTIRMA MAKALESİ
Authors

Erdem Can Öztürk 0000-0001-9328-0205

Publication Date April 30, 2025
Submission Date November 11, 2024
Acceptance Date February 2, 2025
Published in Issue Year 2025 Issue: 22 [BAHAR 2025]

Cite

ISNAD Öztürk, Erdem Can. “BİYOGRAFİK ESERLERİN EDEBİYAT TARİHİ VE METİN NEŞRİ ÇALIŞMALARINA KATKILARI: VEKÂYİ’U’L-FUZALÂ ÖRNEĞİ”. Hikmet - Akademik Edebiyat Dergisi 22 [BAHAR 2025] (April 2025), 82-98. https://doi.org/10.28981/hikmet.1583257.

ULAKBİM-DERGİPARK Bünyesinde Faaliyet Gösteren HİKMET-Akademik Edebiyat Dergisi (Journal Of Academic Literature) 

Türk Dili ve Edebiyatı Alanında Yayımlanan Uluslararası Hakemli Bir Dergidir.